Obrázky na stránke
PDF
ePub

fint,quàm ipfe es, fed fi tibi ftatura deest,*vnde est. Itaque licebit in fextariolo fcribas:quum circuitus voluminis tui fit, *OTAxwar TaT, ficut est ventriculi tui. Ad res Venereas intemperantior traditur. Nam fpeculato cubiculo fcorta dicitur habuiffe difpofita: vt quocunque refpexiffet,ibi ei imago coitus referretur. Vixit plurimum in feceffu rurus fui Sabini,aut Tiburtini: donusg, eius oftenditur circa Tiburtini luculu. Venerunt in manus & elegi fub titulo eius, & Epistola profa oratione, quafi commendans fe Mecenati:fed vtraque falfa puto. Nam elegi vulgares, epistola etiam obfcura:quo vitio minimè tenebatur. Natus est fexto Idus Decembres, Lucio Cotta & Lucio Torquato confulibus. Decefsit quinto calendas Decembres, Caio Marcio Cenforino, Caio Afinio Gallo confulibus, post nonum & quinquagefimum annum, barede Augufto palam nuncupato:quum vrgente vi valitudinis,non fufficeret ad obfignaudas teftamenti tabulas. Humatus &conditus est extremis Efquiliis,iuxta Macenatis tumulum. Similem, Beniuole Lector, aut eandem potiùs, Horatiana Vitæ hiftoriam reperies ad calcem huius voluminis à 1. Cruquio editam.Hanc tamen etiam,vt curiofioribus fatisfiat, præmittere voluimus; potiffimùm quod Suetonium ef auctorem tribuant cum Nannio doctiores.

TESTIMONIA VETER V M

DE

SCRIPT ORVM.

Q. HORATIO FLACCO.

Onidij ex lib.4. Trist. Eleg.10.1

Et tenuit noftras numerofus HORATIV s aures,

Dum ferit Aufoniâ carmina culta lyrâ.

[ocr errors][merged small]

Homerus teftis & Lyrici, Romanusque Virgilius & HORATII curiofa felicitas. Lucani ex Poëmatio ad Calpurnium Pifonem.

[blocks in formation]

Innenal. ex Sat. 7.

Satur eft,cùm dicit HO RATI vs, Euhoc.
"Eiufdem

cum totus decolor effet.

FLACCVS,& hæreret nigro fuligo Maroni.

Quintil. ex Orator. Inftitut. lib. 1. cap 8.

Alunt & Lyrici: fi tamen in his non auctores modò, fed etiam partes operis elegeris." Nam & Græci licenter multa,& HORATIV M in quibufdam nolim interpretari.

Eiufdem ex lib. 10. cap.1.`

Multo eft teror [ 6. Lucilio ac purus magis HO RATvs,& ad notandos hominum mores præcipuus. &paulo post, Iambus non fanè à Romanis celebratus eft vt proprium opus,à quibufdam interpofitus:cuius acerbitas in Catullo, Bibaculo, HORATIO: quanquam illi Epodos interuenire reperiatur. At Lyricorum idem HORATIVS fere folus legi dignus. Nam & infurgit, aliquando,& plenus eft iucunditatis & gratiæ,& variis figuris & verbis feliciffimè audax.

Eiufdem

Exigitur enim iam ab oratore etiam poeticus decor, non Attij aut Pacuuij veterno inquinatus, fed ex HORATII & Virgilij & Lucani facrario prolatus.

Martialis ex lib.8.

Sic Maro nec Calabri tentauit carmina FLACCI,
Pindaricos poffet cùm fuperare modos.

Aly Lampridi ex Alexandri Seneri vita..

Latina cùm legeret non alia magis legebat quàm de Officiis Ciceronis & de Republica. nonnunquam & Oratores & Poëtas, in quefs Serenum Sammonicum, quem ipfe nouerat & dilexerat, & HORATIV M.

Aufony ad Nepotem de ftudio puerili.

Te præeunte,nepos,modulata Poëmata FLAC CI,
Altitonumque iterum fas eft didiciffe Maronem.

D. Hieronymi ex Prafat, in Chron. Eufebij.

Denique quid Pfalterio canorius? Quod in morem noftri FLACCI & Græci Pindari,nunc Iambo currit, nunc Alcaico perfonat, nunc Sapphico tumet, nunc femipede ingreditur.

Eiufdem ad Paulinum Prefbyterum.

Dauid Simonides nofter,Pindarus & Alcæus, FLAC CVS quoque,Catullus atque Serenus,Chriftum lyra personat,& in decachordo Pfalterio ab inferis excitat refurgentem. Eiufdem ex Chronico Eufeby.

HORATIVS FLACCVS Satyricos & Lyricus Poëta Libertino patre Venufij nafcitur Olympiade 179.& 57. ætatis fuæ anno Romæ moritur Olymp.192.

Ruffini in D. Hieronymum.

Cùm ad hæc omnia,quæ fuprà diximus,etiam illud addatur,vbi ceffat omne commentum,quòd in monafterio pofitus in Bethlehem antè non multo tempore partes Grammaticas exfecutus fit,& Maronem fuum Comicosque ac Lyricos & Hiftoricosauctores traditis fibi ad difcendum Dei timorem puerulis exponebat.

Quinam ifti fuerint auctores, paulo post exprimit.

Quæro fi vel FLAC CVS tuus aut Maro, fi Plautus Comicus aut Terentius certè, fi aut Satyricus quis &c.

Sidonij Apollinaris ex Epiftol. lib. v111.ad Lampridium. ....

[blocks in formation]

In Lyricis FLACCVM fequutus, nunc ferebatur in Iambico citus,nunc in Choriambico grauis,nunc in Alchaico flexuofus,nunc in Sapphico inflatus.

Eiufdem ex Prafat. Panegyr. dicti Cafar.Iul. Val. Maiorano.

Et tibi FLACCE acies Bruti Cafsique fequuto

Carminis eft auctor, qui fuit & veniæ.

Eiufdem ex Epift.lib.9. ad Tonantinm.·

Sed tu per Calabri tramitis aggerem
Vis vt noftra dehinc curfitet orbita:

Qua Alatus Lyrici Pindaricum ad melos
Frenis flexit equos plectripotentibus,
Dum metro quatitur chorda Glyconio,
Nec non Alchaicis & Pherecratio
lunco Lefbiaco fiue Anapæftico.

Eiufdem Felici Domino Piéque fratri.

Non quod per Satyras, Epiftolarum
Sermonumque fales, nouumque Epodon,
Libros Carminis ac Poëticam Artem

Phobi :

Confcriptis voluit fonare FLACCVS.
Eiufdem ad virum Clarum Confentium.
At fi dicat Epos, metrumque rythmis
Flectat comunaticis tonante plecro,
Mordacem faciat filere. F LA CIC V M
Quamuis poft Satyras, Lyramque tendat
Ille ad Pindaricum volare cygnum.

ppudu tom and Diomedis ex lib.3. Grammat.

Satyra dicitur carmen apud Romanos, nunc quidem maledicum,& ad carpenda hominum vitia Archææ Comedia charactere compofitú, quales fcripferunt Lucilius, HoRATIVS, & Perfius:,fed olim carmen, quod ex variis poematibus conftabat, Satyra vocabatur, quales fcripferunt Pacuuius & Ennius.

Commentatoris veteris in Horatium.

Satyra HORATII inter Lucilij Satyram & Iuuenalis eft media: nam & afperitatem habet,qualem Lucilius; & fuauitatem, qualem Iuuenalis.

Ifidori ex Orig.lib.v. cap.v1.

Satyra verò lex eft, que de pluribus rebus fimul loquitur, dicta à copia rerum,&quafi à fatietate: vnde & Satyram fcribere eft Poëmata varia condere, vt HORATII, Iuuenalis & Perfit.

Einfdem ex Orig. lib. v 1. cap.11.

Omnes autem Pfalmos apud Hebræos metrico carmine conftat effe compofitos. Nam in more [leg. morem] Romani FLACCI,& Græci Pindari, nunc alij lambo currunt, nunc Elegiaco [leg. Álcaico ] perfonant,nunc Sapphico nitent trimetro vel tetrametro pede incedentes.

Commentatoris Veteris in Iuuenal.

HORATIVS & Virgilius nigri coloris dicuntur fuiffe.

Ioann. Saref berienfis ex lib.11 1.cap.v.de ungis Curialium.

Nempe Philofophi probabile dicunt, quod videatur vel omnibus vel pluribus,aut fapientioribus,aut quod in propria facultate artifici. Si ergo fapientiam cuiufque Plato commendet aut Socrates, Ariftoteles acumen ingenij, Cicero dicendi copiam, Mathematicæ ftudium Pythagoras,metrorum varietates FLACCVS, Nafo leuitatem verfificandi, quid ni credat?

Q. HORA

[blocks in formation]

Sunt quos curriculo pulue-
rem Olympicum
Collegiffe iuuat: metag, feruidis
5 Euitata rotis, palmaq, nobilis
Terrarum dominos euehit ad Deos.
Hunc, fi mobilium turba Quiritium
Certat tergeminis tollere honoribus:
Illum, fi proprio condidit horreo
10 Quidquid de Libycis verritur areis,
Gaudentem patrios findere farculo
Agros: Attalicis condicionibus
Nunquam dimoueas, vt trabe Cypria
Myrtoum pauidus nauta fecet mare.
Luctantem Icariis fluctibus Africum
Mercator metuens, otium, & oppidi
Laudat rura fui: mox reficit rateis
Quaffas,indocilis pauperiem pati.
Est qui nec veteris pocula Maẞici,
20 Nec partem folido demere de die
Spernit, nunc viridi membra fub arbuto
Stratus, nunc ad aqua lene caput facra.
Multos castra iuuant, & lituo tube
Permistus fonitus, bellag, matribus
25 Detestata. manet fub Loue frigido

[ocr errors]

Venator tenera coniugis immemor:
Seu vifa eft catulis cerna fidelibus,
Seu rupit teretes Marfus aper plagas.
Me doctarum edera pramia frontium
30 Dis mifcent fuperis:me gelidum nemus,

Nympharum, leues cum Satyris chori
Secernunt popalo: fi neque tibias
Euterpe cohibet, nec Polymneia
Lesboum refugit tendere barbiton.
Quod fi me lyricis vatibus inferis,
Sublimi feriam fidera vertice.

M

COMMENTATOR.

AECENAS atauis edite regibus. Ode διαςολική μονόκαλο,qua Mcenatem alloquitur, indicans alios alia delectare, fe autem lyricorum carminum ftudio teneri. arauis reg. Dicitur enim Maecenas duxiffe originem ab Etrufcis regibus, & contemfiffe fenatoriam dignitatem, manfiffe autem femper in equeftri ordine. In commemoratione parentum & laudatio eft, vt Virg. Qui tanti talem genuere parentes?& vituperatio, vt, Ifmarus aut Rhodope aut extremi Garamantes.O prafidium. Quoniam ei præfidio fuit Bruto à Cæfare fuperato:nam per ipfum liberatus fuit, ita vt Auguftus ei culpam condonaret. Deinde Mecenas ei multa donauit. & dulce decu. quia principibus.placuiffe viris non vltima laus eft. funt quos curr. Sunt quos delectat inire curule certamen. Exponit autem varia hominum ingenia, & non vnas omnium volütates, ne fit arrogantiæ quòd fibi poëticam videatur vendicare, cùm fingulos quofque rerum aliarum diuerfus habeat amor. puluerem Olymp. Agonalem puluerem excitare curfu. Circenfes agonici in honore Iouis Olympici funt inuenti apud Eliden:vnde Virg. hic & ad Elai metas.Olympicum.Olympias autem dicebatur tempus quinque annorum, fiquidem expletis quatuor annis, quinto quoque anno celebrabatur feftiuitas in honore Iouis Olympici,ab Olympia campo fic dicti.In illa auté feftiuitate omnia genera ludoru certaminumq. exercebantur, & nunc equis,nunc curribus certabatur,quos curfus omneis vno verbo notauita dicens:

VILLE DE LYON
Biblioth. du Palais des Arts

Α

35

qui non Maffica munera Bacchi.folido.integro. demere.fup.vt no intermittat, fed in lætitia continuet vnā partem diei. viridi. amœno loco & couiuiis apto ftratus membra. Synecdoche. vt, oculos fuffuta nitenteis. pro co quod eft, habes membra ftrata, &c. lene caput. apud fonte fcaturientē.lexe.leniter fluentis, quo ftrepitu fuadet fomaű.aqua facra.omnis enim fons in origine facer eft. multos caft. exercitiú militare.vt, Iuuat euafiffe tot vrbeis Argolicas. lituo, litui acutus eft fonus, tubæ grauis. Inter tubam & lituum hoc intereffe inueni apud antiquos fcriptores, quòd Lituus equitum eft & incuruus; Tuba verò peditú & directa.deteftata. execrata propter morte filiorum : quia in bello iuuenes & adolefcentes animofitate temerarij funt periculorú contemtores.vt Virg.vota metu duplicat matres.fub loue.ac per hoc fub cælo acri no&turno tépore, quo feris tenditur.Dicit aut alios ftudio venādi plerumq. in filuis pernoctare relictis coniugibus.tenera coniu.aut delicatæ,aut nuper in matrimoniú acceptæ. fidelibus fagaci bus, filentiú in inueftigando feruantibus.Virg. & odora canum vis. Lucret.fida canú vis. teretes. de terete fune factas. Marfus. Sabellus.fpe ciem pro genere pofuit. Virg.dentemq. Sabelli

dicens, curriculo. & quia terminus ponebatur, ad quem ita curfum Accterent, ne cum tangerent,ait meta euitata.feruidis vertigine ipfa calentibus. exitata. fic circumdata, cautè circuita ne offenderetur.palmaq nob quia nobileis facit ipfa victoria, & diuinis honoribus confecrat. terrarum dom. factos.ad deos ad Capitoliu cum palma triumphanteis.mobil.turba. Quiriteis ait. mobileis, referens ad vulgi leuitatem, nam facilè mouetur: vt Virg. feruétq, animis ignobile vulgus. Loquitur aute de iis qui fauorem vulgi captantes, optent cu ingreffi funt theatru plaufum fibi dari à populo: fic enim excipiebantur in theatrum principes, de quibus populus bene fentiebat,hos enim plaufus ter geminos honores appellat.ter geminis, finitus numerus pro infinito, id eft, multis: aut etiam ter geminis, id eft,tribus honoribus primis, Quæftura, Prætu ra, Confulatu. Illum prop.Zeugma ab inferiori, repetendu enim verbü dimoucas. Attalicis. id eft, regiis opibus. Attalus autem rex Pergamorum fuit,à quo hæres inftitutus eft pop Romanus.Eft autem fenfus: Cuicumq. femel agricultura placuit,cœpitq. de agris fuis frumetum reponere, nullis præmiis ei perfuadeas, etiam fi regias opes promittas, vt nauta fiat. de Libycis. fpecies pro genere ab excellentia.verritur.collicus exacuit fus.maiores enim forma, & ferocio< gitur, trahitur.findere. colere, fodere farculo.genus ferramenti ruftici, quod Græci romanides vocant.Cypria.abufiuè,pro quacumq. naui:fiue quia validiores fiant ex ligno Cyprio, fpe, ciem pro genere pofuit. Myrtoum.à Myrtilo auriga auxiliario Pelopis in Hippodamiæ certa mine:quem, quòd peteret ex pacto vxoris ipfius Hippodamia primu ofculum, in pelagus præcipitauit, ex cuius fupplicio nomen accepit. panidus. proprium epitheton nautarum. Lutantem. confligentem.Icariis. Icarus Dadali filius, pennis fole refolutis, quas cera illigatas patris arte fumferat, in mare corruit, & nomen impofuit mari Icario. mercator, mercator cùm tempeftatem in mari patitur, optat rufticam vitam, & in patria fua rura colere, abhorrens tepcfta tem, mox vbi cua ferit periculum, eandem petit vitam. Quo argumento fignificat omncis amare vitam cui affueuerút.ordo eft: mercator me. tuens luctantem Icariis fluctibus Africu,otium & oppidi fui rura laudat, mox reficit rateis.. max. fup. tamen. quaffas, violentia Africi venti difiunctas & laceras. indocilis. indoctus,impatiens.eft qui nec.ordo eft,eft qui nec fpernit, &c. Dicitalios lautiore vita delectari, & conuiuiis

res effe dicuntur.pramia poëtarum fcilicet,quia poëtæ edera coronantur. Virg, Paftores edera crefcente ornate poëtam Arcades,deinde:atq. hac fine tépora circulnter victrices ederam tibi ferpere lauros. Dicit ergo diuinum fe honorem > per poëma adeptu.mifcent. na poëtæ diis quodammodo fimiles funt,propter fua fcripta qua funt immortalia. Nympharum leueis ferè Lyrici carminis materia eft, de amoribus,nemoribus & fontibus, ac fi qua funt his fimilia aut proxima. fecernunt pop. à vulgo feparant & vilioribus, ac per hoc fublime faciüt. Euterpe cob. hæc vna Mínfarú eft, & interpretatur bene deletans: hæc tibia inueniffè dicitur in qua fonus eft vocalis. Polymneïa.Hæcetiam vna eft Mufarú dicta quafi multæ memoriæ & eft Epenthefis,ficut in illo Virg.alituum pecudum. genus Polymneïa cãtat. Lesboй. à Lesbo infula dictum propter Alcæum poëta.barbiton. Lyra maiorem feptichorden. Lyrisis. qui omnes Græci erant: na primus poëta Lyricus Latinus fuit Horatius. inferes. id eft, ô Mæcenas, fi me recipies in numerú Lyricorum poëtarú,ad cælos viq. euchar.

CRV QVI v s.

odes argumentu eft;Alium alio

apparatis, it continuare dici poffint aliquam. Hdio recreati, o, praecipue, cum a fuc

vt

partem.nes fpernit.amat.litote. vt Virg.munera nec fperno. Maffici. Mafficus mons eft in Campania, vbi optima vina nafcuntur.vt Virg.at

præcipuè,cuiiam affuewit, fine alterius cura, quantum is aut doleat aut rebus fuis delectetur. Horatiu verò nihil optare magis,quàm vt poffit ad lyram fua carmina de

cantare.

« PredošláPokračovať »