- Dilecte Mæcenas, obibo;
Nec Stygia cohibebor unda.
Jam jam residunt cruribus asperæ
Pelles; et album mutor in alitem
Superna; nascunturque leves

Per digitos humerosque plumæ :
Jam Dædaleo ocyor Icaro

10

nec Stygia palude coërcebor. En modo tibiis increscunt pelles scabræ ; atque in avem candidam transformor secundum superiores partes; et pluma tenues exoriuntur in brachiis et scapulis. Nunc ad littus Bospori frementis, et Libycas Syrtes,

melius procedit.' Kidd.-9 Jam jam resident codd. Bersmanni.-11 'Superne omnes Lamb. Cruq. Torr. et Pulm. Mentel. Lipss. Altt. alii; item vett. editt. Fabr. Bentl. et Sivr. Sed cum nolo monere, ultimam in superne plane contra aureæ ætatis poëtarum consuetudinem corripi (licet antiquior usus in eo liberior fuerit; nt Lucret. vI. 543. 596.); tum Superne prorsus humile et prosaicum est. Multo aptins et doctius (etiam ex eleganti Græcismo) superna Muret. ex libb. antt. Bentleii Zulich. Heins. Fab. Rutg. Steph. Dacer. Cun. et San.' Jani. Superne Harl. 1. 2. 3. 4. 5. 6. alii multi, cum edd. Bond. Delph. Baxt. Gesner. Wetzel. Comb. et Kidd. Superna Schrevel. Jani, Bipont. Mitsch. et Wakef.-13 Quidam libri vett. teste Lamb. ociorque; unde quosdam conjecisse dicit, Dadaleoque ocyor; Bentleii Leid. item Mentel. Lips. 1. et Dess. 1. notior vel nocior; Bentl. conj. tutior; et sic Sanad. Sivr. et Wakef. latior, sive cautior conj. Withof. ornatior conj. ap. Jones. 'Offensi sunt VV. DD. cum hiatu Dædaleo ocyor; cujus tamen exempla satis multa in Horatio et Virgilio: tum quia mali ominis sit exemplum Icari, ilNOTE

gens te, mea vita, nec smaragdos, Beryllos neque, Flacce, pernitentes, Nec mi candida margarita quæro,'

&c.

8 Nec Stygia cohibebor unda] Id est, non moriar, nec proinde in Inferis detinebor aut coërcebor. Ovid. Met. xv. 877. Quaque patet domi. tis Romana potentia terris, Ore legar populi; perque omnia sæcula fama, Si quid habent veri vatum præsagia, vivam.' Vide supra, Od. xiv. 8. De 'Styge' dixi 1. Od. 34. 10.

9 Jam jam residunt cruribus, &c.] Sentio me transformari in cycnum: jamque meis tibiis humana carne et cute spoliatis saccrescunt pelles asperæ, quales sunt in cruribus cycno

rum.

10 Album mutor in alitem] Ex Pythagoræ sententia loquitur Horatius. Aiebat ille Poëtarum animas transire in canoras aves: ac vicissim lusciniarum et cycnorum animas Poëtis im mitti. Porro cycnos ut et Poëtas in tutela esse Apollinis creditum est. Unde cycni appellantur boni Poëtæ, mali autem anseribus comparantur. Cic. Tusc. 1. n. 73. Cycni non sine causa Apollini dicati sunt; sed quod ab eo divinationem habere videantur, qua providentes quid in morte boni sit, cum cantu et voluptate moriantur.' Virgil. Eclog. Ix. 'Vare tuum nomen... Cantantes sublime ferent ad sidera cycni.' Infra Noster de Pindaro, iv. Od. 2. Multa Dircæum le vat aura cycnum.".

Visam gementis littora Bospori

Syrtesque Gætulas, canorus

Ales, Hyperboreosque campos.

Me Colchus, et qui dissimulat metum
Marsæ cohortis Dacus, et ultimi
Noscent Geloni; me peritus

Discet Iber, Rhodanique potor.

regionesque Boreales pergam, factus avis canens suaviter, velocior autem Icaro Dadali filio. Me Colchus, Dacusque Italum exercitum simulans non timere, atque extremi celebrabunt Geloni. Me cognoscet doctus Hispanus, et qui bibit aquas

ludque augurium celeritatis notione non tollatur.' Jani.-14 Brod. dementis, pro gementis. Vide III. Od. 4. 30. Sed est contra metrum.-17 Colchis Brod. et qui d. m. M. cohortis Dacer. et Sanad. de Parthis accipiunt, et distinguunt à Daco.-19 Broukhus, ap. Cuning. emend. me perustus; var. lect. ap. Jones. me petitus.-20 Yber, Hyber, Hiber variantes ap. Jani. Etiam Bentl. ejusque assecla Kidd. Hiber. Sed vide Cellar. Orthogr. Lat. ed. Har

NOTE

Q. HORATII FLACCI CARMINUM LIB. II. 20.

Absint inani funere næniæ,

Luctusque turpes et querimoniæ:
Compesce clamorem, ac sepulcri
Mitte supervacuos honores.

Rhodani. Apage cantus lugubres inutilibus exequiis, fletusque indecoros, et querotas. Comprime ejulatus, et prætermitte vana tumuli ornamenta.

les. tom. I. p. 254.-21 Absint inanes conj. With. nenia multi scribunt h. 1. etiam Sanad. Sed scripturam næniæ major virorum doctorum pars viudicavit et prætulit. Vid. Cellar. Orthogr. Lat. ed. Harles. t. 1. p. 297.-22 Luctusque, turpes et qu. Sivr. L. turpes; et querimonia Compesce clamorem Sanad.

NOTE

EXCURSUS

AD CARMINUM LIB. II.

EXCURSUS I.

AD OD. XII.

DE LICYMNIA.

MAGNA sunt et atrocia bella gesta inter Horatii Intpp. de hac Licymnia; quæ causa licet parum profecto momenti habeat, tamen opus est recte de illa judicare posse adolescentem. Qua eadem de re, quod non solemus alias, varietates librorum in nomine puellæ accuratius percensuimus. Acerrime enim contendit Dacer. (post T. Fabrum, Epist. II. 54.) scribendum esse Liciniam; nam cum pro Licinius et Licinia etiam Licinnius et Licinnia scripserint, hoc Horatio veniam dedisse producendæ syllabæ ci. Sed cum soli seriores scriptores Græci, ut Dio, Akívvɩov dicant, illi ex Augusteo sæculo, vel ante illud, ut Polybius, Dionysius Halic. semper Aikiviov, nec nominum Latinorum Græci arbitri potius esse possint, quam Romani; facile refutatur Dacerii lectio.

Sed gravior etiam lis est de ipsa Licymnia. Plurimi fuerunt viri docti, qui significari putarent Terentiam, Mæcenatis uxorem. In his sunt Lambin. Cruq. Marcil. Mancinell. T. Faber, Bentleius, Dacer. Gesner. et nuper J. F. Schmid. et Sivrius, viri clarissimi. Et jam olim fuisse, qui id suspicarentur, intelligitur ex Acrone ad vs. 13. Licymnia aut uxor Mæcenatis, aut ipsius Horatii amica.' Et clarius etiam idem Acron ad I. Sat. 2. 64. 'Villius in Fausta] Semper incerta nominá pro incertis, ut alibi: 'Me dulcis dominæ Musa Licymniæ' pro 'Terentiæ:' et: 'Malthinus tunicis demissis ambulat,' pro 'Mæcenas :' et hic: 'Villius in Fausta,' pro,' Annius in Fausta :' eodem ́ numero syllabarum commutationem nominum fecit.' Hic, nisi me omnia fallunt, primarius fundus est illius virorum doctorum sententiæ. Hæc ratio etiam, cur Dacer. tam pertinaciter Liciniam legi velit, putans, Terentiam illam, quia frater Licinius Varro Muræna audierit, et ipsam Liciniam dictam fuisse. Sed non videt, quam id parum firmum sit, ac, etiamsi auctoritate confirmaretur, quam parum tunc dici posset nomen fictum pro vero posuisse Horatius.

Jam, ut ad rem veniamus, ipsorum, quos diximus, virorum doctorum quibusdam in mentem venit gravis de Terentia dubitatio. Eam enim constat formosissimam quidem, sed et morosam admodum elatamque fuisse; continuas inter ipsam et maritum fuisse lites; sæpe eam ab hoc repudiatam, sed, cum

desiderium absentis ferre non posset, semper domum reductam esse. Unde Mæcenatem ait Seneca de Provid. c. III. Amoribus anxium morosæ uxoris quotidiana repudia deflevisse,' tum Epist. cxiv. 'Millies uxorem duxisse, quam unam habuerit.' Qua re commoti viri docti sumere coguntur, vel desponsam eam Mæcenati eo tempore fuisse, vel nuper nuptam, vel post divortium reductam. Itaque, cum soliti essent poëtæ, pro veris nominibus ficta æquali syllabarum numero et quantitate substituere, ut Lesbiam pro Clodia, Perillam pro Metella, Cynthiam pro Hostia; tum pro Terentiæ nomine ab Horatio Licymniam positam esse, cum hoc Carmen in vulgus ederet.

Argumenta, quibus hæc opinio confirmari soleat, hæc fere sunt. Primum, quod vs. 13. dicatur 'domina; sed ad id non opus est respondere. Deinde, quod versus 17-20. non cadere possint in libertinam (qualis tamen fuerit Licymnia necesse sit, si pro Horatii amica habeatur); nam in sacris solennibus non nisi ingenuas virgines et matronas saltasse: quem in finem Bentl. laudat Horat. A. P. 232. Iv. Od. 6. 31. Omnino ex his agnoscamus, quod facile per se intelligitur, a religiosioribus ac solennioribus saltationibus, in Urbe inprimis, exclusas fuisse libertinas; sed quid tandem cogat nos credere, iis omni omnino festa talium dierum lætitia, etiam minus sacra, quæ et in Urbe, et ruri, ac in nemoribus ageretur, carendum fuisse? Hoc nobis nemo obtrudet. Accedit, quod ex Augusti historia constat, libertos multos magna apud illum gratia valuisse, atque adeo provinciarum procuratores ab eo esse factos. Talis hominis filiam aut sororem quis ausus fuerit ab ejusmodi solenni. bus removere? Denique urgent inprimis hoc, quod a vs. 21. aperte ipsius Mæcenatis amica intelligenda sit. Sed nolo repetere jam dicta in Obss.

Verum etiam ostendere volebamus, quam parum sibi constare posset universa descriptio Carminis, si de Terentia acciperetur. Non possum res heroicas et grandes canere. Victorias Augusti tibi, Mæcenas, relinquo celebrandas. Ego tantum celebrare possum uxorem s. amicam tuam.' Quid minus aptum cogitari possit tali sensuum nexu? Et nonne profitetur Horatius universa Carminis conversione, se amare Licymniam? Nonne id docent teneri ac molles modi, quibus eam cecinit? Quis tam acutus est, qui amatorem a Poëta discernere possit? Profecto, si quid ego video, Poëta parum prudens erat parumque urbanus, qui ad Mæcenatem, amore Terentiæ fla grantem, hoc modo scriberet. Denique illud festivum propé sit et subridere nos cogat, quod (si sequamur illam opinionem) Horatius`res magnas, quas ipsum canere vetet Terentiæ pulchritudo, eas Mæcenatem amatorem celebrare jubeat, vs. 9,