Obrázky na stránke
PDF
ePub

ne beneficii ei subdatur (cap. 3. h. t. in 6.). Episcopi speciale privilegium habent a Trid. (sess. 23. c. 9. de refor.), ut familiares suos non subditos, qui per triennium cum eis sunt commorati, ordinare possint, dummodo statim de beneficio eis provideant. Item nonnulli Regulares privilegia papalia habent suscipiendi ordines á quocumque Episcopo catholico, ut infra dicetur.

132. Q. V. Quis possit dare litteras dimissorias ad alienum Episcopum ? R. 1. Papa, et Episcopus confirmatus.

2.° Capitulum, sede vacante, in casibus solum a Trid. expressis (sess. 7. c. 10. de ref.), quas infra annum sedis vacantis non potest dare nisi illi, qui beneficii Ecclesiastici recepti sive recipiendi occassione arctatus est, hoc est, qui actu habet beneficium, vel jus ad illud acquisivit per electionem, nominationem aut praesentationem, et beneficium tale exigit aliquem ordinem; secus capitulum subjacere debet interdicto, et ordinatus in minoribus nullo gaudet privilegio; in majoribus vero ipso jure suspensus est ab exequutione ordinum. Circa Praelatos vide Trid. sess. 23. c. 10. de ref. At post annum vacationis Vicarius capituli dat dimissoras, ut declaravit Cong. Episc. et Reg. 1604. die 12. Januar.

[Ex eodem decreto capitulum post electionem Vicarii capitularis, ad quam post dies octo a vacatione sedis devenire debet juxta Trid. (sess. 24. de ref. c. 16.), non potest per se ipsum dictas dimissorias concedere, tam arctatis intra annum, quam non arctatis post annum; sed per solum Vicarium, ad quem privative, non cumulative cum capitulo hujusmodi jurisdictio spectat (ut ex altero ejusdem Cong. decreto in neritanen. 17. Sept. et Hydruntina, 1. Oct. 1655.), etiamsi electus fuisset cum hac vel alia restrictione facultatis ; quam capitulum nequit coarctare, neque sibi reservare, prout saepius respondit eadem sacr. Cong. Monacel. tom. 1. tit. 1. formul. 2. n. 16.]

3. Vicarius generalis Episcopi sine speciali mandato non potest dare dimissorias (c. 3. h. t. in 6.) haec tamen potestas in nostris regionibus plerumque committi solet eidem Vicario.

133. Q. VI. Quid observandum circa dimissorius?

R. 1.o Gratis concedi debent : notarii tamen in illis locis, in quibus salarium non habent; vel non vigent laudabilis consuetudo nihil accipiendi, decimam aurei partem, seu octo grossos germanicos accipere possunt. (Trid. sess. 21. cap. 1. de ref.). 2. Dimissoriae generaliter datae praesentari possunt quicumque Episcopo catholico; datae vero specialiter ad certum Episcopum, ei praesentari debent pro impetranda ordinatione.-3.o Hae quamdiu non revocantur,' durant; et cum sint gratiae ad instar, morte concendentis non expirant.

§. II.

De Temporibus Ordinationum.

134. Q. I. Quo tempore ordinationes sint faciendae?

R. 1. Prima tonsura quocumque anni tempore, die ac hora, etiam extra missam conferri potest, ut ex Pontificali Rom. et generali consuetudine.

2.o Minores ordines conferri possunt non tantum in consuetis ordinationibus, sed etiam quovis die dominico aut festo, hora matutina, nisi aliud consuetudo habeat, etiam sine jejunio, aut sacrificio ordinantis (cap. 1. et 3. hoc. tit. et Pontif. Rom.). Nomine autem Festi, proprie illud intelligitur, quod in foro a populo cele

bratur; sed attenta consuetudine, practice tutum est minores conferri posse die festo duplici, saltem de praecepto.

[Non possunt autem conferri post prandium, v. g. feria sexta antediem sabbati quatuor temporum, nisi adsit contraria immemorabilis consuetudo, quae licet tolerari possit, expedit tamen, ut Episcopus se conformet Rituali Romano tit. de Minor. Ordin. ut rescripsif. Cong. Conc. (in Portallegren. 13. Ap. 1720. in Thes. Resol.)]

3.o Ordines majores de jure communi conferri non possunt, nisi in sabbatis 4. temporum, sabbato Sitientium dominicam passionis praecedente, et sabbato Sancto, servato jejunio, et intra missam (Can. fin. d. 75. c. 1. 3. h. t. et Trid. sess. 23. c. 8. de ref.); contraria autem consuetudo penitus reprobatur c. 2. h. t. Quod si ex aliqua causa ordinatio omnium absolvi non potuit sabbato, fieri potest die dominica, continuato jejunio ecclesiastico; ita tamen, ut hi qui pridie unum sacrum ordinem susceperunt, non possint die dominica alterum suscipere ( c. 4. d. 75.), quia dies sabbati et dies dominica matutina, fictione juris censetur una dies. Privilegiatus autem quoad tempora et interstitia potest sequenti dominica suscipere alterum sacrum ordinem ; quia hic fictio cedere debet veritati, cum die dominica revera sit alia a die sabbati.

4. Consecratio Episcopi regulariter fieri debet die dominica, vel in natalitiis Apostolorum. (Can. fin. d. 51. Can. 1. et 5. d. 75.), servato ritu in Pontificali praescripto. Ad consecrationem Episcopi praeter unum principalem consecratorem, requiruntur duo assistentes Episcopi (c. 7. d. 23.), non tamen jure divino, cum hoc sufficienter non probetur, sed jure comm. ecclesiastico, in quo nec Metropolitanus, utpote inferior dispensare potest: quo sensu procedunt c. 5. d. 68., c. 6. 7. h. t. ; Papa autem concedere potest, ut Episcopus ab uno solum Episcopo consecretur, assistentibus duobus Abbatibus, vel personis in dignitate ecclesiastica constitutis; sicut S. Pium V. concessisse testatur Barb. Nam assistentia duorum vel plurium Episcoporum non videtur excedere ritum accidentalem, ut colligitur ex Can. 1. Apostolorum et c. 7. h. t.-Nec obstat Can. 5. d. 68., et Epist. Joan. III. ad Epp. Germaniae et Galliae, ubi dicitur : eum non esse Episcopum, qui minus, quam a tribus Episcopis factus fuerit. Nam hi et similes textus non negant characterem episcopalem ab uno Episcopo conferri posse, sed praecise ita consecratum quoad usum et exercitium ordinis episcopalis non esse Episcopum asseverant, nisi dispensatio papalis accedat. Sic communior sententia, donec aliter a Sede decidatur,

135. Q. II. Quid sint interstitia ordinationum?

R. Sunt certa intervalla, seu termini temporis, qui inter susceptionem unius et alterius ordinis ex juris dispositione intercedere debent. Et quidem :- 1.° Pro suscipiendis minoribus nulla requiruntur interstitia, sed eadem die prima tonsura cum minoribus conferri potest et solet.-2.o Inter minores et Subdiaconatum interstitium est unius anni; nisi aliud consuetudo habeat, vi cujus etiam alicubi eodem die Subdiaconatus cum minoribus conferri solet, cum talis consuetudo a Trid. non reprobetur.-3.o Similiter inter unum et alterum ordinem sacrum interstitium est unius anni: quia vero circa Episcopatum nihil constitutum est, suscepto Presbyteratu die sabbati, statim sequenti die dominico consecratio Episcopalis suscipi poterit: ita haec omnia traduntur in Trident. (Sess. 23. cap. 11. et seqq. de ref.). Annus autem iste non computatur mathematice, sed ecclesiastice, v. g. a quadragesima ad quadragesimam, etc. Ratio horum interstitiorum est, ut Clerici in

[ocr errors]

inferiori ordine diligenter se exerceant, majus vitae meritum, et doctrinam sibi comparent.-4.° Duo sacri ordines eodem die non sunt conferendi, ne quidem Regularibus, non obstantibus quibuscumque privilegiis ac indultis, cit. Trid. cap. 13. ibid. conformiter cap. 13. et 15. hoc tit.-Ex his patet, aliud esse interstitia, et statuta tempore ordinationum; nam per illa intelligitur certum temporis intervallum inter unum et alterum ordinem intercedens; per ista vero intelliguntur certi dies, quibus ordinationis fieri debent.

136. Q. III. Quis dispensare possit in interstitiis?

R. Papa, Legati Apostolici secundum limites suae potestatis, Episcopi, ac capitulum, sede vacante, ex Trid. Sess. 23. c. 13. de ref. cum suis subditis; imo et cum religiosis exemptis, qui quoad gratias dispensationum subjicere se possunt Episcopo. Haec tamen potestas non extenditur ad dispensationem extra' statuta tempora, nisi Episcopus specialem facultatem habeat etiam in his dispensandi. Causae dispensandi sunt:-1.a Si ordinandus est Referendarius utriusque Signaturae, familiaris Papae, Canonicus cathedralis, aut Collegiatae, magister, aut licentiatus sac. Theologiae vel sac. Canonum.-2. Si beneficium ordinem talem requirat.-3. Si penuria est sacerdotum, etiam regularium.—4.a Si iter nimis prolixum sit ad locum ordinationis.-5.a Ob solatium Patris et Matris excedentium annum 50., ex declaratione S. Cong., etc.

a

137. Q. IV. In quo loco facienda sit ordinatio?

R. 1. In propria dioecesi, extra quam Episcopus sine expressa licentia Ordinarii nec ordines, nec primam tonsuram conferre potest: nam in Trid. Sess. 6. c. 5. de refor. Eqiscopo prohibetur generaliter exercitium Pontificalium in aliena dioecesi.--[ Hac eadem ratione prohibitum est sex Cardinalibus Episcopis suburbicariis premovere ad ordines suos subditos in Urbe absque expressa licentia ejusdem Urbis Vicarii, non obstante quod ordinariam suam residentiam Romae habeant et moderna contraria opinio, utpote falso fundata in fictione juris ; quod scilicet capella palatii eorumdem Cardinalium Romae existentis censeretur per fictionem juris adhaerere ipsorum Episcopatui, reprobata est a Bened. XIV. tanquam contraria Conc. Trid., Constit. Alex. VII. Apostolica 7. August. 1662. et praxi inconcussae, ut ex ejusdem epistola typis datae, incip. Nell' ultima udienza, 15. Feb. 1753. ad Emin. Guadagni Urbis Vicarium, quae asservatur in secretaria ejus tribunalis de mandato Pontificis (lib. Decretorum d. anni pag. 56.). ]—Si locus, exemptus est et nullius dioecesis, sufficit licentia praelati exempti: si vero locus exemptus est in dioecesi, sed non de dioecesi, requiritur licentia non tantum praelati exempti, sed etiam Ordinarii loci. Barbos. et praxis.

2.o Ordinis majores conferendi sunt in Ecclesia cathedrali, vel alia digniori, praesentibus Canonicis, vel aliis Clericis (Trid. Sess. 23. cap. 8 de ref.); nisi consuetudo aliud habeat. Minores vero in quocumpe decenti loco (Can. 6. d. 75.).

138. Q. V. Quid juris servandum in ordinatione Regularium?

R. Servandam esse forma praescriptam in Decreto Clem. VIII. (De mandato 15. Maji 1596.), in quo statuuntur haec praecipua : -1.° Praelati regulares dare possunt suo subdito itidem regulari idoneo litteras commendatitias, non tamen ad alium quam Episcopum dioecesanum, in cujus territorio monasterium situm est.2.o Si dioecesanus abest, vel non est habiturus ordinationes, possunt dare subdito dictas litteras ad quecumque Episcopum extraneum, in quibus exprimatur haec causa absentiae, vel non futurae ordinationis; dummodo concessio litterarum de industria non differatur in tale tempus absentiae, vel non futurae ordinationis. —

3. Sic dimissus examinandus est ab Episcopo ordinaturo quoad doctrinam.— 4.° Subditur poena ; quod qui non fecerint, officii et dignitatis, šeu administrationis, ac vocis activae et pasivae privationem, ac alias arbitrio ejusdem SS. D. N. Papae reservatas, poenas incurrent. Hoc Decreto non stringitur praelatus plenissime exemptus cum clero et populo; sed is ad quemcumque catholicum Episcopum dare potest dimissorias: si vero tantum nullius est dioecesis, subditi ejus ordinabuntur ab Episcopo viciniore. Barbos. (lib. 1. jur. Eccl. c. 33. n. 61. et seqq.).

139. Q. VI. An Regulares habentes privilegium apostolicum recipiendi ordines a quocumque catholico Antistite, comprehendantur sub hoc decreto clementino?

R. Salvo Sedis apost. judicio, negative; ita Piasec. Barbos. Reiff. Pirhing. et communiter DD. S. J. et alii. Nam in cit. decr. nulla fit mentio aut revocatio privilegii hujusmodi ; ergo nihil prohibet illud stare per cap. 1. de Const. in 6., tum quia privilegium a Papa concessum debet aliquid speciale operari c. 25. de V. S. ibi: privilegium non esset lex privata, nisi aliquid specialiter indulgeret; sed privilegium ordines recipiendi a quocumque catholico Antistite, saltem illud quod post decretum concessum est, nihil speciale operaretur, ut de se patet ; ergo. Tale privilegium datum est S. J. a Greg. XIII. Constit. incip. Pium, et utile §. 3., sed cum clausula incommunicabilitatis: at sine tali clausula datum fuit Ordini S. Joannis Hierosolymitani a Pio IV. Constit. 9. incip. Circumspecta, §. 62., postea confirmata per Pium V. Greg. XIII. Sixtum V. Greg. XV. et Clem. VIII. (ut refert Barbos. parte 2. de Offic. et pot. Ep. alleg. 4. n. 65.). Item ab eodem Clem. VIII. post dictum Decretum, ann. 1596. die 23. Nov. simili privilegium absque clausula incommunicabilitatis concessum est Congregationi S. Joannis Evangelistae in Portugallia; atque ita nullum dubium est, haec privilegia competere omnibus Regularibus communionem privilegiorum habentibus; qualem etiam habet Scholarum Piarum Religio a Greg. XV., Const. Ad uberes 1622. die 15. Oct. plenissime confirmata a Clem. IX., Constit. Ex injuncto 1669. die 23. Oct. §. nos prospero.

Dices: Bened. XIII in Concilio Romano (tit. 5. de Tempp. Ord. c. 1.) declarat privilegia suscipiendi Ordines a quocumque catholico Antistite non aliter intelligi concessa, nisi cum clausula: servata forma decreti Clem. VIII.; et tit. 21. de Regul. praecipit Superioribus hoc decretum servare ad unguem; ergo privilegium hoc, Societati Jesu et aliis Ordinibus conces sum, novissime restrictum est ad formam decreti Clementini: imo in effectu revocatum, cum nihil speciale operetur. R. Cum hoc concilium Romanum non fuerit generale, sed provinciale congregatum ex Episcopis inter Capuanam Provinciam et Pisanam existentibus, ut ex bulla indictionis d. Conc., decreta illius non stringunt nisi subditos Provinciales, quibus hoc Concilium promulgatum est. Unde statutum illud (cit. c. 1.), licet stringat Regulares illius Provinciae ob speciales rationes pro ea militantes, non tamen stringit Regulares in nostris Provinciis, sed hi privilegiis muniti adhuc hodie tuto et licite ordinari possunt a quocumque catholico Episcopo, donec aliter a sancta Sede pro tota Ecclesia declaratum fuerit; atque ita non obligantur ad servandam formam decreti clementini. Ita haec responsio deducitur ex generali doctrina de obligatione conciliorum Provincialium, salvo semper judicio sanctae Sedis.

140. Q. VII. An dictum privilegium Societ. Jesu concessum, si adhuc hodie in suo vigore est, non obstante clausula incommunicabilitatis, communicetur aliis Regularibus communionem privilegiorum habentibus?

R. Negant communiter DD. Societ. Jesu, sed verius cum aliis, affirmative.

Ita Rodrig. Dian. Donat. Reiff. et alii, quorum sententiam bene ex clausulis efficacibus probat cit. Reiff. (tit. de privil. n. 64.). Et missis allis, probatur ex recentiori Const. Alex: VIII. Inscrutabili (28. Jul. 1690.), qua Pontifex iste ordini FF. B. M. de Mercede Redempt. Capt. concedit privilegia omnium Ordinum, praecipue Clericorum regularium infirmis ministrantium pauperum Matris Dei, ac Scholarum Piarum, nec non Societati Jesu, etc. concessa, quibuscumque verbòrum expressionibus, et tenoribus in genere, vel in specie, ac particulariter, et quavis alia sint speciali nota digna, difficilisque concessionis, et quae in generali concessione non veniunt, etc. Ex his videre licet non posse desiderari, ut quid amplius et efficacius positum fuisset ad participandum privilegium recipiendi ordines a quocumque catholico antistite. Et quia in hac Alexandrina Bulla nulla fit restrictio, dubium esse nequit; quin privilegium istud Societ. Jesu, non obstante clausula incommunicabilitatis, omnibus aliis Regularibus communionem privilegiorum habentibus communicetur. In praxi autem parum refert, sive privilegium hoc com-municetur, sive non, cum aliis Ordinibus simile privilegium absque clausula incommunicabilitatis concessum sit, ut non sit opus refugere ad privilegium Gregorianum Societ. Jesu concessum.

Dices cum P. Pichler (tit. de privil. n. 13.): Dispositiones generales non derogant specialibus; sed dispositiones in aliis Bullis communicationem concedentibus sunt generales; ergo non derogant clausulae incommunicabilitatis, nisi addatur: non obstante tali clausula.—R. Sed in cit. Const. Alex. VIII. dispositio est specialis et individualis, ut nemo non videt, cum clausulae istae aequivalenter, imo synonymice in sensu juridico importent hanc clausulam: non obstante clausula incommunicabilitatis.

141. Q. VIII. An certum sit, hodie Regularibus competere privilegia apostolica suscipiendi sacros ordines extra tempora?

R. Affirmative, ut ex pluribus Bullis constat. Et ne inter Episcopos et Regulares dubia et controversiae remanerent, idipsum declaravit Bened. XIII. in Conc. Rom. tit. 5. de Tempp. Ord. c. 2. ibi: Cum privilegia ipsa in suo robore persistant, nec iis derogatum esse constet, decernimus proinde Regulares eosdem absque novo indulto Apostolico tuto posse extra tempora ordinari.

[Circa Regularium ordinationes ex Constit. Bened. XIV. Imposit. (27. Sept. 1747.) attendenda sunt sequentia:

1.° Poenas omnes statutas tam contra Superiores regulares, quam contra promotos, et Episcopos promoventes transgressores decreti Clem. VIII., incurri ipso facto absque alia declaratione.

2. In litteris dimissoriis inseri debere authenticum testimonium Vicarii generalis, vel Cancellarii, vel Secretarii Episcopi dioecesani, quod ipse, vel absit, vel non de proximo sit habiturus ordinationes statuto tempore; alias dictae litterae nullius sint roboris, sub poenis ipso facto incurrendis contra Episcopos alienum subditum sine legitimis dimissoriis ordinantes impositis.

3.

ginis.

Regulares non teneri ostendere dimissorias Ordinariorum propriae ori

4. Privilegia suscipiendi Ordines a quocumque illis solis Regularibus suffragari, quibus post Trid. nominatim atque directe, non vero per communicationem concessa fuerint; et haec indulta non censeri, nisi vel post ipsius Trident. confirmationem reipsa fuerint concessa; vel quatenus antea concessa, et postea confirmata esse asserantur, hujusmodi confirmationes in forma specifica cum litterali 7

TOMO I.

« PredošláPokračovať »