Obrázky na stránke
PDF
ePub

410 INPROBIOR. FUNERAL OINTMENTS. DACI. IV 103—

ep. 25 § 3 aliis haec intermissio eius inposuit: mihi verba non dat. 115 § 9 miramur parietes tenui marmore inductos, cum sciamus, quale sit quod absconditur. oculis nostris inponimus, et cum auro tecta perfudimus, quid aliud quam mendacio gaudemus? Plin. ep. ш 15 § 3 n. IV 105 RUBRIUS ind.

[ocr errors]

106 INPROBIOR Sen. ep. 12 §6 nemo tam senex est, ut in probe unum diem speret. 94 § 26 scis inprobum esse, qui ab uxore pudicitiam exigit, ipse alienarum corruptor uxorum. improbus in the old version of Hermas vis. III 3 § 2 f. (p. 17 2 Hilg. 1873)=ȧvaidńs. ib. 7 § 5 (p. 22 17)=åvaidevσáμevos (both omitted in the version given in Gebhardt-Harnack).

[ocr errors]

SATURAM SCRIBENTE CINAEDO cf. Nero's lampoons Tac. xv 49 f. Quintianus mollitia corporis infamis et a Nerone probroso carmine diffamatus contumelias ultum ibat. Suet. Dom. 1. Macedo the philosopher (Gell. XIII 8 § 5) used to say, nothing was more intolerable, quam quod homines ignavi ac desides, operti barba et pallio, mores et emolumenta philosophiae in linguae verborumque artes converterent et vitia facundissime accusarent, intercutibus ipsi vitiis madentes. Minuc. Fel. 38 § 5 philosophorum supercilia contemnimus, quos corruptores et adulteros novimus...et semper adversus sua vitia facundos. Tert. apol. 39 lenones philosophus et censor. Iuv. is conscious of the true function of the satirist Namatian. 1 603-6 huius vulnificis satura ludente Camenis | nec Turnus potior nec Iuvenalis erit. | restituit veterem censoria lima pudorem; | dumque malos carpit, praecipit esse bonos.

[ocr errors]

99

107 MONTANI see ind.

108 MATUTINO cf. I 49. Gifford x1 204-8 indeed Iuv. tells his friend Persicus that he may go into the bath before noon, without being ashamed. But Persicus was an old man, and the concession was professedly meant as an extraordinary indulgence to him.'

109 FUNERA on this use of perfumes see ind. s. v. funus. Enn. an. 156 V Tarcuini corpus bona femina lavit et unxit. Prop. Iv (v) 7 32. Plin. VII § 186. XIII § 3. Plut. Sull. 38 § 2. At Priscilla's funeral (Stat. s. v 1 210-4) omne illic stipatum examine longo | ver Arabum Cilicumque fluit floresque Sabaei | Indorumque arsura seges praereptaque templis tura, Palaestinis simul Hebraeique liquores | Coryciaeque comae Cinyreaque germina. 11 1 160-5. 6 86-89. Minuc. 12 § 6 reservatis unguenta funeribus. Apul. mag. 32 ut si tus et casiam et myrrham ceterosque id genus odores funeri tantum emptos arbitreris. Tibull. II 2 23 24. anth. Pal. x1 8 10. Luc. Charon 22. Plin. ep. v 16 § 7. Mart. XI 54. Wetst. on Matt. 26 8. Silvestri here.

[ocr errors]

110 POMPEIUS ind.

IUGULOS APERIRE SUSURRO IX 98 fuste aperire caput. Amm. xvI 8 § 12 proximorum fauces aperuit primus omnium Constantinus. So in Cels. and Scrib. ap. cutem, pustulas, strumas, vomicas.

[ocr errors]

SUSURRO from the time of Pindar Vilupos and its derivatives (see HSt.) have a bad connotation. Wetstein on Rom. 1 30. Thales in Orelli op. gr. sent. I 150 ψίθυρον ἄνδρα ἔκβαλε σῆς οἰκίας.

[ocr errors]

111 112 Daci identified with Getae by Strabo vII 3 §§ 10 13. On the Dacian war Dierauer in Büdinger Untersuchungen zur röm. Kaisergesch. (1868) 1 63-112. Schiller röm. Kaiserzeit 1 529 530. Mommsen röm. Gesch. v1 c. 6. DCass. LXVII 6. 7. 9 § 6. Statius brooding over his panegyric on Domitian's wars Th. 1 17—22 quando Itala nondum | signa nec Arctoos ausim spirare triumphos | bisque iugo Rhenum (below 147 n.), bis adactum legibus Histrum et coniurato deiectos vertice Dacos aut defensa prius vix pubescentibus annis | bella Iovis.

-117

DIRUS A PONTE SATELLES.

4II

IV 112 MEDITATUS PROELIA Aen. x 455 meditantem in proelia taurum (so Sil. XVII 438; but as Iuv. v 315, XII 711 med. pugnas, which occurs also Tac. XIV 20).

[ocr errors]

113 VEIENTO ind. Mommsen in Keil Plin. ep. p. 410. Borghesi oeuvres v 530—1.

[ocr errors]

114 QUI NUMQUAM VISAE FLAGRABAT AMORE PUELLAE anth, Lat. 357 R =511 (p. 1. m. IV 417) Baehrens 'in caecum, qui pulchras mulieres tactu noscebat.' Ath. 574 τῆς ̓Αβυδηνῆς ἐξ ἀκοῆς ἐρασθείς. cf. 575f passion for one seen in a dream. Cic. Hor. Quintil. have flagrare amore.

[ocr errors]

115 MONSTRUM Aen. III 658 monstrum horrendum informe ingens, cui lumen ademptum.

[ocr errors]

116 CAECUS ADULATOR DIRUSQUE A PONTE SATELLES Mart. Iv 30 one who dared impiously to fish in Domitian's preserves, 10—14 raptis luminibus repente caecus | captum non potuit videre piscem, et nunc sacrilegos perosus hamos | Baianos sedet ad lacus rogator. Hier. ep. 66 5 ille caecus extendens manum et saepe ubi nemo est clamitans, heres Paulinae, coheres Pammachii est. schol. 'de numero mendicorum,' Adrien de Valois 'quasi mendicus inter proceres et amicos imperatoris Domitiani esse posset, ut Iuv. dixit, aut quasi mendicus, aut tum aut antea in ponte stipem petens, recte dici posset dignus qui mendicaret ad clivum Aricinum vel in clivo Aricino. Catullus hic erat senator Romanus.' After citing Plin. ep. Iv 22 and AV. epit. 12 § 5 (who both couple Veiento and Catullus as base informers, as Iuv. does), he adds: 'et Iuv. quidem Catullum mortiferum, caecum adulatorem ac dirum nuncupavit. addidit etiam, nisi nobilitas et opes hominis obstitissent, propter crudelitatem et malitiam suam dignum fuisse qui caecus inter caecos egentesque in ponte aut in clivo Aricino mendicaret.....ego igitur Iuvenali duas litterulas c et s quae iam ante aliquot saecula atque ante aetatem veteris interpretis ablatae ei sunt, restituendas, ac poetam nostrum sic emendandum arbitror dirusque AC SPONTE satelles'; cl. Plin. ep. г 7 § 3 laeserat famam suam sub Nerone, credebatur sponte accusasse. For satelles absolute he cites Claud. in Ruf. 11 387-8, where the loyal soldiery refuse to rebel with Rufinus, patiarne audire satelles, | qui leges aliis libertatemque reduxi? Markland ms. dirusque a ponte satelles non intellego.' Meinertz (Zeitschr. f. Gymn. 1874 226) Ō. Jahn in his lectures, suspecting a considerable corruption here, despaired of a solution. If ver. 116 stood alone, though Catullus was not in fact raised from the beggar's stand at the bridge, yet Iuv. might (by the common use of metaphor for simile) call him 'an illomened catchpoll (or pursuivant) from the bridge,' i.e. one whose blindness and whole air recalled the unsightly throng gathered there. But having used a ponte thus, the poet could hardly add ver. 117, only fit 'to dog the traveller's heels, and whine for alms to the descending wheels'; a beggar, only fit to beg,' is all too flat. Roth's interpretation deserves consideration. He supposes that Catullus had been a companion of Nero's drunken freaks (III 278 n. esp. Tac. XIII 47 pons Mulvius in eo tempore celebris nocturnis inlecebris erat; ventitabatque illuc Nero, quo solutius urbem extra lasciviret cet.). 'Catullus fuit ex illis Neronis satellitibus, vel tribunis, vel militibus, per quos vulnera obviis inferebantur et alia nefanda patrabantur, eoque dignus fuit, qui dirus adpellaretur: a ponte autem, quod commeans in pontem Mulvium Nero eo comite utebatur: dignus cet. ne hoc quidem de priori Catulli mendicitate dictum puto, sed de impudentia hominis atque oris habitu.'

[ocr errors]

99

117 ARICINOS Cato origg. II 21 Jordan lucum Dianium in nemore Aricino Egerius Laevius Tusculanus dedicavit dictator Latinus. In 1856

412

VELARIA.

FANATICUS.

OESTRO.

IV 117

P. Rosa discovered the foundations of the great temple of Diana below the modern Nemi in the so-called Giardino by the lake (ann. d. arch. inst. 1856 II 5 sq. inscriptions from Nemi in Hermes vi 6-12). Sil. IV 367.

IV 118 IACTARET BASIA Otho A.D. 69 (DCass. LXIV 8 § 1) spoke the senate fair καὶ τῇ ὑποκρίσει τοῦ σχήματος ἐμετρίαζε, φιλήματά τε ὡς ἑκάστοις διὰ τῶν δακτύλων ἔπεμπε.

[ocr errors]

120 121 IN LAEVUM CONVERSUS; AT ILLI DEXTRA IACEBAT BELUA dig. III 1 1 § 5 dum caecum utrisque luminibus orbatum praetor repellit: videlicet quod insignia magistratus videre et revereri non possit. refert etiam Labeo Publilium caecum Asprenatis Noni patrem aversa sella a Bruto destitutum, cum vellet postulare. quamvis autem caecus pro alio postulare non possit, tamen et senatorium ordinem retinet et iudicandi officio fungitur. RIGAULT.

[ocr errors]

122 PEGMA Gesner s. v. Claud. Mallii Theod. cons. 320-5.

[ocr errors]

VELARIA Hirschfeld (röm. Verwaltungsgesch. I 198) wrongly refers to this word the masc. (see De-Vit velarius) Henzen 6370 praepositus velaris castrensibus (infr. 135 n.). Gruter 599 7 praepositus velariorum. Georges correctly cites Amm. XIV 6 § 25 some of the populace spend the night in wine-shops, nonnulli velariis umbraculorum theatralium latent, quae Campanam imitatus lasciviam Catulus in aedilitate sua suspendit omnium primus. schol. Pers. v 126 uses the word for a towel (mistaking the meaning of strigilis) strigiles dicuntur illa velaria, unde athletae post laborem terguntur. Heinrich cites onom. Vulc. òóvia velaria and (from Salmas. ep. p. 200) the late Gr. Tà ẞnλápia; also Scaliger's (ep. 211) explanation 'loca velis oppansa,' certainly the primary sense, as required by the termination, but supported by no example. schol. 'ad alta theatri velamina.' Ov. a. a. I 103 tunc (in the days of Romulus) neque marmoreo pendebant vela theatro. Plin. xIx § 23 24 traces the history of 6 these awnings from Q. Lutatius Catulus Capitolinus (cf. VM. 11 4 § 6) at the dedication of the Capitoline temple (B.c. 69), through Lentulus Spinther, Caesar (cf. DCass. XLIII 24 § 2 va yàp undeva тŵv Dewμévwv ỏ ἥλιος λυπήσῃ, παραπετάσματα ὑπὲρ αὐτῶν σηρικά, ὥς γέ τινές φασιν, ὑπερεπές Taσe, B.C. 46), Marcellus, to Nero (DCass. A.D. 66 LXIII 6 § 2 of the theatre τά γε μὴν παραπετάσματα τὰ διὰ τοῦ ἀέρος διαταθέντα, ὅπως τὸν ἥλιον ἀπερύκοι, ἁλουργὰ ἦν, καὶ ἐν μέσῳ αὐτῶν ἅρμα ἐλαύνων ὁ Νέρων ἐνέστικτο, πέριξ δὲ ἀστέρες χρυσοῖ ἐπέλαμπον). Lampr. Comm. 15 § 6 sane cum ei saepe pugnanti ut deo populus favisset, inrisum se credens populum Romanum a militibus_classiariis, qui vela ducebant, in amphitheatro interimi praeceperat. Friedländer 115 376. 500-1.

[ocr errors]

123 NON CEDIT=XV 43.

[ocr errors]

FANATICUS cf. ind. CIL vr 490. 2232-6 (pp. 92, 615). PrellerJordan röm. Myth. 113 386 2. Böckh kl. Schr. vII 580-1, who compares the iepódovλo. Tert. apol. 9 hodie istic Bellonae sacratus sanguis de femore proscisso in palmulam exceptus et esui datus signat. Lamprid. Heliog. 7 § 2 iactavit autem caput inter praecisos fanaticos. The texts at large in Dempster on Rosini ant. IV 10.

[ocr errors]

OESTRO Nemes. cyn. 3 4 Aonio iam nunc mihi pectus ab oestro | aestuat. Stat. Th. 1, addressing Domitian, 22-24 tuque, o Latiae decus addite famae, | quem nova mature subeuntem exorsa parentis | aeternum sibi Roma cupit, 30-33 maneas hominum contentus habenis, | undarum terraeque potens, et sidera dones. | tempus erit cum Pierio tua fortior oestro facta canam. Hier. ep. 79 § 11 pr. quasi oestro libidinis furibunda dixisset isti sunt di tui, Israel, qui te eduxerunt de terra Aegypti.'

-133

TEMO BRITANNUS.

PATINA. MAGNUS. 413

Paulus Festi p. 195 M oestrum furor Graeco vocabulo. See HSt. for olorpos and its derivatives are constantly used of wild passion (e.g. Eur. Bacch. 119. 1229). For the primary sense see comm. esp. Voss on Verg. g. III 147. Plin. xx1 § 182 halicacabi radicem bibunt qui vaticinari gallantesque vere ad confirmandas superstitiones aspici se volunt. remedio est-id enim libentius rettulerim-aqua copiosa mulsa calida potu. From Pliny's earnestness we may infer that this abuse of the drug was common.

IV 125 OMEN TRIUMPHI Tac. an. II 17 pulcherrimum augurium, octo aquilae petere silvas et intrare visae imperatorem advertere. exclamat irent, sequerentur Romanas aves, propria legionum numina.

[ocr errors]

126 TEMONE BRITANNO Cic. fam. vII 6 § 2 (to Trebatius B.C. 54) tu qui ceteris cavere didicisti, in Britannia ne ab es sedariis decipiaris caveto. ib. 7 § 1. Caes. b. G. Iv 24 § 1 (of Britain) at barbari consilio Romanorum cognito praemisso equitatu et essedariis, quo plerumque genere in proeliis uti consuerunt. ib. 33 the locus classicus, ending tantum usu cotidiano et exercitatione efficiunt, uti in declivi ac praecipiti loco incitatos equos sustinere et brevi moderari ac flectere et per temonem percurrere et in iugo insistere et se inde in currus citissime recipere consuerint. DS. v 21 § 5 naturally compares the war-chariots of Homer's heroes. Mela III § 52 (=III 6 § 5 cf. Tzschucke vII 208-211) of the British covinni. Prop. IV (v) 3 9 pictoque Britannia curru. companion and lexx. covinus (-arius), essedum (-arius) and Merguet lex. Caes. (essedum -arius).

[ocr errors]

see Rich

126 127 DE TEMONE BRITANNO EXCIDET ARVIRAGUS reges captos in triumpho producere summae gloriae erat Hor. c. г 12 11 sq. Prop. II 1 33 (Jahn on Pers. VI 46 47 chlamydes regum...essedaque). As the text is cited by Geoffrey of Monmouth rv 16, Iuv. is Shakespeare's ultimate authority for the name A. See Holyday.

[ocr errors]

128 129 HỌC DEFUIT UNUM FABRICIO PATRIAM UT RHOMBI MEMORARET ET ANNOS ind. desum. Aen. xII 643 id rebus defuit unum. Stat. Th. x 437-8. Plin. ep. vIII 6 § 9.

[ocr errors]

129 RHOMBI MEMORARET ANNOS Hor. s. п 4 45 46 piscibus...quae ...foret aetas, | ante meum nulli patuit quaesita palatum.

130 CONCIDITUR ind. indicative.

131 Brogniart calculates that a dish to hold the largest recorded rhombus must have been 2 mètres in diameter. For the great dish of Vitellius (Plin. xxxv § 163) a special furnace was built, in reference to which (ib. § 164) Mucianus exprobravit patinarum paludes Vitelli memoriae. Suet. Vit. 13 he called the dish clipeus Minervae Toλioúxov; ib. 17 the mob dragging him to death nicknamed him patinarius. As a rule (geopon. vI 3) the largest jars were not turned on the wheel, yet some very large extant specimens were so turned (Blümner Technologie, as cited VII 135, II 41 42). See Iuv. XIV 308 n. tub of Diogenes. Luc. dial. mort. 11 3. hist. conscr. 62 f. Tert. pall. 4 (of earthenware Varro r. r. III 15 § 2. Colum. XII 54 § 3); on the size of dolia cf. Apul. met. IX 5-7.

132 TENUI MURO Plin. xxxv § 161 Erythris in templo hodieque ostenduntur amphorae duae propter tenuitatem conservatae discipuli magistrique certamine, uter tenuiorem humum duceret. Luc. lexiph. 7 πoτńριa ... πάντα... ἀνεμοφόρητα καὶ ὑμενόστρακα.

[ocr errors]

133 MAGNUS Lamprid. Alex. 27 § 6 haruspicinae quoque peritissimus fuit, orneoscopos magnus. Plaut. Men. 260 potatores maximi. 269 amator magnus. Cic. p. Quinct. § 93 omnes tuas artes, quibus tu magnus es. SUBITUS III 305.

414

CASTRA.

VICIT SENTENTIA.

IV 133

IV 133 PROMETHEUS Sympos. aen. 81 1 ‘laguna' (Bährens p. 1. m. iv 381) mater erat Tellus, genitor <que> est ipse Prometheus.

[ocr errors]

134 ROTAM Sen. ep. 90 § 31 'Anacharsis' inquit 'invenit rotam figuli, cuius circuitu vasa formantur.' deinde quia apud Homerum invenitur figuli rota, malunt videri versus falsos esse quam fabulam: ego nec Anacharsim auctorem huius rei fuisse contendo et, si fuit, sapiens quidem hoc invenit, sed non tamquam sapiens. Plin. vII § 198 orbem [figlinum invenit] Anacharsis Scythes. PROPERATE III 264.

[ocr errors]

135 CASTRA 122 n. procuratores castrenses occur in many inscriptions from Claudius or Nero to Commodus, all found in Italy, all relating to imperial slaves or freedmen. Castra denotes the 'Hoflager', servants and retainers of the court. In the notitia dignitatum (Böcking 1 266 seq. II 401 seq.) occurs the castrensis sacri palatii, having under him 1) paedagogia 2) ministeriales dominici 3) curae palatiorum. Spart. Hadr. 13 § 7 a Cappadocibus servitia castris profutura suscepit. Several classes of court servants in Lampr. Al. Sev. 41 § 3 aulicum ministerium in id contraxit, ut essent tot homines in singulis officiis, quot necessitas postularet, ita ut annonas, non dignitatem acciperent fullones et vestitores et pistores et pincernae <et> omnes castrenses ministri (=aulici m., Palatini m. Salm. ad 1. p. 981-3). Inscriptions naming familia, vestis, supellex, statio, numerus, fiscus castrensis, collegium castrense in Hirschfeld röm. Verwaltungsgesch. I 197-209. Godefroy on cod. Theod. vi 32 1 (11 226—8) has collected most of the evidence e. g. Tert. cor. mil. 12 f. (where see La Cerda) est et alia militia regiarum familiarum. nam et castrenses appellantur, munificae et ipsae sollemnium Caesarianorum. Coripp. laud. Just. I 214-219 affuit obsequio castrorum turma virorum. | illis summa fides et plena licentia sacris | deservire locis atque aurea fulcra parare, ! regales mensas epulis onerare superbis, | conservare domum sanctumque intrare cubile, internas munire fores vestesque parare. Casaubon (on Spart. and Lampr. 11. cc. and on Capitol. Ant. Pius 7 where he cites OTраTÓTεdov from Synes. epp. 71, 110) was the first to establish this sense of castra. It is known to Ducange (castra ad f.) and Georges, unknown to Klotz (and his copyist Corradini), De-Vit, Lewis and Short. See HSt. στρατόπεδον ad f. Didot.

[ocr errors]

136 VICIT SENTENTIA Cic. Mur. § 65. 8 Phil. § 1. frequent in Livy II 4 § 3. XXI 6 § 8. XXIII 6 § 5. XXVIII 26 § 3. XXIX 20 § 1. xxxvII 19 § 6. XLI 1 § 2. Plin. pan. 76 § 2. Luc. vIII 455 Corte. So sententia potior est or visa est (Verg. Hor.), βουλὴ νικᾷ, κρατεῖ. DIGNA VIRO SENTENTIA ironically )( Cic. off. 1 § 38 f. regalis sane et digna Aeacidarum genere sententia. GRANG.

[ocr errors]

137 NOCTES NERONIS III 278 n. Plin. xIII § 126 Nero Caesar claritatem ei [thapsiae] dedit initio imperii, nocturnis grassationibus converberata facie inlinens id cum ture ceraque, et secuto die contra famam cutem sinceram circumferens. Tac. XIII 47 cited on 116.

[ocr errors]
[ocr errors]

138 FALERNO Galen vI 275 K.

139 Gifford 'there was another senator at this famous council, whose proficiency in "the science of good eating" was at least equal to that of Montanus; I mean the facetious Vibius Crispus, the favorite of Vitellius and the constant associate of his scandalous excesses. When a friend once condoled with him on a fit of sickness, which had detained him from the palace, Rather congratulate me, he replied (DCass. LXV 2 § 3), ὅτι εἰ μὴ ἐνενοσήκειν, πάντως ἂν ἀπωλώλειν.

,,,, NULLI MAIOR FUIT USUS EDENDI Compare the boast with which Magnus introduces the discussion on figs Ath. 74a ǹ ouкî.. . (ovdevì

« PredošláPokračovať »