Obrázky na stránke
PDF
ePub

310

IUVENALIS LIB. V. SATURA XVI.

ast illis, quos arma tegunt et balteus ambagendi,
quod placitum est ipsis praestatur tempus it,
nec res atteritur longo sufflamine litis.

Solis praeterea testandi militibus ius

vivo patre datur; nam quae sunt parta labore
militiae placuit non esse in corpore census,
omne tenet cuius regimen pater. ergo Coranum,
signorum comitem castrorumque aera merentem
quamvis iam tremulus captat pater. hunc favor aequus
provehit et pulchro reddit sua dona labori.
ipsius certe ducis hoc referre videtur,

ut, qui fortis erit, sit felicissimus idem,
ut laeti phaleris omnes et torquibus omnes.

*

*

49. Hat der Soldat einen Prozess, gleichgültig mit wem, so wird ihm in foro militari sehr schnell ein Termin bewilligt. Die Worte quod placitum est sind wohl nur eine Hyperbel gegenüber den Chikanen, die der Civilist ertragen muss.

50. res

das streitige Object. sufflamen ist in übertragener Bedeutung sonst nicht nachweisbar, cf. VIII 148.

52. So lange der Vater lebt, ist der Sohn nicht sui iuris, er hat deshalb kein Vermögen, was er erwirbt, erwirbt er dem Vater. Der Soldat dagegen hat das peculium castrense: was er durch Geschenke oder sonst im Dienste (in militia) erworben hat, darüber kann der filiusfamilias miles als über sein Eigenthum frei verfügen, also auch testieren, cf. Iustin. Institut. II 11 -12.

54.omne regimen―unumschränkte Gewalt. Der Name Coranus ist vielleicht aus Hor. Sat. II 5, 55 sqq. entlehnt.

56. hunc, einen Soldaten wie Co

ranus.

*

=

50

55

60

favor aequus die verdiente Gunst, wie er sie nach seinen Verdiensten erwarten darf, cf. Hor. Ep. II 1, 9: ploravere suis non respondere favorem (Anerkennung) speratum meritis.

[ocr errors]

57. sua dona die gebührenden Geschenke, z. B. das donativum nach gewaltsamer Erstürmung einer Stadt oder eines Lagers, denn labor ist vox propria vom Kampf, cf. Marquardt III 2, 438.

60. phalerae sind aus edlem Metall gearbeitete Schildchen oder Medaillons, welche an den Rändern mit Löchern versehen waren, und auf Riemen befestigt wurden. Mit solchen phalerae verzierte man ursprünglich das Riemenzeug der Pferde, die als donum militare verliehenen phalerae wurden aber auf einer zitterförmig zusammengefügten Riemenunterlage über der ganzen Breite des Panzers getragen. Marquardt III 2, 440, wo auch Abbildungen zu finden sind. Die torques sind silberne oder goldene um den Hals zu tragende Ketten.

[ocr errors]

KRITISCHER ANHANG.

Р codex Pithoeanus, p

=

liorum lectio,

eiusdem codicis manus altera,

S = scholectio e scholiorum interpretatione ducta, ∞ = codices deteriores aut omnes aut multi, 5 codicum deteriorum pars.

=

[ocr errors]

=

I 2 Codri po. 6 scribtus P. 10 furtiue P. 14 del. Dobree. 21 uacat P, placat p ac P, et o. 29 quaeat P. 35 tim etque munere P. 38 nontibus P. 39 vaesica P, vesica o, em. Prisciani p. 613 P. Ribbeck. 44 rethor P. 46 premat 5. 47 at hic c. 52 Herculeias po. 53 audio medeas P. 55 si ∞, sit P, st p. 64 quadr.uio P, quadruuio p. 65 adque P semper, atque p. semper. 68 fecerit S5, fecerat Po. 71 Lucusta S5, Locusta Po. 74 aliquid Po, aliquis edd. 83 animas w. 84 Pyrrha o. 85 timor om. P. 86 est farr. libelli w. 102 inquit et ego P, fortasse scribendum: prior en ego adsum. 104 Eufraten Pw. 106 purpurae P. maius o. 110 nec w. 114 habitat 5. 122 pregnas P, pregnans po. 126 quiescet P. 131 me.gere P. 143 crudus P, crudum po. 145 et P, it po. caenas P. 148 cupient facientque a. 150 dices P. 156 pectore P, gutture po. 157 deduci.s P. 158 uehetur o. 161 uer.m P, uerum p. 169 anime ante tubas P Valla, animante tuba po. 170 qui P.

cere P.

II 1 hic P. 5 inuenies E. 6 Aristotelen PS. 7 cl.anthas P, cloanthas po. 16 Peribomus P. 17 uultum P. 28 Syllae PS. 30 reuocabat Pithoeus, reuoca. at P, reuocarat po. 31 ipsis @ (P?).__ 38 adque ita Po, ad quem_5. 43 at iure O. Jahn, ac iure S, ac iura Po. 44 respi49 Vedia Hermann, media PS, tedia w. 50 Hispo po, hippo S, hi.po P. 60 eris dormis Probus. 71 infamia Z5. 76 deceat P. 80 prorigine 5, pr.rigine P, porrigine po. 82 audebit P. 92 Cotyton PS, Cocyton w. 93 tactum o, t.ctum P, tinctum ps. 97 scutula aut P. galbina PS, galbana po. 98 98 en Ribbeck, et codd. 106 Bebriacis campis PS, Bebriaci campo po. 107 facie pa. 108 Sameramis PS. 126 clypeis PS. 130 nec quereris patri nec terram cuspide quassas "Priscian XVIII 19 et 25. Ribbeck: nec quereris patri nec terram cuspide pulsas, nec galeam quassas? 133 in ualle colle Quirini PS. 138 nequeant P, nequeunt 140 moriuntur P, morientur o. 146 Catulis paulisque po. 147 at P. 150 Cocytum Liutprant, ....tum P, et pontum S, et contum po. illic Valla, ill.c P, illuc po. 168 nonnunquam P.

w.

159

61

III 17 in ualle megeiae P. 18 pres. ntius P, prestantius po. 19 clauderet po. 34 municipales PS. 37 quem po, qum P, cum 5. lubet p, libet w. 38 foricas Zoo, poricas P. 39 at P. 48 exstincta dextra Markland, exstinctae dextrae Poo. 56 horrendaque Schrader. Achaei 5, achaeae Po. 62 in Tiberim Syrus w. 67 trae.aedipna P, rechedipna ∞. 68 feret P. 70 tralibus P. 75 iubes Heinrich. 79 ad summam po. 81 concylia FS. 83 coctana po. 90 deteriu P. 94 nullo Po, pullo Buechner. M. Heupt. O Jahn. 98 tantum Ribbeck 105 aliena P Markland, alienum po. 109 est nec om. P add. p. 112 aviam PZ, aulam pw. 118 caualli PS. 130 ne pw, nec PS. 131 claudit ∞.

ues.tam

134 aut P, atque o. 142 iugera om. P. parapside po. 149 alte Schrader. 156 e fornice Ribbeck, fornice P, fornice S, in fornice po. quocumque e fornice noti Lachmann. 158 iuvenemque po, 164 mergunt P. 168 negabis Σ H. Valesius, negauit Po. 187 libis Valla, libris PSw. uernalibus Francke. 188 praestare S, praesta.. P, praestant po. 195 cum texit P, contexit w. 197 est om. P. 203 Codro sex om. P, add. p. Cordo Valla. 208 Cordus p. Valla. 210 est om. w. frusta, frustra Po. 214 geminus P. 215 accurrit 5, ..currit P, occurrit po. 218 haec Asianorum PS, fecasianorum po, phaecasiatorum Roth. 227 defunditur PS. 240 liburna S, liburno Po. 246 ad P. 255 sarraco w. 259 de po, e P. 263 strigilibus P. 271 cadent p, cadunt w. 274 quod P. 277 diffundere w. 304 catenatae siluit w, catenaluit P. 311 marra P. 317 ian dudum P. 320 Helvinam Sp, Heuinam P, Eluinam ∞. que P. 321 conuelle o. sat.rarum P. 322 ad..tor P. IV 1 et est P, adest o. 2 patres PS. 3 aeger fortis w. 4 delicias uiduae o. aspernatur o. 5 qui PS. 7 quod P. 13 Seioque Calderinus, Serioque Pa. 15 multum P. 16 setertia P. 21 clauso o. 25 pretium c. squamam Valla, squamae Po. 27 maioris Z. 31 ructaret ω. 33 fracta Zoo, facta P. 34 licet hic w. 41 implevitque So, implevit P. 43 torrentis S, torpentis Po. 54 ex aequore toto est o. 63 ut PS, et w. 67 saginae O. Jahn, saginas P, saginis po, saginam vel sagittis S. 79 quamquam po, quamque P. 83 terram O. Jahn, terra P, terras po. gerenti P. 96 iam destinata co. 97 cum Pithoeus, P, in ρω. 113 uel lento P. 115 dignus qui a ponte M. Haupt. 120 laevo P. 123 ue.lento P. set P. 142 depraehendere P. 143 echeni P. 144 properes P. exibere P. 147 Catthis S, ....is P, getis po. 148 ex Weidner, et P, om. w, ec Ribbeck. V 9 de media P. 10 possis w. 17 nec PS. 21 per.egeret P, perregeret S. 24 quo P. 27 detergis S. 35 uetaris P. 38 berullo S, ber.llos P, berillos po, beryllo Salmasius. 39 phiala F. 41 obseruit P. 42 illic w, fort. illim. 43 ut po, et P. 48 sulpula P. 63 rogatus P, uocatus w. 63 post 64 ponit P. 72 artocopi o. fingi P. 73 inprobum P. 74 uix w. 80 distendat o. pectori P. P. 88 laternam w. 91 om. P. Afros 5. 110 et om. P. 116 spumat PS. raduntur vel radentur o. 121 spectis P, spectas po. 128 sumitue P, Jacobs, sumitque w. 138 uis... fieri P. 139 luserat P. 141 Migale Z. 142 simul po, semul Ribbeck. 145 ac P. 148 post quam P. 154 tegi P.

161 uideris conuiua P. 166 canendi P.

86 at po,

VI 7 aut P. 8 turbabit P. 13 compositiue Pithoeus, compositi.. P, compositique po. 15 vel Ribbeck, .e. P, et po. 18 ac pomis w. set aperto Barth. 21 anticum P. 22 pulchri PS. 25 pactum sponsalia P. 29 quibus om. sed spatio relicto P. 31 caliginantes P. 34 punsio Weidner, pu..io P, pusio po, pungio S, pugio 5, cf. Lucil. ed. M. p. 265. 35 ex Jahn, .. P, a po. 36 illix Weidner, illic Po, hillis Hermann. 40 multorumque P. 43 porrig.. P. 46 mediam pw. 52 tende o, necte p, . . . . P. 57 fidens PS. 58 aut in in rasura p, fort. olim speluncisue. 63 laeda. molli. P. 65 subitum po, subidum Hermann. miserabile secretum esse voluit Weidner. 70 ardent Weidner, acne P, actu p, accio, Hagni Ribbeck. 81 euryalum aut po. 82 ludium 5, ludum Po. 90 contemset P. 96 planis P. 98 nauim po. 102 puppim po. 103 iuuenta est o. 104 Elipia P. 120 sed P. 123 constitit w. 126 om. Ps. 136 Caesonia w. 138 feruet e rasura p, fueratne feruit? an torret? 152 sed P, et w. 153 cum o, quo (= quom) P. Iasum PS. 156 adamans PS. bernices PS. 158 hunc Spa, hoc P. 159 nudo suprascr. mero P. 172 dea pone Graevius, depone Po. 176 gentem P. 183 dies w. 185 numquid Heinrich. 207 summittite P. 208 amantes P. 213 nolle temetur P. 225 permultaque S, permu.tatque P. 237 et om. P. 238 ciet

Weidner, silet P5, pauet o, fort. rectius tremit, cf. VII 241, salit Ribbeck. 247 uel P, aut w. 248 rudibus 5 Madvig, .udibus P, sudibus o. 251 agitet P5. 257 tegmen w. 270 cum grauis P. 272 flicta P. 276 curuca @. 277 lectur. P. 278 legantur P. 282 possum P. 285 e Jahn, P, a w. 295 unctos Weidner, indos P, istros @, istos 5, Aminsos Ribbeck. 304 uertice P. 308 om. P. 310 implet P. 316 ululante Priapo o. 320 .au. feica P. Laufella o. 321 ac tollit Jahn, attollit P, et tollit o. 322 fluctum S, f.uctum P, frictum o. 326 hernia w. 328 ac P, et a. toto pariter w. 329 iam dormit Pithoeus, si . . . dormit P, si iam dormit S, dormitat w. 332 uenitet PS, ueniet ∞. 337 penen PS. 338 Caesares PS. 339 testiculi. P, testiculis S. inde P. 341 est om. P. 347 cohibe @. 356 ac uasa c. 364 semper tollatur o. 369 cum Ribbeck, quod Po. 372 bilibros P. 373 damno Licini Abba Floriacensis. 385 Appi S5. a..i P, alti po. 386 cum farre co. 395 ut uideo w. 404 decipiatur o. 409 ni.phatem P, nimphatem S. 410 arma P. 413 quae P, quod w. 415 exortata P. 426 urnam P. 429 luto w. 430 aut lata w. 433 nausiat P. 442 nemo aera P, atque aera w. 452 qua P. 455 uiris Zo, mihi P. 459 extensis w. 466 huc m, hic PS. 467 priva volucram, prima Po. 469 educet Jahn, educit Po. 473 accipite facies madidae P. 474 cogitur cognoscere P. 479 flagellis w. 486 profectura domo o. 490 componit w. 491 pecas P. 493 crinem P. 497 matrona w. 504 credo P. 510 coniun... P. 511 gravi rationibus P. 518 nisi om. P. 526 ereptet PS. 527 ibi P. calidasque o. 528 potabit P. ceo a. 538 en Weidner, et Po, si Jahn. 541 pepono 0. O.i.s P. 542 phano P. 547 omnia P. 548 vel om. P. 551 rimatur et w. 554 fonte 5, fronte Po. 558. 559 om. P. 561 longa P. 563 uis P. 565 hic tetricae P. 569 nec tamen PS. ignorat w. 577 conplacet P. 578 purit P. 585 dabit 5, dabunt Po. idem Weidner, inde Po, Indi Ribbeck. 589 armum Madvig, aurum Po. 592 hae w. 603 lacus saepe 5, lacu sa... ....... P, lacus atque po. 604 alios P. 606 ulnis Markland, omnis P, omnes c. 615 auunculis P. 620 erat Jahn, erit Po. 623 longam salivam o. 626 quantum una œ. 632. 633 om. P5. 635 egressi et finem w. 647 nocentes P. 648 rabiem iecur inpendere P. 652 et fata P. 654 cupient w. 656 Clytaemenstram scripsi, Clytemestram P, Clytaemnestram po. 660 praegustaret po.

537 caduOsiris po,

[ocr errors]

VII 2 ac P. 4 fornos PS. 8 umbra P, arca ∞. 9 ame.s P. utcumque P. 11 tripedes P. 12 alcitheon P. 12 Bacchi po. 16 Gallica PS. 18 cogitur P. canores P. 20 o om. P. 22 spectanda P, exspectanda o 23 croceae - tabellae o. 24 implentur PS. 26 tinia P. 39 et Ps, at 5, aut 5, sed 5, tu Herm. 40 maculonsas Weidner, maculosas Heinrich, maculonis P, maculonus w. 41 haec 5, ha.c P, ac o. 45 constat P. 50 ambitiosum v. 51 deleto Jahn. 58 auidusque S, aptusque Po. bibendi Weidner, bibendis po, uiuendis P. 60 Plerio PS. thyrsumue o. maesta P, sana Z∞. 61 cui Weidner, quo Pw, cum Ribbeck. 62 ohe w. 63 quis poo. 65 nostra w. 66 ne P. lodice po, .odice P, codice . 69 desit w. 70 aderent P. 80 at PS, et ∞. 87 uendat ∞. 88 largitus 5.

89 gitos uatum P. 93 inuidiasua.. P. 100 nullo quippe modo P, namque oblita modi o. 106 praestant w. 109 acrior ∞, ae.rior P, aecrior p. 114 lacertae w. 115 surgis poo, surg.. P, surges 5. 120 aut P, et ∞. Afrorum o. 122 contingit P. 123 in foedere w. 124 licet P, petet w. 130 Tongilii Jahn, tongil.. P, tongilli po. 130 rinoceronte P, ex nominativi forma rhinocerons. 139 fidimus eloquio P Priscian XVIII 25, ut redeant veteres w. 142 an posita sella o. 144 Gallus P, Cossus w. 146 flentem Basilo w. deducere ∞. 149 imponere w. 151 cui Jahn, cum P. peremit P. 153 idem Jahn. 154 crambre P, cambre w. 156 diuersa parte ∞. 157 velint Pithoeus, uelunt P, uolunt po. 159 leue P. parta P, in parte a. 161 quamque P. 162 liberat P. 165 en

177

211 pa

Weidner, et Po. accipere P. quin do Th. Mommsen. Weidner, quid do P Prisc. XVIII 19, quod do po, qui dum? Lachmann, qui do Ribbeck. 166 haec P, ast po. 167 vel PS, et w. 174 summauia PS. scindes Jahn, scindens PSo. 194 perfri.xit P. 198 fiet P. 201 triumphos w. 204 thrasymachi Po, ego Iuvenalem falsam secutum analogiam ratus Thransymachi temptavi. 208 spirandis PS, spirantes po. tris P. post 211 repetitur in P 196 posthac deletus. 214 qui po. celadi pw. 217 autem om. P, fort. minus est u (= vero), nisi malis etenim minus est. 218 acoenonetus Grangaeus, acoenonoetus P, acoenetus ipse w. 219 franget 5, frangat P5, frangit 5. 222 oram P. 223 sede226 quod quot P. 231 storias PS. 232 sit forte (natum ex 235 archemori PS5. 235 annos w.

bat w. sut) P.

=

239 cuetus P. 243 postulaturum P.

215 En

236 Siculis P, Siculus w.

VIII 4 umerosque minorem P, nasumque minorem ∞.

5 Corvini po.

38 sic

97

125 uerum

7 om. c. 8 famosos w. 11 ortus po. 16 attritis P. 17 producit @. 21 palus P. 33 pravam 5. 34 scabie po, caue P. 37 fremit w. H. Iunius, si P, sis po. 39 quem po, quae P. 40 Plaute Lipsius. stemmate P, sanguine w. 47 ima in litura p. 57 putat w. 61 pulvis po, cuius P, cursus Scriver. 62 coryte P. 66 et trito P, tritoque o. ducunt P?, trahunt w. 67 nepotes P. 68 priuum Salmasius, primum Po. 72 plerumque P. 74 cen.... P. 86 Cosmo PS. 88 accipiat P. 90 regum o. exusta o. 91 mandat P. 93 tutor o. 96 reli.quid P. naul.. P, naulum po. 104 multos PS. 105 Dolabellae atque dehinc Lachmann, Dolabella est adque hinc Po. 109 eripietur o. 122 tolla. P. umquam P. 123 relinquens P, relinquas S. 124 iacula po. est P, uerum_w. 131 tu PS, tum p, tunc o. 133 po.nas P, pingas po. 139 puendis P. 140 tanta P. 142 signa.. bellas P. 147. 151 Damasippus po, Lateranus sive Damasippus Schol. 152 nusquam 5, numquam Po. 155 robumque S, toruumque Pa. 160 ydimee P. 162 cyan. P. logona P. 163 dicat Jahn, dic.t P, dicet po. scriptaque P. 174 aut aut w. 175 sandaliorum vel sardanapallos vel sandapilarum S. 182 Volsos P. 183 quod P. 187 uelox iam P. pone po. 198 aut P. 198 mimus PΣ, natus co. 199 illuc 5. 202 sed P. 203 galeam P. 205 effu.dit P. 212 perferre P. 221 Virgilius PS. 223 quod Madvig, quid Po. tyrannice P. 225 saltu w. 226 grataeque P. 229 Antigones tu pers. w. melanippis P. 233 parastis w. 235 au. si P, aut si S. 239 monte vel ponte S, ..te P, gente po. 241 dein Weidner, in PS, non pw, vix Hermann. 256 pube PS, plebe o. 260 alti.mus P. 266 eduxit o. 270 Vulcania pw. IX 3 depraehensus P. 5 labenti P.

9 certa. P. (i. e. certae

=

167 sicuti 147.

168

195

seruo p, s... P. 6 erat o. certe). 14 tibi Salmasius, circum P, circumlita c. 15 fructificante PS. cruro P. 25 celebrare w. 26 quod taceo atque ipsos w. 27 nullo P. 31 tenuem P. 37 ɛlnɛtei avayαZINAI402 P. 40 atque cavet œ. 46 tener po. 50 encuitu ∞, en cul tu P. 53 tractas Ps. 55 lassas 5 M. Haupt, lassos PS∞. 61 caculis P. cum lusore w. 62 legatum P Lipsius, legatus o. 63 est cembri o. 84 auctorum o.

[ocr errors]

poscit P.

100 cara est P, careas w.

68 mense De

104 canes P.

105 tollito w. 106 face eant M. Haupt, taceant P, clament c. 118 tum vel Jahn, tunc est P, tum his ∞, tunc et Lachmann.

possim w.

119 post 123 ∞.
120 cave sis Lachmann, causis Po. 121 nec P, nam pw.
134 gratus eris om. P'o. inprima P'. 139 fiam P.
141 pig-
146 multa P. pin-

122 illos P.
noribus w. 143 mosorum P. locatum Heinrich.
gat o. 150 et fugit P.

9 et torrens w. 11 perit P. 29 de P, a w. 30 auctor P,

X 5 concupis o, conripis Ribbeck. 16 praediuitiis hor.os P. 21 umbram co. alter o. 31 cuius P. 35 .rabeae P. 37 sublimen P. 54 aut uel Doederlein, aut Pw. 55 nec fas Weidner, fas est Po. 59 intacta S. 61 stri

« PredošláPokračovať »