Thessalosque ignes et iniqua Troja
Castra fefellit.
Tu pias lætis animas reponis
Sedibus, virgâque levem coërces
Aureâ turbam, superis deorum
Gratus et imis.
Tu ne quæsieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi
Finem dî dederint, Leuconoë; nec Babylonios
Tentâris numeros. Ut meliùs, quidquid erit, pati!
Seu plures hiemes, seu tribuit Jupiter ultimam,
Quæ nunc oppositis debilitat pumicibus mare
Tyrrhenum. Sapias, vina liques, et spatio brevi
Spem longam reseces. Dum loquimur, fugerit invida
tas. Carpe diem, quàm minimùm credula postero.
QUEM virum aut heroa lyrâ vel acri
Tibiâ sumis celebrare, Clio?
Quem deum, cujus recinet jocosa
Nomen imago,
Aut in umbrosis Heliconis oris,
Aut super Pindo, gelidove in Hæmo,
Unde vocalem temerè insecutæ
Orphea silvæ,
Arte maternâ rapidos morantem
Fluminum lapsus, celeresque ventos,
Blandum et auritas fidibus canoris
Ducere quercus ?
Quid priùs dicam solitis Parentis
Laudibus, qui res hominum ac deorum,
Qui mare ac terras, variisque mundum
Temperat horis?
Unde nil majus generatur ipso,
Nec viget quidquam simile aut sccundum.
Proximos illi tamen occupavit
Pallas honores.
Præliis audax, neque te silebo,
Liber, et sævis inimica virgo
Belluis; nec te metuende certâ
Phæbe sagittà.
Dicam et Alciden; puerosque Ledæ,
Hunc equis, illum superare pugnis
Nobilem : quorum simul alba nautis
Stella refulsit,
Defluit saxis agitatus humor;
Concidunt venti, fugiuntque nubes;
Et minax, nam sic voluêre, ponto
Unda recumbit.
Romulum post hos priùs, an quietum
Pompilî regnum memorem, an superbos
Tarquinî fasces, dubito, an Catonis
Nobile letum.
Regulum, et Scauros, animæque magnæ
Prodigum Paulum, superante Peno,
Gratus insigni referam Camænâ,
Fabriciumque.
Hunc, et incomptis Curium capillis,
Utilem bello tulit, et Camillum,
Sæva paupertas, et avitus apto
Cum lare fundus.
Crescit occulto velut arbor ævo
Fama Marcelli: micat inter omnes
Julium sidus, velut inter ignes
Luna minores.
Gentis humanæ pater atque custos,
Orte Saturno, tibi cura magni
Cæsaris fatis data; tu secundo
Ille, seu Parthos Latio imminentes
Egerit justo domitos triumpho,
Sive subjectos Orientis oræ
Seras et Indos,
Te minor latum reget æquus orbem :
Tu gravi curru quaties Olympum;
Tu parùm castis inimica mittes
Fulmina lucis.
O NAVIS, referent in mare te novi
Fluctus! O quid agis ? Fortiter occupa
Portum. Nonne vides ut
Nudum remigio latus,
Et malus celeri saucius Africo,
Antennæque gemant, ac sine funibus
Vix durare carinæ
Possint imperiosius
Æquor ? Non tibi sunt integra lintea,
Non dî iterum pressa voces malo:
Quamvis Pontica pinus,
Silvæ filia nobilis,
Jactes et genus et nomen inutile.
Nil pictis timidus navita puppibus
Fidit. Tu, nisi ventis
Debes ludibrium, cave.
Nuper sollicitum quæ mihi tædium,
Nunc desiderium, curaque non levis,
Interfusa nitentes
Vites æquora Cycladas.
NEREI VATICINIUM DE EXCIDIO TROJA.
PASTOR
quum traheret
per
freta navibus Idæis Helenen perfidus hospitam, Ingrato celeres obruit otio
Ventos, ut caneret fera
Nereus fata : “ Malâ ducis avi domum,
Quam multo repetet Græcia milite,
Conjurata tuas rumpere nuptias,
Et regnum Priami vetus.
Eheu! quantus equis, quantus adest viris
Sudor ! quanta moves funera Dardanæ
Genti! Jam galeam Pallas, et ægida,
Currusque, et rabiem, parat.
Nequidquam, Veneris præsidio ferox,
Pectes cæsariem, grataque fæminis
Imbelli citharâ carmina divides;
Nequidquam thalamo graves
Hastas, et calami spicula Gnosii,
Vitabis, strepitumque, et celerem sequi
Ajacem : tamen, heu serus! adulteros
Crines pulvere collines.
Non Laërtiaden, exitium tuæ
Gentis, non Pylium Nestora respicis?
Urgent impavidi te Salaminius
Teucer, te Sthenelus sciens
Pugnæ, sive opus est imperitare equis,
Non auriga piger. Merionen quoque
Nosces. Ecce furit te reperire atrox
Tydides, melior patre :
Quem tu, cervus utì vallis in alterâ
Visum parte lupum graminis immemor,
Sublimi fugies mollis anhelitu,
Non hoc pollicitus tuæ.
Iracunda diem proferet Ilio
Matronisque Phrygum classis Achilleï :
Post certas hiemes uret Achaïus
Ignis Pergameas domos."
+
O MATRE pulchrâ filia pulchrior,
Quem criminosis cunque voles modum
Pones iambis; sive flammâ,
Sive mari libet Hadriano.
Non Dindymene, non adytis quatit
Mentem sacerdotum incola Pythius,
Non Liber æquè, non acuta
Sic geminant Corybantes æra, Tristes ut iræ : quas neque Noricus Deterret ensis, nec mare naufragum, Nec sævus ignis, nec tremendo
Jupiter ipse ruens tumultu. Fertur Prometheus addere principi Limo coactus particulam undique Desectam, et insani leonis
Vim stomacho apposuisse nostro.
Iræ Thyesten exitio gravi
Stravêre; et altis urbibus ultimæ
Stetêre causæ cur perirent
Funditus, imprimeretque muris
Hostile aratrum exercitus insolens.
Compesce mentem. Me quoque pectoris
Tentavit in dulci juventâ
Fervor, et in celeres iambos
Misit furentem : nunc ego mitibus
Mutare quæro tristia, dum mihi
Fias recantatis amica
Opprobriis, animumque reddas.
Velox amenum sæpè Lucretilem
Mutat Lycæo Faunus, et igneam
Defendit æstatem capellis
Usque meis, pluviosque ventos.
Impunè tutum per nemus arbutos
Quærunt latentes et thyma deviæ
Olentis uxores mariti;
Nec virides metuunt colubras,
Nec Martiales hæduleæ lupos;
Utcunque dulci, Tyndari, fistulâ
Valles et Usticæ cubantis
Levia personuêre saxa.
Dî me tuentur : dîs pietas mea
Et Musa cordi est. Hîc tibi copia
Manabit ad plenum benigno
Ruris honorum opulenta cornu.
Hîc in reductâ valle Caniculæ
Vitabis æstus; et fide Teïâ
Dices laborantes in uno
Penelopen vitreamque Circen.
Flîc innocentis pocula Lesbii
Duces sub umbrâ: nec Semeleïus
Cum Marte confundet Thyoneus
Prælia ; nec metues protervos.
|