Dum terras hominumque colunt genus, aspera bella lummodo pascitur. Seneca Herc. Fur. v. 441. ,,Post tot ingentis viri Memoranda facta, postque pacatum manu Quodcumque Titan ortus et labens. t, Nondum liquet de patre? mentimur Iovem?" Atqui ab eo, qui haec loquitur, Hercules in vivis esse, ut erat, credebatur. Facto quidem ingentia recte alias dixeris, quod et iam vidisti; neque phrasin moveo aut vitupero: nam sic etiam Ammianus Marc. XXII, 2. de Iuliano loquens: Adultum adhuc iuvenem, exiguo corpore, factis Plim 8,24 stantem ingentibus." Et Alcimus Avitus lib. V.,,Et quos deposcent/v.122 ingentia facta labores." Sed in hac Flacci sententia, rae." manca quantum' ,,поп san 十 guine clari, (Quid refert?) nec opes populorum ac regna movemus: Ad scelus ingentis fati sumus, Ubi iterum, ut codices quidam Bersmanni, Ploravere suis non respondere favorem دو 16. Vulg. Nomen, f hibent, Valerius Flaccus VIII, 389.,,Respiceret plures animas maioraque fata Tot comitum, qui non furtis nec amore nefando Per freta, sed sola esse virtute sequantur." Unde idem lucem accipiet lib. V, 687. ubi luppiter de Medea et Medo filio:,,Donec et Aeaeten inopis post longa senectae Exilia (heu magnis, quantum libet impia, fatis!) Nata iuvet; Graiusque nepos in regna reponat." Ita cum codicibus legendum: neque audiendi sunt viri eximii Nic. Heinsius et Gronovius pater, qui coniecturis suis locum corrumpunt. Medea magnis fatis nata erat, quantumlibet impia fuerit. Poteris et magni fati legere, sicut supra Lucanus, Ad scelus ingentis fati sumus: sed nihil est opus. Virgilius de Turno XII, 149. Nunc iuvenem imparibus video concurrere fatis:" et ibidem de eodem et Aenea V, 795.,,Iuppiter ipse duas aequato examine lances Sustinet, et fata imponit diversa duorum; Quem damnet labor, et quo vergat pondere letum." Ergo Aeneae fata maiora eraut, quam Turni; et simpliciter ingentia. Atque is per haec fata, quod ad rem de qua agimus non parum facit, in caelum receptus est; prorsus ut Hercules, Romulus, et ceteri, dei facti, non nati. Virgil. XII, 795. Iuppiter ad Iunonem:,,Indigetem Aenean scis ipsa et scire fateris Deberi caelo, fatisque ad sidera tolli." Hercules apud Propertium IV, 9. v. 65.,,Angulus hic mundi nunc me mea fata trahentem Accipit : haec fesso vix mihi terra patet." Unde illud Nostri explicandum, quod v. 11. hic habetur, de Hercule:,,Notaque fatali portenta labore subegit." Certe vix aliter hoc fatali te expedies, quam ut superiori coniecturae faveas. Virgilius VIII, 292. de Hercule; ,,ut duros mille labores Rege sub Eurystheo fatis Iunonis iniquae Pertulerit, " De eodem Hercule, et Romulo Livius I, 7.,,Iove nate Hercules, salve: te mihi mater veridica interpres deum auctorum caelestium numerum cecinit. Dextra Hercules data, Accipere se omen, impleturumque fata, ara condita atque dicata, ait. Haec tum sacra Romulus una ex omnibus peregrina suscepit; iam tum immortalitatis virtute partae, ad quam eum sua fata ducebant, fautor." Vides iam, opinor, Romulum, Herculem et ceteros Indigetes fatis, et post fata, et quidem post fata ingentia in caelum esse receptos. Ceterum an haec emendatio in album recipienda sit, nihil pronunciamus; sed in totum lectori docto, sagaci, suspicaci, difficili, qualem sane optamus, relinquimus. Multa siquidem in hac studiorum alea vera et certa cadunt, quae fidenter asserimus: multa quoque veris non absimilia, quaeque sine fraude et damno lectoris minime sunt praetereunda, pro quibus tamen spondere ac vadari nolumus. an + 16. Iurandasque tuum per nomen ponimus aras] Pro nomen tiquissimus Blandinius Cruquii cum duobus Bersmanni, et editio Cado- Caen infr mensis anno C. 1480.,,Turandasque tuum per numen ponimus aras.“ Nostri quidem omnes, nomen; quod per editiones impune grassatum est: t Biap. Nil oriturum alias, nil ortum tale fatentes. v. 18. Vulg. Tuus hic. adeo pigri timidique sumus in amovendis, quae semel insederunt: nos, ,,et Laribus tores, et nomen hic apud Flaccum deinceps substituant: etsi et Servius ero. et 18. Sed tuus hic populus sapiens] Editiones quidem omnes, Te nostris ducibus, te Graiis anteferendo, 20 Cetera nequaquam simili ratione modoque Aestimat; et nisi quae terris semota suisque Temporibus defuncta videt, fastidit et odit: Sic fautor veterum, ut Tabulas peccare vetantis, Quas bis quinque viri sanxerunt, Foedera regum 25 Vel Gabiis vel cum rigidis aequata Sabinis, Pontificum libros, annosa volumina Vatum, Dictitet Albano Musas in monte locutas. Si, quia Graiorum sunt antiquissima quaeque Scripta vel optima, Romani pensantur eadem 30 Scriptores trutina; non est quod multa loquamur: Nil intra est olea, nil extra est in nuce duri: Venimus ad summum fortunae: pingimus, atque Psallimus, et luctamur Achivis doctius unctis. Si meliora dies, ut vina, poëmata reddit; 35 Scire velim, chartis pretium quotus arroget annus, Scriptor abhinc annos centum qui decidit, inter Perfectos veteresque referri debet, an inter Vilis atque novos? excludat iurgia finis. Est vetus atque probus, centum qui perficit annos. 40 Quid? qui deperiit minor uno mense vel anno, Inter quos referendus erit? veteresne poëtas, . 28. Vulg. Graecorum. -- 31. Oleam. Serm. II, 3, 53. ,,verum hoo se amplectitur uno Hoe amat et laudat." Hac ipsa Epist. v. 120. ,,versus amat, hoc studet unum. Ovid. Pont. III, 2. Exitit hoc unum, quo non convenerit illis." Iterum noster Epist. I, 10. v. 2. ,,hac in re scilicet una Multum dissimiles; at cetera pene gemelli." Ubi eandem vides antithesin, In hac una re- cetera; quam hic habes, In hoc uno sapiens; cetera non aeque iudicat. Quid multis opus? tam elegans verborum collocatio numquam a librariis provenire potuit; contra autem miraculo fuisset, nisi iuus hoc populus a pluribus depravaretur. Rem vero ipsam si aestimes; quorsum hic populus deiztizŵ5? tamquam digito monstrari posset totus populus Rom. aut potius gens humana, quae universa fere Augusto principi pro populo fuit. 28. Si quia Graecorum] Duo codices Torrentii, et egregius noster Reginensis,,,Si quia Graiorum sunt antiquissima quaeque. quod sine controversia admittendum est. 31. Nil intra est oleam] Vide modo scabiem dictionis, „Nil intra est oleam, nihil extra est in nuce duri." ubi haec constructio erit, Nil duri est intra oleam, nihil extra in nuce. Potesne vero tam foedam porriginem patienter ferre, ut in priore membro intra sit praepositio, extra autem in posteriore adverbium? Immo ocius repone, si sapis, Nil intra est olea, nihil extra est in nuce duri." ubi intra et extra utrinque sunt adverbia. Fraudi autem fuit librariis elegantior illa rariorque praepositionis collocatio, de qua vide nos ad Carm. III, 25, 2.Jne eadem bis nobis dicenda sint. Syn. I £17, Merti. #1 An quos et praesens et postera respuat aetas? unum; Dum cadat elusus ratione ruentis acervi, . 42. Vulg. Respuet. 46. Etiam unum. 42. An quos et praesens et postera respuet aetas] Editiones principes, Loscheriana et Venetae, cum aliquot codicibus, An, quos et praesens et postera respuit aetas." Quod cum manifesto vitiosum esset, et tigribus agnos, Postera respuit, futura cum praesentibus coniungeret ; recentiores ex codice uno tantum vel altero sic dederunt:,,An quos et praesens et postera respuet aetas." Atqui par fere hic recurrit inconcinnitas, Praesens respuet; dumque alteri medicinam quaerunt, alteri venenum miscent. Utrique salutarem opem feres, si cum pluribus et potioribus scriptis, antiquissimo, nempe Cruquii, tribus Torrentii totidemque Bersmanni, ac nostris Vossiano, Reginensi aliisque restituis,,,An quos et praesens et postera respuat actas," Hoc enim utrique tempori et praesenti et postero, ex aequo convenit. Ceterum integrum locum attentius consideremus:,,Est vetus atque probus, cen→ tum qui perficit annos. Quid? qui deperiit minor uno mense vel anno, Inter quos referendus erit? veteresne poëtas, An quos et praesens et postera respuat aetas?" Enimvero Illud poëtas multis mihi nominibus displicet. Quas enim aures non offendet otiosum illud ὁμοιοτέ IMεUTOV, veteresne poëtas, respuat aetas? Deinde et sententia mutila est, priusque membrum est impar posteriori: in priore veteres tantummodo habes, in posteriore novos et respuendos nihil igitur est, * quod te respuat opponatur et respondeat. Atqui supra v. 37. recte dixerat, ,,inter Perfectos veteresque referri debet, an inter Viles atque novos:" ubi veteres et novos, perfectos et viles adversis frontibus componit. Iam vero et supervacuum prorsus est, frustraque versum onerat illud poëtas; quippe si veteres simpliciter dixisset, utique nomen substantivum necessario et elegantius subaudiretur. Neque supervacuum modo, sed quod omnium turpissimum est, ineptum denique et incommodum, et superioribus repugnans. Non enim de solis poëtis hic agit Noster, sed, de quibusvis auctoribus, tam qui versibus, quam qui prosa oratione scripserunt. Ergo et numquam antea poëtas aut poëmata, sed scriptores et scripta nominaverat; et in his v. 24. 25. 27. Leges XII. Tabularum, Commentarios Pontificum, Foedera vetuquae omnia sermone soluto concepta esse et novimus et res ipsa indicat. Haec omnia si evitare cupis, et a poëta nitidissimo tam foedam maculam abstergere, vide an sic locum ex coniectura mecum restituas:,,Inter quos referendus erit? veteresne probosque, An quos et praesens et postera respuat aetas." Cum sciolus quidam inter lineas poetas pro interpretamento scripserat : eo postea factum, est, alterum quod nunc revoco ex versu eiiceretur. Noster paullo ante, ,,Est vetus atque probus centum qui perficit annos.“ Certe hoc uno remedio cuncta quae iam tetigimus ulcera facile sanaveris. sta: ut illud 48. Demo unum, demo etiam unum] Illud etiam, cum in editionibus primis semel insederat, haud mirum, si per omnes deinceps locum suum tutatum est. Quis enim tam bonam probamque lectionem in ius vocaverit? Persius Šat. VI. · ,,adde etiam unum, Unum etiam; |