GR. III. xxi. MASS. III. xix. 3. Luc. xv. 4. nobis 'signum in profundum, in altitudinem sursum, quod non LIB.III xx. 3. priam et aptam in corpore positionem. Multæ enim mansiones Joh. xiv. 2. CAP. XXI. Quare magnanimus fuit Deus in inobedientia hominis: et seq. 1. MAGNANIMUS igitur fuit Deus deficiente homine, eam quæ per Verbum esset victoriam reddendam ei prævidens. Cum enim 2 Cɔr. xii. 9. perficiebatur virtus in infirmitate, benignitatem Dei et magnificentissimam ostendebat virtutem. Sicut enim patienter sustinuit absorberi Jonam a ceto, non ut absorberetur et in totum periret, Jon. ii. 1 sed ut evomitus magis subjiceretur Deo, et plus glorificaret 5eum qui insperabilem salutem ei donasset, et firmam pœnitentiam faceret Ninivitis, ut converterentur ad Dominum qui eos liberaret a morte, conterritos ab eo signo quod factum erat circa Jonam, quemadmodum Scriptura de his dicit: Et reversi sunt unusquisque Jon. iii. 8, 9. G. 251. a via sua mala, et injustitia, quæ erat in manibus eorum, dicentes: Quis scit si pœnitebit Deus, et avertat iram suam a nobis, et non 1 See H. and Th. of the Creeds, p. 278. 3 See H. and Th. of the Creeds, p. 343. 5 CL., Voss., FEU. marg. eum. AR. Deum. 6 CLERM. has absorbi, as MERC. II. a few lines previously. Cf. 1. p. 6, n. 3. 1. MASS. III. xx. 1. Jon. i. 9. Jon. ii. 2. 1 Cor. i. 29. 2 LIB. III. xxi. quæ facta est a Verbo per signum Jonæ, his qui eandem cum GR. III. xxii. Jona de 'Domino sententiam habuerunt, et confessi fuerunt, et dixerunt, Servus Domini ego sum, et Dominum Deum cœli ego colo, qui fecit mare et aridam: ut insperabilem homo a Deo percipiens salutem, resurgat a mortuis, et clarificet Deum, et eam quæ a Jona prophetata est dicat vocem: Clamavi ad Dominum Deum meum in tribulatione mea, et exaudivit me de ventre inferni; et semper permaneat glorificans Deum, et sine intermissione gratias referens pro ea salute quam consecutus est ab eo: ut non glorietur in conspectu Domini omnis caro, nec unquam de Deo contrarium sensum accipiat homo, propriam naturaliter arbitrans eam quæ circa se esset incorruptelam, et non tenens veritatem, inani supercilio jactaretur, quasi naturaliter similis esset Deo. Ingratum enim magis eum hoc ei qui eum fecerat perficiens, et dilectionem quam habebat Deus in hominem obfuscabat, 5 et excæcabat sensum suum ad non sentiendum quod sit de Deo dignum, comparans et æqualem se judicans Deo. 2. Hæc ergo fuit magnanimitas Dei, ut per omnia pertransiens homo, et morum agnitionem percipiens, dehinc veniens ad resurrectionem quæ est a mortuis, et experimento discens unde liberatus est, semper gratus exsistat Domino, munus inLuc. vii. 43. corruptelæ consecutus ab eo, ut plus diligeret eum, cui enim plus dimittitur plus diligit, cognoscat autem semetipsum, quoniam mortalis et infirmus est; intelligat autem et Deum, quoniam in M. 214 tantum immortalis et potens est, uti et mortali immortalitatem, et temporali æternitatem donet: intelligat autem et reliquas virtutes Dei omnes in semetipsum ostensas, per quas edoctus sentiat de Deo, quantus est Deus. Gloria enim hominis, Deus, 7operationes vero Dei; et omnis sapientiæ ejus et virtutis receptaculum, homo. Quemadmodum medicus in his qui ægrotant, probatur; sic et Deus in hominibus manifestatur. Quapropter et Paulus Rom. xi. 32. ait: Conclusit autem Deus somnia in incredulitate, ut omnium 1 Domino, CL., Voss., FEU. marg., al. Deo. 2 Servus Domini. Juxta LXX. doûλος Κυρίου εἰμὶ ἐγώ. Illi enim " 199 legisse videntur pro y Hebræus. GRABE. 3 ἰδίαν ἐκ φύσεως νομισθείς. The remainder of this section is repeated in substance, B. v. end of § II. and III. 4 τούτῳ. 5 et excæcabat omitted, CL. and Voss. 6 i.e. moral discipline. Cf. 133, n. 2. 7 GRABE proposes to read operationis, but an alteration of the punctuation, as above, makes all clear. al dè pažeis τοῦ Θεοῦ. 8 Τὰ πάντα Irendum legisse, non τοὺς wávras, prout in nostris Codd. habemus, 2. MASS. III. misereatur; non de spiritalibus Eonibus dicens 'hoc, sed de LIB. III. xxi. homine qui fuit inobediens Deo, et projectus de immortalitate, GR. III. xxii. dehinc misericordiam consecutus est, per Filium Dei eam est quæ per ipsum percipiens adoptionem. Hic enim tenens sine inflatione et jactantia veram gloriam 2de his quæ facta sunt, et de eo qui fecit, qui est potentissimus omnium Deus, quique omnibus ut sint præstitit; et manens in dilectione ejus, et subjectione, et gratiarum actione, majorem ab eo gloriam percipiet provectus, accipiens dum consimilis fiat ejus qui pro eo mortuus est; quoniam et ipse in 'similitudine carnis peccati factus est, uti condemnaret pecca- Rom. viii. 3. tum, et jam quasi condemnatum projiceret illud extra carnem; provocaret autem in similitudinem suam hominem, imitatorem eum assignans Deo, et in paternam imponens regulam ad videndum Deum, et capere Patrem donans; Verbum Dei quod habitavit in homine, et Filius Hominis factus est, ut assuesceret hominem percipere Deum, et assuesceret Deum habitare in homine, secundum placitum Patris: propter hoc ergo signum salutis nostræ Esai. vii. 14. "eum qui ex Virgine Emmanuel est, ipse Dominus, quoniam ipse Dominus erat qui salvabat eos, quia per semetipsos non habebant salvari: et propter hoc Paulus infirmitatem hominis annuntians, ait: Scio enim quoniam non habitat in carne mea bonum; significans, Rom. vii. 18. 3 provectus. GRABE considers this to be the participle; MASSUET the noun plural. The genitive singular seems to give a more natural flow: e. g. μeíčova τὴν δόξαν τῆς προκοπῆς παρ' αὐτῷ λήψε ται, ἐκδεχόμενος ἕως ἄν, expectans dum. STIEREN renders the passage, Er wird von ihm eine grössere Herrlichkeit erlangen, und fortschreiten, bis er dem ähnlich wird, der für ihn gestorben ist. The term provectus accipiens being loosely rendered, und wird fortschreiten. Grabe reads accipiet provectus, dum. 4 CLERM., Voss., MERC. I. similitudinem. GRABE retains the AR. reading, 7 as being more scriptural; and the idea 5 in paternam. The preposition seems 6 eum. MASSUET says that eum is 7 οὐκ εἶχον σωθῆναι. 3. LIB. III. xxi. quoniam non a nobis, sed a Deo est bonum salutis nostræ. xx. 3. hujus? Deinde infert liberatorem; 'Gratia Jesu Christi Domini Rom. vii. 24. nostri. Hoc autem et Esaias: Confortamini, inquit, manus reso- G. 252. Esai. xxxv. 3, lutæ et genua debilia: adhortamini, pusillanimes sensu, confortamini, Rom. vii. 25. 4. ne timeatis: ecce, Deus noster judicium retribuit, et retributurus CAP. XXII. Ostensio quoniam Verbum Dei caro factum est. RURSUS, quoniam neque homo tantum erit, qui salvabit nos, neque sine carne, 'sine carne enim angeli sunt, prædicavit enim, Esai. Ixii. 9. dicens: Neque 'senior, neque angelus, sed ipse Dominus salvabit eos, quoniam diligit eos, et parcet eis, ipse liberabit eos. Et quoniam hic ipse homo verus visibilis incipiet esse, quum sit Verbum salutare, Esai. xxxiii. rursus Esaias ait: Ecce, Sion civitas, salutare nostrum oculi tui videbunt. Et quoniam non solum homo erat, qui moriebatur pro nobis, Esaias [Hieremias] ait: Et commemoratus est Dominus sanctus Israel mortuorum suorum qui dormierant in terra sepultionis: et descendit ad eos evangelisare salutem quæ est ab eo, ut 20. 1 Gratia Jesu Christi Domini nostri. Differt a nostra lectione non solum in eo, quod pro εὐχαριστῷ exprimatur χάρις Gratia, sed et T4 Ɖeç dià prorsus omit tatur. Cæterum magna hic est exemplarium varietas, quam diligenter collectam exhibuit doctissimus D. Millius in not. ad hunc locum. GRABE. There is no reason, however, to suppose that the author intended any thing more than an application of Scripture. 2 idem is here inserted in GRABE'S text from the AR., but it is omitted in the CLERM. and Voss. copies. Cf. the first line of the next page. 3 Carnem utique Angelis adimit hoc loco Irenæus: corpus vero in iisdem una cum aliis Patribus supponit infra lib. IV. cap. 70. GRABE. 4 The sense requires quidem. 5 Vocem péoẞus hic non seniorem, sed mediatorem, vel legatum, significare, 6 Esaias ait. Non dubito nomen 7 Ita Grace legitur in Justini Dialogo cum Tryphone 72. 'Eμvýoln dè Κύριος ὁ Θεὸς ἀπὸ Ἰσραὴλ τῶν νεκρῶν αὐτοῦ τῶν κεκοιμημένων εἰς γῆν χώματος, xxii. LIB. III. GR. 111. xxiii. MASS. III. XX. 4. Joel iii. 16, et salvaret eos. Hoc autem idem et Amos [Micheas] propheta ait: Ipse convertetur, et miserebitur nostri: dissolvet injustitias nostras, et projiciet in altitudinem maris peccata nostra. Et rursus significans locum adventus ejus, ait: Dominus ex Sion locutus est, et ex Mic. vii. 19. Hierusalem dedit vocem suam. Et quoniam ex ea parte, quæ est Amos i. 2. secundum Africum hæreditatis Judæ, veniet Filius Dei, qui Deus est, et qui erat ex Bethleem, ubi natus est Dominus, in omnem terram emittet laudationem ejus, sicut ait Habacuc propheta: 1Deus ab Africo veniet, et Sanctus de monte Effrem. Cooperuit Abac. iii. 3,5. cœlum virtus ejus, et laudatione ejus plena est terra. Ante faciem ejus præibit Verbum, et progredientur in campis pedes ejus. Manifeste significans, quoniam Deus, et quoniam in Bethleem adventus ejus, et ex monte Effrem, qui est secundum Africum hæreditatis, et quoniam homo. Progredientur enim, inquit, in campis pedes ejus: hoc autem signum proprium hominis. καὶ κατέβη πρὸς αὐτοὺς, εὐαγγελίσασθαι αὐτοῖς τὸ σωτήριον αὐτοῦ. Vitiose quoad vocem ȧrò, quam a recentiore scriba ex genuina ayos, quadratis literis scripta, et quoad ultimam literam s abbreviata, perperam factam haud dubito. Cæterum hanc ipsam Jeremiæ prophetiam S. Petrus in mente habuisse videtur, dum scriberet 1 Epist. iv. versum 6. GRABE. The reader may compare the article upon the descent into hell in The Hist, and Theol. of the Three Creeds, p. 333. JUSTIN M. accuses the Jews of having suppressed this testimony of the prophet, ̓Απὸ τῶν λόγων τοῦ αὐτοῦ Ἱερεμίου ὁμοίως ταῦτα περιέκοψαν, Εμνήσθη δὲ κ.τ.λ. The fact, however, that the passage is not only ignored in the Hebrew text, but also in the LXX., the Vulgate, the Hexapla, the Targums, and all other ancient versions of Scripture, is a conclusive proof of its spuriousness. Cf. 2 Esdr. ii. 31. 1 The Hebrew of this verse is as אֱלוֹהַ מִתֵּימָן יָבוֹא וְקָדוֹשׁ מֵהַר ,follows which our E. Version renders פָארָן סֶלָה God came from Theman, and the Holy One from mount Paran, Selah; in allusion to God leading his people through the wilderness of the south to the land of promise. The LXX. express these same proper names, but add words .(כלא altus. 'Ο Θεὸς ἐκ Θαιμὰν ἥξει, καὶ ὁ ἅγιος |