et les nouveaux Pyrrhoniens, par le P. Mauduit, Prêtre de l'Oratoire. 1 vol. in-12.

Exposition des preuves les plus sensibles de la véritable Religion, par le P. Buffier Jésuite.

Méthode courte et aisée pour combattre les Déistes par M. l'Abbé de S. Réal. Ejus operum Tom. 5. pag. 257. Edit. Amstel.

La seule Religion véritable démontrée contre les Athées, les Déistes et tous les Sectaires, par le P. le Febvre Jésuite. 1 vol. in-12.

L'incrédulité des Déistes confondue, par M. Louis Bastide. I vol. in-12.

Traité de la vérité de la Religion Chrétienne.... de la nécessité et des Caractères de la révélation. Opus illud à Jacob Vernet Calviniano Geneva editum novis propè diem Typis à vero Catholico edetur apud

Garnier.

La Religion Chrétienne prouvée par l'accomplissement des Prophéties, par le P. Baltus Jésuite.

La Religion Chrétienne autorisée par le témoignage des anciens Auteurs Payens, par le P. Dominique de Colonia, J. 2 vol. in-12.

La Religion Chrétienne prouvée par l'Abbé Houtteville. 3 vol. in-4.o

les faits, par M.

Traité des principes de la Foi, par M. Duguet. 3

vol. in-12.

Pensées de M, Paschal,

Le Théologien dans les Conversations avec les Sages et les Grands du monde, par le P. Dorleans. vol. in-4.o Entretiens sur la Religion révélée contre les Athées et les Déistes, par le P. Rodolphe du Tertre Jes. 3 vol.

in-12.

TRACTATUS

DE

VERA RELIGIONE.

CHRISTIANAM Religionem crebris hodie, ut et apertis ictibus

miserè impetitam, secundùm universas sui partes vindicaturo septem hæc præstanda incumbunt; 1. ut Dei existentiam probet contra Atheos; 2.o ut ejus unitatem demonstret contra Politheitas ; 3.o ut positivam Religionem ab ipso non institui tantùm potuisse, sed et de facto institutam fuisse ostendat contra Deistas; 4.o ut Religionem hanc neque penès Ethnicos olim fuisse, neque nunc apud Alcorani Sectatores esse declaret contra Gentiles et Mahumetanos; 5. ut eandem Judæis revelatam fuisse evincat contra triplex quod statim assignatum est hostium genus; 6.° ut ipsam hanc à Judaïca gente ad Christianam justo Dei judicio pertransiisse, adversùs eosdem conficiat ; 7.0° demùm ut eos inter, qui Christiano nomine censeri volunt, certos exhibeat quibus adhærendum sit ; certos, et plures, qui abjici mereantur. Septem hæc Capita, quæ omnem veræ Reli gionis impugnatoribus effugiendi viam præcludunt, eo ju vante, qui ubi vult, et quomodo vult spirat, si minùs feliciter, at certè totis ex præcordiis evolvenda suscipimus: persuasi scilicet haud equidem futurum ut nostrâ hâc Opellâ conver tantur Religionis adversarii: cùm (Eccles. 7. 14.) nemo possit corrigere quem Deus pro meritis despexerit; at futurum, ut et in fide, ad quam misericorditer vocati sunt, confirmentur Catholici; et aliquando garrula impietatis vocem oc cludant.

CAPUT PRIMUM.

Impugnantur Athei.

Ersi quoties de existentia Dei agitur, satius est Atheos revocare ad intuitum Cœlorum, qui tantâ vocis virtute gloriam Dei enarrant, ut Angelici Doctoris Summa, quia hanc alicubi quæstionem præferat: (1. p. q. 2.) An Deus sit, videtur quod non, etc. à Mahumetanis ipsis combusta fuisse dicatur: juvat nihilominùs probationes novas iis adjungere, quibus superiori Tomo supremi Numinis existentiam confirmavimus. Sit itaque CONCLUSIO. Admittenda est Entis supremi, æterni, infiniti existentia.

Prob. 1. quia ubi hinc et inde militant difficultates, ea pars ab homine sapiente omninò tenenda est, quæ minùs difficultatem habet: atqui longè minùs occurrit difficultatum in admittenda, quàm in negandâ Entis supremi existentiâ. Multo enim faciliùs concipitur, 1. horologium ab artifice intelligenti conditum esse, quam à se ipso; 2.o materiam ad hunc vel illum motum determinari ab aliquo movente, quàm ipsam moveri sine ullo motûs principio; 3. fuisse hominem primum à quo alii continuà serie prodierint, quàm fuisse infinitas hominum series, quæ semper extiterint, sine ullo existendi principio: Atqui negatà Dei existentiâ admittendum est, 1.o mundum, cujus utique fabrica fabricam horologii longè superat, à se ipso conditum esse; 2.o materiam de se inertein, ad certum motum determinari sine ullo motùs principio, etc. ergo et id in hac hypothesi admittendum est quod impendiò plus habet difficultatis.

Confirmatur: Si ab æterno fuerint infinitæ hominum series, jam supposito quòd intra decem annorum millia series illa uno tantùm homine crescat, tot deberent in terris esse homines, ut totam terræ, non unius, sed multiplicis superficiem contegerent; quia quæ numero crescunt in æternitate infinita, in infinitum crevisse debent: atqui tamen id falsum esse deprehendit quisquis oculos habet; ergo.

Prob. 2. ex insolitis quibusdam mundi phænomenis: quæ. qui in dubium vocat, cetera quæ ubilibet scripta sunt, in dubium vocare teneatur; quòd quidem insulsitatis et dementia apex fuerit. Sic ergo progredimur cum Joanne Gisberto, Regio quondam in Academia Tolosana Theologiæ Professore.

Vel datur Deus, seu Ens (August. 1. 1. de Doct. Chr. c. 7.)

quo nihil melius sit atque sublimius; vel quidquid in mundo est, materia est : atqui haud materia est, quidquid est in mundo. Major patet, tùm ex saniorum Atheorum confesso; tùm quia sublato Deo nihil est in universo terrarum Orbe quod à fortuito atomorum concursu non pendeat ; quidquid autem ab atomis pendet, materiam esse necessum est. Prob. itaque minor.

Dantur phænomena prædictionum, phænomena miraculorum, phænomena exorcismorum: atqui nihil horum esse potest à materia, imo nihil horum est quod Ens aliquod omniscium, cunctipotens, et substantiis quibuslibet infinitè superius non præsupponat. Major et minor per partes probanda veniunt, uno utraque ductu.

Prob. itaque maj. et 1.o constat dari phænomena prædictionum. Scilicet enim extra omnem dubii aleam est, pluribus ante eventum annis, Jerosolymæ obsidium, templi sancti ejus devastationem, Judaïca Gentis dispersionem in omnes mundi plagas, ceteraque omnia quæ ad miserae nationis stragem, cruciatus et opprobria pertinent, ad amussim prædicta esse, tùm à Daniele, Zacharià et aliis quos ceu Prophetas colunt Judæi, tùm præcipuè à Christo, quem benè vel malè ; neque enim id agitur in præsentia, uti Deum suum venerantur Christiani. Huc referri potest, quæ prædictioni æquivalet, declaratio rei in loco procul dissito hic et nunc peracta; prout contigit Crœsi legatis, qui ab Appolline Delphino percontati, quid tunc tem poris ageret Croesus, id ab ipso tulêre responsi, Croesum Sar dis testudinem cum agno coquere; quod postmodum vero con gruere compertum est. Jam verò materia nec futuros eventus præscire, nec quæ in locis procul distantibus geruntur, an nuntiare potest. Imò nec id possit, quantum ad prædictiones attinet, finita quæpiam intelligentia ; sed ea tantùm, quæ pro supremo nutu causas et ordines eventuum regit et moderatur. Unde id Isaiæ, quod vel Atheo probari debeat: Annuntiate quæ ventura sunt in futurum, et sciemus quia Dii estis vos. (Is. 41. 23.) Ergo.

Et verò intellectus humani similis certas cognitiones habere nequit, nisi juvetur aut memoriâ præteriti, aut sensu et expe rientiâ præsentis, aut clarâ perceptione necessariæ veritatis: atqui ubi de futurorum notitiâ sermo est, juvari non potuit, seu memoriâ præteriti, quia hæc nondum præterierant; seu experientiâ præsentis, quia præsentia non erant ; seu evidentia veritatis necessariæ, quia contingentia, erant obscura, pene que dum prædicta sunt, probabilitatis metas excedentia. (Gib. pag. 68.) Ergo,

:

Constat 2.0 dari phænomena miraculorum. De ceteris enim. idem sit judicium, ac de eo quod Jerosolymis contigit, cùm Judæi (Ruffin. lib. 1. Hist. c. 37.) urgente Juliano apostatâ (cuï id unum erat cordi, ut mendaces faceret Danielem et Christum, qui æternam templi hujus desolationem prædixerat) templum suum à fundamentis resarcire moliti sunt. Rem sic narrat Theodoretus Lib. 5. cap. 20. (Edit. Vales. Græc. Lat. pag. 142.) Cùm Judæos in unum congregasset Julianus an. Chr. 361. percontatus est quid causæ esset, cur cùm Lex Mosaïca sacrificare jubeat, ipsi à sacrificiis abstinerent. Cùmque illi dixissent, cultum suum unius loci ambitu circumscriptum esse, statim ille Deo invisus præcepit, ut templum quod destructum fuerat, instaurarent: sperans miser prædictionem Domini se falsi convicturum esse. Ejus tamen veritatem hoc facto magis declaravit. Nam cùm Judæi hos Imperatoris sermones cupidè excepissent, Tribulibus suis per universum Orbem dispersis ea quæ imperata fuerant, significârunt: qui mox undique accurrentes, et pecunias et operam suam alacri animo ad hoc opus contulerunt..... Ubi verò fodere et humum egerere coepissent, innumerabilis hominum multitudo toto die operi incumbebat. Sed noctu rudera ex valle in quam conjecta fucrant, sua sponte transferebantur ; sed et reliquias veteris ædificii destruxerunt, nova omnia se constructuros sperantes. Denique cum gypsi et calcis multa modiorum millia congessissent, exorti repentè venti vehementes ac turbines cum tempestatibus ac procellis universam materiam huc illùc dissiparunt. Cumque adhuc in pristino furore persisterent, nec divina patientia ad meliorem frugem revocarentur; primùm quidem exortus est ingens terræ motus, et eos qui divinæ Religionis sacris nullatenus initiati erant, non mediocri timore perculit. Sed cùm illi non terrerentur, ignis ex fundamentis quæ fodiebantur erumpens, plurimos fodientium consumpsit, reliquos fugere coëgit. Noctu etiam cùm in quadam vicina porticu complures dormirent, collapsum simul cum tecto ædificium universos dormientes oppressit. Eadem verò et proximè insequenti nocte, salutaris Crucis lucidum in Cœlo signum apparuit. Ipsæ quoquè Judœorum vestes Crucibus replebantur, non iis tamen lucidis, sed atro colore suffusis. Quæ cùm vidissent hostes Dei, et inflictas à Deo plagas extimescerent, diffugerunt, et ad suas quisque sedes, reversi sunt; Deum esse confitentes eum quem Majores ipsorum olim Cruci suffixerant. Et hæc quidem ad Juliani aures pervenére : omnium enim sermonibus celebrabantur. Ver rùm ille perinde ac Pharao, animum suum obduravit.

Idem narrant Socrates Lib. 3. cap. 20. Sozomenus Lib. 5,