Obrázky na stránke
PDF
ePub

250 Tros Anchisiades, animos tamen omine tollit.

Tum breviter supera aspectans convexa 'precatur : "Alma parens Idaea deum, cui Dindyma cordi Turrigeraeque urbes biiugique ad frena leones, Tu mihi nunc pugnae princeps, tu rite propinques 255 Augurium, Phrygibusque adsis pede, diva, secundo." Tantum effatus. Et interea revoluta ruebat Matura iam luce dies, noctemque fugarat, Principio sociis edicit, signa sequantur,

Atque animos aptent armis, pugnaeque parent se.
260 Iamque in conspectu Teucros habet et sua castra,
Stans celsa in puppi, clipeum cum deinde sinistra
Extulit ardentem. Clamorem ad sidera tollunt
Dardanidae e muris; spes addita suscitat iras,
Tela manu iaciunt: quales sub nubibus atris
265 Strymoniae dant signa grues, atque aethera tranant
Cum sonitu, fugiuntque Notos clamore secundo.
At Rutulo regi ducibusque ea mira videri
Ausoniis, donec versas ad litora puppes

Respiciunt, totumque adlabi classibus aequor.
270 Ardet apex capiti, cristisque a vertice flamma
Funditur, et vastos umbo vomit aureus ignes,
Non secus, ac liquida si quando nocte cometae
Sanguinei lugubre rubent, aut Sirius ardor,
Ille sitim morbosque ferens mortalibus aegris,
275 Nascitur et laevo contristat lumine caelum.
Haud tamen audaci Turno fiducia cessit

Litora praecipere, et venientes pellere terra.
Ultro animos tollit dictis, atque increpat ultro:
"Quod votis optastis, adest, perfringere dextra;
280 In manibus Mars ipse, viri. Nunc coniugis esto

Quisque suae tectique memor; nunc magna referto
Facta, patrum laudes. Ultro occurramus ad undam,

Dum trepidi, egressisque labant vestigia prima.
Audentes Fortuna iuvat."

285 Haec ait, et secum versat, quos ducere contra,
Vel quibus obsessos possit concredere muros.
Interea Aeneas socios de puppibus altis
Pontibus exponit. Multi servare recursus
Languentis pelagi, et brevibus se credere saltu;
290 Per remos alii. Speculatus litora Tarchon,

Qua vada non spirant nec fracta remurmurat unda, Sed mare inoffensum crescenti adlabitur aestu, Advertit subito proras, sociosque precatur: “Nunc, o lecta manus, validis incumbite remis; 295 Tollite, ferte rates; inimicam findite rostris Hanc terram, sulcumque sibi premat ipsa carina. Frangere nec tali puppim statione recuso, Arrepta tellure semel." Quae talia postquam Effatus Tarchon, socii consurgere tonsis 300 Spumantesque rates arvis inferre Latinis,

Donec rostra tenent siccum et sedere carinae Omnes innocuae; sed non puppis tua, Tarchon. Namque inflicta vadis dorso dum pendet iniquo, Anceps sustentata diu, fluctusque fatigat, 305 Solvitur, atque viros mediis exponit in undis; Fragmina remorum quos et fluitantia transtra Impediunt, retrahitque pedem simul unda relabens. Nec Turnum segnis retinet mora; sed rapit acer Totam aciem in Teucros, et contra in litore sistit. 310 Signa canunt. Primus turmas invasit agrestes Aeneas, omen pugnae, stravitque Latinos, Occiso Therone, virum qui maximus ultro Aenean petit. Huic gladio perque aerea suta, Per tunicam squalentem auro, latus haurit apertum 315 Inde Lichan ferit, exsectum iam matre perempta,

Et tibi, Phoebe, sacrum, casus evadere ferri
Quod licuit parvo. Nec longe, Cissea durum
Immanemque Gyan, sternentes agmina clava,
Deiecit leto; nihil illos Herculis arma,

320 Nec validae iuvere manus genitorque Melampus,
Alcidae comes usque graves dum terra labores
Praebuit. Ecce Pharo, voces dum iactat inertes,
Intorquens iaculum clamanti sistit in ore.

Tu quoque, flaventem prima lanugine malas.
325 Dum sequeris Clytium infelix, nova gaudia, Cydon,
Dardania stratus dextra, securus amorum,
Qui iuvenum tibi semper erant, miserande iaceres,
Ni fratrum stipata cohors foret obvia, Phorci
Progenies, septem numero, septenaque tela
330 Coniciunt; partim galea clipeoque resultant
Inrita, deflexit partim stringentia corpus

Alma Venus. Fidum Aeneas adfatur Achaten:
"Suggere tela mihi; non ullum dextera frustra
Torserit in Rutulos, steterunt quae in corpore Graium
Iliacis campis." Tum magnam corripit hastam,
Et iacit; illa volans clipei transverberat aera
Maeonis, et thoraca simul cum pectore rumpit.
Huic frater subit Alcanor, fratremque ruentem
Sustentat dextra; traiecto missa lacerto

Protinus hasta fugit servatque cruenta tenorem,
Dexteraque ex umero nervis moribunda pependit.

Tum Numitor iaculo fratris de corpore rapto
Aenean petiit; sed non et figere contra

Est licitum, magnique femur perstrinxit Achatae.
345 Hic Curibus, fidens primaevo corpore, Clausus
Advenit, et rigida Dryopem ferit eminus hasta
Sub mentum, graviter pressa, pariterque loquentis
Vocem animamque rapit traiecto gutture; at ille

Fronte ferit terram, et crassum vomit ore cruorem. 350 Tres quoque Threicios Boreae de gente suprema, Et tres, quos Idas pater et patria Ismara mittit, Per varios sternit casus. Accurrit Halaesus Auruncaeque manus; subit et Neptunia proles, Insignis Messapus equis. Expellere tendunt 355 Nunc hi, nunc illi; certatur limine in ipso

Ausoniae. Magno discordes aethere venti Proelia ceu tollunt animis et viribus aequis; Non ipsi inter se, non nubila, non mare cedit; Anceps pugna diu; stant obnixa omnia contra: 360 Haud aliter Troianae acies aciesque Latinae Concurrunt; haeret pede pes densusque viro vir. At parte ex alia, qua saxa rotantia late Impulerat torrens arbustaque diruta ripis, Arcadas, insuetos acies inferre pedestres, 365 Ut vidit Pallas Latio dare terga sequaci, Aspera quis natura loci dimittere quando Suasit equos; unum quod rebus restat egenis, Nunc prece, nunc dictis virtutem accendit amaris : "Quo fugitis, socii? per vos et fortia facta, 370 Per ducis Euandri nomen devictaque bella,

Spemque meam, patriae quae nunc subit aemula laudi, Fidite ne pedibus. Ferro rumpenda per hostes Est via. Qua globus ille virum densissimus urget, Hac vos et Pallanta ducem patria alta reposcit. 375 Numina nulla premunt; mortali urgemur ab hoste Mortales; totidem nobis animaeque manusque. Ecce, maris magna claudit nos obice pontus;

380

Deest iam terra fugae; pelagus Troiamne petemus?"
Haec ait, et medius densos prorumpit in hostes.

Obvius huic primum, fatis adductus iniquis,

Fit Lagus. Hunc, magno vellit dum pondere saxum,

268

VERGILI AENEIDOS

Intorto figit telo, discrimina costis

Per medium qua spina dabat; hastamque receptat Ossibus haerentem. Quem non super occupat Hisbo, 385 Ille quidem hoc sperans; nam Pallas ante ruentem, Dum furit, incautum crudeli morte sodalis,

390

Excipit, atque ensem tumido in pulmone recondit.
Hinc Sthenium petit, et Rhoeti de gente vetusta
Anchemolum, thalamos ausum incestare novercae.
Vos etiam, gemini, Rutulis cecidistis in arvis,
Daucia, Laride Thymberque, simillima proles,
Indiscreta suis gratusque parentibus error;

At nunc dura dedit vobis discrimina Pallas: Nam tibi, Thymbre, caput Euandrius abstulit ensis; 395 Te decisa suum, Laride, dextera quaerit,

Semianimesque micant digiti ferrumque retractant.
Arcadas, accensos monitu et praeclara tuentes
Facta viri, mixtus dolor et pudor armat in hostes.
Tum Pallas biiugis fugientem Rhoetea praeter
400 Traicit. Hoc spatium tantumque morae fuit Ilo;
Ilo namque procul validam derexerat hastam,
Quam medius Rhoeteus intercipit, optime Teuthra,
Te fugiens fratremque Tyren, curruque volutus
Caedit semianimis Rutulorum calcibus arva.

405 Ac velut, optato ventis aestate coortis,
Dispersa immittit silvis incendia pastor;
Correptis subito mediis extenditur una.
Horrida per latos acies Vulcania campos;

Ille sedens victor flammas despectat ovantes : 410 Non aliter socium virtus coit omnis in unum,

Teque iuvat, Palla. Sed bellis acer Halaesus
Tendit in adversos, seque in sua colligit arma.

Hic mactat Ladona Pheretaque Demodocumque;
Strymonio dextram fulgenti deripit ense

« PredošláPokračovať »