SATIRA IV.

REM populi tractas? (barbatum hæc crede magistrum
Dicere, sorbitio tollit quem dira cicuta),

Quo fretus, dic, o magni pupille Pericli.

Scilicet ingenium et rerum prudentia velox

Ante pilos venit; dicenda tacendaque calles! feed Ergo ubi commota fervet plebecula bile,

Fert animus calidæ fecisse silentia turbæ

Majestate manus: quid deinde loquere? Quirites,

Hoc, puto, non justum est; iflud male, rectius illud.
Scis etenim justum gemina suspendere lance
Ancipitis libræ; rectum discernis, ubi inter
Curva subit, vel quum fallit pede regula varo,
Et potis es nigrum vitio præfigere theta.

Quin tu igitur, summa nequicquam pelle decorus, **
Ante diem blando caudam jactáre popello
Desinis, Anticyras melior sorbere meracas?

Quæ tibi summa boni est? Uncta vixisse patella
Semper, et assiduo curata cuticula sole.

Exspecta, haud aliud respondeat hæc anus.

I nunc:

10

"Dinomaches ego sum," suffla; "sum candidus." Esto, 20

Dum ne deterius sapiat pannucea Baucis,
Quum bene discincto cantaverit ocima vernæ.
Ut nemo in sese tentat descendere, nemo,
Sed præcedentis spectatur mantica tergo!
Quæsieris, Nostin' Vectidî prædia? "Cujus?"
Dives arat Curibus quantum non milvus oberret.
"Hunc ais, hunc Dîs iratis, Genioque sinistro!
Qui, quandoque jugum pertusa ad compita figit,
Seriolæ veterem metuens deradere limum
Ingemit, Hoc bene sit! tunicatum cum sale mordens

30

Cæpe et, farrata pueris plaudentibus olla,
Pannosam fæcem morientis sorbet aceti ?”~*

At si unctus cesses et figas in cute solem,
Est, prope te ignotus cúbito qui tangat, et acre
Despuat in mores.
"Quinque palæstritæ licet hæc plantaria vellant,

weeds

Non tamen ista filix ullo mansuescit aratro.”

tear out

Cædimus, inque vicem præbemus crura sagittis. Vivitur hoc pacto; sic novimus! Ilia subter Cæcum vulnus habes: sed lato balteus auro Prætegit. Ut mavis, da verba et decipe nervos, Si potes. "Egregium quum me vicinia dicat, Non credam?" Viso si palles improbe nummo, Si Puteal multa cautus vibice flagellas:** Nequicquam populo bibulas donaveris aures. Respue, quod non es; tollat sua munera cerdo; >

40

Tecum habita; noris, quam sit tibi curta supellex...it

VATIBUS hic mos est, centum sibi poscere voces,
Centum ora et linguas optare in carmina centum,
Fabula seu mosto ponatur hianda tragœdo,
Vulnera seu Parthi ducentis ab inguine ferrum.
"Quorsum hæc? aut quantas robusti carminis offas
Ingeris, ut par it centeno gutture niti?
Grande loquuturi nebulas Helicone legunto,

Si quibus aut Prognes, aut si quibus olla Thyestæ
Fervebit, sæpe insulso cœnanda Glyconi.

Tu neque anhelanti, coquitur dum massa camino,
Folle premis ventos, nec clauso murmure raucus
Nescio quid tecum grave cornicaris inepte,
Nec stloppo tumidas intendis rumpere buccas:
Verba togæ sequeris junctura callidus acri,
Ore teres modico, pallentes radere mores
Doctus et ingenuo culpam defigere ludo.

Hinc trahe quæ dicas, mensasque relinque Mycenis
Cum capite et pedibus, plebeiaque prandia noris."

Non equidem hoc studeo, bullatis ut mihi nugis
Pagina turgescat dare pondus idonea fumo.
Secreti loquimur: tibi nunc, hortante Camena,
Excutienda damus præcordia, quantaque nostræ
Pars tua sit, Cornute, animæ, tibi, dulcis amice,
Ostendisse juvat. Pulsa, dignoscere cautus
Quid solidum crepet, et pictæ tectoria linguæ.
His ego centenas ausim deposcere voces
Ut, quantum mihi te sinuoso in pectore fixi,
Voce traham pura, totumque hoc verba resignent,
Quod latet arcana non enarrabile fibra.

Quum primum pavido custos mihi purpura cessit, Bullaque succinctis laribus donata pependit;

10

20

30

Quum blandi comites totaque impune Subura
Permisit sparsisse oculos jam candibus umbo;
Quumque iter ambiguum est, et vitæ nescius error
Diducit trepidas ramosa in compita mentes,
Me tibi supposui: teneros tu suscipis annos
Socratico, Cornute, sinu; tunc fallere sollers
Apposita intortos extendit regula mores,
Et premitur ratione animus vincique laborat,
Artificemque tuo ducit sub pollice vultum.
Tecum etenim longos memini consumere soles,
Et tecum primas epulis decerpere noctes.
Unum opus et requiem pariter disponimus ambo,
Atque verecunda laxamus seria mensa.

Non equidem hoc dubites, amborum fœdere certo
Consentire dies et ab uno sidere duci:

Nostra vel æquali suspendit tempora libra
Parca tenax veri, seu nata fidelibus hora
Dividit in geminos concordia fata duorum,
Saturnumve gravem nostro Jove frangimus una :
Nescio quod, certe est, quod me tibi temperat, astrum.
Mille hominum species et rerum discolor usus;
Velle suum cuique est, nec voto vivitur uno.
Mercibus hic Italis mutat sub sole recenti
Rugosum piper et pallentis grana cumini;
Hic satur irriguo mavult turgescere somno;
Hic Campo indulget; hunc alea decoquit
Sed quum lapidosa chiragra
Fregerit articulos veteris ramalia fagi,

Tunc crassos transisse dies lucemque palustrem,
Et sibi jam miseri vitam ingemuere relictam.

At te nocturnis juvat impallescere chartis :
Cultor enim juvenum purgatas inseris aures
Fruge Cleanthea, petite hinc juvenesque senesque
Finem animo certum serisque viatica canis!
"Cras hoc fiet." Idem cras fiet. 66

40

50

60

"Quid? quasi magnum

Nempe, diem donas!" Sed quum lux altera venit,
Jam cras hesternum heu! consumsimus: ecce aliud cras
Egerit hos annos, et semper paulum erit ultra.
Nam quamvis prope te, quamvis temone sub uno
Vertentem sese frustra sectabere canthum,
Quum rota posterior curras et in axe secundo.
Libertate opus est: non hac, qua, quisque Velina
Publius emeruit, scabiosum tesserula far
Possidet. Heu steriles veri, quibus una Quiritem
Vertigo facit! hic Dama est non tressis agaso,
Vappa et lippus, et in tenui farragine mendax.
Verterit hunc dominus, momento turbinis exit
Marcus Dama. Papæ! Marco spondente recusas
Credere tu nummos? Marco sub judice palles?
Marcus dixit, ita est: assigna, Marce, tabellas.
"Hæc mera libertas! hoc nobis pilea donant!
An quisquam est alius liber, nisi ducere vitam
Cui licet, ut voluit? licet ut volo vivere: non sum
Liberior Bruto?" Mendose colligis, inquit

Stoicus hic aurem mordaci lotus aceto;

Hoc, reliqua accipio, licet ut volo vivere, tolle.
"Vindicta postquam meus a prætore recessi,
Cur mihi non liceat jussit quodcunque voluntas,
Excepto si quid Masuri rubrica vetavit?”

Disce, sed ira cadat naso rugosaque sanna,
Dum veteres avias tibi de pulmone revello.
Non prætoris erat stultis dare tenuia rerum
Officia, atque usum rapidæ permittere vitæ.
Sambucam citius caloni aptaveris alto.
Stat contra ratio et secretam gannit in aurem,
Ne liceat facere id, quod quis vitiabit agendo.
Publica lex hominum naturaque continet hoc fas,
Ut teneat vetitos inscitia debilis actus.

Diluis helleborum, certo compescere puncto
Nescius examen: vetat hoc natura medendi.
baxi torport

E 2

70

80

90

100