quæ erant veluti naturæ appendices, destitutum, nonnisi ad peccandum valet, etc.

Tot errorum monstra reprobârunt Constitutionibus suis Pius V. Gregorius XIII. ac demum an. 1641. Urbanus VIII. sed quia adversùs Bullam istius, quæ incipit: In eminenti fremunt Baïi, Janseniique fautores; videndum 1.o an ea authentica sit; 2.o an sit ea suprema Ecclesiæ lex. Sit

CONCLUSIO I. Bulla Urbani VIII. non est subreptitia.

Prob. 1.0 Bulla quam confirmavit, suamque agnovit ipsius Autor; quam perpensis impugnatorum querelis denuò probavit; quam declaravit se nusquam revocaturum, quidquid in contrarium conclamitarent ipsius adversarii; hæc, inquam, Bulla non nisi summâ cum temeritate ut subreptitia traduci potest. Atqui 1.o Urbanus VIII. Bullam In Eminenti suam agnovit, ut patet ex iteratis ejusdem Brevibus ad Belgii Præsules et Academias. Quamobrem, ait in Brevi ad Arch. Mechliniens. an. 1643. enixè flagitamus, ut intolerabilem eorum, Jansenianorum, arrogantiam coërceas, ipsosque ad parendum Apostolicæ sanctioni quoquo facto compellas: 2.0 idem Pontifex auditis Synnichii et Papii, qui Romam à Lovaniensibus deputati fuerant, querelis, nedum his cesserit, omnibus maturè perpensis mandavit, iisdem Deputatis, mentem et voluntatem suam esse, ut ab omnibus Christi Fidelibus Bullæ hujusmodi omnino pareatur; 3.o idem Papa ad Internuntium Bruxellensem rescribi voluit, ut omnibus notum faceret, nunquam, nè per minimam quidem cogitationem SS. Domino venturum in mentem ut Bullam quacumque demum suí parte immutet.

Prob. 2. ex Urbani VIII. successoribus. Innocentius X. prædecessoris sui Bullæ executionem urgere non destitit, Brevibus datis ad Belgii Præsules, et Academias Lovaniensem, Duacenam, Parisiensem: non ergo eam ut subreptitiam habebat; sed nec Alex VIII. in decreto contra 31. propositiones quarum ultima hæc est, Bulla Urbani VIII. est subreptitia.

Obj. 1. Interpolavit Bullam Albizius, nomen Jansenii in ea inserens, prohibente Urbano qui neminem in illa appellari volebat; ergo. R. insignem hanc esse in Albizium calumniam, falsitas manifestè patet ex ipsismet verbis quæ sibi ab Urbano dicta solus testatur Synnichius: nempè voluit S. Pontifex quòd nullus in particulari sugillaretur cum expressione nominis; id est, quòd nullus appellato nomine censuræ notâ percuteretur, quod ritè in Bulla observatum fuit, in qua liber Jansenii ità damnatus est, ut nulla ejus personæ nota inusta fuerit:_sed cùm ferretur Bulla contra librum cuï titulus, Cornelii Jan

sénii Augustinus, ab appellando Yprensi Episcopo abstinere non potuerunt Bulla Autor, ipsiusque Secretarius,

Obj. 2.o Variant Bullæ exemplaria: lata quippè dicitur in nonnullis anno 1641. in aliis verò anno 1642. ergo. R. Data fuit Bulla pridie nonas Martii computum anni incipit Romanis die 25 Martii ab Incarnatione Dominicâ ; ergo data fuit Romæ Constitutio anno 1641. Verùm editores Colonienses modum vulgarem annos computandi secuti sunt, ac proindè Bulla ipsis data legitur anno 1642. pridie nonas Martii.

CONCLUSIO II. Bulla Urbani VIII. quoad doctrinam spectata, summum est ac irreformabile Ecclesiæ judicium, cuï proindè unusquisque integrum cordis et mentis assensum præstare tenetur.

*

Prob. Lex dogmatica sanctæ Sedis acceptata expressè in locis ubi viget contentio, ac in Orbis celebrioribus Ecclesiis, cæteris tacitè consentientibus, supremum est et infallibile Ecclesiæ judicium, cuï omnes ex animo assentiri tenentur. Major hæc certa est, quâ nutante, nutarent omnes usque in hunc diem dispersæ Ecclesiæ definitiones: hinc eam expressè tradunt non modò Doctores Catholici, sed et Baii sectatores; imò Aurelius tom. I. pag. 98. et 127. et ipsemet Quenellus, lib. cui titulus, Tradition de lÉglise Romaine, tom. I. pag. 217. illius veritatem stabiliunt. Atqui Bulla Urbani VIII. 1. lex est Sedis: Siquidem lata est de consensu Cardinalium ; ad cunctas directa Ecclesias; et ritè promulgata Romæ, ut testatur Urbanus VIII. in Brevi ad Archiep. Mechliniensem; 2.o Lex est dogmatica: proponit enim aliquid credendum, nempè singulas propositiones aliquam mereri ex assignatis notam atque ex notis nullam esse quæ alicui non competat propositioni: deindè judicium est ad omnes directum Ecclesias, habens pro objecto, non meras voces, sed perversam Baii doctrinam; demùm nec istius judicii veritas demonstrari potest nisi ex fidei catholicæ fontibus, Scripturâ scilicet et Traditione; 3.o Expressè acceptata fuit in Belgio: agente enim Innocentio X. Episcopi Mandatis publicis, ac Facultates Instrumentis authenticis, Bullam promulgârunt, unde decretum fuit anno 1648. de submissione et acceptatione juramentum, quod subsignare tenebantur, qui ad munia sive politica sive sacra anhelabant; 4.0 Expressè quoque acceptârunt Bullam Ecclesiæ nobiliores. De Hispanica certum est, tum ex Edictis Regiis, tùm ex generalis Hispaniarum Inquisitoris decreto an. 1644. (T. 3, de Ente sup.) De Polonica habetur apud Ripaldam Instrumentum solemnis publicationis in his Regionibus. De Ecclesia Germanica, hinc constat quòd hæc Constitutio ibi

assumitur in regulam: unde cùm in quadam thesi nonnulli è Baïanis articuli propugnarentur, ea statim flammis ultrici bus tradita est, ut refert Lib. cuï titulus, Triumphus Catho licæ veritatis, p. 412. et 413. Quod ad Gallicanam spectat Ecclesiam, Archiepiscopi Parisiensis et Bizuntinus, Episcopus Suessionensis eam solemniter publicârunt: Facultas quoque Parisiensis Theologica articulos damnatos suis interdixit alumnis: atque visa est tantæ autoritatis, ut 88. Præsules, Epist. ad Innoc. X. an. 1650. voluerint eam fuisse sufficientem ad motus quos excitaverat Jansenii liber, sedandos: unde Em. Noallius cum aliis 12. Præsulibus declarans mentem Comitiorum anni 1705. asserit huic Bullæ nullam deesse ex conditionibus requisitis ad quemlibet Fidelem obligandum.

Confirm. Tanta est hujus Constitutionis autoritas, quanta Bullarum contra Lutherum, Molinosum, et Librum de Sanc torum placitis: nihil enim contra illam objici potest, quod statim adversùs prædictas Bullas objici non possit, ut modò patebit: atqui nemo Catholicus negat has sanctæ Sedis definitiones esse judicia dogmatica, irreformabilia, etc. idque fatentur Janseniani; ergo.

Obj. 1. Bulla Urbani VIII. in se multis turget abusibus, clausulisque insolitis: nusquam acceptata fuit juxtà formas apud nos vigentes; ergo. R. 1.o multò plures reperiri abusus in Bulla adversùs librum de placitis Sanctorum, cujus tamen viget apud nos autoritas; 2.o ubi quæstio est de definitione dogmatica, formalitates quælibet assertæ veritati cedere debent; 3.o modus acceptationis non obstat quominus lex dogmatica vim habeat ineluctabilis decisionis: etenim, ut ait Bossuet Defens. declar. Cleri Gallic. lib. 3. c. 2. quocumque modo fiat ut Ecclesia consentiat, transacta planè res est: neque enim fieri potest unquam, ut Ecclesia Spiritu veritatis instructa, non repugnet errori.

Obj. 2. Bulla prædicta sinè examine prævio lata fuit: ei consensum præbere nequiverunt Episcopi, quia damnat confusè, et in globo; non fuit acceptata canonicè, id est, in Conciliis Provincialibus; ergo. R. Quocumque modo fiat, inquit Ill. Bossuet, ut Ecclesia consentiat, transacta planè res est. Scilicet ex definitione exteriori certò judicandum adhibitas fuisse conditiones ad judicii validitatem necessarias; non autem ex prætenso alicujus conditionis defectu enervanda est definitionis autoritas: hæc enim ratiocinandi ratio, non esset medium breve, et unicuique proportionatum; sed è contra prolixum, periculosum, imo præsertim rudioribus impossibile. Ità observant Cardin. Archiep. et Episcopi Gallicani an. 1728.

in suo ad Regem doctrinali judicio pag. 21. et 25. unde ruunt omnia propositæ objectionis capita.

Ad 1. tamen non sine matura deliberatione et diligenti consideratione, latam fuisse Bullam testatur Urbanus VIII. Ipsi sanè fides debetur.

Ad 2. dico hanć objectionem militare contra omnes in globo definitiones, quarum tamen usus semper invaluit. Benè id explicant mox dicti Præsules, his verbis: Ces sortes de jugemens (in globo) usite's dans l'Eglise, comme on l'a vu, PRÉSENTENT CLAIREMENT ET DISTINCTEMENT UNE VÉRITÉ DÉTERMINÉE, en tant qu'ils assurent les Fidèles, que les propositions condamnées sont dangereuses dans la foi, qu'elles renferment quelque venin, quelles s'écartent en quelque chose de la vé rité catholique. Par cet endroit, ces sortes de jugemens nous réglent dans l'ordre de la foi.

Ad 3. Concilia Provincialia optima quidem sunt et plerumque exoptanda; at ea absolutè esse necessaria ad validam definitionum dogmaticarum acceptationem: figmentum est hominum obedientiam denegantium.

Quæres, quomodo legenda sint hæc Bulla Pii V. verba: Quas quidem sententias, stricto coram nobis examine ponderatas, quanquam nonnullæ aliquo pacto sustineri possent, in rigore ac proprio verborum sensu ab autoribus intento hæreticas...... respectivè damnamus. Lis est utrùm comma sit delendum post verbum possent, subjiciendumque voci intenta: affirmant Yprensis discipuli, quibus si fidem adhibeas, is erit Bulla sensus: Has damnamus sententias, quanquam nonnullæ, et aliquo pacto, et in rigore, et in proprio verborum sensu ab assertoribus intento sustineri possent id est, licèt propositiones in rigoroso et in proprio sensu veræ sint, eas tamen damnamus. Hæc tota est quæstio, cujus vel sola expositio litem dirimit: sit tamen. CONCLUSIO III. Comma in Bulla Pii V. collocari debet post verbum possent.

Prob. Quod constat ex archetypo Bullæ, et ejus exemplaribus; quod agnovit ipsemet Baïus, docetque utraque Academia, quod denique ex contextu Bullæ apertè colligitur, illud sanè in præsenti materia certum manere debet, atqui.... Primum constat ex Card. de Lugo qui 26. Octob. 1644. solemniter testatus est se in archetypo Bullæ legisse comma post ista verba, sustineri possent. Addit idem Cardinalis se exemplar vidisse Toleto commissum, ac puncta sicut in archetypo invenisse. Secundum constat ex solemni declaratione quam, agente Toleto, edidit Baïus anno 1580. in illa enim

candidè agnoscit, se plurimas ex damnatis propositionibus defendisse, etiam in eo sensu in quo reprobatur. Tertium patet ex inspectione declarationum utriusque Facultatis Loniensis ac Duacenæ ; in iis asseritur propositiones fuisse damnatas in rigore et proprio verborum sensu de assertoribus intento. Quartum tandem sic conficitur: Ridicula, injusta, insuetaque legitimæ autoritati gratis tribui non debet definitio: atqui posito commate, ut Jansenianis placet, ridicula foret difinitio, cùm damnarentur propositiones, quæ sensu proprio veræ essent; injusta quoque esset cùm ex illa sequeretur damnatam jacere veritatem: insueta tandem ; neque enim hic Ecclesiæ mos est, justitiam violare, veritatem damnare, vànos perstringere sensus; ergo.

Dices Plures sunt codices in quibus comma desideratur post verbum possent; ergo.

Ut hæc, quam plurimum ventitant adversarii, diluatur objectio, Not. cum Card. de Lugo, sanctæ Sedis Bullarum duo manuscripta Romæ asservari. Primum est ipsum autographum interpunctis et commatibus distinctum, quod in Archivis S. Officii deponitur: alterum in Regesto summi Pontificis describitur continuâ serie, nullo commate adjecto: quæ autem Bullarum exemplaria ad Provincias diriguntur, hæc nisi aliter expressè mandatum fuerit, juxta fidem Regesti, ac proindè sine punctis exscribuntur. His observatis evanescit difficultas. Si quidem exemplar Toleti Romæ asservatur, certò punctis accuratè notatum, testibus de Lugo et Ripalda. Quod Lovanium missum fuit exemplar, nullo refertur commate post verbum possent; qui id notat Jansenius addere debuisset, quod cauté silet, nullam in toto exemplaris contextu reperiri interpunctionen, Cùm igitur ex eo similibusve Codicibus transumpta sint exemplaria, quæ Gerberonius et alii putidè objiciunt; constat, quæ in iis videntur puncta seu commata, aut partium studio, aut privatorum imaginationi, aut errori typographico deberi.

Quæres 1o an omnes damnatas propositiones docuerit Baïus? R. earum plurimas tradidit Baïus de verbo ad verbum ; nonnullas tenuit quoad sensum duntaxat, cæteras docuêre Hesselius, aut alii præsertim ex Baïi fautoribus: at cùm ipse fermè omnes tradiderit, hinc ipsi vulgò adscribuntur.

Quæres 2.o an omnes articuli à Pio V. damnati, falsi sint in sensu proprio; idque independenter à censuris quibus contrarias sententias notant.

R. ad 1. affirmativė: ad id enim satis est ut propositio in