Obrázky na stránke
PDF
ePub

Fert vallum, et arma miles, et spadonibus
Servire rugosis potest!

15 Interque signa, turpe! militaria

20

Sol aspicit conopeum.

Ad hoc frementes verterunt bis mille equos
Galli canentes Cæsarem:

Hostiliumque navium in portu latent
Puppes sinistrorsùm citæ.

Io triumphe! tu moraris aureos
Currus, et intactas boves?

Io triumphe! nec Jugurthino parem
Bello reportasti Ducem;

25 Neque Africano, cui super Carthaginem
Virtus sepulcrum condidit.

30

Terrâ marique victus hostis, Punico
Lugubre mutavit sagum.

Aut ille centum nobilem Cretam urbibus,

Ventis iturus non suis,

Exercitatas aut petit Syrtes Noto,

Aut fertur incerto mari.

Capaciores affer hùc, puer, scyphos,
Et Chia vina, aut Lesbia;

35 Vel, quod fluentem nauseam coërceat,
Metire nobis Cæcubum.

Curam metumque Cæsaris rerum juvat
Dulci Lyæo solvere.

[ocr errors][ocr errors][merged small][merged small]

Mala soluta navis exit alite,

Ferens olentem Mævium.

Ut horridis utrumque verberes latus,
Auster, memento fluctibus.

5 Niger rudentes Eurus inverso mari,
Fractosque remos differat.

Insurgat Aquilo, quantus altis montibus
Frangit trementes ilices.

10

Nec sidus atrâ nocte amicum appareat,
Quà tristis Orion` cadit;
Quietiore nec feratur æquore,

Quàm Graïa victorum manus,
Cùm Pallas usto vertit iram ab Ilio
In impiam Ajacis ratem.

15 0, quantus instat navitis sudor tuis,
Tibique pallor luteus,

20

5

Et illa non virilis ejulatio,

Preces et aversum ad Jovem,
Ionius udo cùm remugiens sinus
Noto carinam ruperit,

Opima quòd si præda, curvo littore
Porrecta, mergos juveris;
Libidinosus immolabitur caper,

Et agna tempestatibus.

[merged small][ocr errors]

Horrida tempestas cœlum contraxit, et imbres
Nivesque deducunt Jovem ':

Nunc mare, nunc silvæ

Threïcio Aquilone sonant. Rapiamus, amici,
Occasionem de die;

Dumque virent genua,

Et decet, obductà solvatur fronte senectus.

Tu vina Torquato move

Consule pressa meo :

10 Cætera mitte loqui. Deus hoc fortasse benignå Reducet in sedem vice.

15

Nunc et Achæmeniâ

Perfundi nardo juvat, et fide Cylleneâ

Levare diris pectora

Sollicitudinibus :

Nobilis ut grandi cecinit Centaurus alumno2;

1 Jupiler, se dit pour l'air dont il est le Dieu. 2 Chiron, gouverneur d'Achille.

20

<< Invicte mortalis, Dea

Nate puer Thetide,

Te manet Assaraci tellus, quam frigida parvi
Findunt Scamandri flumina3,

Lubricus et Simoïs;

Unde tibi reditum certo subtemine Parcæ
Rupêre, nec mater domum
Cærula te revehet.

25 Illic omne malum vino cantuque levato,
Deformis ægrimoniæ
Dulcibus alloquiis. >>

3 Les environs de Troie.

XI. AD POPULUM ROMANUM.
Ut Romam deserat bellis civilibus semper æstuantem.

Altera jam teritur bellis civilibus ætas ':
Suis et ipsa Roma viribus ruit:

Quam neque finitimi valuerunt perdere Marsi,
Minacis aut Etrusca Porsenæ manus;

1

5 Æmula nec virtus Capuæ 2, nec Spartacus3 acer, Novisque rebus infidelis Allobrox",

10

Nec fera cæruleâ domuit Germania pube,
Parentibusque abominatus Annibal;
Impia perdemus devoti sanguinis ætas;
Ferisque rursùs occupabitur solum.

1 Qui assiégea Rome, voulant rétablir les Tarquins.

2 Сариӕ : cette république avait fait alliance avec Annibal, dans l'espérance de devenir à son tour la capitale de l'Italie.

3

Spartacus, auteur de la guerre des esclaves.

* Les Allobroges, habitants de la Savoie et du Dauphiné. Les députés de ce peuple étaient entrés dans la conspiration de Lentulus, en faveur de Catilina; mais ils le trahirent, et découvrirent tout à Cicéron.

Barbarus, heu ! cineres insistet victor; et Urbem
Eques sonante verberabit ungulâ :

Quæque carent ventis et solibus, ossa Quirini,
Nefas videre! dissipabit insolens.

15 Fortè, quid expediat, communiter, aut melior pars, Malis carere quæritis laboribus?

20

Nulla sit hâc potior sententia: (Phocæorum 5
Velut profugit execrata civitas

Agros, atque Lares patrios, habitandaque fana
Apris reliquit, et rapacibus lupis)

Ire, pedes quocumque ferent, quocumque per undas
Notus vocabit, aut protervus Africus.

Sic placet? an melius quis habet suadere? Secundâ
Ratem occupare quid moramur alite?

23 Sed juremus in hæc: Simul imis saxa renårint
Vadis levata, ne redire sit nefas;

30

[ocr errors]

Neu conversa domum pigeat dare lintea, quando
Padus Matina laverit cacumina;

In mare seu celsus procurrerit Apenninus,
Novâque monstra junxerit libidine

Mirus amor juvet ut tigres subsidere cervis,
Adulteretur et columba milvio:

Credula nec fulvos timeant armenta leones,
Ametque salsa lævis hircus æquora.

35 Hæc, et quæ poterunt reditus abscindere dulces,
Eamus omnis execrata civitas,

40

Aut pars indocili melior grege: mollis et exspes
Inominata perprimat cubilia.

Vos, quibus est virtus, muliebrem tollite luctam,
Etrusca præter et volate littora.

Nos manet Oceanus circumvagus; arva, beata
Petamus arva, divites et insulas,

Peuples de l'Ionie, qui, assiégés par les troupes de Cyrus, ne trouvèrent point d'autre moyen de sauver leur liberté que d'abandonner leur patrie. Ce sont eux qui vinrent fonder dans les Gaules la ville de Marseille.

Matina, ville maritime du pays des Salentins; dans le pays qui est aujourd'hui la Terre d'Otrante, au royaume de Naples.

Reddit ubi Cererem tellus inarata quotannis,
Et imputata floret usque vinea;

45 Germinat et nunquam fallentis termes olivæ; Suamque pulla ficus ornat arborem;

50

Mella cavâ manant ex ilice; montibus altis
Levis crepante lympha desilit pede.
Illic injussæ veniunt ad mulctra capellæ,
Refertque tenta grex amicus ubera;
Nulla nocent pecori contagia; nullius astri
Gregem æstuosa torret impotentia.
Nec vespertinus circumgemit ursus ovile;
Nec intumescit alta viperis humus.
55 Pluraque felices mirabimur: ut neque largis
Aquosus Eurus arva radat imbribus,
Pinguia nec siccis urantur semina glebis,
Utrumque Rege temperante cœlitum.
Non huc Argoo contendit remige pinus,
Neque impudica Colchis intulit pedem.
Non huc Sidonii torserunt cornua nautæ,
Laboriosa nec cohors Ulysseï.

60

Jupiter illa piæ secrevit littora genti,
Ut inquinavit ære tempus aureum,
65 Ere, dehinc ferro duravit sæcula, quorum
Piis secunda, vate me, datur fuga.

XII. AD CANIDIAM.

Fictá palinodia, ipsam pejus urit.

Jam jam efficaci do manus scientiæ :
Supplex et oro regna per Proserpinæ,
Per et Dianæ non movenda numina,
Per atque libros carminum valentium
5 Refixa cœlo devocare sidera,

Canidia, parce vocibus tandem sacris;
Citumque retrò volve, volve turbinem.
Movit nepotem 'Telephus2 Nereïum,

1 Achille, fils de Thétis.

2 Télèphe blessé par Achille, et ensuite guéri par lui.

« PredošláPokračovať »