Obrázky na stránke
PDF
ePub

Conamur, tenues grandia; dum pudor,
Imbellisque lyræ musa potens vetat
Laudes egregii Cæsaris et tuas

Culpa deterere ingenî.

Quis Martem tunica tectum adamantina
Digne scripserit? aut pulvere Troico
Nigrum Merionen? aut ope Palladis
Tydiden Superis parem?

10

15

dia, et Musa citharæ non bellicosæ præses me prohibet laudes eximii Cæsaris atque tuas imminuere tenuitate ingenii. Quis poterit celebrare, ut decet, Martem armatum lorica adamantina, vel Merionem pulvere Trojano sordidum, vel Diomedem

verss. ad Hor. Bentl. cap. 11. p. 161. 163. duplices omnes Cruq. duo Bersm. Altt. Dess. Lipss. Brod. Sax. Gott. Flor. Venet. 1492. Locher. Ascens. Priscian. ap. Bentl. duplicis omnes Torr. tres Lamb. Mentel. Franeq. Venet. 1590. Heins. Fab. Fabr. Rutg. Cun. San. Ex codd. quidem vix constitui poterit lectio, quia in priscis libris etiam accusativus est duplicis, nec nisi in recentioribus duplices. Harl. 1. 3. 5. 6. tres Bersmanni, et al. codd. vett. Ellixei. Vide Heins. et Heyn. ad Virg. Ecl. viii. 70. Ullixei vet. Comb. et Venett. 1478. Ulissei nonnulli Torrentii.-9 Post tenues ponit punctum cod. Bersmanni.-10 Codd. G. Fabricii vetant.-13 Is Martem t. a. a. D. scripserit; aut p. T. N. Merionen; aut o. P. T. s. parem. sine interrogatione conj. Jos. Valart. Vid. Hom. Il. K. 136.-14 Troio conj. Heinsius ad Ovid. Heroid. Epist. 1. 28. quod tanquam poëticum recepit Jani.15 Codd. Merionem, Nerionem, Memnonem, Myrionem.—16 Multi codd. et edd. NOTE

doli, fallacis. Græcis dimλoûs, duplex, aliud nempe dicens, aliud sentiens. Legunt aliqui, cursus duplices, cum Prisciano lib. 1. et VII. referuntque ad Ulyssis navigationem per Oceanum et mare Mediterraneum; vel ad bis decennalem cursum ; sed apage. Animadverte, lector, Homero delatum honorem, cujus est Ilias de Achille, Odyssea de Ulysse.

8 Sævam Pelopis domum] Tot homieidiis funestam. Pelops a Tantalo patre, Atreus et Agamemnon ab Ægistho, Clytemnestra ab Oreste filio cæsi sunt. Adde Thyestis liberos jugulatos ab Atreo, ipsique patri appositos in, cibum, quod Sol ne videret, refugisse dicitur. Horatius notare vult hic Thyesten eximiæ artis Tragoediam a Vario, ut jam ante dixi, compositam.

9 Tenues grandia] Modestiam Horatius commendat suam.

10 Imbellisque lyræ] Atqui rebus etiam gravioribus idoneos versus Lyricos, præsertim Alcaicos, ostendit Pindarus; Nosterque ipse pluribus Odis, maxime vero 4. 14. 15. lib. IV. &c. ad Pisones denique sic scribit: 'Musa dedit fidibus Divos puerosque Deorum.... referre.'

13 Martem tunica, &c.] Viros mili. tares lorica armatos forti et dura, instar adamantis: vel ipsum Martem, quem Homerus ærea induit lorica.

15 Merionem] Quemlibet virtute bellica gloriosum, Merionis similem, apud Græcos tam inclyti, ut Marti par jactaretur. Homer. Iliad. N.

14 Pulvere Troico Nigrum] In acie acriter dimicantem, et non indecoro

Nos convivia, nos prælia virginum,
Sectis in juvenes unguibus acrium,
Cantamus vacui, sive quid urimur,

Non præter solitum leves.

20

aqualem Diis auxilio Minerva? Nos epulas, nos certamina canimus puellarum sectis unguibus ferocium adversus adolescentes; sive liberi sumus, sive ardemus amore aliquo, more nostro inconstantes.

vett. Tydeiden; tres Bland. cum edd. recentt. fere omnibus Tydiden.-17 Acidalius ad Vellei. г. 110. conj. Non convicia. Vet. Schol. ad Juvenal. vi. 366. non prælia.-18 Sectos Gronovius. Vide Syllog. Epist. II. p. 573. Savis conj. With. laudans Phædr. I. 31. 12. Strictis ex conj. edidit Bentleius, laudans Ovid. Amor. 1. 6. 14. Stat. Theb. III. 536. sed in Curis Secundis legit Sectis. Kidd. Strictis edidit; et ita quoque Wakef. Omnes codd. et edd. vett. servant Sectis.-19 Plurimi codd. Lambini, Ald. Fabric. Basil. 1531. Glarean. Lamb. et Baxt. sive quod; septem Harl. omnes Bland. Div. Mart. omnes Pulmanni et Torrentii, Muret. et ceteræ edd. sive quid.-20 Nos præter conj. Marcil. improbante Jani.

[merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

AD MUNATIUM PLANCUM, CONSULAREM.

Munatium Plancum, Consularem virum et quondam Pompeianum, postquam Augusti gratia excidisset, præ animi morore voluntarium exilium minitantem, a consilio revocare conatur, laudata Tiburtina ejus Villa præ omnibus Græciæ civitatibus. (De Planci ingenio, quod merito suspectum esse Augusto poterat, Vell. II. 83. Rhodon et Mytilenen tunc placuisse exulibus, docet etiam Cic. Fam. IV. 7. et vII. 3. fin. Gesn.)

LAUDABUNT alii claram Rhodon, aut Mitylenen,
Aut Epheson, bimarisve Corinthi

Alii laudabunt illustrem Rhodum, vel Mitylenen, vel Ephesum, aut muros Co

Hæc Ode sexta est in Ed. Sanadoni. Duo optimæ notæ codd. ap. Torrent. inscribunt: Ad Pluncum Munatium; tres alii ejusdem codd. Ad Plan

Moenia, vel Baccho Thebas vel Apolline Delphos

Insignes, aut Thessala Tempe :

rinthi inter duo maria positæ, aut Thebas Baccho, vel Delphos Apolline insignes,

cum; Cruquius, Ad Munatium Plancum de Tiburtina regione; Torrent. Heins. Steph. Bentl. Wakef. et Kidd. Ad Munatium Plancum.—1 Laudarunt emend. With. Mytilenen Gott. Flor. Locher. et nummi, quod receperunt Comb, et Wakef. Mitylenen alii codd. cum Venett. et ceteris. 'Hoc est conveniens scripturæ Gr. et loco infra 1. Epist. 11. 17.' Zeun.-2 Ephesum omnes Harl. et vulgg. Epheson codex Bersmanni, duo Lipss. Vet. Comb. Venett. 1477. 1478. 1479. et al. 'quod ob Græcismum, quem sectatur alibi Horatius, magis

NOTE

Hæc Ode est Dicolos Distrophos. Primus quisque versus est Hexameter Heroicus: quinque primi pedes sunt vel Spondæi vel Dactyli. Alter quisque versus est Dactylicus Tetrameter, quatuor ultimos habens pedes versus Hexametri sive Heroici.

1 Laudabunt alii] Elegans est versibus hæc Ode, quam e duabus coaInisse volunt quidam; nimirum novæ Odes initium statuunt ad hæc verba: 'Albus ut obscuro,' &c. Veteres codices astipulantur, præfigentes istis novum hunc titulum: Cohortatur Plancum ad hilariter vivendum. Quicquid sit, tota est ad L. Munatium Plancum, cujus patria Tibur, aut qui saltem villam habebat Tiburi proximam, proindeque ab Horatiano prædio non longe remotam. In priori Odes parte, per comparationem, Tiburtinæ regionis amœnitatem extollit Poëta; in altera Plancum hortatur ut vino curas abstergat: utiturque exemplo viri fortis, Teucri nimirum, qui graviores animi ægritudines vino temperavit. Vide postea Not. ad vocem 'Plance.'

Claram Rhodon] Rhodus Insula Minoris Asiæ, ad Cariæ oram, Emporium est nobile. Clara certe pridem, tum ob Colossum sive Statuam Solis septuaginta cubitis altam, et inter orbis miracula numeratam, tum propter ingentem signorum numerum ; atque 'operum nobilitatem,' ut ait Gell.

VII. 3. tum quia nunquam tot nubilis cœlum obducitur, quin aliqua hora Sol ibi cernatur, quod asserit Plin. 11. 42. Adde urbium pulchritudinem, portuum commoditatem, aëris salubritatem. Strabo lib. XIV. scribit Rhodum ita præstare ceteris, ut nullam possit huic parem nedum meliorem commemorare. Vide Diodor. Sicul. vi. 13. nec prætermittendum est, Rhodum mitti solitos Romanos juvenes discendæ facultatis Oratoriæ gratia. Eo Tullius ipse adiit, quem lege ad Attic. lib. 11. Epist. 1. et in Bruto, n. 51. ubi sic loquitur: 'Hinc Asiatici oratores non contemnendi quidem, nec celeritate nec copia; sed parum pressi et nimis redundantes. Rhodii saniores et Atticorum similiores.' Anno salutis reparatæ 1300. Equites Hierosolymitani eam invaserunt, indeque Rhodii appellati; servarunt ad an. 1522. quo a Turcis pulsi Melitam concessere, exinde Melitenses cognominati.

[ocr errors]

Mitylenen] Hæc urbs Lesbi insulæ, cui et eadem appellatio, hodie, Metelin, a Cicerone commendatur Agrar. 2. Et natura, et situ, et descriptione ædificiorum et pulchritudine inprimis nobiles Mitylenæ agri jucundi et fertiles,' &c. Vide et Strab. lib. XIII. et Vitruv. 1. 6. ubi scribit eam urbem eleganter et magnifice ædificatam, sed non prudenter positam. In ea quippe, dum flat Auster,

:

Sunt quibus unum opus est, intactæ Palladis urbem 5
Carmine perpetuo celebrare, et

vel Tempe Thessalica. Sunt Poëtæ, quorum unicus labor est laudare carmine con

placuit.' Zeun. Quidam ap. Jani: bimarisque Corinthi.-5 Palladis arcem unus Bersmanni, et Dess. 2. Palladis arces Regin. et aliquot Lambini, quod receperunt Bentl. Cuning. Sanad. Bipont. Wakef. Wetzel. et Kidd. Palladis arcis nonnulli codd. ap. Cuning. Palladis urbem omnes Torrentii et Cruqnii, omnes Harl. Zarot. Venett. et Flor.6 Vox et abest a Lipss. 3. 4. aut emend. NOTE

incolæ ægrotant; dum Caurus, tussiunt; cum Septemtrio, in salubritatem restituuntur.' Adde ei regioni claritatem e natalibus Pittaci qui unus e septem Græciæ Sapientibus, Alcæi Poëtæ, aliorumque illustrium hominum.

2 Epheson] Asia Minoris ista civitas in Ionia sita est ad littus maris Ægæi et sinus Ionii, versus ostia, Caystri fluminis: portum habet valde commodum arcemque munitissimam. In ea celebratum est Concilium generale tertium anno Salutis Reparatæ 431. sub Celestino Papa, adversus errores Nestorii Hæresiarchæ. Olim claruit Ephesinæ Dianæ templo toto orbe celebri: ab Amazonibus condita etiam fertur.

Bimarisve Corinthi Mania] Corinthus, bodie Coranto, urbs Peloponnesi, in Isthmo est medio sita, inter duo maria Ægæum et Ionium; unde bimaris dicitur: ære et figulina celebratur: totius Græciæ lumen' vocat Cic. pro Lege Manil. et Agrar. 2. n. 86. ita scribit: 'Posita [Corinthus] in angustiis atque in faucibus Græciæ, sic ut terra claustra locorum teneret, et duo maria maxime navigationi diversa pæne conjungeret, cum pertenui discrimine separentur.' Luxuriæ vero infamia laboravit adeo, ut Corinthiari dicerentur qui impudice viverent. Lippis atque tonsoribus audita Lais meretrix ibidem famosa, tamque pretiosa, ut Demostheni sui copiam non nisi decem millibus drach

marum vendere vellet; quapropter abstinuit ille et respondit: 'Tanti non emo pœnitere.' Ex illa natum est adagium: Non licet omnibus adire Corinthum.'

3 Baccho Thebas] Cadmus ædificavit eam urbem in Bœotia, nobilitavit maxime Bacchus ibi natus. Apollodor. lib. III.

Apolline Delphos] Parnassi juga, fons Castalius, at præ omnibus Oraculum Apollinis, efferunt Delphos. Solin. Strabo lib. ix. Alex. ab Alex. VI. 2. 'Delphi,' inquit,' orbis umbilicus, commune omnium Oraculum, in alto Parnasso, urbs non mœnibus sed abruptis rupibus munita, arduo ac difficili ascensu. Templum Apollinis cultu et religione longe celebratissimum intra urbem non manu exstructa, sed nativa præcipitia munivere.' Hæc ille. Admirabilem porro Gallorum stragem Brenno duce Delphos impie oppugnantium, Apollinemque sese acriter vindicantem, lege apud Justinum lib. xxiv.

4 Thessala Tempe] Horum in Thessalia locorum tanta fuit amonitas, ut si quæ deinceps regio celebraretur, amœna velut Tempe diceretur. Illic Peneus fluvius inter Ossam et Olympum decurrebat, colles erant dextra lævaque molliter incurvi, nemorosæ convalles, &c. Vide Solin. Strab. lib. 1x. Elian. lib. 111. init. &c. nos iterum postea I. Od. 21. et 111. Od. 1.

5 Sunt quibus unum opus est, &c.] Sunt Poëtæ qui semper canunt Athe

Undique decerptam fronti præponere olivam:
Plurimus in Junonis honorem

Aptum dicet equis Argos, ditesque Mycenas.

Me nec tam patiens Lacedæmon,

10

tinuo civitatem Minerva castæ, ac præferre olivam foliis undequaque collectis. Plerique in honorem Junonis commendant Argos equis nutriendis idoneum, ac Mycenas divites. Me nec Sparta illustris ob patientiam, nec ager Larissæ fertilis tam

Sanad.-7 Undique decerptæ frondi ex conjectura Erasmi Lamb. Marcil. Heins. Steph. Dacer. Talbot. Delph. Pine, et al. Undique decerptam fronti Harl. septem, Bland. quatuor, Mart. Carr. Exc. Sax. omnes Bentl. et Torrent. Zarot. Flor. et Venett. cum edd. Bentl. Sanad. Baxt. Jan. Bipont. Wakef. Wetzel. et Comb. Vide Syllog. Epist. tom. II. p. 554. Schrader Emend. p. 76. conj. Carmine perpetuo celebrare, Indeque decerptam, &c. quod recepit Kidd. Cf. Lucr. 1. 927. Vid. Drakenb. ad Liv. xxxix. 33. § 3. Atthide decerptam conj. With.-9 Codex Laurentianus Torrentii ducet, quod

NOTE

nas et olivam Palladi sacras, nihilque norunt scribere præter Neptuni ac Minervæ certamen de nomine Athenis imponendo, hujusque in illum victoriam ; cum, Neptuno equum proferente, Pallas oleam, quæ præstantior visa et judicata est, produxisset, Palladis urbem] Athenæ quidem omnis doctrinæ parentes; Pallas autem seu Minerva scientiis præesse cognoscitur: non ergo mirum si urbs ista illius veluti propria censetur. Quod si fabulari juvat, vide Apollo. dor. lib. III. Hygin. &c.

6 Carmine perpetuo] Cyclicum carmen docte Heinsius intelligit, quod perpetua serie complectatur laudes Athenarum, &c. De eo dicam in Epist. ad Pison. vs. 136. ubi scriptor cyclicus.'

7 Undique decerptam fronti [decerpta frondi, &c.] Ut præ ceteris urbibus Athenas, sic et olivam præ omnibus arboribus efferre. Scilicet ea est, quam Tull. de Leg. 1. init. laudat, ita scribens: 'Nullius autem agricolæ cultu stirps tam diuturna, quam Poëtæ versu seminari potest.' Ex vett, codd. nonnulli hic legunt, Undique decerptam fronti præponere olivam; in

telliguntque tonsiles coronas, id est circum circa detonsas, ut sint foliis brevioribus atque ornatioribus; quo videtur pertinere quod ait Noster 1. Epist. 19. ' At ne me foliis ideo brevioribus ornes.' Alii explicant: Ex omni loco et materia colligere, quod in Palladis Athenarumque et olivæ, quæ ad Palladem præcipuo jure pertinent, laudes convertatur. Denique fronti præponere olivum interpretantur ex oliva sibi coronam texere, eaque frontem exornare. Verum pri ma lectio atque interpretatio magis arridet, eamque sequi doctiores jam

assuevere.

8 Plurimus in Junonis honorem, &c.] Plerique amant celebrare Argos equis nutriendis aptum, ob læta pascua urbi circumjecta; vel Mycenas auro et divitiis insignes, Agamemnonis regni sedem inclytam. Vide Strab. lib. VIII. Sophocles in Electra, πоλʊxρúσous MuKhvas vocat. In Junonis honorem] Quia in utraque urbe ista Juno præcipue colebatur.

10 Me nec tam patiens Lacedæmon, &c.] Me Horatium nec Lacedæmon nec Larissa æque movet et afficit, ut domus Albuneæ, &c.

« PredošláPokračovať »