Obrázky na stránke
PDF
ePub

scheidungen als die Petri, des Stellvertreters Christi, und als Aussprüche Chrifti selbst erklärt '). Aber nicht bloß in der römischen Kirche finden wir diese Ueberzeugung, sondern auch in allen übrigen Kirchen. Eine Reihe von Kirchenvätern und Kirchenschriftstellern der ältern und nachfolgenden Zeiten preisen Rom als dem Irrthum unzugänglich. So Cyprian2), Basilius3), Hieronymus*), Augustin†), Theodoret ††), Bacchiarius (spanischer Mönch lavit. Serm. XCVIII. c. III. Soliditas illius fidei, quae in apostolorum principe laudata est, perpetua est, et sicut permanet, quod in Christo Petrus credidit, ita permanet, quod in Petro Christus instituit. Serm. II. c. II. Cf. Serm. IV. c. IV. Gelas. I. Hoc est, quod sedes apostolica magnopere cavet, ut quia mundo radix est apostoli gloriosa confessio, nulla rima pravitatis, nulla prorsus contagione maculetur. Nam si (quod deus avertat, quod fieri non posse confidimus) tale aliquid proveniret, unde cuiquam resistere auderemus errori, vel unde correctionem errantibus posceremus? Epl. ad Anast. VIII. Agatho. Qui (Petrus) spirituales oves ecclesiae ab ipso redemptore omnium trina commendatione pascendas suscepit, cujus annitente praesidio haec apostolica ejus ecclesia nunquam a via veritatis in qualibet erroris parte deflexa est, cujus auctoritatem utpote apostolorum omnium principis semper omnis catholica Christi ecclesia et universales synodi fideliter amplectentes in cunctis secuti sunt, omnesque venerabiles patres apostolicam ejus doctrinam amplexi, per quam et probatissima ecclesiae luminaria claruerunt, et sancti quidem doctores orthodoxi venerati atque secuti sunt, haeretici autem falsis criminationibus ac derogationum odiis insecuti. Haec est apostolorum Christi viva traditio, quam ubique ejus tenet ecclesia.... Qui fidem Petri non defecturam promisit, confirmare eum fratres suos admonuit, quod apostolicos pontifices meae exiguitatis praedecessores confidenter fecisse semper, cunctis est cognitum etc. Epl. I. ad Heraclium lecta in C. CP. III. (680) Act. IV.

1) Coelestin. Leo. Hormisdas etc.

2) Ad quos (Romanos) perfidia habere non potest accessum. Epl. LV. 3) Ὑμᾶς ἡ φήμη πᾶσιν ἀνθρώποις περιαγγέλλει ἀτρώτους κατὰ τὴν πί στην διαμείναντας, ἄσυλον τὴν ἀποστολικὴν παρακαταθήκην διαφυλάξαντας. Epl. CCXLII. n. 3.

4) Profligato a sobole malo patrimonio apud vos solos incorrupta patrum servatur integritas. Ibi cespite terra foecundo dominici seminis puritatem septeno fructu refert. Ad Dam. Epl. XIV. Attamen scito, romanam fidem apostolica fide laudatam istiusmodi praestigias non recipere,

420)'), Johannes von Nikopolis), Ferrand 3), Epiphanius von Constantinopel (520)*), Marimus der Philosoph†), Althelm

etiamsi angelus aliter annunciet, quam semel praedicatum est. Adv. Rufin. I. III. T. IV. P. II. p. 449. (Mart.) Sed tamen seito nobis nil esse antiquius, quam Christi jura servare, nec patrum transsilire terminos, semperque meminisse, romanam fidem apostolico ore laudatam, cujus se esse participem Alexandrina ecclesia gloriatur. Epl. LVIII. ad Theoph.

+) Romanam vero ecclesiam, ubi eum esse notissimum scitis, fallere usquequaque non potuit, quamvis et hoc fuerit utcunque conatus. Sed ut dixi, minime valuit. Recoluit enim beatissimus papa Zosimus, quid imitandus praecessor ejus de ipsius senserit gestis. Adtendit etiam, quid de illo sentiret praedicanda in domino Romanorum fides. De Peccat, orig. c. VIII. n. 9.

++) Ἔχει γὰρ ὁ πανάγιος θρόνος ἐκεῖνος τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην ἐκκλη σιῶν ἡγεμονίαν διὰ πολλὰ, καὶ πρὸ τῶν ἄλλων ἁπάντων, ὅτι αἱρετικῆς μεμέ νηκε δυσωδίας ἀμύητος καὶ οὐδεὶς τὰ ἐνάντια φρονῶν εἰς ἐκεῖνον ἐκάθισεν, ἀλλὰ τὴν ἀποστολικὴν χάριν ἀκήρατον διεφύλαξε. Epl. ad Renat. presbyt. Rom. CXVI.

1) Si pro culpa unius totius provinciae anathematizanda generatio est, damnetur et illa beatissima discipula, hoc est Roma, in qua nunc non una, sed duae vel tres aut eo amplius haereses pullularunt, et tamen nulla earum cathedram Petri, hoc est sedem fidei, aut tenere potuit aut movere. Fides n. II.

2) Et quia non potest domini nostri Jesu Christi praetermitti sententia dicentis: Tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam etc. Haec quae dicta sunt rerum probantur effectibus, quia in sede apostolica immaculata est semper servata religio. Ab hac ergo spe et fide separari minime cupientes anathematizamus omnes haereticos, praecipue Nestorium etc. Regul. fid. (516) Mansi VIII, 407.

3) Interroga igitur, vir prudentissime, si quid veritatis cupis audire, principaliter apostolicae sedis antistitem, cujus sana doctrina constat judicio veritatis et fulcitur munimine auctoritatis; interroga plurimos per diversa terrarum loca pontifices, quibus scientia coelestium praeceptorum divinitus inspirata famam grandem sui cum veneratione collegit. Epl. ad Sever. Schol. CP. c. I. Sufficere judicatur ad plenam confirmationem, si perducta in notitiam totius ecclesiae nullum offendiculum vel scandalum fratribus, sed apostolicae fidei convenire firmentur, apostolicae sedis roborata consensu. Ad Pelag. et Anatol. Diacc. Epl. c. IX.

4) Est mihi ratio magnopere, beatissime, unire me vobis, et divina

(609)'), Alcuin (Epl. LXX.), Hinfmar (de Praed. c. IV.), Rather von Verona (itiner.), Bernardus '), und mögen als Zeugen der Meinung ihrer Zeit und der Vorzeit von der hohen Verläßigkeit und Treue Roms in Bewahrung des überlieferten Glaubens auch Valentinian 3) und Justinian †) gehört werden. Rom ist das rechte

amplecti dogmata, quae ex beatis et sanctis discipulis et apostolis dei, praecipue summi Petri apostolorum sedi sanctae vestrae sunt traditae, et nihil pretiosius existimare. Epl. ad Hormisd.

+) Ταῦτα γὰρ τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης, καὶ οἱ τὸν κύριον εἰλικρινῶς καὶ ὀρθοδόξως πανταχοῦ γῆς ὁμολογοῦντες, ὥςπερ εἰς ἥλιον φωτὸς ἀϊδίου εἰς τὴν Ῥωμαίων ἁγιωτάτην ἐκκλησίαν καὶ τὴν αὐτῆς ὁμολογίαν καὶ πίστιν ἐθυτενῶς ἀποβλέπουσιν, ἐξ αὐτῆς τὴν ἀστράπτουσαν αἴγλην προςδεχόμενοι τῶν πατρικῶν καὶ ἁγίων δογμάτων, καθὼς αἱ θεόληπτοι καὶ θεσπέσιοι εἷλικρινῶς καὶ πανευσέβως ἐξέθεντο ἅγιοι ἓξ σύνοδοι ἐκφαντερικώτατα φάσκοντες τὸ σύμβολον τῆς πίστεως· ἀπ ̓ ἀρχῆς γὰρ τῆς πρὸς ἡμᾶς καταβάσεως τοῦ σαρκοποιηθέντος θεοῦ λόγου μόνην κρηπίδα καὶ θεμέλιον αἱ πᾶσαι πανταχού τῶν χριστιανῶν ἐκκλησίαι τὴν αὐτόθι μεγίστην ἔκτησαν τὸ τε καὶ ἔχουσιν· ὡς οὐδαμῶς μὲν κατισχυομένην κατὰ τὴν αὐτὴν τοῦ Σωτῆρος ἐπαγγελίαν ὑπὸ ὁδοῦ πυλῶν, ἀλλ ̓ ἔχουσαν τὰς κλεῖς τῆς εἰς αὐτὸν ὀρθοδόξου πίστεως καὶ ὁμολογίας· καὶ τοῖς εὐσεβῶς προςερχομένοις ἀνοίγουσαν τὴν ὄντως φύσει καὶ μόνην εὐσέβειαν· ἀποκλείουσαν τε καὶ ἐμφράττουσαν πᾶν αἱρετικὸν στό μα λαλοῦν ἀδικίαν εἰς τὸ ὕψος. Epl. Rom. script. (int. Opusc. theol. Τ. ΙΙ. p. 72. ed. Combef.)

1) Petrus apostolicae qui culmen praesidet aedis,

Nam sacrum jugiter doctorem dogma docentem
atque superna dei crebro praecepta serentem

discipulus (Clemens) fidis devotus passibus aequat. De laud. virgg. in Canis. lect. ant. ed. Basn. T. I. p. 723.

2) Oportet ad vestrum referre apostolatum pericula quaeque et scandala emergentia in regno dei, ea praesertim, quae de fide contingunt; dignum namque arbitror ibi potissimum resarciri damna fidei, ubi non possit fides sentire defectum. Haec quippe hujus praerogativa sedis. Prol. Epl. CXC. ad Innoc. II. cont. error. Abaelard.

3) Ην (πίστιν ἡμεῖς ἀπὸ τῶν προγόνων παραδοθεῖσαν ὀφείλομεν μετὰ τῆς προςηκούσης καθοσιώσεως ἐκδικεῖν καὶ τῆς ἰδίας εὐλαβείας τὴν ἀξίαν τῷ μακαρίῳ ἀποστόλῳ Πέτρῳ άτρωτον καὶ ἐν τοῖς ἡμετέροις χρόνοις διαφυλάτ τειν· ἕνα ὁ μακαριώτατος ἐπίσκοπος τῆς Ῥωμαίων πόλεως, ᾧ τὴν ἱεροσύνην κατὰ πάντων ἡ ἀρχαιότης παρεσχε, χώραν καὶ εὐπορίαν ἔχειν, περὶ τε πί Rice's Dogm. I. Dritte Xufl. 16

Orientirungsmittel in Bezug auf die Gegenstände des Glaubens 1), seine Entscheidung ist die Petri 2), wodurch jeglicher Zweifel behoben 3), jeglicher Zwist geschlichtet wird); der Papst ist der allgemeine Hirt und Lehrer der ganzen Kirche3), seine Aussprüche Urtheile des authentischen Magisteriums.

III. Der Primat ist keine todte und abstracte Monas, kein mathematischer Punct, sondern ein wahrhaftes, centrales, strahlendes Leben, eine kräftige actuose Mitte, bestimmt den kirchlichen Organismus in der Einheit des Leibes und Geistes Christi zu halten; dieses kann er aber nur seyn durch die von ihm bewahrte und authentisch zu verkündende Wahrheit, daß also mit dem Fortbestande des Primats als solchen dessen Infallibilität mit anzunehmen ist. Ohne diese keine Hut und Weide der Heerde Christi,

στεως καὶ ἱερέων κρίνειν, δέσποτα ἁγιώτατε, πάτερ καὶ σεβάσμιε βασιλεῦ, Epl. ad Theodos. (int. Leon. Epl. LV. Ball.)

†) Οἱ γὰρ ἱερεῖς τῆς πρεσβυτέρας Ρώμης τῇ ἀποστολικῇ διὰ πάντων ἀκολουθήσαντες παραδόσει οὐδέποτε πρὸς ἀλλήλους διεφώνησαν, ἀλλὰ τὴν ὀρθὴν καὶ ἀληθινὴν μεχρι σήμερον διεφύλαξαν δόξη». Adv. Monophys. in Maj. T. VII. P. I. p. 304.

1) Iren. adv. Haer. III, 3. n. 2.

2) C. Chalc. Καὶ μετὰ τὴν ἀνάγνωσιν τῆς προγεγραμμένης ἐπιστολῆς (δεβ 200) οἱ εὐλαβέστατοι ἐπίσκοποι ἐβόησαν· αὕτη ἡ πίστις τῶν πατέρων αὕτη ἡ πίστις τῶν ἀποστόλων, πάντες οὕτω πιστεύομεν, οἱ ὀρθόδοξοι οὕτω πιστεύουσιν· ἀνάθεμα τῷ μὴ οὕτω πιστεύοντι Πέτρος διὰ Λέοντος ταῦτα ἐξεφώνησεν· οἱ ἀπόστολοι οὕτως ἐδίδαξαν· εὐσεβῶς καὶ ἀληθινῶς Λέων ἐδίδαξε. Αct. II. Hard. II, 306.

3) Hier. Quam ob rem obtestor beatitudinem tuam per crucifixam mundi salutem, per ópoovaiav trinitatem, ut mihi epistolis tuis sive tacendarum sive dicendarum hypostaseon detur auctoritas. Epl. XIV. ad Damas. Ideo mihi cathedram Petri et fidem apostolico ore laudatam censui consulendam; ubicunque fuerit corpus, congregabuntur et aquilae. Ibid.

4) Hier. Vox beatitudinis tuae in toto orbe pertonuit, et cunctis ecclesiis laetantibus diaboli venena (der Origenismus) siluere. Ad Theophil. Epl. LXI. Aug. Roma locuta est, controversia finita est. Cont. Jul. I, 5.

5) Doctor universalis ecclesiae. Abbo (Abbas) (1000) Epl. ad Greg. V. Pater et pastor universalis ecclesiae. Pet. (Cell.) Epl. VI. ad Eug. Pap.

fein Magisterium. Wäre bloß das allgemeine Concil die Instanz, wo Glaubensstreite geschlichtet, Häresien verurtheilt werden können, so wäre, da diese nicht immer, und öfter, namentlich jest gar nicht zusammentreten können, für die Aufrechthaltung der Rechtgläubigkeit nicht hinreichend gesorgt, wie offenbar ist. So hätte der Jansenismus, Quietismus, Lamennaisismus sich ausbreiten und festseßen können, eben so der bei aller Seichtigkeit und gerade durch dieselbe bei oberflächlichen Meuschen verfangende grundverderbliche Hermesianismus, und Hülfe wäre gekommen, wo der Schaden schon zu groß gewesen:

.. sero medicina paratur,

Cum mala per longas invaluere moras.

Und warum soll die vis veridica, welche der Kirche zugelegt werden muß, nicht dem Hauptorgan derselben zugelegt werden können? Nach der Argumentation der Gallikaner: Die Kirche sey als Ganzes infallibel, der Papst sey nur ein Theil der Kirche, also nicht infallibel1), könnte auch gefolgert werden, daß Petrus nicht infallibel gewesen, daß das allgemeine Concil nicht infallibel sey; oder wollte man sagen, das allgemeine Concil repräsentire die ganze Kirche, so würde man erwiedern können, daß eben also auch der Primat die ganze Kirche repräsentiren könne. Es ist aber auf diese Argumentation weiter zu bemerken, daß das Ganze größer ist als seine Theile, aber nicht anders beschaffen, als seine Theile.

Anmerkung. Von den Fällen, da der mit dem Primat investirte, in dogmatischen Entscheidungen, oder wie die Schule sich ausdrückt, vom Lehrstuhl herabsprechende Papst (ex cathedra loquens) fich wirklich von der Wahrheit entfernt haben soll2), ist keiner hinreichend documentirt, wohl gemerkt in dogmatischen, der Kirche zur Annahme feierlich promulgirten Lehrentscheidungen. Wenn Mehrere behauptet haben, Liberius habe eine arianische Formel unterzeichnet 3),

1) Peter (Alliac.) de eccl. conc. gener. et Pontific. auct. P. III. c. I. in Gerson. opp. ed. Dupin. T. II. p. 929.

2) Der Fall des Liberius und Honorius schon vorgebracht bei Phot. interrogatt. n. 1. (in Fontani nov. delic. eruditt. T. I.)

3) Dupin Ant. Eccl. discipl. diss. historic. V. c. I. §. 3. Valois ad Soz. IV, 15. Blondel de primat. papae. Daß Liberius „die firmische

« PredošláPokračovať »