Obrázky na stránke
PDF
ePub

Papiniano, creditorem a debitore pignus emere posse, quia in dominio manet debitoris.

§ 1. Si aliena res pignori data fuerit, et creditor eam vendiderit, videamus, an pretium, quod percepit creditor, liberet debitorem personali actione pecuniae creditae? Quod vere responderetur, si ea lege vendidit, ne evictionis nomine obligaretur, quia ex contractu et qualiquali obligatione a debitore interposita, certe ex occasione eius redactum id pretium aequius proficeret debitori, quam creditoris lucro cederet; sed quantum quidem ad creditorem, debitor liberatur, quantum vero ad dominum rei, si necdum pignus evictum est, vel ad emtorem, post evictionem ipsi debitor utili actione tenetur, ne ex aliena iactura sibi lucrum acquirat. Nam et si maiores fructus forte petens a possessore (1) creditor abstulit, universos in quantitatem debitam accepto ferre debebit; et quum per iniuriam iudicis domino rem, quae debitoris non fuisset, abstulisset creditor quasi obligatam sibi, et quaereretur, an soluto debito restitui eam oporteret debitori, Scaevola noster restituendam probavit. Quodsi non ita vendidit, ut certum sit, omnimodo apud eum pretium remansurum, verum obligatus est ad id restituendum, arbitror, interim quidem nihil a debitore peti posse, sed in suspenso haberi liberationem; verum, si actione ex emto conventus praestitisset creditor emtori, debitum persequi eum a debitore posse, quia apparuit, non esse liberatum.

13. PAULUS libro I. Decretorum.- Creditor, qui iure suo pignus distrahit, ius suum cedere debet, et, si pignus possidet, tradere utique debet possessionem.

14. (2) SCAEVOLA libro VI. Digestorum.- Arbitri dividundae hereditatis inter heredes quum corpora hereditaria divisissent, nomina quoque communium debitorum separatim diversa (3) singulis in solidum assignaverunt; quaesitum est, an unusquisque eorum, debitore sibi addicto cessante in solutione, pro solido (4) pignus sub eo nomine obligatum vendere possit? Respondit, potuisse.

TIT. VI

QUIBUS MODIS PIGNUS VEL HYPOTHECA SOLVITUR

[Cf. Cod. VIII. 26 (25). 31 (30).]

1. PAPINIANUS libro XI. Responsorum.- Debitoris absentis amicus negotia gessit, et pignora citra emtionem pecunia sua liberavit; ius pristinum domino restitutum videtur. Igitur qui negotium gessit, utilem Servianam dari sibi non recte desiderabit; si tamen possideat, exceptione doli defenditur.

§ 1. Quum venditor numerata sibi parte pretii praedium, quod venierat, pignori accepisset, ac

(1) fideiussore, (en lugar de possessore), Hal. Vulg (2) Hal. omite integro este fragmento por causa del frag mento 11 de este mismo titulo.'

piniano en la instancia, que el acreedor podía comprar del deudor la prenda, porque permanece en el dominio del deudor.

§ 1. Si se hubiere dado en prenda una cosa ajena, y el acreedor la hubiere vendido, veamos, ¿el precio, que percibió el acreedor, librarà al deudor de la acción personal del dinero prestado? Lo que con verdad se responderia, si vendió con la condición de no obligarse por razón de evicción, porque por el contrato y por otra cualquier obligación interpuesta por el deudor, ciertamente que el precio obtenido con tal ocasión aprovecharía más bien al deudor, que cedería en beneficio del acreedor; pero, á la verdad, en cuanto al acreedor, el deudor se libra, mas en cuanto al dueño de la cosa, si aun no se ha reivindicado la prenda, ó en cuanto al comprador, se obliga al mismo el deudor después de la evicción por la acción útil, para que no adquiera para si lucro con perjuicio ajeno. Porque también si pidiendo acaso mayores frutos el acreedor los percibió del poseedor, deberá darlos todos por recibidos hasta la cantidad debida; y cuando por injusticia del juez el acreedor hubiese quitado al dueño una cosa, que no hubiese sido del deudor, como obligada á él, y se preguntase, si pagada la deuda debería restituirsele al deudor, nuestro Scévola probó que debía ser restituida. Pero si no la vendió de manera que sea cierto que de todos modos habia de quedar el precio en su poder, sino que se obligó à restituirlo, opino que mientras tanto no puede ciertamente exigirse nada al deudor, sino que se considera en suspenso la liberación; mas si demandado por la acción de compra, el acreedor hubiese pagado al comprador, puede el perseguir del deudor la deuda, porque apareció que no se libertó.

13. PAULO; Decretos, libro I.-El acreedor, que por su propio derecho vende la prenda, debe ceder su derecho, y si posee la prenda, debe entregar ciertamente la posesión.

14. SCÉVOLA; Digesto, libro VI.-Los árbitros de la división de una herencia, habiendo dividido las cosas de la herencia entre los herederos, adjudicaron también por entero separadamente à cada uno diversos créditos de deudores comunes; se preguntó, ¿podría cada uno de ellos, no verificando el pago el deudor que se le habia asignado, vender por la totalidad la prenda obligada con este titulo? Respondió, que podía.

TÍTULO VI

DE QUÉ MODOS SE DISUELVE LA PRENDA
Ó LA HIPOTECA

[Véase Cód. VIII. 26 (25). 31. (30).]

1. PAPINIANO; Respuestas, libro XI.—Un amigo de un deudor ausente fué gestor de sus negocios, y sin comprarlas liberó con su propio dinero las prendas; se considera haberse restituido al dueño su primitivo derecho. Asi, pues, el que fué gestor del negocio no pretenderá con razón que se le dé á él la acción Serviana útil; pero si poseyera, se defiende con la excepción de dolo.

§ 1. Cuando el vendedor, habiéndosele entregado parte del precio, hubiese recibido en prenda

[blocks in formation]

postea residuum pretium emtori literis ad eum missis donasset, eoque defuncto donationem quibusdam modis inutilem esse constabat, iure pignoris fiscum frustra petere praedium, qui successerat in locum venditoris, apparuit; cuius pignoris solutum esse pactum prima voluntate donationis (1) constabat, quoniam inutilem pecuniae donationem lex facit, cui non est locus in pignore liberando.

§ 2. Defensor absentis cautionem iudicatum solvi praestitit; in dominum iudicio postea translato, fideiussores ob rem iudicatam, quos defensor dedit, non tenebuntur, nec pignora, quae dederunt.

2. GAIUS libro IX. (2) ad Edictum provinciale.-Si creditor Serviana actione pignus a possessore petierit, et possessor litis aestimationem obtulerit, et ab eo debitor rem vindicet, non aliter hoc facere concedetur, nisi prius ei debitum offerat.

3. ULPIANUS libro VIII. Disputationum.- Si res distracta fuerit sic, nisi intra certum diem meliorem conditionem invenisset, fueritque tradita, et forte emtor, antequam melior conditio offerretur, hanc rem pignori dedisset, Marcellus libro quinto Digestorum ait, finiri pignus, si melior conditio fuerit allata; quamquam ubi sic res distracta est, nisi emtori displicuisset, pignus finiri non putet.

4. IDEM libro LXXIII. ad Edictum.- Si debitor, cuius res pignori obligatae erant, servum, quem emerat, redhibuerit, an desinat Servianae locus esse? Et magis est, ne desinat, nisi ex voluntate creditoris hoc factum est.

§ 1. Si in venditione pignoris consenserit creditor, vel, ut debitor hanc rem permutet, vel donet, vel in dotem det, dicendum erit, pignus liberari, nisi salva causa pignoris sui consensit vel venditioni, vel ceteris; nam solent multi salva causa pignoris sui consentire. Sed et si ipse vendiderit creditor, sic tamen venditionem fecit, ne discederet a pignore, nisi ei satisfiat, dicendum erit, exceptionem ei non nocere. Sed et si non concesserat pignus venundari, sed ratam habuit venditionem, idem erit probandum.

§ 2. Belle quaeritur (3), si forte venditio rei specialiter obligatae non valeat, an nocere haec res creditori debeat, quod consensit, ut puta si qua ratio iuris venditionem impediat? Dicendum est, pignus valere.

5. MARCIANUS libro singulari ad formulam hypothecariam.-Solvitur hypotheca, et si ab ea discedatur, aut paciscatur creditor, ne pecuniam petat, nisi si quis dicat, pactum interpositum esse, ut a persona non petatur; et quid, si hoc actum

el predio, que había vendido, y después hubiese donado al comprador lo restante del precio por carta que le envió, y muerto él aparecia que de algún modo era inútil la donación, resultó que en vano reclama el predio por derecho de prenda el fisco, que habia sucedido en lugar del vendedor; constaba que por la primera voluntad de la donación había quedado disuelto el pacto de aquella prenda, porque la ley hace nula la donación de la cantidad, lo cual no tiene lugar en la liberación de la prenda.

§ 2. El defensor de un ausente prestó caución de pagarse lo juzgado; transferido después contra el principal el juicio, no quedarán obligados por causa de la cosa juzgada los fiadores, que dió el defensor, ni las prendas que dieron.

2. GAYO; Comentarios al Edicto provincial, libro IX.-Si el acreedor hubiere reclamado por la acción Serviana la prenda al poseedor, y el poseedor hubiere ofrecido la estimación del litigio, y el deudor reivindicase de él la cosa, no se le concederá que haga esto de otro modo, sino ofreciéndole primeramente lo que se le debe.

3. ULPIANO; Disputas, libro VIII.—Si una cosa hubiere sido vendida de este modo, si dentro de cierto término no se hubiese encontrado mejor condición, y hubiere sido entregada, y acaso el comprador, antes que se ofreciera mejor condición, hubiese dado en prenda esta cosa, dice Marcelo en el libro quinto del Digesto, que se extingue la prenda, si se hubiere ofrecido mejor condición; aunque cuando la cosa se vendió de este modo, si no hubiese desagradado al comprador, no opine que se extinga la prenda.

4. EL MISMO; Comentarios al Edicto, libro LXXIII.-Si el deudor, cuyos bienes habian sido obligados en prenda, hubiere restituido el esclavo que había comprado, ¿dejará de tener lugar la acción Serviana? Y es más cierto que no deja de tener lugar, salvo si esto se hizo por voluntad del acreedor.

§ 1. Si el acreedor hubiere consentido en la venta de la prenda, ó para que el deudor permute la cosa, ó la done, ó la dé en dote, se habrá de decir, que se libera la prenda, si no consintió ó en la venta, ó en lo demás, quedando salva la causa de su propia prenda; porque suelen consentir muchos dejando salva la causa de su prenda. Mas si la hubiere vendido el mismo acreedor, pero hizo la venta de suerte que no desistiese de la prenda, si no se le satisficiera, se habrá de decir, que no le perjudica la excepción. Pero si no había permitido que se vendiera la prenda, sino que ratificó la venta, también se habrá de admitir lo mismo.

§ 2. Con razón se pregunta, si acaso no fuera válida la venta de la cosa especialmente obligada, ¿deberá esta circunstancia perjudicar al acreedor, porque consintió, como, por ejemplo, si alguna razón de derecho impidiera la venta? Se ha de decir, que subsiste la prenda.

5. MARCIANO; Comentarios á la fórmula hipotecaria, libro único.-Disuélvese la hipoteca, si de ella se desistiera, ó pactase el acreedor no pedir el dinero, á no ser que alguno diga que se interpuso pacto para que no se pida à la persona; y ¿qué, si

(1) donatoris, Hal. Vulg.

(2) X., Hal.

(3) probandum, eum velle. Quaeritur, Hal. Vulg.

sit, quum forte alius hypothecam possidebit? Sed quum pactum conventum exceptionem perpetuam pariat, eadem et in hoc casu possunt dici, ut et ab hypotheca discedatur.

§ 1. Si paciscatur creditor, ne intra annum pecuniam petat, intelligitur de hypotheca quoque idem pactus esse.

§ 2. Si convenerit, ut pro hypotheca fideiussor daretur, et datus sit, satisfactum videbitur, ut hypotheca liberetur. Aliud est, si ius obligationis vendiderit creditor, et pecuniam acceperit; tunc enim manent omnes obligationes integrae, quia pretii loco id accipitur, non solutionis nomine.

--

§ 3. Satisfactum esse creditori intelligitur, et si iusiurandum delatum datum est, hypothecae non esse rem obligatam.

6. ULPIANUS libro LXXIII. ad Edictum. Item liberatur pignus, sive solutum est debitum, sive eo nomine satisfactum est. Sed et si tempore finitum pignus est, idem dicere debemus, vel si qua ratione obligatio eius finita est.

§ 1. Qui paratus est solvere, merito pignus videtur liberasse; qui vero non solvere, sed satisfacere paratus est, in diversa causa est. Ergo satisfecisse prodest, quia sibi imputare debet creditor, qui satisfactionem admisit vice solutionis; at qui non admittit satisfactionem, sed solutionem desiderat, culpandus non est.

§ 2. In satisdatione autem non utimur Atilicini sententia, qui putabat, si satisdetur alicui certae pecuniae, recedere eum a pignoribus debere.

7. GAIUS libro singulari ad formulam hypothecariam.-Si consensit venditioni creditor, liberatur hypotheca; sed in his pupilli consensus non debet aliter ratus haberi, quam si praesente tutore auctore (1) consenserit, aut etiam ipse tutor, scilicet si commodum aliquid, vel satis ei fieri ex eo iudex aestimaverit.

§ 1. Videbimus, si procurator omnium bonorum consensit, vel servus actor, cui et solvi potest, et in id positus est, an teneat consensus eorum? Et dicendum est, non posse, nisi specialiter hoc iis mandatum est.

§ 2. Sed si cum debitoris procuratore convenit, ne sit res obligata, dicendum est, id debitori per doli exceptionem prodesse. Quum autem cum servo eius convenerit, per ipsam pacti conventi exceptionem debet.

§ 3. Si convenit de parte pro indiviso alienanda, si certa res est, quae venit, potest dici, de reliqua parte ab initio agi (2) oportere, nec obstat exceptio.

§ 4. Illud tenendum est, si quis communis rei partem pro indiviso dederit hypothecae, divisione facta cum socio non utique eam partem creditori obligatam esse, quae ei obtingit, qui pignori dedit,

(1) auctore, omitela Hal.

esto se hubiera tratado, cuando acaso otro poseyere la hipoteca? Mas como un pacto convenido produce excepción perpétua, también en este caso puede decirse lo mismo, para que también haya desistimiento de la hipoteca.

§ 1. Si el acreedor pactara que no pedirá el dinero dentro de un año, se entiende que también pactó lo mismo respecto á la hipoteca.

§ 2. Si se hubiere convenido que se diese fiador en lugar de la hipoteca, y se hubiera dado, se considera haberse cumplido, para que quede libre la hipoteca. Otra cosa es, si el acreedor hubiere vendido el derecho de la obligación, y hubiere recibido el dinero; porque en este caso permanecen integras todas las obligaciones, porque se recibe esto en lugar de precio, no por razón de pago.

§ 3. Entiéndese haberse satisfecho al acreedor, si se dió juramento deferido, de que la cosa no estaba obligada en hipoteca.

libro

6. ULPIANO; Comentarios al Edicto, LXXIII.-También se libera la prenda, ya si se pagó el débito, ya si por tal motivo se dió fianza. Pero también debemos decir lo mismo, si se extinguió la prenda por lapso de tiempo, ó si por alguna otra razón feneció su obligación.

§ 1.-El que está dispuesto a pagar, con razón se considera que liberó la prenda; más el que está dispuesto, no á pagar, sino a dar fianza, está en diversa situación. Luego aprovecha haber dado fiador, porque debe imputárselo á sí mismo el acreedor, que admitió afianzamiento en lugar del pago; más el que no admite el afianzamiento, sino que desea el pago, no ha de ser culpado.

§ 2. Pero en cuanto al afianzamiento no seguimos la opinión de Atilicino, que juzgaba, que si å alguno se le diese fianza de cierta cantidad, debia él quedar separado de las prendas.

7. GAYO; Comentarios à la fórmula hipotecaria, libro único.-Si el acreedor consintió en la venta, se libera la hipoteca; pero en estos casos no debe considerarse válido el consentimiento del pupilo de otro modo, que si hubiere consentido con la autoridad del tutor, estando éste presente, ó también si hubiere consentido el mismo tutor, por supuesto, si el juez hubiere apreciado alguna utilidad, ó que por ello se le daba fianza.

§ 1. Veremos, si consintió el procurador de todos los bienes, ó el esclavo administrador, á quien también se le puede pagar, y está puesto para ello, ¿será válido el consentimiento de estos? Y se ha de decir, que no puede, si especialmente no se les mandó esto.

§ 2. Pero si se convino con el procurador del deudor, que no esté obligada la cosa, se ha de decir, que esto aprovecha al deudor por la excepción de dolo. Mas cuando se hubiere convenido con un esclavo de él, debe aprovecharle por la misma excepción del pacto convenido.

§ 3. Si se convino sobre la enajenación de una parte indivisa, si es cierta la cosa, que se vende, puede decirse que respecto de la otra parte debe ejercitarse la acción desde un principio, y que no obsta la excepción.

§ 4. Ha de tenerse esto en cuenta, que si alguien hubiere dado en hipoteca parte indivisa de una cosa común, hecha la división con el socio, no queda obligada al acreedor solamente aquella par

(2) pro solido, inserta la Vulg.

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

§ 4. Si plures (3) dederint pro indiviso, et cum uno creditor paciscatur, ne hypothecae sit, deinde ab eo petat, etiamsi hic, cum quo pactus est, solidum fundum possideat pro indiviso, quia de parte convenisset, non repellit eum a toto.

§ 5. An pacisci possint (4) filiusfamilias et servus, ne res pignori sit, quam peculiariter hypothecam (5) acceperint, et habent liberam administrationem, videamus; an quemadmodum donare non possunt, ita nec pacisci, ne pignori sit, possint? Sed dicendum est, ut concedere possint, scilicet si pretium pro pactione (6) accipiant, quasi vendant.

§ 6. Si voluntate creditoris fundus alienatus est, inverecunde applicari sibi eum creditor desiderat, si tamen effectus sit secutus venditionis; nam si non venierit, non est satis ad repellendum creditorem, quod voluit venire.

§ 7.-Supervacuum est quaerere, agrum specialiter hypothecae datum permissu creditoris veniisse, si ipse debitor re (7) possideat, nisi quod potest fieri, ut debitor permissu creditoris vendiderit, deinde postea bona fide redemerit ab eodem vel ab alio, ad quem per successionem ea res pertinere coepisset, aut si ipse debitor emtori heres extiterit. Verumtamen quum pecunia soluta non sit, doli mali suspicio inerit, translata ad presens tempus, ut possit creditor replicationem doli mali obiicere.

§ 8.-Illud videamus, si Titius debitor voluntate creditoris sui vendiderit Maevio, vel ei, a quo Maevius emerit, et postea Maevius Titio heres extiterit, et creditor ab eo petat, quid iuris sit. Sed iniquum est, auferri ei rem a creditore, qui non successionis iure, sed alio modo rem nactus est; potest tamen dici, quum Titii dolus in re versaretur, ne creditor a possessore pecuniam recipiat, iniquissimum esse, ludificari eum.

(1) is, inserta Hal.

(2) pactus, inserta la Vulg.

(3) rem communem, inserta la Vulg.

(4) Hal.; possunt, el códice Fl.

(5) quum peculiariter pignori hypothecam, Hal.

[blocks in formation]

8. MARCIANO; Comentarios á la fórmula hipotecaria, libro único.-Asi como perece la prenda ó la hipoteca, extinguida la cosa corporal, así también, extinguido el usufructo.

§ 1.-El acreedor puede pactar que no se dé en prenda ó hipoteca una cosa; y por esto, si hubiere pactado á favor del heredero, también le aprovechará el pacto à aquel á quien restituyó la herencia por el Senadocónsulto Trebeliano.

§ 2. Si el procurador del deudor lo fuese de cosa propia, no creo que deba dudarse que el pacto perjudique al acreedor. Y asimismo, si hubiere sido procurador en cosa propia por parte del acreedor, pactando, hará inútil para sí la acción hipotecaria, de tal manera, que opino que con razón se dice que en este caso perjudica esta excepción también á los dueños del pleito.

§ 3. Si se hubiere convenido, que no esté en prenda una mitad indivisa, se pedirá de cualquier poseedor cualquiera parte del fundo, y no se pedirá con derecho una mitad.

§ 4. Si muchos hubieren dado una cosa indivisa, y el acreedor pactase con uno, que no estuviese en hipoteca, y después reclamase de él, aunque este con quien pactó posea indiviso todo el fundo, como se convino respecto de una parte, no lo repele de todo él.

§ 5. Veamos, ¿podrán acaso pactar el hijo de familia y el esclavo, que no esté en prenda la cosa, que hubieren recibido hipotecada á su peculio, cuya libre administración tienen, ó así como no pueden donarlo, así tampoco pueden pactar, que no esté en prenda? Pero se ha de decir, que lo pueden conceder, por supuesto, si recibieran precio por el pacto, como si la vendieran.

§ 6. Si con la voluntad del acreedor se enajenó un fundo, descaradamente pretende el acreedor que se le aplique à él, si no obstante se siguió el efecto de la venta; porque si no hubiere sido vendido, no es bastante para repeler al acreedor, que haya querido que se venda.

§ 7.-Es superfluo investigar, si un campo dado especialmente en hipoteca fué vendido con permiso del acreedor, si el mismo deudor poseyera la cosa, á no ser, como puede suceder, que el deudor lo hubiere vendido con permiso del acreedor, y después lo hubiere vuelto à comprar de buena fé del mismo ó de otro, à quien por sucesión hubiese comenzado à pertenecer aquella cosa, ó si el mismo deudor hubiere quedado heredero del comprador. Pero cuando no se haya pagado el dinero, habrá la sospecha de dolo malo, transferida al tiempo presente, para que el acreedor pueda oponer la réplica de dolo malo.

§ 8.-Veamos qué derecho haya, si el deudor Ticio hubiere vendido con la voluntad de su acreedor una cosa á Mevio, ó á aquel de quien Mevio la hubiere comprado, y después Mevio hubiere quedado heredero de Ticio, y el acreedor reclamase de él. Mas es injusto que se le quite por el acreedor la cosa al que adquirió la cosa, no por derecho de sucesión, sino de otro modo; pero puede decirse, que cuando en el negocio hubiese dolo por parte de Ticio, para que el acreedor no reciba su dinero del poseedor, es muy injusto que quede burlado.

[blocks in formation]

§ 9.-Quodsi is fundus a Maevio alicui obligatus possideatur, cui nondum satisfactum erit, tunc rursus aequum erit excipi, «si non voluntate creditoris veniit»; licet enim dolus malus debitoris interveniat, qui non solvit, tamen secundus creditor, qui pignori accepit, potior est.

§ 10. Tutius tamen est, si debitor a creditore petat, ut ei permittat pignus vendere, quo magis satisfaciat, ante (1) cautionem accipere ab eo, qui rem emturus erit, ut pretium rei venditae usque ad summam debiti creditori solvatur.

§ 11.-Venditionis autem appellationem generaliter accipere debemus, ut et si legare permisit, valeat, quod concessit; quod ita intelligemus, ut et si legatum repudiatum fuerit, convalescat pignus.

§ 12. Si debitor vendiderit rem, nec tradiderit, an non repellatur creditor, quasi (2) adhuc res in bonis sit debitoris, an vero, quum teneatur ex emto, pignus extinguatur? Quod et magis est. Sed quid, si pretium venditor consecutus non sit, nec paratus sit emtor dare? Tantundem potest dici.

§ 13. Sed si permiserit creditor vendere, debitor vero donaverit, an exceptione illum summoveat, an facti sit magis quaestio, numquid ideo venire (3) voluit, ut pretio accepto ipsi quoque res expediat? Quo casu non nocebit consensus. Quodsi in dotem dederit, vendidisse in hoc casu recte videtur propter onera matrimonii. In contrarium si concessit donare, et vendiderit debitor, repelletur creditor; nisi si quis dicat, ideo concessisse donari, quod amicus erat creditori is, cui donabatur.

§ 14. Quodsi concesserit decem vendere, ille quinque vendiderit, dicendum est, non esse repellendum creditorem. In contrarium non erit quaerendum, quin recte vendit, si pluris vendiderit, quam concessit creditor.

§ 15.-Non videtur autem consensisse creditor, si sciente eo debitor rem vendiderit, quum ideo passus est venire, quod sciebat ubique pignus sibi durare; sed si subscripserit forte in tabulis emtionis, consensisse videtur, nisi manifeste appareat, deceptum esse; quod observari oportet, et si sine scriptis consenserit.

§ 16. Si debitori concessum sit, et heres eius vendiderit, potest facti quaestio esse, quid intellexit creditor? Sed recte veniisse dicendum est, hae enim subtilitates ab iudicibus non admittuntur.

§ 17. Si debitor forte concessa venditione desierit possidere, et novus possessor vendiderit, an duret pignus, quasi personae permiserit creditor? Quod et magis est, nam si novo possessori, non debitori, a quo hypothecam accepit, concessit creditor vendere, dicendum est, nocere ei exceptionem.

§ 18.-Sed si intra annum aut biennium con

(1) aut, Vulg. (2) quum, Vulg.

TOMO II-5

§ 9. Pero si este fundo fuera poseido obligado por Mevio á alguien, á quien aun no se hubiere satisfecho, también en este caso será justo que se excepcione, «si no se vendió con la voluntad del acreedor»; porque aunque intervenga dolo malo del deudor, que no pagó, sin embargo, el segundo acreedor, que lo recibió en prenda, es preferido.

§ 10. Pero es más seguro, que si el deudor pidiera al acreedor, que le permita vender la prenda, para más bien pagarle, reciba antes caución del que hubiere de comprar la cosa, de que se entregará en pago al acreedor el precio de la cosa vendida hasta el importe de la deuda.

§ 11. Mas la denominación de venta debemos admitirla en general, para que también si le permitió legar, valga lo que concedió; lo que entenderemos de este modo, que también si hubiere sido repudiado el legado, se convalide la prenda.

§ 12.- Si el deudor hubiere vendido la cosa, y no la hubiere entregado, ¿acaso no será repelido el acreedor, cual si la cosa estuviera todavia en los bienes del deudor, ó se extinguirá la prenda, estando obligada por la acción de compra? Lo que también es más cierto. Pero ¿qué se dirá, si el vendedor no hubiera percibido el precio, y el comprador no estuviera dispuesto a darlo? Puede decirse otro tanto.

§ 13.-Pero si el acreedor hubiere permitido vender, y el deudor hubiere hecho donación, lo repelerá acaso con la excepción, ó habrá más bien una cuestión de hecho, tal vez porque quiso que se vendiera para que recibido el precio también à él le aprovechara la cosa? En cuyo caso no perjudicará el consentimiento. Mas si hubiere dado en dote, con razón posee en este caso que vendió por causa de las cargas del matrimonio. Al contrario, si permitió hacer donación, y el deudor hubiere vendido, será repelido el acreedor; à no ser que alguno diga, que permitió que se hiciera donación por esto, porque era amigo del acreedor aquel á quien se hacia la donación.

§ 14.-Pero si hubiere permitido vender por diez, y el hubiere vendido por cinco, se ha de decir, que no ha de ser repelido el acreedor. Por el contrario, no se habrá de preguntar si vende bien, si hubiere vendido en más de lo que permitió el acreedor.

§ 15.-Mas no se considera que consintió el acreedor, si sabiéndolo él, hubiere el deudor vendido la cosa, porque consintió que se vendiera por esto, porque sabía que donde quiera subsistía para él la prenda; pero si acaso hubiere firmado en la escritura de compra, se considera que consintió, á no ser que claramente aparezca que fué engañado; lo que debe observarse, también si hubiere consentido sin escrito.

§ 16. Si se le hubiera concedido al deudor, y hubiere vendido su heredero, ¿puede haber la cuestión de hecho de lo que entendió el acreedor? Mas se ha de decir que se vendió bien, porque estas sutilezas no son admitidas por los jueces.

§ 17.-Si concedida la venta, hubiere acaso dejado de poseer el deudor, y hubiere vendido el nuevo poseedor, ¿subsistirá la prenda, cual si el acreedor se lo hubiere permitido á la persona? Lo que también es más cierto, porque si el acreedor le permitió vender al nuevo poseedor, no al deudor, de quien recibió la hipoteca, se ha de decir que le perjudica la excepción.

§ 18.-Pero si el acreedor hubiere consentido

(3) Hal.; veniri, el códice Fl.

« PredošláPokračovať »