Obrázky na stránke
PDF
ePub

lichkeit im schlimmen Sinne des Wortes, der Sündlichkeit 1), des Antagonismus des Körpers gegen den Geist 2), deffen volle Reinigung und Erhebung zu seiner Idee und Bestimmung 3) und Unvergänglichkeit, seine englische Eristenz *) zu verstehen ist, keineswegs aber eine förmliche Spiritualität und Subtilisirung bis zur Impalpabilität), wie denn auch der Auferstehungsleib Chrifti sic et corpus humilitatis nostrae aequiforme hoc est ejusdem atque aequalis formae cum corpore gloriae ipsius Christi, ut et nos spiritus simus, ut et ipse spiritus est . . . Omne enim mysterium et omnis actio Christi hoc complet secundum potentiam suam, ut nos in unum conveniamus; cum et anima et corpus et spiritus erunt, ut ipse spiritus est. In Phil. III, 21. Greg. Νaz. Ὅλον (σῶμα) εἰς ἑαυτὴν ψυχὴν) ἀναλώ σασα, καὶ γενομένη σὺν τούτῳ ἔν καὶ πνεῦμα καὶ νοῦς καὶ Θεὸς, καταποθέν τος ὑπὸ τῆς ζωῆς τοῦ θνητοῦ τε καὶ ῥέοντος. Or. Χ. Isid. Πνευματικά ἔσεται τὰ σώματα ἐν τῇ ἀναστάσει, ἔφησεν ὁ θεσπέσιος Παῦλος διὰ δύο ταῦτα, διά τε τὸ κοῦσα καὶ αἰθέρια καὶ πάντος κρείττονα πάθους καὶ βά ρους μέλλειν ἔσεσθαι, καὶ διά τε τῷ θείῳ πνεύματι μόνῳ λοιπὸν εἴκειν. Νῦν μὲν γὰρ, καν παρῇ, τὸ κύρος τῶν πραττομένων ἔχει ἡ ψυχὴ τότε δὲ δοχεῖα μάλλον ἔσται τοῦ πνεύματος. 1. III. Epl. LXXVII. Aug. Tune erit corpus in spiritum vivificantem, quod nunc est in animam viventem. Civ. dei XIII, 23. n. 1. Rufin. Pracf. in Pamph. Apol. pro Orig. Ambr. in Luc. I. VII. n. 194. Epiph. Haer. LXIV. n. 64. Cyr. c. Anthropom. c. VII, 6.

1) Iren. V, 12. n. 3 sq. Method. Μετασχηματισθήσεται εἰς σῶμα ἄπαθες, οὐ τῇ ἐξαλλαγῇ τῆς διακοσμήσεως τῶν μέλων, ἀλλὰ τῷ μὴ ἐπιθυ μeïv Tãy vhxwv dovav. De Resurr. ap. Phot. cod. CCXXXIV. Ambr. Hoc (corpus) crassius utpote adhuc terrenae labis qualitate concretum. In Luc. X. n. 169.

2) Isid. 1. III. Epl. LXXVII.

3) Orig. in Lev. Hom. VIII. n. 4. de Resurr. 1. II. Princ. II, 10. n. 3. Amb. in Ps. I. En. n. 51.

4) Matth. XXII, 30. Neque nubent neque nubentur, sed erunt sicut angeli dei in coelo. Luc. XX, 35. 36. Aequales enim angelis sunt. Cf. die rabbinischen Stellen bei Wetst. in Matth. cit. I Cor. VI, 13. Deus autem hunc (ventrem) et has (escas) destruet.

5) Aug. Epl. CCV. ad Consentium. n. 2. Cf. Paulin. Hominum etsi spiritalia jam post resurrectionem corpora, manentibus tamen glorificatae carnis omnibus membris et per omnia membra formis et numeris suis. Epl. ad Aug. XLV. n. 6.

feineswegs ein impalpabler gewesen). Der Leib wird ein wahrer Leib seyn 2), und ein geistiger in so fern, als er vom Geiste beherrscht, durch ihn unvergänglich ist 3), wie schon gesagt. Weiter werden als Qualitäten des erstandenen Leibes angegeben 1) Unverweslichkeit *), herrührend aus der Anschauung Gottes, des Unverweslichen ), aus dem in ihm wohnenden h. Geist ®), aus der Gnade Gottes), und diese Unverweslichkeit weiter gefaßt als ewige Gesundheit und Kräftigkeit ohne Speise), Leidenslosigkeit °); 1) Aug. Epl. CCV. n. 2. 10.

2) Aug. Sicut animale corpus non est anima, sed corpus, ita et spiritale corpus non spiritum debemus putare, sed corpus. Epl. CCV. n. 10.

3) Aug. Epl. CCV. n. 11. 13.

4) Luc. XX, 36. Neque enim ultra mori poterunt, acquales enim angelis sunt, et filii sunt dei, cum sint filii resurrectionis. I Cor. XV, 53. Oportet enim corruptibile hoc (Tò PJuρTòv TOŬTO) induere incorruptionem et mortale hoc induere immortalitatem. II Cor. IV, 16-18. V, 2 sq. Iren. V, 13. n. 3. Orig. in Lev. Hom. VIII. n. 4. Hil. in Ps. CXLIII. n. 7. CXLVII. n. 3. In Matth. com. c. V. n. 8. Didym. in Ps. CII, 3. Cyr. Cat. IX. n. 31. Theod. Heracl. in Ps. CII, 5. Aug. Serm. CCXLII. n. 2. Nil. 1. II. Epl. LXXVIII. Dionys. Areop. Hier. Eccl. c. VII. n. I. §. 1. Greg. in Job. 1. XIV. n. 77.

5) Iren. Quae (vita aeterna) unicuique evenit ex eo, quod videat deum. IV, 20. n. 5. Gloria dei vivens homo, vita autem hominis visio dei. n. 7. Greg. in Ez. 1. I. Hom. II. n. 20. In Job. Mor. XII, 15. n. 9. 6) Eccl. Smyrn. de Martyr. S. Polyc. c. XIV. Iren. V, 9. n. 1 sq. Aug. ver. Rel. XII. n. 25. Nil. I. II. Epl. LXXXII.

7) Iren. Μετασχηματισμὸς δὲ αὐτῆς, ὅτι θνητὴ καὶ φθαρτὴ οὖσα ἀπά νατος καὶ ἄφθαρτος γίνεται, οὐκ ἐξ ἰδίας ὑποστάσεως, ἀλλὰ κατὰ τὴν τοῦ κυρίου ἐνέργειαν, τὸ δύνασθαι αὐτὸν τῷ θνητῷ τὴν ἀθανασίαν, καὶ τῷ φθαρτῷ περιποιήσασθαι τὴν ἀφθαρσίαν. Haer. V, 13. n. 3. Nil. I. II. Epl. LXXVIII.

8) Orig. Cels. IV, 57. Cyr. Cat. XVIII. n. 18. Bas. in Ps. CXIV. n. 5. Hilar. in Matth. com. V. n. 8.

9) I Cor. XV, 43. Apoc. VII, 16. 17. XXI, 4. Hil. Nullus igitur corporum nostrorum casus est pertimescendus, neque ullus interimendae carnis admittendus est dolor, quando pro naturae suae atque originis conditione resoluta in substantiam spiritalis animae refundatur. In Matth. com. X. n. 20. Bern. in Fest. omnium Sanctor. Serm. IV. n. 6.

2) dann Lichtigkeit '), Beweglichkeit 2), durch substantiale Theilnahme an dem göttlichen Lichte3), Feinheit), alle Vollkommenheit) nach Analogie des verklärten Leibes Christi ) und weit über den adamischen Urzustand 7), eine Art Vergöttlichung ®). Doch müf

1) Sap. III, 7. Fulgebunt justi, et tanquam scintillae in arundineto discurrent. (Cf. I Thess. IV, 16.) Dan. XII, 2. Matth. XIII, 43. Const. Apl. V, 7. Tunc justi fulgebunt sicut sol in regno patris eorum. (Cf. Matth. XVII.) Cyr. Προειδὼς τὴν τῶν ἀνθρώπων ἀπιστίαν ὁ θεὸς, σκώληξι μικροτάτοις ἐν τῷ θέρει φωτοειδεῖς δέδωκεν αὐγὰς λάμπειν ἐκ τοῦ σώματος, ἵν ̓ ἐκ τῶν φαινομένων πιστευθῇ τὸ προςδοκώμενων. ὁ γὰρ τὸ μέρος παρασχών, δύναται καὶ τὸ ὅλον παρασχεῖν· καὶ ὁ σκώληκα φῶς ἐκλάμπειν ποιήσας, πολλῷ μᾶλλον φωτοποιήσει δίκαιον ἄνθρωπον. Cat. XVIII. n. 8. Theod. in Phil. III, 21. Aug. Serm. CCXLI. n. 8. Greg. Job. Hom. XVIII. n. 76. Targ. in Hos. IV, 8. I Sam. II, 6. II Sam. XXIII, 3. 4. 2) Sap. III, 7. I Thess. IV, 16. Simul rapiemur cum illis in nubibus. Aug. Credere enim debemus, talia corpora nos habituros, ut ubi velimus, quando voluerimus, ibi simus. Serm. CCXLII. n. 11. Isid. 1. III. Epl. LXXVII. Hilar. in Ps. CXXXVIII. n. 24.

3) Macar. lib. ment. n. XXIV.

4) Greg. Nyss. An. et Resurr. Greg. in Job. 1. XIV. n. 77. Theophyl. in Luc. XXIV. Nur daß man nicht so weit gehe, mit Eutychius (CP.) zu sagen, der Körper werde impalpabile, ventis aëreque subtilius feyn, wogegen Greg. Erit subtile quidem per effectum spiritalis potentiae, sed palpabile per veritatem naturae. Mor. Job. XIV, 56. n. 72.

5) Aug. Aberit a corporibus nostris omnis deformitas, omnis tarditas, omnis infirmitas, omnis corruptio. Civ. dei XXII, 6. Serm. CCXLIII. n. 7. Greg. Nyss. An. et Resurr. T. III. p. 259. Mor.

6) Phil. III, 21. Qui reformabit (petaσyopatice) corpus humilitatis nostrae configuratum (cúμμoppov) corpori claritatis suae secundum operationem, qua etiam possit subjicere sibi omnia, II Cor. IV, 10. Semper mortificationem Jesu in corpore nostro circumferentes, ut et vita Jesu manifestetur in carne nostra mortali.

7) I Cor. XV, 47. Primus homo de terra terrenus, secundus homo de coelo coelestis. 48. Qualis terrenus, tales et terreni, qualis coelestis, tales coelestes. Aug. retract. I, 13. n. 4.; 11. n. 3.

8) Greg. Nyss. Aug. in Ps. XLIX. En. n. 2.

Maxim. sehr oft.

Pet. Chrys. In illo (Adam) terra mutatur in carnem, in isto (Christo) caro promovetur in deum. Serm. CXVII.

sen wir nach dem Nathe der Väter 1) uns bescheiden, die Natur und Weise der Verklärung näher zu bestimmen, und die Fragen nach dem Verdauungsapparat, der Geschlechtigkeit, dem Alter und der Größe der Erstandenen abweisen. Die Verklärung geschieht wie die Erstehung in einem Augenblicke 2) von Gott (II Cor. V, 10.), durch Chriftus (Phil. III, 20. 21.) im heil. Geiste (11 Cor. III, 18.). Es ist nicht der Aufgang einer Urkraft des Menschen, die bisher wie gebunden amortisirt war, wodurch die Auferstehung und Verklärung vor sich geht, sondern die Verleihung einer besondern Kraft, die bisher noch nicht gegeben war, oder eine unmittelbare göttliche Action auf die Elemente, die aus einander gegangen sind.

Nach der Verschiedenheit des Verdienstes wird auch die Verflärung eine graduell verschiedene seyn3).

Die Leiber der Bösen werden nicht verklärt*), sondern nur stabilirt zur Strafe ').

Anmerkung. Die rationalistischen Bedenklichkeiten gegen die Identität sind nicht bedeutend. Auf die vom Menschenfraß entlehnte Objectionen hat Raymund Martini alles gesagt ®).

1) Cyr. Cat. XVIII, 18. Aug. Enchir. c. XCII. Serm. CCLXXVII. n. 13.

2) I Cor. XV, 52. Aug. Epl. CCV. n. 14.

3) Aug. In resurrectione mortuorum distabit gloria meritorum. Epl. CCV. ad Consent. n. 7.

4) Aug. Epl. CCV. n. 14.

5) Aug. Incorrupti quidem resurgent integritate membrorum, sed tamen corrumpendi dolore poenarum. Epl. CCV. n. 15.

6) Caro ergo comesta surget in eo, in quo prius fuit anima rationalis perfecta. In secundo vero (dem, welcher Menschenfleisch gegessen) si non solum carnibus humanis est pastus, sed et aliis cibis, resurgere poterit tantum de alio, quod ei materialiter advenit, quantum erit necessarium ad debitam quantitatem corporis restaurandam. Si vero solis carnibus humanis sit pastus, resurget in eo, quod a generantibus traxit, quod autem defuerit, supplebitur omnipotentia creatoris. Quod si parentes solum humanis carnibus pasti fuerint, ut sic et eorum semen, quod superfluum alimenti, ex carnibus alienis generatum sit, resurget quidem semen in eo, qui est natus ex semine, loco cujus illi, cujus carnes comestae fuerint, Klee's Dogmatit. III. Dritte Aufl. 30

Zweiter Abschnitt.

Weltgericht.

§. 1. Wirklichkeit des Weltgerichts.

1. Ein Weltgericht ist von Chrifto vielfach angezeigt und ges schildert 1), von den Aposteln verkündet 2), in den alttestamentlichen Büchern bald dunkler, bald klarer insinuirt 3), von der Kirche immerdar bekannt worden, wie aus den Symbolen") und den Schriften der Väter ) erhellt.

divina virtute aliunde supplebitur. Hoc enim in resurrectione servabitur: quod si aliquid materialiter fuerit in pluribus hominibus, resurget in eo, ad cujus perfectionem magis pertinebit. Unde si fuit in uno ut radicale semen, ex quo est generatus, in alio vero, sicut superveniens nutrimentum, resurget in eo, qui est generatus ex hoc, sicut ex semine radicali. Si vero in uno fuit sicut pertinens ad perfectionem individui, in alio vero ut deputatum ad speciei perfectionem, resurget in eo, ad quem pertinebit secundum perfectionem individui, unde semen resurget in genito, et non in generante, et costa Adac resurget in Eva, non in quo fuit, sicut in naturae principio. Si autem secundum eundem perfectionis modum fuit in utroque, resurget in eo, in quo primitus fuit. Pugio fid. P. I. c. XXVI. n. XIII.

1) atth. VII, 21-23. XI, 22. 24. XII, 35. 41. 42. XIII, 37-43. 47-80. XX, 1-16. XIX, 28-30. XXIV. XXV. XXVI, 64. Joan. V, 27-30.

2) Act. X, 42. XVII, 31. Rom. II, 5–7. 12–16. XIV, 10. I Cor. IV, 5. II Cor. V. 10. Eph. VI, 8. Col. III, 24. 25. II Tim. IV, 1. Apoc. XX, 11-15.

3) Jes. XIII, 9-13. XXVI, 21. XXVII. XXX, 18. 27. 28. XXXIV, 1-10. LXVI, 14-24. Dan. VII, 9. 10. Mal. III, 18. IV, 11. Joel. IV. Eccl. III, 17. VIII, 6. IX, 5. 10. XI, 9. XII, 14. Judith. XVI, 17. Sap. III, 7. 18. IV, 18-20. V, 1-3. 13-23. VII, 6. 13. 18. 19. Sir. XVIII, 19. XLVIII, 10. II Macc. VII, 36.

4) Symb. Apost. Nicaen. Athan.

5) Polyc. Ὃς ἂν μεθοδεύῃ τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ πρὸς τὰς ἰδίας ἐπιθυ μίας, καὶ λέγῃ, μήτε ἀνάστασιν μήτε κρίσιν εἶναι, οὗτος πρωτότοκος ἐςτι ToŬ ExTavā. Phil. n. VII. Justin. Apol. I. n. VIII. LII. Tryph. CXVII. CXXV. Tat. Graec. VI. Athen. Res. mort. XI. Orig. Princ. II, 9. n. 8. III, 1. n. 1. Cyp. laps. 378. (Bal.) Cyr. Cat. XV, 1 sq. Chrys, Cruc. et latr. II. n. 4. in Psalm. IX. n. 4. Isid. 1. III. Epl. XXXVII. Theod. in Ps. IX, 9.

« PredošláPokračovať »