Obrázky na stránke
PDF
ePub

Gaudentem patrios findere sarculo Agros, Attalicis conditionibus Nunquam dimoveas, ut trabe Cypriâ Myrtoum pavidus nauta secet mare.

Luctantem Icariis fluctibus Africum
Mercator metuens, otium et oppidi
Laudat rura sui: mox reficit rates
Quassas, indocilis pauperiem pati.

Est qui nec veteris pocula Massici,
Nec partem solido demere de die
Spernit, nunc viridi membra sub arbuto
Stratus, nunc ad aquæ lene caput sacræ.
Multos castra juvant, et lituo tubæ
Permistus sonitus, bellaque matribus
Detestata. Manet sub Jove frigido
Venator, teneræ conjugis immemor :
Seu visa est catulis cerva fidelibus,

gestientem scindere sarculo rura paterna, nunquam deducas de proposito, etiam promissione opum Attali, ut nauta timidus findat navi

15 Cypria undas pelagi Myrtoi. Mercator timens Africum ventum puguantem cum aquis maris Icarii, commendat quietem, et agros sui pagi, paulo post tamen resarcit naves laceras, paupertatis 20 impatiens. Est alius qui non contemnit cyathos vini Massici veteris, neque detrahere aliquot horas ex die integro, modò jacentes habens artus sub arbuto virenti, modò ad originem placi25 dam fontis sacrati. Militia placet multis, sonusque buc[6] cine aclitui mixtus, et bella

matribus execranda. Ven

ator oblitus delicate uxoris moratur sub aëre frigenti sive canes fidi conspexerunt cervam,

ANNOTATIONES.

cum vacuum, quasi exaruerit, et non possit quidquam generare. Hinc et areæ vocantur loca in urbe pura, vacua, nullisque ædificiis occupata. 11. Sarculo.] Rusticum est instrumentum in modum falculæ incurvum, quo segetes noxiis herbis internascentibus leviter scalpendo expurgantur. Gallicè, Un Sarcloir, Augl. A WEEDING-HOOK.

12. Attalicis conditionibus.] Opulentissimis scilicet illis, vel toto Asia regno, ubi Attalus, Pergami rex, floruit opibus tantis quidem, ut earum hæredem non alium quàm Populum Romanum judicărit à se instituendum. Hinc et splendida quælibet nominautur Attalica. Propert. lib. ii. Eleg. 13. v. 22.

Nee sil in Attalico mors mea nixa thoro.
De Attalo plura lib. ii. Od. 18. Vide Justin.

lib. 35.

13. Trabe Cypriâ.] Navi fabricatâ ex optimis lignis, qualia ædificandis navibus aptissima reperiuntur in Cypro Mediterranei maris Insala, de quà posteà fusiùs ad Od. 3. v. 1. Trabs Isidoro lignum unum quod transversum contimet utrumque parietem. Navis trabica, quæ trabibus confecta est. Festus.

14. Myrtoum.] Pars Egai maris Euboea proxima: sic appellatur ex Plinio, ab insulâ parvà, quæ hodie Mandria, olim Myrtos. Fabulatores volunt sic appellari à Myrtoo quodam in mare istud præcipitato: vel à muliere Myrtone. Porrò illud præ cæteris mare hic afferri videtur, quia naufragiis infestum, nautis pavofem injiciat, vixque citra periculum navigari queat, ob crebras insulas et scopulos.

15. Icariis fluctibus.] Hodie Mar di Nicaria, Egæi pars ad Samum ac Delum Insulas, nomen habuit ab Icaro Dædali filio in illud delapso. Ovid. Fast. 4. v. 283.

Transit et Icarium lapsas ubi perdidit alas
Icarus, et vaste nomina fecit aqua.
Africum.] Ventum ab Africâ flantem, verna-

culè SOUTH-WEST, inter meridiem et occasum. Virgil. Æn. i. 89.

-Creberque procellis
Africus.

17. Laudal rura.] Mercator rusticam laudat vitam, dum ingruit tempestas; at transacto periculo, negotiationem cogitat statim ut prius, lucro inhians.

19. Massici.] In Massico, monte Campanie, crescebat optimum vinum, Nominisque et uvarum nobilitas perdurat etiamnum. Valdè austerum esse, et stomacho robur dare dicitur. Athen. lib. i. cap. 21.

20. Partem solido demere de die.] Ad genio indulgendum, intermissis negotiis ac seriis occupationibus.

21. Arbuto] Gallicè, Arbusier Angl. THE STRAWBERRY-TREE.

22. Sacra.] Singulis fontibus præesse Nymphas, et quædam Numina, creditum pridem. Hinc illis victima et libamina florum ac vini. Vide lib. iii. Od. 13.

23. Lituo tube.] Lituus minor tuba est et incurvus, insigne augurum, ex Gell. lib. 5. cap. 8. tuba directa, sic à tubo quem refert appellata, gravi sono pedites excitabat, lituus autem acuto clangore equites. Ovid. Metam. i. v. 98.

Non tuba directi, non æris cornua flexi. 24. Bellaque matribus detestata.] Per qua nempè orbantur viris ac filiis.

25. Manet sub Jove frigido venator.] Cic Tusc. ii. n. 40. Consuetudinis magna vis est Pernoctant venatores in nive: in montibus uri se patiuntur.

Sub Jove.] Jovem pro aëre usurpari docet Macrobius. Varro ex Ennio, Istic est is Jupiter quem Græci vocant Aera, qui ventus est et nubes, imber posted, atque ex imbre frigus, ventus post, fit aer denuo, &c.

27. Catulis fidelibus.] Cic. de Natura Deo ii. Canum tam fida custodia, tamque

rum

rotunda. Hederæ verò, mer

ces doctorum capitum, me

sive aper Marsus fregit retia Seu rupit teretes Marsus aper plagas. Me doctarum hederæ præmia frontium collocant inter summos De- Diis miscent superis : me gelidum nemus, es: me silva frigida et cele- Nympharumque leves cum Satyris chori res chorea Nympharum Secernunt populo; si neque tibias cum Satyris segregant à vul

go; si neque Euterpe fistulas Euterpe cohibet, nec Polyhymnia coërcet, neque Polyhymnia Lesboüm refugit tendere barbiton. dedignatur intendere lyram

Lesbiam. Quod si me annumeres Poëtis Lyricis,

Quod si me Lyricis Vatibus inseres,

[ocr errors][merged small][merged small]

ANNOTATIONES.

amans dominorum adulatio.-tam incredibilis ad investigandum sagacitas narium, tanta alacritas in venando, quid significat aliud, nisi se ad hominum commoditates esse generatos? Vide Ælian. lib. xix. cap. 11. de animal. Huc spectat quod sunt quidem venatici canes, qui visu melius quàm olfactu feras consectantur. Gall. Chasseur à vûe, Angl. GAZE-HOUNDS, THAT RUN AT SIGHT. Sunt porrò fideles ii, qui 'à rectâ prædâ non aberrant in adventitiam. Gal. Qui ne prennent point le change, ou qui se gardent contre le change, Angl. STAUNCH

HOUNDS.

28. Teretes plagas.] Solunt venaturi silvas telis ac linteis circumdare, quibus feræ concludantur. Teretes.] Tereti fune confecta retia. Marsus aper.] Apud Marsos, Italiæ populum. Sabinis affines silvæ plurimæ, in quibus venatio frequens.

29. Doctarum hederæ præmia frontium.] Hedera coronabantur Poëtæ eximii, quique in certamine ingenii et industriæ victores fuerant; vel quod æternitatem et immortalitatem carminis designet perpetuus ille viror hederæ, quemadmodum et lauri: sive quia Poëtæ Baccho perinde ac hedera sacri sunt, ob enthusiasmum, quo Bacchantium more interdum corripiuntur, vel potius ob vini ad condenda carmina utilitatem. Unde noster postea asserit non posse diu placere aut vivere carmina, quæ scribuntur aqua poloribus. Virgil. Eclog. vii. v. 25.

Pastores hederâ crescentem ornate Poëtam. 30. Diis miscent superis.] Felicitate me similem Diis faciunt, ac perinde beatum, ut qui divinos honores consequuntur.

Nemus.] Quippe quod meditando et conscribendis versibus aptissimum. Nam,

Carmina secessum scribentis et otia quærunt. Hinc et in iis locis constituuntur Nymphæ cum Satyris choros ducentes; id est, profunda et eruditæ cogitationes doctis viris sese immiscentes et insignantes.

31. Satyris.] De his postea lib. ii. Od. 19. Rustica Numina sunt, quorum superna pars corporis humanam cffigiem, inferior caprinam exhibebat; cæterum rerum omnium cognitionem habere atque hominibus impertire Satyri, Fauni, Silvani existimati sunt. Patet ex Virgilii Eclogâ vi. in quâ Silenus de abstrusiori rerum naturâ et origine solerter disserit. Vide Luciani Dialog. 26. cui titulis, Dionysius. Diodor. Sicul. Plin. lib. vii. cap. 2. Satyri humano capite, sed cornuto calvoque, acutis auribus, depressis naribus, villoso corpore ab antiquis

pinguntur. Plutarchus in Syllæ vitâ refert, per Thessaliam et Macedoniam ad mare descendente Syllâ, non longè Dyrrachiâ vicinâque Appollonia, apud Nymphæum, sacrum quendam locum, colle virenti ac rivulis amœno, obdormiscentem Satyrum, qualem Poëtæ Picturesque effingunt, captum fuisse: qui perductus ad Syllam per varios interpretes interrogatus, quis esset, nihil quod intelligi posset respondit ; tantùm vocem asperam hinnitu equino et hirci balatu mixtam edidit. Quo astantes ipseque Sylla obstupefacti Satyrum dimiserunt. Sanctus autem Hieronymus in vitâ Pauli Eremita scribit, temporibus Constantini visum toti Alexandriæ populo Satyrum: præterea sancto Antonio apud eremum occurrisse homuncionem, aduncis naribus, fronte cornibus asperâ, cui extrema corporis in caprarum pedes desinerent; interrogatum verò quis esset, respondisse; Mortalis ego sum, unus ex eremi incolis, quos delusa Gentilitas Faunos, Satyrosque appellat et colit.

32. Secernunt populo.] Supra vulgi humilem imperitamque turbam attollunt, ac velut sacrum à profano segregant lib. iii. Od. 1.

Odi profanum vulgus et arceo.

Si neque tibias Euterpe cohibet, &c.] Simodò mihi suam opem non negent Musa. Tibiæ pridem confecta ex ossibus crurum, seu tibiarum gruis, cervi, &c. et hinc nomen. Vide Scaliger poëtic. lib. i. cap. 20. Porrò Euterpe, Musarum una, tibiarum inventrix dicitur, nomen autem sortita à cantûs suavitate, et a delectando su benè, et rigriv, delectare, Auson. Eclog. de Musis.

33. Polyhymnia.] Hæc inter musas id muneris obtinet, ut multos canat hymnos, virorumque insignium laudationibus præsit. Unde nomen ei factum. Ita, inquam, scribunt Ovid. Fast. v. Herodot. lib. vii. &c. Aliis Polymneia à multiplici rerum memoriâ dicitur.

34. Nec Lesboim refugit tendere barbiton.] Si mihi concedat facultatem optimi Carminis Lyrici, qualem habuerunt Alcæus et Sappho é Lesbo insulâ oriundi, de quibus posteà hujus lib. i. Od. 32. et lib. ii. Od. 13.

Barbiton.] Instrumentum musicum multas habens chordas: Anacreontis inventum facere videtur Horatius, Od. 32. et seq.

35. Quod si me, &c.] Si tuum, 6 Mæcenas, accedat mihi judicium, sique me pronunties inter Poetas Lyricos dignum recensere, tum me Diis parem existimabo.

Lyricis.] Apud Græcos novem poëtæ Lyrici

cœlum attingam excelso ea pite.

Sublimi feriam sidera vertice.

ODE II. AD AUGUSTUM CESAREM.

Deos omnes Romanis iratos esse, ob cædem Julii Cæsaris: totamque Imperii spem in Augusto esse.

[blocks in formation]

celebrantur, Pindarus, Alcæus, Sappho, Stesichorus, Ibycus, Bacchylides, Simonides, Alcmeon, Anacreon. Apud Latinos Horatius princeps ac propè unicus. Huic addit Cæsium Bassum Quintilianus, lib. x. cap. 1.

36. Sublimi feriam sidera vertice.] Platonicorum erat sententia; Počtam infra Deum, et supra hominem esse.

Ode II.-Ode est dicolos tetrastrophos. Tres quique priores versus sunt Sapphici. Constant è trochæo, spondæo, dactylo, et duobus trochæis, Et sic scanduntur:

Jam să ❘tis tér | ris nivis | ātque | diræ. Quartus est Adonicus, è dactylo et spondæo.

Terrült úrbem.

1. Jam satis, &c.] Optimè Turnebus lib. vi. cap. 8. Prodigia Cæsaris mortem secuta, offensionem Deorum et iram ostendentia atque augarium civilium deinceps bellorum, eventumque portendentia, Horatius commemorat: cùm autem solerent prodigia et portenta procurari et expiari, iraque Deorum obsecrationibus placari, utrumque in eâ Ode reperies. Porrò festum ac dirum ostentum erat, cùm ædes sacra de cœlo tangebantur. Cic. de Divinatione. ii.

Nam pater altitonans, stellanti nixus Olympo, Ipse suos quondam tumulos ac templa petivil, Ét Capitolinis injecil sedibus ignes. Nivis atque dira grandinis.] Postquàm à Cassio et Bruto Julius Cæsar in Senatu interfectus est, nivis et grandinis tempestates prodigiosæ aliaque portenta acciderunt. Tiberis quoque exundans urbem agrosque fedavit. De quibus fusè Appianus lib. iv. Diod. lib. 47. aliique. Illa verò prodigia à Diis velut immissa in aitionem occisi Principis adulatoriè noster aliique ejus sæculi Poëtæ scripserunt. Augusti gratiam captantes, quæ omnium bellorum initium et causam hinc sumpsit, nihil convenientius ducens, quàm necem avunculi vindicare, tuerique acta. Suet. Octav. cap. 10. Idque pro concione voverat, teste Dione lib. xlv. Idem Sueton. cap. 29. Extruxit ædem Martis ultoris...

quam bello Philippensi pro ultione paterná susceptâ voverat.

Nivis.] Ingens nivium copia fecit eluvionem Tiberis, adeoque portenti loco habita est. Frustrà ergo Scaliger Hypercrit. locum hunc Horatii redarguit.

Dira grandinis.] Quoties erat grando solito major, lapidibus pluisse dicebant veteres, et prodigium censebant, procurabantque. Tit. Liv. pluribus locis.

3. Sacras jaculatus arces.] Magna tunc Jovis ira, cùm nec sibi sacratis parcit ædibus. Hinc verò portendi rerum mutationem credebant ral. 1. ii. cap. 41. Prima, inquit, manubia (Tusolim teste Dione et aliis. Seneca Quest. natucum est vocabulum et insignificat fulmen; nequid te remoretur, Lector) monet et placata est, soliusque Joris arbitrio mittitur. Secundam mittit Jupiter quidem, sed ex concilii sententiâ : nam duodecim advocat Deos; quæ manubia prodest, at non impunè. Tertiam idem mittit, sed adhibitis in consilium Diis quos Superiores vocant: et manubia hæc tertia incendit et vastat, mutatque statum privatum et publicum quem invenit, &c.

Urbem.] Romain, Antonomasticè: urbium scilicet principem.

6. Sæculum Pyrrha.] Diluvium simile Deucalionæo. Eluviones fuere plures, testibus Euseb. Hieron. Isidoro, et aliis. Una mensium novem sub Ogyge prisco; altera Niliaca unius mensis sub Hercule et Prometheo Ægyptiis: tertia duorum mensium sub Ogyge Attico. quarta mensium_trium in Thessalia tempore Deucalionis et Pyrrhæ : quinta sub Proteo Ægyptio. Has Poëtæ nonnunquam jungunt confunduntque, imò his tribuunt ea quæ ex sacris codicibus acceperant de universali dilu vio, quod describit Moses Genes. cap. 6. et seq. Sic et alii pariter Ethnici. Apollodor. lib. i. Ubi Jupiter, inquit, æneam prolem tollendam censuit, Deucalion Promethei consilio fabrefactâ è lignis arcâ, repositisque in eâ rebus ad vitam necessariis, ingressus in eam est cum Pyrthâ uxore: tum Jupiter, effusis largè imbribus,

mentum duxit in excelsos

quando Proteus totum ar- Omne cùm Proteus pecus egit altos Visere montes : montes; atque piscium ge- Piscium et summâ genus hæsit ulmo,

nus adhæsit ulmi fastigio:

qui locus fuerat columbis Nota quæ sedes fuerat columbis, cognitus: necnon damæ tiEt superjecto pavidæ natârunt midæ nataverunt in mari superfuso. Aspeximus flaÆquore damæ. vum Tiberim ire prostra- Vidimus flavum Tiberim, retortis tum monumenta Regis Nu- Littore Etrusco violenter undis, mæ et ædem Vestæ, aquis

magno impetu reflexis à ri- Ire dejectum monumenta Regis, pâ Tusciam spectante: dum

Templaque Vestæ :

hic fluvius, Jove indignante, Iliæ dum se nimiùm querenti nimium indulgens uxori

fliæ dolenti præter modum, Jactat ultorem; vagus et sinistrâ se vindicem, ostentat atque Labitur ripâ, Jove non probante,

in lævum littus

ANNOTATIONES.

maximam Græciæ partem cooperuit; ut quicquid mortalium illic foret, interiret, præter admodùm paucos. Plutarchus de animant. comparat. refert columbam, arcà emissam, Deucalioni nunciam tempestatis fuisse cùm remearet serenitatis, cùm evolaret.

Pyrrha.] Pyrrha uxor Deucalionis Thessalia Regis: qui duo tantùm fuere superstites ex eluvione; naviculâ emergentes in Parnassum, cæ teris montibus aquà submersis. Subinde verò consuluerunt Oraculum, quo pacto genus humanum posset reparari; acceptoque responso jactis post tergum lapidibus id præstiterunt. Vide Ovid. Metamorph. i. Virgil. Eclog. vi. Juvenal. Satyr. i. v. 81. et seq. etc. Thessalica illa contigit eluvio annis ferè quindecim ante Hebræorum ex Ægypto egressum; ut volunt quidam non absurdè.

7.Omne cùm Proteus,&c.] Proteus custos Phocarum Neptuni, in eo diluvio, inquit Poëta, gregem suum, seu vitulos marinos deduxit in altos montes, qui priùs vel in aquis vel in ripà duntaxat degebant. Sunt enim auicio, Phocæ. 9. Piscium et summå genus hæsit ulmo, &c.] Fluctibus terræ superfusis, pisces arborum summo cacumini, supremisque fruticibus adhærebant.

10. Nota quæ sedes fuerat columbis.] At vix hoc persuadeas rerum natura consultis, inquit Scaliger. Quasi vero benè palumbes non hic intelligi queant, quas in arboribus constat nidificare. Quid porrò quod scribit Suetonius, Octav. cap. 94. Cæsare sylvam cædente, arborem palmæ in omen victoriæ servari jussam, è quâ soboles enata paucis diebus sic adolevit, ut non modò æquipararet matrem, sed et obtegeret, frequentareturque columbarum nidis.

13. Flavum Tiberim.] Seu ex eluvione turbidum ut sit; seu quod, ut scribit Virg. Æn. vii. 31. Vorticibus rapidis, et multâ flavus arenâ. Retortis littore Etrusco violenter undis.] Retroactis Romam versùs aquis, repulsisque ab ostio maris Tyrrheni sive Etrusci, in quod influit; quà exundatione vastitatem urbi visus minari Tiberis. Huc pertinet quod refert Dio lib. 45. flumina quædam in Italià contrarias in partes fluxisse, Augusti temporibus: piscesque

[ocr errors][subsumed][merged small][merged small]

innumerabiles è mari in continentem ejectos per ostia Tiberis.

15. Monumenta Regis.] Numa Pompilii, secundi Romanorum Regis, Palatium, quod et Curia Pompiliana et Regia vocabatur. İntelligunt alii cætera Numa opera seu monumenta publica.

16. Templaque Vesta.] Ex Dionys. Halic.lib. ii. Templa duo Romæ habebat Vesta, alterum à Romulo, alterum à Numa Pompilio conditum, medio spatio Capitolium inter et Palatium, unis manibus utroque colle incluso.

Templa.] Abusivè pro æde quæ non erat au gusta, sive augurio consecrata, at augustum erat illius atrium.

Vesta.] Ejus ædes erat rotunda, quod terra, quæ rotunda est, Vesta dicta fuit, quippe qua rebus omnibus vestitur: vel quia vi suâ stat. Alii aliter. Vide Cic. de Nat. Deor. i.

17. Ilie.] Matri Romuli, suæ uxori, conquerenti de nece Julii Cæsaris sibi consanguinei. Ilia jussu Amulii in Tiberim, ut volunt quidam, præcipitata, huic proinde fluvio nupta fertur: ab eoque indulgentiùs æquo vindicatur.

18. Sinistra labitur ripa.] Majorem ergo urbis partem, quæ ad sinistram est, forum scilicet Romanum, atque Aventini Palatinique collium imam regionem exundans vastat Tiberis.

19. Jore non probante.] Si omnia futo fiant, cur non probat Jupiter? aut si Jupiter non probat, cur adversus fatum Tiberis ruit ? sive vult Casaris ullor esse, quid igitur Romæ pulcherrima et religiosissima quæque demolitur, cùm Romam ipsam Cæsaris nepotibus promiserint fata? sic magna lis Horatio mota à Jul. Scaligero, Nunquid verò nostrum erit viros inter tautos tantas componere rixas? At cavillationem agnosce, lector, ne dicam sycophantiam vitilitigatoris. Probat Jupiter sanè vindicari nefariam cædem Principis et Pontificis. Ov. Fast. iii. 705.

At quicunque nefas ausi, prohibente Deorum Numine, polluerant pontificale caput. At non probat quod uxori Iliæ obsequentior fluvius ultra modum evagetur, eatque dejectum sacra profanaque sine ullo discrimine. Nec absurdè alii scribunt, Jovi Diisque non placere

[blocks in formation]

quod Tiberis moliatur Cæsaris ultionem, quam Augusto fata reservabant.

20. Uzorius.] Uxori plus æquo deditus et indulgens. Virgil. Æneid. iv. v. 226.

-Pulchramque uxorius urbem
Extruis

21. Audiet cives, &c.] Quasi vaticinatur Ho ratius peracta jam bella civilia, quibus Italia fædata, et mutuis vulneribus cives absumpti, juventusque imminuta ac propè exhausta fuerat.

22. Graves Persa.] Parthi, ut ad calcem hujus Odes annotabo, intelligendi; Graves, seu ob armorum pondus, seu quod Romanis diu graves incubuere, vel propter unam cladem Crassianam, de quâ postea dicam ampliùs, tum alibi, tum præcipuè lib. iv. Od. 15.

23. Vilio parentum.] Per ambitionem, cupiditatem, iram, in semet gladios stringentium, quibus hostes erant petendi.

27. Virgines sanciæ.] Vestales ignis æterni custodes, Vestæ perpetuâ virginitate et summo cultu addictæ, hincque ad placandum ejus sumen potentiores. Cicero de Legibus ii. Virgines Vestales in urbe custodiunto ignem foci publici sempiternum. Et ibid. Vesta, quasi focus urbis..... ei colenda Virgines prasunt, &c. Vide A. Gellium, lib. i. cap. 12. ubi inter alia benè multa, hæc scribit: Vestalem Virginem minorem annis sex, majorem quam annos decem nalam, capi fas non esse; patrimam et matrimam esse oportere: neque lingua debili, sensuve aurium diminutam aliare quaris corporis labe insignitam, nec quæ ipsa, aut ejus pater emancipatus sit, aut cujus parentes servitutem servierint, vel in sordidis negotiis diversentur, &c.

Minus audientem.] Præ irâ graviori ac ferè implacabili, tum ob effusum impiè sanguinem sibi cognatum, ut jam antè dixi, tum ob sacrilegam percussorum audaciam, quæ summum Sa

[11]

20 errat exundans. Juvenes pauci culpâ parentum audient aliquando Romanos strinxisse gladios, quibus justè magis confoderentur Persæ graves; discentque bella civilia. Quem Deo25 rum populus invocet labenti Republicâ? Quibus votis instabunt Virgines sacratæ apud Vestam obsecrationes minimè suscipientem? Cui Jupiter dabit munus cluendi crimen? ô [12] Phœbe fatidice obsecramus 31 ut succurras, albos humeros nube velatos habeas: seu vis potius adesse, ô blanda Venus, circa quam jocí et amores volitant: seu ab

35 jectam prolem atque posteros respicis, O Mars Romanæ gentis parens, eheu bello nimis diuturno satiate!

cerdotem violarant, absque ullâ numinum reverentiâ. Ovid. Fast. iii. ita v. 700. Vesta loquitur:

-Meus fuit ille sacerdos.

Sacrilega telis me petiere manus. 30. Venias, precamur.] Invocat præcipuè Apollinem, qui et Trojanis pridem, et post Romanis semper impensè favit.

31. Nube candentes humeros amictus.] Missis aliorum interpretationibus, hunc locum optime intelligas cum iis qui putant allusisse Horatium ad id quod commemorant anno cædem Julii Cæsaris consecuto; Solem caligine obvelatum semper fuisse, quasi in sceleris admissi execrationem. Plutarch. in Cæsare, Dio. lib, xlv. Plin. lib. ii. cap. 30. Prodigiosus, inquit, Solis defectus, occiso Dictatore Casare, lotius penè anni pallore continuo. Virg. Georg. i. v. 466. Sol etiam extincto miseratus Cæsare Romam, Cum capul obscura nitidum ferrugine texil, Impiaque æternam timueruni sæcula noctem. 32. Augur Apollo.] Quippe qui divinationibus præesse credebatur.

33. Erycina.] Post Apollinem, Veneris opem implorat: quæ mater Æneæ, à cujus filio lulo Cæsar Julius, Venus porrò in Eryce Siciliæ monte fanum habebat, unde Erycina dicta. Romam postea translata in ædem ipsi sub hac appellatione consecratam extra portam Collinam. Nec omittendum quòd Venus Cæsaris dicta sit genetrix; et ab eo dicatâ etiam Æde, singulari cultu honorata; in castris denique ejus tessera fuit Genetrix Venus; sicut in Syllæ Apollo, in Antonii Lar Deus, in Pompeii Junioris Pietas, in Majoris Hercules invictus.

35. Sive neglectum.] At Martem denique convertitur, patrem scilicet Romuli Romanæque adeò gentis auctorem.

37. Longo satiate ludo.] Tot bellis civilibus, quæ sunt ludus Martis. Clamor bellicus in pugnæ conflictu. Galea læves.] Ardentes sci

« PredošláPokračovať »