Obrázky na stránke
PDF
ePub

Bruder sagt: Naka '), wird dem Synedrium 2) verfallen seyn; wer aber sagt: Thor), wird verfallen seyn in die Hölle des Feuers." So drückt er auch eine zeitliche Strafe aus, wo er in der Parabel sagt, daß der Knecht, der den Willen seines Herrn nicht so gekannt, milde gestraft wird*). In den apostolischen Schriften finden sich aber keine deutlicheren Anzeigen von dem Reinig ungszustande. Sollen wir wohl bei den Unterirdischen, welche im Namen Jesu das Knie beugen, hieran denken dürfen 3), oder bei der Stelle Petri (I Pet. III, 19. 20.), wo er berichtet, wie Christus den Gefangenen der Unterwelt gepredigt, oder bei der oft darauf bezogenen Stelle Pauli (1 Cor. III, 11–15.): 13. Eines Jeden Werk wird offenbar werden; denn der Tag wird es zeigen, weil im Feuer derselbe offenbar wird, und eines Jeden Werk, wie es ist, wird das Feuer erproben. 15. Wenn Eines Werk verbrennt, wird es gestraft werden; er aber doch gerettet werden, so aber wie durch's Feuer")?

II. Die Kenntniß des A. B. von einem Reinigungszustande findet sich in der Handlung und Intention Judas des Maccabäers, da er in Jerusalem für die Gefallenen Opfer bringen ließ, und in dem solches gutheißenden Epiphonem des heiligen Chronisten auss gesprochen), wogegen nicht eingewendet werden kann, daß im mosaischen Geseze keine Erwähnung eines Opfers für die Verftor

1) Jud. XI, 3. II Sam. VI, 20. II Par. XIII, 7.

2) Synedrium (Num. XI, 16. Deut. XVII, 8.) hier als andere Stufe der Verurtheilung und Bestrafung.

3) Mapos, häufige Bezeichnung des Gößendieners, empfindlichßter Schimpfname. Deut. XXXII, 22. Ps. XIV, 1. XLIX, 11. LXXIV, 18. XCII, 17. I Par. XXI, 8. Sap. V, 21. Sir. XVI, 20. Bar. III, 28. 4) Luc. XII, 46. Veniet dominus servi illius in die qua non sperat et dividet eum. 47. Ille autem servus, qui cognovit voluntatem domini sui, et non praeparavit, et non fecit secundum voluntatem ejus, vapulabit multis. 48. Qui autem non cognovit, vapulabit paucis.

...

5) Phil. II, 10. Cf. Apoc. II, 10.

6) Aiù nʊpòs Ausdruck der höchften Gefahr. Xenoph. Sympos. IV. n. 16. Mem. I, 3. 9. (Zeune h. 1.)

7) II Macc. XII, 43 sq. 46. Ὁσία καὶ εὐσεβὴς ἡ ἐπίνοια, ὅθεν περὶ τῶν τεθνηκότων τὸν ἐξιλασμὸν ἐποιήσατε, τῆς ἁμαρτίας ἀπολυθῆναι.

benen zu finden, mithin die Handlung des Judas als aus einer privaten irrthümlichen Meinung hervorgegangen zu betrachten sey ; was darum nicht Play greifen kann, weil 1) Judas priesterlichen Geschlechtes, somit der bestehenden Praris nicht unkundig und wes gen seiner Pietät keiner Neuerung fähig war, 2) der für das Geseg so eifrige Berichterstatter anders sich nicht beifällig darüber geäußert haben würde, 3) die Jerusalemer Priester das Geld für die Opfer nicht angenommen haben würden; daß also diesem Beweise, der auch der einzige alttestamentliche ist 1), seine volle Kraft zuerkannt werden muß.

III. Der Glaube der Kirche an ein Purgatorium erhellt bald heller, bald dunkeler, aus dem Zeugnissen eines Clemens von Alerandrien 2), Origenes 3), welcher die Hölle selbst als Purgatorium faßte, Tertullian*), Cyprian 3), Athanasius †), Ephrem ††),

1) Tob. IV, 18. Panem tuum et vinum tuum super sepulturam justi constitue, et noli ex eo manducare et bibere cum peccatoribus (ἔκχεον τοὺς ἄρτους σου ἐπὶ τὸν τάφον τῶν δικαίων, καὶ μὴ δῶς τοῖς ἁμαρτωλοῖς) kann kaum anders denn von Leichenmahlen (Jer. XVI, 5. 7. Eccl. I, 31. Ex. XXIV, 17. Cf. Deut. XXVI, 14.) verftanden werden, welche zum Trofte der Lebendigen (Jer. XVI, 7.) gehalten zu werden pflegten, und woran man natürlich auch die Armen Antheil nehmen ließ. Aus dem Faßten aus und zur Trauer (I Reg. XXXI, 13. II Reg. I. II Reg. III.) fann ebenfalls wenig herausgepreßt werden.

2) Φαμὲν δ ̓ ἡμεῖς ἁγιάζειν τὸ πῦρ, οὐ τὸ παμφάγον καὶ βάναυσον, ἀλλὰ τὸ φρόνιμον λέγοντες τὸ δεικνούμενον διὰ ψυχῆς τῆς διερχομένης τὸ Túp. Str. VII, 6. Ob dies eine Anspielung auf Matth. III, 11. Luc. III, 6. oder vielmehr auf I Cor. III, 15. ?

3) Πότερόν ποτε εἰςελθεῖν εἰς τὰ ἅγια μετὰ τοῦ ξύλου σου καὶ μετὰ τοῦ χόρτου σου καὶ τῆς καλάμης, ἵνα μιάνης τὴν βασίλειαν τοῦ Θεοῦ; ἀλλὰ πάλιν ἀπομεῖναι θέλεις διὰ τὸν χόρτον, διὰ τὰ ξύλα, διὰ τὴν καλάμην ἐν τῷ πυρὶ, καὶ μηδὲν ἀπολαβεῖν περὶ τοῦ χρυσοῦ καὶ ἀργύρου καὶ λίθου τιμίου; οὐδὲ τοῦτο εὔλογον. τί οὖν πρῶτον ἀκολουθεῖ ἀπολαβεῖν διὰ τὰ ξύλα; δῆλον ὅτι τὸ πῦρ τὸ ἀνάλισκον τὰ ξύλα, καὶ τὸν χόρτον καὶ τὴν καλάμην. In Jerem. Hom. XVI. n. 5. 6. Cf. in Luc. Hom. XXV. 4) De anima XVII. LVIII.

5) Aliud est ad veniam stare, aliud ad gloriam pervenire, aliud missum in carcerem non exire inde, donec solvat novissimum quadrantem,

Gregor von Nazianz 1), Gregor von Nyssa 2), Bafilius 3), Ambrofius '), Dieronymus +), Muguftin ++), Daulin +++), Drubens

aliud statim fidei et virtutis accipere mercedem, aliud pro peccatis longo dolore cruciatuum emundari et purgari diu igne, aliud peccata omnia passione purgasse, aliud denique pendere in diem judicii ad sententiam domini, aliud statim a domino coronari. Epl. LII. ad Antonian. de Cornel. et Novat.

[ocr errors]

+) Τοῦτο οὖν σκόπει· πᾶς τις ὁ τοῖς ῥηθεῖσιν ἀμφισβητῶν, ὅτιπερ ἕκαστος τῶν ἀνθρώπων ὁ μικρὰν ζύμην ἀρετῆς κτησάμενος μὴ πεφθηκὼς δὲ ταύτην ἀρτοποιῆσαι, ἀλλὰ βουληθεὶς μὲν, μὴ δυνηθεὶς δὲ τοῦτο, ἡ ῥαθυμίας ἢ ἀμελείας ἢ ἀνανδρίας ἕνεκα, καὶ τῆς ἐξ ἡμέρας εἰς ἡμέραν ἀναβολῆς ἐπι φθαθεὶς δὲ καὶ περισθεὶς παρ' ἐλπίδα, οὗτος οὐκ ἐπιλησθήσεται παρὰ τοῦ δικαίου κριτοῦ. ἀλλ ̓ ἐγερεῖ αὐτῷ μετὰ θάνατον τοὺς οἰκείους, καὶ τούτων γνώμας ἐθύνει, πρὸς ἀρωρὴν καὶ βοήθειαν τούτου σπεύσουσι κινηθέντες, ὅθεν καὶ ἁψαμένου τοῦ δεσπότου τῶν καρδιῶν αὐτῶν ἀναπληρώσουσι τοῦ οἰχομένου τὰ ὑστερώματα. In Luc. XIII, 21. fragm.

++) Eam tribue hujusmodi sacrificio vim, ut hinc requies defunctis accidat. Paraen. XLVII. T. III. p. 509. Syr.

1) Τυχὸν ἐκεῖ τῷ πυρὶ βαπτισθήσονται τῷ τελευταίῳ βαπτίσματι τῷ ἐπιπονωτέρῳ καὶ μακρωτέρῳ, ὁ ἐσθίει ὡς χόρτον τὴν ὕλην καὶ δαπανᾷ πάσης κακίας κουφότητα. Οr. ΧΧΧΙΧ. Ο (πῦρ τελεύταιον) πάντ ̓ ἐλέγχει καὶ καθαίρει σὺν δίκη. Carmen de se ipso. v. 12. (Toll. insignia itinerarii Italici.)

2) Ὄψεται άρα κακείνη ψυχή (bed sor bem Bernunftgebraud Berfor benen) τὸν κριτὴν; παραστήσεται μετὰ τῶν ἄλλων τῷ βήματι ; ὑφέξει τῶν βεβιωμένων τὴν κρίσιν ; λήψεται τὴν κατ ̓ ἀξίαν ἀντίδοσιν, ἢ πυρὶ καθαι ρομένη κατὰ τὰς τοῦ εὐαγγελίου φωνὰς ἤ τῇ δρόσῳ τῆς εὐλογίας ἐναναψύ χουσα; ἀλλ ̓ οὐκ οἶδα, πῶς χρὴ ταῦτα περὶ τῆς τοιαύτης ἐννοῆσαι. In eos, qui mature abripiuntur. T. III. p. 322. Mor.

....

3) Δείκνυσιν ὅτι τὰ γήινα τῷ πυρὶ τῷ κολαστικῷ παραδίδοται ἐπὶ εὐερα γεσίᾳ τῆς ψυχῆς . . . . οὐκ ἀφανισμὸν ἀπειλεῖ, ἀλλὰ τὴν κάθαρσιν ὑποφαίνει κατὰ τὸ παρὰ τῷ ἀποστόλῳ εἰρημένον· ὅτι εἴτινος τὸ ἔργον κατακαήσεται, ζημιωθήσεται· αὐτὸς δὲ σωθήσεται, οὕτως δὲ ὡς διὰ πυρὸς. In Jes. 13. n. 231. Χώριον καθαρισμού ψυχῶν, ὅθεν ἐκπέμπεται ταῖς ἁγιαζομέναις δυνάμεσι τὸ καθάρσιον πῦρ. In Jes. VI. n. 186.

4) Alius iste est ignis, quo exuruntur peccata non voluntaria, sed fortuita, quem paravit servulis suis dominus Jesus, ut eos ab ista commoratione, quae permixta est mortuis, emundet; alius ille ignis, quem deputavit diabolo et angelis ejus. In Psalm. CXVIII. serm. 111. n. 14.

tius 1), Cäsarius 2), Gregorius des Großen 3), Julian von Toledo (680) (prognostic. II, 19.), darnach der Concilien *). Daher die guten Werke, Almosen 3) und Gebete für die Verstorbenen ®) bei ihrem Leichenbegängnisse ) und bei dem Opfer ), die Dars

†) Serva foedus, quod pepigisti, ne

mittaris in carcerem et in tenebras exteriores, quae quanto a Christo vero lumine separant, tanto nos majori horrore circumdant et non inde exeas, nisi solvas novissimum quadrantem, id est minimum quoque delictum,

+) Post hanc vitam habebit vel ignem purgationis vel poenam aeternam. De Genes. cont. Manich. II, 20. n. 30. Ut in hac vita purges me et talem me reddas, cui jam emendatorio igne non opus sit propter illos, qui salvi erunt, sic tamen, quasi per ignem; quare ? nisi quia hic aedificant supra fundamentum ligna, foenum, stipulam? aedificarent autem aurum, argentum, lapides pretiosos et de utroque igne securi essent, non solum de illo aeterno, qui in aeternum cruciaturus est impios, sed etiam de illo, qui emendabit eos, qui per ignem salvi erunt. Et quia dicitur, salvus erit, contemnitur ille ignis. Ita plane quamvis salvi per ignem, gravior tamen erit ille ignis, quam quidquid potest homo pati in hac vita. In Ps. XXXVII. En. n. 3. Cf. Civ. dei XX, 25. XXI, 16. Ench. LXIX. De octo Dulcit. qq. qu. I. n. 13.

†††) Epl. ad Amand. XXXVI. n. 2.

1) Esto cavernoso, quia sic pro labe necesse est

Corporea, tristis me sorbeat ignis averno,

Saltem mitificos incendia laeta vapores

Exhalent, aestuque calor languente tepescat. Preces v. 35 sq.

2) Diall. IV. Resp. ad interrog. CLXXXV.

3) Sunt quorumdam justorum animae, quae a coelesti regno quibusdam adhuc mansionibus differuntur. In quo dilationis damno, quid aliud innuitur, nisi quod de perfecta justitia aliquid minus habuerunt? Diall. IV, 25. cf. 39. In I Reg. III. I. II. n. 26. 27.

4) Conc. Florent. defin. fid. Hard. IX. p. 422. C. Trid. Sess. VI. c. XXX. Sess. XXV. Decret. de Purgat.

5) Paulin. ad Pammach. Epl. XIII. n. 3. 11. 14.

6) Eph. Par. ad Poen. XXXVIII. T. III. p. 496. Syr. Ambr. Da requiem, domine, servo tuo Theodosio, requiem illam, quam praeparasti servis tuis. Orat. in obit. Theod. Paulin. Epl. ad Amand. XXXVI. n. 2. Epl. ad Delphin. XXXV.

7) Dionys. Hier. Eccl. c. VII.

8) Ephr. Paraen. (ad Poenit.) XLVII. T. III. p. 503. Syr. Cyr. Cat.

bringung des Opfers für fie 1), wie am Tage ihres Todes, so am dritten 2), dreißigsten 3) und am Jahrestage *), welche Gebete und Opfer für die Verstorbenen doch eine Bedeutung haben müssen), nur in Bezug auf die im Reinigungszustande Befindlichen eine Bedeutung haben können *). Die Lehre vom Reinigungszustande erkennen die griechische'), die syrische ), armenische) Kirche.

IV. 1) Da so Viele mit kleinen Sünden und Mängeln behafs tet und ohne für die ihnen erlassenen Sünden die ziemende Genug thuung geleistet, volle Buße gethan zu haben, überhaupt noch nicht recht vorbereitet und qualifizirt für Gottes Anschauung aus dieser Welt gehen, in den Himmel aber nach Schrift 1o) und Tradition

XXIII. n. 9. Aug. Cur. pro mort. n. 3. Civ. dei XX, 9. n. 2. Cassian, Coll. II, 5. Chrys. ad Pop. Antioch. Hom. LXIX. wo er dieses auch für apoftolischen Gebrauch erklärt.

1) Cyp. Epl. LXVI. Non est, quod pro dormitione ejus apud vos fiat oblatio, aut deprecatio aliqua etc. Cyr. Cat. XXIII. n. 10.

2) Const. Apost. VI, 48. Amb. de obit. Theod. Mac. (Alex.) de excessu justorum.

3) Ambr. de obitu Theodos. Ephrem. Testament. Cf. Assem. B. O. 143. 4) Tert. Cor. mil. III. Greg. Naz. Or. X. Cassian. Coll. II, 5.

5) Chrys. Οὐδὲ ματὴν ὁ παρεστώς τῷ θυσιαστηρίῳ τῶν φρικτῶν μυσ τηρίων τελουμένων βόᾳ· ὑπὲρ πάντων τῶν ἐν Χριστῷ κεκοιμημένων καὶ τῶν τὰς μνείας ὑπὲρ αὐτῶν ἐπιτελουμένων· εἰ γὰρ μὴ ὑπὲρ αὐτῶν αἱ μνείαι ἐγίνοντο, οὐδὲ ἄν ταῦτα ἐλέχθη. οὐ γὰρ ἐστι σκηνὴ τὰ ἡμέτερα· μὴ γένοιτο. πνεύματος γὰρ διατάξει ταῦτα γίνεται. In I Cor. Hom. XLI. n. 4.

6) Aug. Neque negandum est, defunctorum animas pietate suorum viventium relevari, cum pro illis sacrificium mediatoris offertur, vel eleemosynae in ecclesia fiunt. Sed eis haec prosunt, qui cum viverent, ut haec sibi postea possent prodesse, meruerunt. Est enim quidam vivendi modus nec tam bonus, ut non requirat ista post mortem, nec tam malus, ut non ei prosint ista post mortem. Enchir. c. LX.

7) Conc. Florent. Cedul. deputatorum de purgat. Hard. X. p. 934. Act. Syn. anteced. p. 18. C. CP. (1642) c. XVIII. C. Hier. (1672) c. XVIII. Leo Allat. de Eccl. Occ. et Or. perp. de dogm. Purgat. consensu. 8) Sogar die Jakobiten. S. Assem. Diss. de Monophys. n. V. 9) Nur die Neologen läugnen es. Gal. Conc. Eccles. Arm. T. III. p. 191.

10) Apoc. XXI, 27.

« PredošláPokračovať »