Obrázky na stránke
PDF
ePub

Anno ab U. C. Anno ante J. C. Anno Hor.

728

23

CONSULES.

41

{

S Augustus IX.
M. Silanus

Phraates contra Tiridatem, qui Parthicum regnum occupaverat, cùm Scytharum auxiliaribus copiis proficiscitur. Tiridates ad Augustum confugit, quem sibi dedi per legatos postulat Phraates. Fit Od. 26. et 33. Lib. i. item 4. Lib. ii. Od. 26. Lib. iii. Clauditur Janus jam sub Augusto secundùm.

[blocks in formation]

Augustus X. 42 C. Norbanus

Augustus exercitum in Arabes, duce Elio Largo Ægypti Præfecto mittit. Facta Od. 29. Lib. i. Moritur Quintilius Varus Poeta, cognatione conjunctus Virgilio, cui consolando scripsit Hor. Od. 24. Lib. i. Mæcenas Licinia amore captus, quam et paulo post duxit. Huc spectat Od. 12. Lib. ii. Victa Hispania. Parthorum à Phraate defectio. Ód. 8. Lib. iii. Augustus ex Hispania reversus, ubi periculoso laboraverat morbo. Reditum hunc celebrat Od. 14. Lib. iii. Huc etiam referri potest Od. 36. Lib. i.

[blocks in formation]

{Augustus XI.

Non sine ratione hunc annum spectare videntur Od. 36. Lib. i. Od. 13. Lib. ii. Od. 19. et 39. Lib. iii.

731

20

44

(Cl. Marcellus
{L. Arruntius

Supplicium de Fannio Cœpione, et Licinio Murena, (cujus soror Mæcenati nupserat, ) in Augustum conjurantibus, sumptum.

[blocks in formation]

S M. Lollius
Q. Lepidus

Exeunte hoc anno, aut sequente ineunte scripta est Lib. i. Ep. 20. Mæcenati, qui jam decem ampliùs annos urbi præfectus fuerat, succedit Agrippa.

733

18

S M. Aurelius
46 P. Silius Nerva

Tiberius cum imperio in Orientem missus, Tigranem in Armenia, Phraatem in Parthia regnum restituit. Signa Romana, quæ Parthi Crasso et M. Antonio abstulerant, reddita, Romamque remissa, Hor. scribit Lib. i. Ep. 3. 4. et 7. ut et paulo ante Od. 19. et 30. Lib. i. Od. 2. Lib. ii. et Od. 4. Lib. iii.

734

17

SC. Sentius Saturninus 47 Q. Lucretius

Debellatum in Hispania per Agrippam, res à Tiberio in Oriente gestæ Romam illatæ. Scribit Hor. Ep.12. Lib. i. Virgil. Athenas proficiscitur. Megaris in morbum incidit, Brundusii moritur: Româ discedentem prosecutus est Hor. Od. 3. Lib. i. Huic anno etiam supponi possunt Od. 9. Lib. ii. et Sat. 5. Lib. ii. nec minus commodé anno 728.

[blocks in formation]

Ludos Seculares dedit Augustus. Carmen Seculare paulo ante paraverat Hor. ut et Od. 21. Lib. i. Od. 6. Lib. iv. at Ep. 13. Lib. i. et Ep. 1. Lib. ii. ad hujus anni finem referri possunt.

Anno ab U. C. Anno ante J. C. Anno Hor. CONSULES.
S L. Domitius

737

14 50 {P. Scipio

Augustus Cæsar Liciniæ Mæcenatis uxoris amore abreptus, in Galliam proficiscitur, quo liberiùs cum eâ degeret; relicto ad urbis præfecturam Statilio Tauro, pro Agrippâ, aut potius pro Messalo Corvino, qui ad id munus minus idoneus, eam paucis diebus tenuerat; hujus anni est Od. 1. Lib. iii. Od. 2. et 10. Lib. iv. M. Drusus Libo L. Piso

738

13

51

{}

Sicambri et Rhæti per Drusum et Tiberium devicti, dum Augustus in Galliâ moram trahit.

[blocks in formation]

{C

Cn. Lentulus
M. Crassus

Absentiam Augusti impatienter satis tulerunt Romani, reditum ejus avidè exoptantes. Facta est Od. 2. et 5. Lib. iv.

[blocks in formation]

S Tiberius Nero
Quintilius Varus

Redit Augustus Romam, à quo jussus Horatius, Victoriam, quam sedecim aut octodecim mensibus ante de Vindelicis, Rhætis et Sicambris reportarant Drusus et Tiberius, cecinit. Ep. 7. et 10. Lib. i. non longè ab hoc tempore absunt. M. Valer. Messala P. Sulpitius Quirinus

741

10

54

Agrippa mors. Novæ Drusi et Tiberii de Vindelicis, Rhætis, et Sicambris victoriæ. Scripta est Od. 15. Lib. iv. Quæ Ode, meo quidem judicio, ultima fuit omnium, nec melius potuit quàm in Augusti laudibus finem facere.

9

SP. Fab. Maximus

55 {Q. Elius Tubero

742 His Coss. ni fallor, Augustus Lollium C. Cæs. Nepoti octo annorum præfecit; hac de re scribit Horat. ad Lollium Ep. 18. Lib. i.

[blocks in formation]

( Jul. Antonius
Q. Fab. Maximus

Jul. Florus cum Tiberio in Pannonia versabatur, huic inscribit Ep. 2. Lib. ii. fuit hoc operum Horat. ultimum: non liquet certè eorum, quoram tempus est incertum, ullum post hunc annum potuisse scribi.

[blocks in formation]

Cl. Drusus

Drusus tricesimo ætatis anno in Germania moritur.

745

6

57 {Q. Crispinus

[blocks in formation]

Mensem Sextilem ita dictum, quod à Martio vetere anni principio Sextus esset, à suo cognomine Augustum nuncupavit, magis quam Septembrem (quod maluerant patres et amici) quo erat natus ; quia hoc sibi et primus Consulatus, et insignes victoria obtigissent. Suet.

Inclinato jam anno accidit, quod ex Dione patet, Mæcenatis, quàm et post paucos dies insecuta est Horatii mors. Atque hæc sunt, quæ de vita, scriptis, et morte Horatii compertiora habuimus dicere. Nam opera ejus dimidiam plus partem incerti sunt temporis, in quibus plerisque præclarè egisse nos putamus, si quando hanc vel illam Oden, Epistolam, etc. illam vel hanc tempore antecessisse vel secutam fuisse, aliquo indicio demonstraverimus.

TESTIMONIA

VETERUM SCRIPTORUM

DE

HORATIO.

OVID. lib. 4. Trist. Eleg. 10.

ET tenuit nostras numerosus Horatius aures, Dum ferit Ausoniâ carmina culta lyrd.

PERS. Sat. 1. v. 116.

Omne vafer vitium ridenti Flaccus amico Tangit; et admissus circum præcordia ludit, Callidus excusso populum suspendere naso.

MARTIAL. lib. 8. Epig. 18.

Sic Maro nec Calabri tentavit Carmina Flacci, Pindaricos posset cùm superare modos.

PETRON. Sat.

Homerus testis et Lyrici, Romanusque Virgilius, et Horatii curiosa felicitas.

LUCAN. Poem. ad Calp. Pisonem. Ausoniamque chelyn gracilis patefecit Horati.

QUINTIL. lib. 10. cap. 1.

Multò est tersior ac purus magis Horatius, et ad notandos hominum mores præcipuus. Lyricorum idem Horatius ferè solus legi dignus. Nam et insurgit aliquando, et plenus est jucunditatis et gratiæ, et variis figuris et verbis felicissimè audax.

AUSON. ad Nepotem.

Te præeunte, Nepos, modulata poëmata Flacci, Allisonumque iterum fas est didicisse Maronem.

D. HIERON. Præfat. in Chron.

Quid psalterio canorius? quod in morem nostri Flacci et Græci Pindari, nunc lambo eurrit, nunc Alcaico personat, nunc Sapphico tumet, nunc semipede ingreditur.

[blocks in formation]

J. LIPS. Epistolic. Quæst. lib. 2. Epist. 9.

Horatius in satiris placidus, lenis, quietus, monet sæpius quàm castigat; sed ita præclare tamen hoc ipsum, ut in eâ parte et arte nihil possit supra eum.

MANUT. Epist. lib. 6. Ep. 7.

Quis enim, qui de Poëtis modò judicare aliquid possit, qui inter Latinos omnes Horatio vel acumine ingenii, vel sententiarum gravitate, palmam non tribuit ?

TAN. FAB. Cap. Epist. lib. 1. 57. Venerum ille parens Horatius ei pro suk elegantiâ et ingenii urbanitate haud dubiè placet.

JUL. SCAL. De Re Poet.

Carminum igitur libri vel jucundâ inventione, vel puritate sermonis, vel figurarum, tum novitate, tum varietate, majores sunt omni non solùm vituperatione, sed etiam laude: neque solùm dicendi genere humili, quemadmodum scripsit Quintilianus, contenti: verum etiam sublimi maximè commendandi.

Q. HORATII FLACCI

CARMINUM, SEU ODARUM,

LIBER PRIMUS.

ODE I. AD MECENATEM.

Alios aliis rebus duci: se laude poëseos, præsertim lyricæ.

MACENAS atavis edite regibus,
O, et præsidium, et dulce decus metum!
Sunt quos curriculo pulverem Olympicum

INTERPRETATIO.

O Mæcenas, orte à majo. [2] ribus proceribus, det meum

columen, et chara meu gloria! sunt plerique, qui decurrentes gaudent

ANNOTATIONES.

Ode est monocolos, seu unius metri. Versus omues Choriambici, Asclepiadei, Tetrametri acatalecti; constant ex Spondæo, duobus Choriambis et Pyrrhichio vel Iambo; sicque scandere licet:

Mice | n£s | ătăvis | edItěrẻ | gtbs ; vel isto modo faciliori,

Mācēnas ǎtǎ | vis | éditě | rēgibus. 1. Marenas.] Ex antiquis marmoribus Græcisque auctoribus constat ita scribendum hoc nomen, non Mecænas, ut quidem è vulgo. Vide Col. Rhodig. lib. xii. cap. 16, Mæcenas equestri sed splendido natus genere, non minus Agrippa Casari charus. Vell. Paterculus. Vir ingeniosus, et magnum exemplum Romane eloquentiæ daturus, nisi illum enervâsset felicilas, miquit Seneca, Epist. 19.

Atavis.] Ex Non. Marcel. quasi avi lata, id est, pater. Avi proavus propriè atavus dicitur. Plant. Pers. i, 2. 5.

Pater, avus, proavus, abavus, atavus, tritavus. Qui his superiores sive anteriores sunt, Majores appellantur.

Edite regibus.] Id est, viris principibus quicquid garriant nonnulli de Etruriæ regibus; quamvis etiam illorum nescio quàm et aliquò nixam fundamento seriem contexant; ut Mæcenati pater fuerit Menedorus, avus Menippus, Cacina proavus, Volturenus abavus, Titus atavas, Turrhenus trítavus, Elbius majorum primus, etc. Certè divites quosque et primarios viros nuncupari aliquando reges, constat ex auctoribus tum profanis, tum etiam sacris. Vide infra Od. 20. v. 5. ibique Annot. lib. iii. Od. 29. Tyrrhena regum progenies.

2. 0, et præsidium.] Mæcenas fuit salutis atque dignitatis auctor ac defensor apud Augustum, non Horatio tantùm sed et Virgilio, Propertio, aliisque viris literatis præsidium ac tutela: Vide lib. ii. Od. 7. Tanta verò Mæcenatis apud posteros fama extitit, ut ad omnes

eruditorum Patronos id nominis transierit, quorum ex munificentiâ atque ope scientiarum fata pendere videantur.

Dulce decus meum.] Decus ex nobilitate; dulce, ex familiaritate viri principis. Huc pertinet quod ait Persius, Sat i. v. 116.

Omne vafer vitium ridenti Flaccus amico
Tangit, &c.

3. Sunt quos, &c.] Alii gymnicis exercitationibus impense student, alii agriculturæ, alii navigationi, et mercaturæ, alii militiæ, alii venationi, etc.

Curriculo.] Pro cursu, vel ipso curru, vel etiam loco in quo decurritur, accipitur ista vox. Pulverem Olympicum collegisse juvat.] Decurrendo stadium, sive Romæ, in Čirco, vel in Campo etiam Martio; sive apud Græciam in Ludis illis solemnibus, qui totius orbis frequentiâ celebrantur, in quibus pentathlon, sive quinquertium, id est, quintuplex certamen: Jaculatio, disci jactus, stadii cursus, saltus, palæstra: sive mavis, Cursus, Pugilatus, Discus, Cestus, Lucta. Stadium longum erat pedes sexcentos. Victores, Olympionicæ vocabantur coronabantur, laudabantur; vacatione munerum curæ ac tutela, perpetuâque immunitate donabantur; adeò ut Olympionicen esse censeretur aliquid majus quàm Romæ de hostibus triumphus. Quatuor apud Græcos ejusmodi celebres Ludi erant, Olympici, Pythii, Isthmii, Nemeæi. Annui quidam, ut Pythii; quinquennales Olympici et Isthmii; Nemeæi tertio quoque anno fiebant; plerique dies quinque durabant. Ab Olympicis Ludis nuncupatæ sunt Olympiades, ea spatia seu intervalla duas inter Ludorum celebrationes comprehensa. In stitutos fama est Ludos Olympicos anno 4400, ab Hercule Cretensi quidem, in honorem Pelopis, juxta flumen Alpheum, ad delubrum Jovis in Achaiâ, juxta Pisam et Elidem, in Campo cui Olympia nomen. Victoribus oleagina dabatur corona. Vide Virgil. Georgic, iii. 5.

conspergi pulvere Olym- Collegisse juvat: metaque fervidis
pico, et quos meta non tacta Evitata rotis, palmaque nobilis
rotis calidis, ac illustris vic- Terrarum Dominos evehit ad Deos

toria extollit ad Deos orbis

[ocr errors]
[subsumed][ocr errors][merged small]

18. et seq. Alex. ab Alex. lib. v. cap. 8. Cal.

Rhodig. lib. xiii. cap. 17. Pythii Ludi fiebant

in honorem Apollinis ob interfectum Pythonem

serpentem. Coronabantur lauro victores. Isth-

mici a Theseo dicati Neptuno, vel Herculi, vel

Melicertæ seu Palæmoni (nam variæ sunt opi-

niones) in Isthmo seu in angustis faucibus Co-

rinthiacis. Vietorum corona è pinu erat. De-

nique Nemeæi Ludi celebrabantur vel in gra-

tiam Herculis ob occisum in Nemeæâ sylvâ le-

onem prodigiosæ magnitudinis, apud Cleonas

Achaie civitatem in Peloponneso; vel, ut alii

volunt, propter Archemorum Lycurgi puerum

in Nemeæâ sylvâ defunctum. Victoribus ex

apio corona conficiebatur. In istis omnibus

Ludis præter exercitationes corporis, erant et

ingenii certamina, videlicet poëtarum, victo-

res, heroas et athletas certatim laudantiuin.

Vide Pindarum. Olympicis agona Musicum

addidit Nero; qui et in iis non bigis sed decem-

jugi curru aurigavit victoriamque tulit. Sylla

Olympiade 175. athletas et reliqua ex Olym-

piis certamina Romam traduxit. Alex. ab

Alex. antè cit.

4. Metaque.] Meta lapis est, vel congeries

quædam in acumen fastigiata, seu è lato in
acutam erecta, circa quam currus, seu bigæ vel
quadriga, seu etiam in mari naves cursum
flectebant. Ovid. Metamorph. x. v. 106.

-Metas imitata cupressus.
In Circo Romano meta primùm lignea; ab
Imperatore Claudio factæ demum aureæ sunt.
Alex. ab Alex. cit.

Fervidis evitata rotis.] Præcipuus erat labor
ct summa cautio in curuli certamine, ne in
flexu currus impingeret ad metam, ac diffrin-
geretur. Apud Homer. Iliad. A. Nestor Anti-
lochum filium erudiens monet cavendum ut
rotæ modiolus summam quidem metam atti-
gisse videatur, sed lapidis tactum vitet, ne vul-
nerentur equi, currusque disrumpatur. Ergo
non abs re in Olympicis nobilissima putabatur
ea victoria curulis agonis. Patet ex Herodoto
et Pindaro. Porrò circa metam currus agitari
debebat septies.

Auson. Epitaph. 35.

Prosperè clamosi spatiosa per æquora Circi
Seplenas solitus victor obire vias.
Propert. lib. ii. Eleg. 25. v. 25.

Aut prius infecto deposcit præmia cursu,

Septima quàm metam triverit antè rola.

Græci duodenum flexum notant. Pindar.

Olymp. Od. 3. dadenazvaμntov regua et Pyth.

Dd. 5. wadagurav duædenadgoμar Tuvos. Non

Quoque magis premitur, hoc mage tollit

onus.

6. Terrarum Dominos.] Ista verba quidam

accipiunt de Romanis, qui fuerint victores in
Ludis Circensibus, scilicet ob illud Virgilii,
Romanos rerum Dominos; nonnulli referunt ad
vitam et fortunam Olympionicarum beatissi-
mam, quæ et in proverbium abiit. Melius
tamen alii ad ipsos Deos orbis dominatores.

Evehit ad Deos.] Ad Deorum felicitatem vi-
detur evehere. Hinc et lib. iv. Od. 2. v. 18.
Calestes appellantur Olympionicæ.

7. Mobilium.] Quidam Nobilium leg. At il-
lud aptissimum populi epithetum. Quiritium.]
A Romulo, qui post mortem et apotheosin Qui-
rinus vocatus, Quirites Romani sunt dicti;

Sive quòd hasta Quiris priscis est dicta Sabinis.

Ovid. Fast. ii. v. 477.

8. Tergeminis honoribus.] Amplissimis, Tri

bunatu, Questurâ, Ædilitate, Præturâ, Con-

sulatu, Censurâ, Dictaturâ. Alii intelligunt ite-

ratos Magistratus; nonnulli sublatos et conge-

minatos plausus in theatro, quales Mæcenati

gratulatur Horatius, Ode 20. hujus libri.

10. Libycis.] Martial. lib. vi. Epig. 86.

Possideat Libycas messes, &c.

Apud Pindarum AiCua rugopog, Libya tritici
ferax; Claudian, de Laudib. Stilic. Spicis in-
signis Africa dicitur.

Areis.] Varro de Ling. Lat. 4. Ubi frumenta
secta terantur et arescant. Festus verò ait ease lo

« PredošláPokračovať »