Obrázky na stránke
PDF
ePub

Mox etiam, si fortè vacas, sequere ; et procul audi
Quid ferat, et quare sibi nectat uterque coronam.
Cædimur, et totidem plagis consumimus hostem,
Lento Samnites ad lumina prima duello.

Discedo Alcæus puncto illius: ille meo quis?
Quis, nisi Callimachus? si plus adposcere visus,
Fit Mimnermus, et optivo cognomine crescit. 101
Multa fero, ut placem genus irritabile vatum,
Cùm scribo, et supplex populi suffragia capto.
Idem, finitis studiis, et mente receptâ,
Obturem patulas impune legentibus aures.
Ridentur, mala qui componunt carmina:

verùm

Gaudent scribentes; et se venerantur, et ultro,
Si taceas, laudant quidquid scripsere, beati.
At qui legitimum cupiet fecisse poëma,

Cum tabulis animum censoris sumet honesti : 110
Audebit, quæcunque parum splendoris habebunt,
Et sine pondere erunt, et honore indigna ferentur,
Verba movere loco, quamvis invita recedant,
Et versentur adhuc intra penetralia Vestæ.
Obscurata diu populo bonus eruet, atque
Proferet in lucem speciosa vocabula rerum,
Quæ, priscis memorata Catonibus atque Cethegis,
Nunc situs informis premit, et deserta vetustas.
Adsciscet nova, quæ genitor produxerit usus;
Vehemens, et liquidus, puroque simillimus amni,
Fundet opes, Latiumque beabit divite linguâ : 121
Luxuriantia compescet; nimis aspera sano
Lævabit cultu; virtute carentia tollet:
Ludentis speciem dabit, et torquebitur, ut qui
Nunc Satyrum, nunc agrestem Cyclopa movetur.
Prætulerim scriptor delirus inersque videri,
Dum mea delectent mala me, vel denique fallant,
Quàm sapere, et ringi. Fuit haud ignobilis Argis,

130

Qui se credebat miros audire tragœdos,
In vacuo lætus sessor plausorque theatro;
Cetera qui vitæ servaret munia recto
More; bonus sanè vicinus, amabilis hospes,
Comis in uxorem: posset qui ignoscere servis,
Et signo læso non insanire lagenæ :

Posset qui rupem et puteum vitare patentem.
Hic ubi, cognatorum opibus curisque refectus,
Expulit helleboro morbum bilemque meraco,
Et redit ad sese: "Pol, me occidistis, amici,
Non servâstis," ait, "cui sic extorta voluptas,
Et demtus per vim mentis gratissimus error !"

Nimirum sapere est abjectis utile nugis, 141 Et tempestivum pueris concedere ludum; Ac non verba sequi fidibus modulanda Latinis, Sed veræ numerosque modosque ediscere vitæ.

Quocirca mecum loquor hæc, tacitusque reSi tibi nulla sitim finiret copia lymphæ, [cordor; Narrares medicis: quòd, quanto plura parâsti, Tanto plura cupis, nulline faterier audes? Si vulnus, tibi monstratâ radice vel herbâ, Non fieret levius, fugeres, radice vel herbâ 150 Proficiente nihil, curarier? Audieras, cui Rem Dî donarent, illi decedere pravam Stultitiam; et, cùm sis nihilo sapientior ex quo Plenior es, tamen utêris monitoribus îsdem? At si divitiæ prudentem reddere possent, Si cupidum timidumque minùs te; nempe ruViveret in terris te si quis avarior uno. [beres, Si proprium est, quod quis librâ mercatur et ære; Quædam, si credis consultis, mancipat usus; Qui te pascit ager, tuus est: et villicus Orbî, 160 Cùm segetes occat, tibi mox frumenta daturus, Te dominum sentit: das nummos, accipis uvam, Pullos, ova, cadum temeti: nempe modo isto

171

Paulatim mercaris agrum, fortasse trecentis,
Aut etiam supra, nummorum millibus emtum.
Quid refert, vivas numerato nuper, an olim ?
Emtor Aricini quondam Veientis et arvi
Emtum cœnat olus, quamvis aliter putat: emtis
Sub noctem gelidam lignis calefactat abenum.
Sed vocat usque suum, quà populus adsita certis
Limitibus vicina refigit jurgia: tanquam
Sit proprium quidquam, puncto quod mobilis
horæ,
[supremâ,
Nunc prece, nunc pretio, nunc vi, nunc morte
Permutet dominos, et cedat in altera jura.
Sic, quia perpetuus nulli datur usus, et hæres
Hæredem alterius, velut unda supervenit undam;
Quid vici prosunt, aut horrea? quidve Calabris
Saltibus adjecti Lucani, si metit Orcus
Grandia cum parvis, non exorabilis auro?
Gemmas, marmor, ebur, Tyrrhena sigilla, ta-
bellas,

180

Argentum, vestes Gætulo murice tinctas,
Sunt qui non habeant, est qui non curet habere.
Cur alter fratrum cessare, et ludere, et ungi,
Præferat Herodis palmetis pinguibus; alter
Dives et importunus, ad umbram lucis ab ortu
Sylvestrem flammis et ferro mitiget agrum ;
Scit Genius, natale comes qui temperat astrum,
Naturæ Deus humanæ, mortalis in unum-
Quodque caput, vultu mutabilis, albus et ater.
Utar, et ex modico, quantum res poscet,

acervo

190

Tollam; nec metuam, quid de me judicet hæres, Quòd non plura datis invenerit et tamen idem Scire volam, quantùm simplex bilarisque nepoti Discrepet, et quantùm discordet parcus avaro. Distat enim, spargas tua prodigus, an neque sumInvitus facias, neque plura parare labores: [tum

252 Q. HORATII FLACCI EPIST. LIB. II. 2.

Ac potiùs, puer ut festis Quinquatribus olim, Exiguo gratoque fruaris tempore raptim. Pauperies immunda domûs procul absit: ego

utrùm

199

Nave ferar magnâ an parvâ, ferar unus et idem.
Non agimur tumidis velis Aquilone secundo:
Non tamen adversis ætatem ducimus Austris:
Viribus, ingenio, specie, virtute, loco, re,
Extremi primorum, extremis usque priores.
Non es avarus; abi. Quid? cetera jam simul
Cum vitio fugêre? caret tibi pectus inani [isto
Ambitione? caret mortis formidine, et irâ?
Somnia, terrores magicos, miracula, sagas,
Nocturnos lemures, portentaque Thessala rides?
Natales gratè numeras? ignoscis amicis?
Lenior et melior fis accedente senectâ?
Quid te exemta juvat spinis de pluribus una?
Vivere si rectè nescis, decede peritis.
Lusisti satìs, edisti satìs, atque bibisti ;
Tempus abire tibi est; ne potum largiùs æquo
Rideat, et pulset lasciva decentiùs ætas.

210

QUINTI HORATII FLACCI

EPISTOLA

AD PISONES,

DE ARTE POETICA.

Majorem natu Pisonis filiorum, ad versus faciendos proclivem, rei poëticæ difficultate demonstrata, et traditis præceptis, ad studium longius et acrius hortatur.

I. HUMANO capiti cervicem pictor equinam
Jungere si velit, et varias inducere plumas
Undique collatis membris, ut turpiter atrum
Desinat in piscem mulier formosa supernè,
Spectatum admissi, risum teneatis, amici?"
Credite, Pisones, isti tabulæ fore librum
Persimilem, cujus, velut ægri somnia, vanæ
Fingentur species: ut nec pes nec caput uni
Reddatur formæ.-" Pictoribus atque poëtis 9
Quidlibet audendi semper fuit æqua potestas."-
Scimus, et hanc veniam petimusque damusque
vicissim :

Sed non ut placidis coëant immitia, non ut
Serpentes avibus geminentur, tigribus agni.
Hor.

H

« PredošláPokračovať »