Hîc, neque more probo videas, neque voce serenâ Ingentes trepidare Titos, cùm carmina lumbum Intrant, et tremulo scalpuntur ubi intima versu. Colluere, Græc. γαργαρίζειν et άναγαργαρίζειν ; unde Galli dicunt, gargariser.-Patranti fractus ocello. Oculis in lasciviam resolutis, quales sunt, qui xɛxλaoμévo Græcis, Horatio oculi putres, od. libr. I, 36. Juvenali oculi in fine trementes, sat. VII, 241. Ea enim tempestate, et vox, et oculi, et totus vultus, ut cum effeminata oratione congruerent, studio ad mollitiem et lasciviam componebantur. Patranti. Vet. Schol. Patratio << est rei Venereæ perfectio, vel «< consummatio. Unde et patres dicti, eo quod patratione filios procreent. » -Fractus. Frangere Latinis est idem ac effeminare, robur virile in muliebrem mollitiem corrumpere, Græcis oρúπτειν, et κλάζειν. C. --« 19. Hic, neque more probo videas. ] Hic, pergit adversarius, cum talibus tuis operibus, non videbis ingentes Titos, nostros Romanos trepidare, plaudere more probo (de la belle maniere), nec voce serena, nec unanimiter et distincte acclamare: @cpãs, Oɛiws, bene, recte, decenter! veluti (subauditur) cùm molliuscula carmina, etc.— Neque more probo. Poëtas recitantes non minus turpiter audiebant, quàm ipsi fœde ac molliter et scribebant, et pronuncia bant. Itaque similes habebant labra lactucas, eratque operculum patella dignissimum. Quæ putide acclamationes, adeo luxuria et 20 morum corruptela invaluerant, et in usu frequentissimo venerant, ideoque proba dicebantur; et a scriptoribus summopere expetebantur, et non nisi iis concedebantur, quorum opera intrabant lumbum, sedem voluptatis, et scalpebant, titillabant intima præcordia, versu tremulo, lascivo et obscœno: unde adversarius innuit poëtæ, satiras suas non eas esse, quæ talem apud populum motum ac plausum excitent.— Voce serena. Si plausus unanimes fiunt, et voce serenâ declarantur, et perspicue audiuntur; sin autem discordes et in diversas partes distracti, cum tumultu quidem, sed obscuro, et fremitu voces audiuntur; quod accidit præsertim in theatro, et magnis populorum conventibus. C. et A. 20. Trepidare.] Fortiter pedibus et manibus plaudere.-Titos. Titi sunt Romani, qui prænomine isto valde gaudebant, et sic hoc loco denotantur: ita quoque, in satira quinta, Marcus, pro civis Romanus. Inter prænomina honestissima erant Marcus et Titus. -Lumbum. Qui est vulgo sedes voluptatis. Vid. Juven. sat. VI, v. 314. P. 21. Scalpuntur ubi intima versu.] Scalpere, sæpe obscœnâ notione, ut apud Græcos ξύειν, et κνήθειν; hoc loco, titillare, molliter penetrare, Gall. chatouiller. — Intima. Sunt ai épées, et pars animi, PERSIUS. Tun', vetule, auriculis alienis colligis escam? ADVERSARIUS. Quid didicisse, nisi hoc fermentum, et quæ semel intus Innata est, rupto jecore, exierit caprificus? ut loquitur Tullius, quá concupiscimus, et quæ voluptate alitur. - Tremulo.... versu. Recte tremulus versus dicitur, ex quo nascitur in audientium animis voluptas quædam titillans, contraria gravitati et constantiæ. C. 22. Tun', vetule.] Ergone, quâ es ætate, in id unum incumbis, ut tam infames Romanorum auribus illecebras suppedites? Vetule. In hac voce vetule magna emphasis, ut in Juven. sat. XIII, v. 83: Dic senior bullâ dignissime. -Colligis escas? Auricularum esca sunt of λoya, poëmata vel orationes. Tritissimum est ap. Græcos, εὐωχεῖσθαι λόγοις, et εὐωχίαι καὶ ἑςιάσεις ἀκοῶν, colligere escas auribus, ut in Pœnulo Plauti, oculis epulas dare. C. 23. Auriculis, Laboras quibus.] igitur, ut placeas ineptis laudatoribus; donec eorum adulationibus, eo usque satiatus, cogaris dicere, ohe! satis, satis laudum ! Horat. sat. II, 5: Importunus amat laudari? donec, ohe, jam 25 Ad cœlum manibus sublatis dixerit, urge, et Crescentem tumidis infla sermonibus utrem. A. – Cute perditus. Hæc de scabioso possumus interpretari, vel de eo qui aquâ intercute laboret. Sed animum debet referri, quod in convitium corpori dictum, ad omnibus linguis familiarissimum est. Vani porro et φιλόδοξοι hydrope laborantibus similia patiuntur. Lucilius: aquam te credo in animo habere intercutem. Itaque opinio sui, et oinots vocatur hydrops. C. 24. Quid didicisse, etc.] Quis est finis studiorum, respondet adversarius, si hic non est: scil. ut nostrorum operum alios participes faciamus? A.-Nisi hoc fermentum. Scoptice dicuntur pro scientia fermentum, et infra caprificus; quia, ut fermentum in massa contineri non potest, quin det significationem sui, eamque fervefaciat, attollat ac tandem rumpat; item caprificus, in saxorum commissuris enata, impediri nequit, quominus saxa disjiciat: ita V. 24. Quid. Omnes nostri codd. quid, et editi antiquiores libri. Vet. schol. et post hunc Casaubonus, et editt. recent. quo, eodem sensu.— Semel. Quidam codd. simul. Non male quoque : nam, inquit Casaubonus, cum doctrina simul ingeneratur ac crescit in horum animis gloriæ titillatio. At codd. Putean. Colb, et alii complures, semel : ita quoque cod. noster. PERSI U S. En pallor, seniumque? O mores! usque adeone Scire tuum nihil est, nisi te scire hoc sciat alter ? ADVERSARIUS. At pulchrum est digito monstrari, et dicier, hic est. Ten' cirratorum centum dictata fuisse, Pro nihilo pendas? PERSIU S. Ecce inter pocula quærunt eruditio, in animo levi et inanem gloriam ambiente, habitare non potest, quin attollat illum atque inflet; et, ut caprificus, foras prodire, et agnosci, laudarique ab omnibus cupiat. C. 26. En pallor.] In tertia, hoc est quod palles. Quintil. VII. Institut. Nemo exspectet, ut alieno tantum labore sit disertus: vigilandum ducat, iterum enitendum, pallendum. — Seniumque. Pallorem et senium immaturum eruditorum sic describit Aræteus, cap. de affectibus stomachi, dicens: Olow veρovín μὲν διαίτης, ἁδρῆς καὶ ποικίλης, λιμὸς δὲ ἡ τροφὴ, καὶ ὕδωρ ποτὸν, καὶ ἐν ὕπνῳ ἀϋπνίη. Et ibidem, τοῖσδε οὖν τηκεδὼν μὲν τοῦ σκήνεος, ἄχροοι, καὶ ἐν νεότητι γηραλέοι, καὶ ὑπ ̓ ἐννοίης κωφοί, ψυχὴν δὲ ἀμειδέες, ἀμείλιχοι. Ο. 27. Scire tuum nihil est.] Ergone, vanam gloriam velut ultimum finem laborum tuorum constituis? D. Augustinus, epist. 56, Dioscorum laudes sectantem perstringit, Persiano hoc ipso loco: Tune, o Dioscore, nec Persium tuum respicis contorto versiculo tibi insultantem, 30 etc. Ibi Persianam sententiam affert, et graviter explicat. A. 28. At pulchrum est, etc.] Objectio adversarii ejusdem farinæ. Digito monstrari. δακτυλοδει κτεῖσθαι : sape in bonam partem accipitur. 29. Ten' cirratorum.] Mos veterum ludimagistrorum erat, ut discipulis suis non eorum tantum scripta prælegerent scriptorum quos vetustas commendarét; sed etiam nobilissimi cujusque æqualium suorum. Nero suos versus per scholas dictari imperasse aiunt; quod et alii velut decorum sibi affectarunt. Cirratorum. Nobilium juvenum quorum cirrati solent esse capilli, id est, nati et contorti. C. et P. cinein 30. Ecce inter pocula.]Lepidissimâ ironiâ adversario suo respondet poëta, atque docet non inter res serias, sed inter oblectamenta litteras haberi a plerisque magnatum; ac laudari quidem ab iis poëtas, sed inter pocula et in vino. Inde infert, quanti laudationes istæ fieri debeant, a parum sobriis et madidis profectæ. Mos tamen erat 19 Romulidæ saturi, quid dia poëmata narrent. apud veteres in conviviis aliquid De propos en propos, on a parlé de vers. Là, tous mes sots enflés d'une nouvelle audace Ont jugé des auteurs en maîtres du Parnasse. ætate quâ elegantiâ Romani accumberent. In dibapha purpura, et in coccinis, aut hyacinthinis discumbebant. Petron. Vestimenta mea accubitoria perdidit, quæ mihi natali meo donaverat cliens quidam, Tyria sine dubio, sed jam semel lota. C. 33. Rancidulum quiddam.] Rancor est certarum rerum diutius loco, rancidulum designat res inasservatarum corruptus odor. Hoc gratas, deformes, vetustate et incuria rudes. — Balba de nare. Duriore translatione usus, nari tribuit quod linguæ convenit. Balbuties enim vitium est linguæ petria congestim posuit; quòd res culiare. Sed poëta consulto vitia rancidas recitet, quòd loquatur balbe, quòd loquatur de nare; et hæc omnia versu isto recte sonant. C. 34. Phyllidas, Hypsipylas, etc.] Non Homeri, Virgilii, aut veterum tragicorum carmina ; sed elegias, nescio quas, de Phyllidis aut Hypsipyle infelicibus amoribus, et alia similia, quæ vocat scoptice ploralia vatum. Cæterum, duæ Nasonis (quem hîc obiter tangere videtur) epistolæ exstant; una Phyllidis ad Demophoontem, altera Hypsipylæ ad Iasonem, quas vide, V. 32. Hyacinthina. Quidam codd. et edd. habent Ianthina. Vet. schol. Puteanus, Thuaneus, Colbertini, et alii permulti codd. Hyacinthina. Cod. noster, hyacinthia. * Eliquat, ac tenero supplantat verba palato. Felix? non levior cippus nunc imprimet ossa? » Laudant conviva. « Nunc non e Manibus illis, « Nunc non e tumulo, fortunatâque favillâ, si placet, heroid. 2 et 6.—Et plorabile si quid. Claudian. in Eutrop. ....verbisque sonat plorabile quiddam Ultra nequitiam fractis...... C. 35. Eliquat.] Metaphora a metallis petita, quæ naturâ compacta sunt et dura, cùm liquantur autem mollescunt et corrumpuntur: sic isti vocem, quam a natura virilem acceperant, delicatam reddunt et femineam. - Supplantat verba palato. Vocem naturalem arte frangit ac corrumpit. Palæstræ verba sunt supplantare, subnervare, ůπooxeλíletv, πTEρvíle, quæ venuste dicuntur ad ea significanda quæ non ex vera virtute fiunt: sic, verba supplantare palato, est non bene nec plane pronuntiare, sed molliter palato illidere. C.-Eodem fere modo, ap. nos delicatuli pro verbo pigeons, pronuntiant pizons; pro chirurgien, siruzien, atque sæpe consonam r in sermone supplantant: sic, ma paole, pro ma parole, etc. A. 36. Assensére viri. ] Laudant astantes utrumque et carmen et vocem. Nunc.... non cinis, etc. Verba astantium. Quidam volunt hæc verba esse poëtæ. At prior sententia magis arridet, quasi ad denotandam putidam istam in probandis pessimis poëtis laudum farraginem acrior et aptior. A. 35 Ridenda autem est veterum simplicitas, qui amicorum sepulchris cippos et columnas cùm imponerent, optabant tamen iis terram levem, quique inimicis, quibus nullum concedebant saxum, gravem terram, atque, ut pondere urgerentur, vice versâ, optabant. - Cippus. Est sepulchri lapis. A. 38. Laudant conviva.] Primo assentiuntur laudanti, mox ipsi laudant. Nunc non e Manibus. Manes, animæ defunctorum, quæ apud veteres pro Diis colebantur. 39. Nunc non e tumulo.] Tumulus, hoc loco, sepulchrum, proprie terra tumens: itaque potest esse collis naturalis. - Fortunatáque favillá. Tangit morem antiquorum, apud quos corpora mortuorum cremabantur, quod omnibus notum. 40. Nascentur viola.]Vid. Juven. loco præcit. Hæc autem figmenta |