Accipiunt, donat Calvinæ, vel Catiena. 135 Quum tibi vestiti facies scorti placet, hæres, Et dubitas alta Chionem deducere sella. Da testem Romæ tam sanctum, quam fuit hospes Numinis Idæi: procedat vel Numa, vel qui Servavit trepidam flagranti ex æde Minervam: 140 Protenus ad censum, de moribus ultima fiet Quæstio. Quot pascit servos? quot possidet agri Jugera? quam multa magnaque paropside cœnat? Quantum quisque sua numorum servat in arca, Tantum habet et fidei. Jures licet et Samothracum 145 Et nostrorum aras; contemnere fulmina pauper Creditur atque Deos, Dis ignoscentibus ipsis. Quid, quod materiam præbet causasque jocorum Omnibus hic idem, si fœda et scissa lacerna, Si toga sordidula est, et rupta calceus alter 150 Pelle patet; vel si consuto vulnere crassum Atque recens linum ostendit non una cicatrix? Nil habet infelix paupertas durius in se, Quam quod ridiculos homines facit. Exeat, inquit, Si pudor est, et de pulvino surgat equestri, 155 Cujus res legi non sufficit, et sedeant hic Lenonum pueri quocumque in fornice nati. Hic plaudat nitidi præconis filius inter Pinnirapi cultos juvenes, juvenesque lanistæ. Sie libitum vano, qui nos distinxit, Othoni. 160 Quis gener hic placuit censu minor, atque puellæ Sarcinulis impar? quis pauper scribitur heres? Quando in consilio est Ædilibus? Agmine facto Debuerant olim tenues migrasse Quirites. Haud facile emergunt, quorum virtutibus obstat 165 Res angusta domi; sed Romæ durior illis Conatus: magno hospitium miserabile, magno Servorum ventres, et frugi cœnula magno. Fictilibus cœnare pudet, quod turpe negavit Translatus subito ad Marsos mensamque Sabellam; 170 Contentusque illic veneto, duroque cucullo. Pars magna Italiæ est, si verum admittimus, in qua Nemo togam sumit, nisi mortuus. Ipsa dierum Festorum herboso colitur si quando theatro Majestas, tandemque redit ad pulpita notum 175 Exodium, quum personæ pallentis hiatum In gremio matris formidat rusticus infans; Equales habitus illic, similesque videbis Orchestram et populum: clari velamen honoris, Sufficiunt tunicæ summis Edilibus albæ. 180 Hic ultra vires habitus nitor: hic aliquid plus, Cum pretio. Quid das, ut Cossum aliquando salutes? 185 Ut te respiciat clauso Veiento labello? Ille metit barbam, crinem hic deponit amati. 190 Quis timet aut timuit gelida Præneste ruinam, Vivendum est illic, ubi nulla incendia, nulli Nocte metus. Jam poscit aquam, jam frivola transfert Ucalegon: tabulata tibi jam tertia fumant: 200 Tu nescis. Nam si gradibus trepidatur ab imis, Ultimus ardebit, quem tegula sola tuetur A pluvia, molles ubi reddunt ova columbæ. Nil habuit Codrus. Quis enim negat? et tamen illud 210 Ærumnæ cumulus, quod nudum, et frusta rogantem Tunc gemimus casus Urbis, tunc odimus ignem. 225 Quanti nunc tenebras unum conducis in annum. Hortulus hic, puteusque brevis, nec reste movendus, In tenues plantas facili diffunditur haustu. Vive bidentis amans, et culti villicus horti; Unde epulum possis centum dare Pythagoreis. 230 Est aliquid, quocumque loco, quocumque recessu, Unius sese dominum fecisse lacertæ. Plurimus hic æger moritur vigilando: sed illum Languorem peperit cibus imperfectus, et hærens Ardenti stomacho. Nam quæ meritoria somnum 235 Admittunt? Magnis opibus dormitur in Urbe: Inde caput morbi. Rhedarum transitus arcto Vicorum in flexu, et stantis convicia mandræ Eripient somnum Druso vitulisque marinis. Si vocat officium, turba cedente vehetur 240 Dives, et ingenti curret super ora Liburno, Atque obiter leget, aut scribet, vel dormiet intus Namque facit somnum clausa lectica fenestra. Ante tamen veniet: nobis properantibus obstat Unda prior: magno populus premit agmine lumbos, 245 Qui sequitur. Ferit hic cubito, ferit assere duro Alter; at hic tignum capiti incutit, ille metretam. Pinguia crura luto, planta mox undique magna Calcor, et in digito clavus mihi militis hæret. Nonne vides, quanto celebretur sportula fumo? 250 Centum convivæ: sequitur sua quemque culina. Corbulo vix ferret tot vasa ingentia, tot res Impositas capiti, quas recto vertice portat Servulus infelix, et cursu ventilat ignem. Scinduntur tunica sarta: modo longa coruscat 255 Sarraco veniente abies, atque altera pinum Plaustra vehunt, nutant altæ populoque minantur Nam si procubuit, qui saxa Ligustica portat Axis, et eversum fudit super agmina montem, Quid superest de corporibus? quis membra, quis ossa 260 Invenit? Obtritum vulgi perit omne cadaver More animæ. Domus interea secura patellas Jam lavat, et bucca foculum excitat, et sonat unctis Striglibus, et pleno componit lintea gutto. Hæc inter pueros varie properantur: at ille 265 Jam sedet in ripa, tetrumque novicius horret Porthmea, nec sperat cœnosi gurgitis alnum Infelix, nec habet, quem porrigat, ore trientem. Respice nunc alia ac diversa pericula noctis: Quod spatium tectis sublimibus, unde cerebrum 270 Testa ferit, quoties rimosa et curta fenestris Vasa cadunt; quanto percussum pondere signent Ebrius ac petulans, qui nullum forte cecidit, 295 Nil mihi respondes ? aut dic, aut accipe calcem. 300 Pulsatus rogat, et pugnis concisus adorat, Nec tamen hæc tantum metuas: nam, qui spoliet te, Non deerit, clausis domibus postquam omnis ubique Fixa catenatæ siluit compago tabernæ. 305 Interdum et ferro subitus grassator agit rem, Armato quoties tutæ custode tenentur Et Pomtina palus, et Gallinaria pinus. Sic inde huc omnes, tamquam ad vivaria, currunt. 315 Sæcula, quæ quondam sub regibus atque tribunis His alias poteram et plures subnectere causas: Nam mihi commota jam dudum mulio virga 320 Me quoque ad Helvinam Cererem vestramque Dianam Convelle a Cumis. Satirarum ego, ni pudet illas, Adjutor gelidos veniam caligatus in agros. SATIRA X. OMNIBUS in terris, quæ sunt a Gadibus usque Dî faciles. Nocitura toga, nocitura petuntur Militia. 10 Et sua mortifera est facundia. Viribus ille Confisus periit admirandisque lacertis. Sed plures nimia congesta pecunia cura Strangulat, et cuncta exsuperans patrimonia census, Quanto delphinis balana Britannica major. 15 Temporibus diris igitur jussuque Neronis Longinum et magnos Senecæ prædivitis hortos Clausit et egregias Lateranorum obsidet ædes Tota cohors: rarus venit in cœnacula miles. Pauca licet portes argenti vascula puri, 20 Nocte iter ingressus gladium contumque timebis, Prima fere vota et cunctis notissima templis 25 Nostra sit arca foro. Sed nulla aconita bibuntur Mirandum est, unde ille oculis suffecerit humor. |