Obrázky na stránke
PDF
ePub

382

sereniusque uideamus, quia in deo conspicimus incommutabilem formam iustitiae, secundum quam hominem uiuere oportere iudicamus. ualet ergo fides ad cognitionem et ad dilectionem dei, non tamquam omnino incogniti aut omnino non dilecti, sed quo cognoscatur manifestius et quo firmius diligatur.

CCCXLVI.

DE AMANTE ET QVOD AMATVR ET AMORE. EX EODEM LIBRO DE TRINITATE VIII. T. X.

Quid est autem dilectio uel caritas, quam tantopere scriptura diuina laudat et praedicat, nisi amor boni? amor autem 10 alicuius amantis est et amore aliquid amatur. ecce tria sunt: amans et quod amatur et amor. et quid ergo amor nisi quaedam uita duo aliqua copulans uel copulari appetens, amantem scilicet et quod amatur? et hoc etiam in extremis carnalibusque amoribus ita est. sed ut aliquid purius et liquidius hauriamus, 15 calcata carne ascendamus ad animum. quid amat animus in amico nisi animum? et illic igitur tria sunt: amans et quod amatur et amor.

5

383

CCCXLVII.

DE NVTRIENDA CARITATE. EX LIBRO QVAESTIONVM LXXXIIII. 20 Caritatem uoco, qua amantur ea quae non sunt prae ipso amante contemnenda, id est quod aeternum est et quod amare

4 incogniti aut M: incognitia ut Q 6 cap. CCCXLVI M: CCCXXXVI Q; deest in GP 9 tantopere Q: tanto p M 12 et quid M: quid est Q 13 uita (a ex e corr.) Q 15 purius et M: om. Q liquidius hauriamus M: ius auriamus Q 16 animum M: animus Q 19 cap. CCCXLVII M: CCCLVIIII P CCCLXV G; num. om. Q 20 quaestionum LXXXIIII MQ: s. 5. G II P 21 uoco MQ: uoco motum animi GP quae quo GP non MQ: om. GP 22 amante] amante quae P

GP

prae] que Q

qua M:

ipsum

ipsum aeternum potest. deus igitur et animus, quo amatur, caritas proprie dicitur, purgatissima et consummata, si nihil aliud amatur; hanc et dilectionem dici placet. sed cum deus magis diligitur quam animus, ut malit homo eius esse quam 5 suus, tunc uere animo summeque consulitur, consequenter et corpori, nobis id non curantibus aliquo appetitu satagente, sed tantum promta et oblata sumentibus. caritatis autem uenenum est spes adipiscendorum aut retinendorum temporalium. nutrimentum eius imminutio cupiditatis, perfectio nulla 10 cupiditas. signum prouectus eius est imminutio timoris; signum perfectionis eius nullus timor, quia et radix est omnium malorum cupiditas, et consummata dilectio foris mittit timorem. quisquis igitur eam nutrire uult, instet minuendis cupiditatibus. est autem cupiditas amor 15 adipiscendi aut optinendi temporalia. huius minuendae initium est deum timere, qui solus timeri sine amore non potest. in id ad sapientiam enim tenditur et nihil uerius eo quod dictum est: initium sapientiae timor domini. nemo est quippe, qui non magis dolorem fugiat quam appetat uoluptatem, 20 quando quidem uidemus etiam immanissimas bestias a maximis uoluptatibus absterreri dolorum metu; quod cum in earum consuetudinem uerterit, domitae et mansuetae uocantur. quapropter quoniam inest homini ratio, quae cum seruit cupiditati peruersione miserabili, ut homines non timeantur, 25 suggerit latere posse commissa et ad tegenda occulta peccata

[blocks in formation]

GP

torum P

satagente] adaugente G 9 nutrimendum Q nutrimeneius MQ: eius est GP

[blocks in formation]

perfectio] pfectio P imminutio M: minutio GPQ 11 et radix 13 foris M: foras obtinendi

15

16 in id GMQ: om. a
earum GM: eam Q

17 enim MQ: om. G

21 abs

terrere G

GQ: seruet M 24 miserabili GM: mirabili Q

[blocks in formation]

25 ad] at

M'

astutissimas fallacias comparat. eo fit, ut homines, quos nondum delectat pulchritudo uirtutis, nisi poenis a peccando deterreantur, quae uerissime per sanctos et diuinos uiros praedicantur, et quod celant hominibus, deo celari non posse consentiant, difficilius domentur quam ferae. ut autem time- 5 atur deus, diuina prouidentia regi uniuersa persuadendum est, non tam rationibus quas qui potest inuenire, potest etiam et pulchritudinem sentire uirtutis - quam exemplis uel recentibus, si qua occurrunt, uel etiam de historia, et ea maxime quae ipsa diuina prouidentia procurante siue in uetere 10 siue in nouo testamento excellentissimam auctoritatem religionis accepit. simul autem agendum est et de poenis peccatorum et de praemiis recte factorum.

Iam uero cum aliqua non peccandi consuetudo quod onerosum putabatur facile esse persuaserit, incipiat gustari dulcedo 15 pietatis et commendari pulchritudo uirtutis, ut caritatis libertas prae seruitute timoris emineat. tunc iam persuadendum est fidelibus praecedentibus regenerationis sacramentis, quae necesse est plurimum moueant, quid intersit inter duos homines, ueterem et nouum, exteriorem et interiorem, terrenum et cae- 20 lestem, id est inter eum qui bona carnalia et temporalia, et eum qui spiritalia et aeterna sectatur, monendumque, ne peritura beneficia et transeuntia expectentur a deo, quibus etiam

1 eo MQ: quo G nondum MQ: mundum G G1 4 celari M: celare GQ 5 domantur Q1

by

M: inire G inuenire, potest] om. Q
etiam uel M uel GQ "storia (hy add. m. 2) G
GQ 10 maximae Q diuina GQ: dina M
excellentissimam MQ: excelsissimam G

11 noua Q

2 uirtutes

7 inuenire

9 uel

etiam scripsi:

et ea M: et

ueteri G

14 aliqua

[ocr errors][merged small]

peccandi GM: de peccando

non GMQ: aliquando Q1
15 persuaserit MQ': persuaseret G' persuaderet G1 puaserit Q1

(ri add. m. 2) M gustare G
timoris GM: seruitu temoris Q
rationes G regenerationibus Q
20 exteriorem] et exteriorem G
22 monendumque] morendumque Q

M1

17 prae MQ: pro G iam M: ia Q etiam G

19 moueant GQ: moneant M 21 carnalia MQ: et carnalia G

ne] nec Q 23 et] ut (?)

praui homines abundare possunt, sed firma et sempiterna, pro quibus accipiendis omnia, quae in hoc mundo bona putantur et mala, penitus contemnenda sunt. hic praestantissimum illud et unicum exemplum dominici hominis proponendum est, qui 5 cum se tot miraculis tantam rerum potestatem habere monstraret, et ea spreuit quae magna bona, et ea sustinuit quae magna mala imperiti putant. quos mores et disciplinam ne tanto minus quisquam aggredi audeat, quanto illud magis honorat, et de pollicitationibus atque hortationibus eius et de imi10 tantium multitudine apostolorum, martyrum sanctorumque innumerabilium, quam non sint illa desperanda, ostendendum est.

At ubi fuerint carnalium uoluptatum inlecebrae superatae, cauendum est, ne subrepat atque succedat cupiditas placendi hominibus aut per aliqua facta mirabilia aut per difficilem 15 continentiam siue patientiam aut per aliquam largitionem aut nomine scientiae uel eloquentiae. in eo genere est et cupiditas honoris. contra quae omnia proferantur ea quae scripta sunt de laude caritatis et de inanitate iactantiae doceaturque, quam sit pudendum eis placere uelle quos nolles imitari. aut 20 enim boni non sunt et nihil magnum est a malis laudari, aut boni sunt et eos oportet imitari. sed qui boni sunt, uirtute boni sunt. uirtus autem non appetit quod in aliorum hominum potestate est. qui ergo imitatur bonos, nullius hominis appetit laudem; qui malos, non dignus est laude. si 25 autem placere hominibus ideo uis, ut eis prosis ad diligendum deum, non iam hoc, sed aliud cupis. qui autem placere cupit,

?

1 praui] eras. in Q; parui G1

habundare G

3 contenenda

hic MQ: his G 4 dominici hominis M: domini GQ 8 audeat GQ: audeant M

5 tantum G1Q

quanto illud GQ: quantum illum M 9 ortacionibus Q honorationibus G de imitantium M: imitantium G de imitantia Q

tudinem M a multitudine Q m. 2) G 12 at] ad Q que G

16 nominae G

uelle GM: uellet Q 24 qui MQ: quia G cupit Q

10 multitudine G: multi

den

ostendum (den add. supante Q 13 atque] 19 putendum G1 23 imitantur M

11 disperanda GM
superatae GM:
est] om. G1
nolles MQ: nolis G
malos Q: malus GM

cupit GM: om. Q

26 cupis GM:

384

necessarium adhuc habet timorem, primum, ne occulte peccando inter hypocritas a domino computetur, deinde, si benefactis placere appetit, ne hanc mercedem aucupans perdat quod daturus est deus.

Sed deuicta ista cupiditate cauenda superbia est. difficile est s enim, ut dignetur consociari hominibus qui eis non placere desiderat et plenum se uirtutibus putat. itaque adhuc necessarius est timor, ne illud etiam quod uidetur habere auferatur ab eo et manibus ac pedibus ligatis mittatur in tenebras exteriores. quapropter dei timor non solum inchoat, sed etiam 10 perficit sapientem; est autem qui summe diligit deum et proximum tamquam se ipsum. quae autem in hoc itinere. pericula difficultatesque metuendae sint et quibus remediis uti oporteat, alia quaestio est.

CCCXLVIII.

SERMO DE LAVDE CARITATIS.

15

Diuinarum scripturarum multiplicem abundantiam latissimamque doctrinam sine ullo errore comprehendit et sine ullo labore custodit cuius cor plenum est caritate dicente apostolo: plenitudo autem legis caritas, et alio loco: finis 20 autem praecepti est caritas de corde puro et conscientia bona et fide non ficta. quid est autem praecepti finis nisi praecepti adimpletio? et quid est praecepti

8 cf. Matth. 25, 29 9 cf. Matth, 22, 13 20 Rom. 13, 10 I Tim. 1, 5

computemur Q

7 uirtutibus GM:

6 non uirtus Q1 incoat Q

1 ne] nec G 2 ypocritas Q placere M: placere iam non GQ uirtutis G'Q' 10 (qua)propter dei timor non] om. Q

11 est M: is est GQ 12 ipso Q oportet Q 16 sermo M: incipit sermo (semo Q) GQ 17 **** multiplicem (quod (?) ras.) Q habundantiam GP 18 conprehendat G 20 autem MQ: om. G 22 quid GMP: quis Q cepti] nisi praeceptis P nisi praecepit Q

14 oporteat M: porteat G

15 cap. CCCXLVIII M: CCCLXVI G; num, om. Q

23 nisi prae

« PredošláPokračovať »