Obrázky na stránke
PDF
ePub

Longa quibus facies ovis erit, illa memento,
Ut succi melioris, et ut magis alba rotundis,
Ponere namque marem cohibent callosa vitellum.
15 Caule suburbano, qui siccis crevit in agris,
Dulcior. Irriguo nihil est elutius horto.

Si vespertinus subitò te oppresserit hospes;
Ne gallina, malum, responset 5 dura palato,
Doctus eris vivam misto mersare Falerno :
20 Hoc teneram faciet. Pratensibus optima fungis
Natura est: aliis malè creditur. Ille salubres
Estates peraget, qui nigris prandia moris
Finiet, ante gravem quæ legerit arbore solem.
Aufidius forti miscebat mella Falerno":
25 Mendose; quoniam vacuis committere venis
Nil nisi lene decet. Leni præcordia mulso
Prolueris meliùs. Si dura morabitur alvus,
Mitulus et viles pellent obstantia conchæ,
Et lapathi brevis herba, sed albo non sine Coo.
30 Lubrica nascentes implent conchylia lunæ.
Sed non omne mare est generosæ fertile testæ.
Murice Baiano melior Lucrina peloris :
Ostrea Circæis, Miseno oriuntur echini;
Pectinibus patulis jactat se molle Tarentum.

35

Nec sibi cœnarum quivis temerè arroget artem, Non priùs exactâ tenui ratione saporum. Nec satis est carâ pisces averrere menså, Ignarum quibus est jus aptius, et quibus assis Languidus in cubitum jam se conviva reponet". 40 Umber, et ilignâ nutritus glande, rotundas Curvet aper lances carnem vitantis inertem. Nam Laurens malus est, ulvis et arundine pinguis. Vinea summittit capreas non semper edules. Fœcundi leporis, sapiens sectabitur armos.

45 Piscibus, atque avibus, quæ natura, et foret ætas,

5 Ne réplique point, ne raisonne point contre le palais. Cette boisson, composée de vin et de miel, se servait au commencement du repas.

7 Se remettre sur le coude, c'était recommencer à manger. Il faut se rappeler la manière dont les anciens étaient à table.

Ante meum nulli patuit quæsita palatum.

Sunt quorum ingenium nova tantùm crustula promit.
Nequaquàm satis in re unâ consumere curam :
Ut si quis solum hoc, mala ne sint vina, laboret;
50 Quali perfundat pisces securus olivo.

Massica si tœlo supponas vina sereno;
Nocturna, si quid crassi est, tenuabitur aurâ,
Et decedet odor nervis inimicus: at illa
Integrum perdunt lino vitiata saporem.
55 Surrentina vafer qui miscet fæce Falernå
Vina, columbino limum benè colligit ovo:
Quatenùs ima petit volvens aliena vitellus.
Tostis marcentem squillis recreabis et Afrå
Potorem cochleâ; nam lactuca innatat acri
60 Post vinum stomacho; pernâ magis ac magis hillis
Flagitat in morsus refici: quin omnia malit,
Quæcumque immundis fervent allata popinis.
Est operæ pretium duplicis pernoscere juris
Naturam. Simplex è dulci constat olivo,
65 Quod pingui miscere mero muriâque decebit,
Non alia quàm quâ Byzantia putuit orca.
Hoc ubi confusum sectis inferbuit herbis,
Corycioque croco sparsum stetit, insuper addes
Pressa Venafranæ quod bacca remisit olivæ.
Picenis cedunt pomis Tiburtia succo:

70

Nam facie præstant. Venucula9 convenit ollis:
Rectiùs Albanam fumo duraveris uvam.

Hanc ego cum malis, ego fæcem prim.us, et halec, Primus et invenior piper album, cum sale nigro 75 Incretum, puris circum posuisse catillis.

Immane est vitium dare millia terna macello,
Angustoque vagos pisces urgere catino.

Magna movent stomacho fastidia, seu puer unctis
Tractavit calicem manibus, dum furta ligurit;
O Sive gravis veteri crateræ limus adhæsit.

Vilibus in scopis, in mappis, in scobe, quantus
Consistit sumptus? neglectis, flagitium ingens.

Coryce, montagne de Cilicie, dont on tirait le safran 9 Espèce de raisin.

Ten' lapides varios lutulentâ radere palmâ,
Et Tyrias dare circùm illota toralia vestes,
85 Oblitum, quantò curam, sumptumque minorem
Hæc habeant, tantò reprendi justius illis,
Quæ nisi divitibus nequeunt contingere mensis?
HORATIUS.

Docte Cati, per amicitiam, Divosque rogatus,
Ducere me auditum, perges quorumque memento.
90 Nam quamvis referas memori mihi pectore cuncta,
Non tamen interpres tantumdem juveris: adde
Vultum habitumque hominis, quem tu vidisse beatus
Non magni pendis, quia contigit. At mihi cura
Non mediocris inest, fontes ut adire remotos,
93 Atque haurire queam vitæ præcepta beatæ.

V. TIRESIAS.

In testamentorum captatores.

ULYSSES.

Hoc quoque, Tiresia', præter narrata, petenti
Responde: Quibus amissas reparare queam res
Artibus atque modis?.... Quid rides?

TIRESIAS.

Jamne doloso

Non satis est Ithacam revehi, patriosque Penates

5 Aspicere?

ULYSSES.

O nulli quidquam mentite, vides ut

Nudus inopsque domum redeam, te vate: neque illic
Aut apotheca procis 2 intacta est, aut pecus. Atqui

'Devin célèbre; Ulysse, dans l'Odyssée, évoque son ombre des enfers, et en apprend ce qui doit lui arriver. V. I. 10. 2 Les amants de Pénélope.

Et genus, et virtus, nisi cum re, vilior algå est.

TIRESIAS.

Quando pauperiem, missis ambagibus, horres,
10 Accipe quâ ratione queas ditescere. Turdus,
Sive aliud privum dabitur tibi; devolet illuc,
Res ubi magna nitet, domino sene: dulcia poma,
Et quoscumque feret cultus tibi fundus honores,
Ante Larem gustet venerabilior Lare dives;
15 Qui quamvis perjurus erit, sine gente, cruentus
Sanguine fraterno, fugitivus; ne tamen illi
Tu comes exterior, si postulet, ire recuses.

ULYSSES.

Utne 3 tegam spurco Damæ latus? Haud ita Troja Me gessi, certans semper melioribus.

20 Pauper eris.

TIRESIAS.

Ergo

ULYSSES.

Fortem hoc animum tolerare jubebo", Et quondam majora tuli. Tu protinùs, unde Divitias, ærisque ruam, dic, augur, acervos.

TIRESIAS.

Dixi equidem, et dico: Captes astutus ubique Testamenta senum: neu, si vafer unus et alter 25 Insidiatorem præroso fugerit hamo,

Aut spem deponas, aut artem illusus omittas.
Magna minorve foro si res certabitur olim,
Vivet uter locuples, sine gnatis, improbus, ultrò
Qui meliorem audax vocet in jus, illius esto
30 Defensor; famâ civem, causâque priorem

3 C'est le premier mouvement d'une âme un peu fière.
Dama est un nom d'esclave.

5 Il s'adoucit déjà et s'impatiente seulement de ne voir pas encore l'argent venir.

Sperne, domi si gnatus erit, fœcundave conjux.
Quinte, puta, aut Publi (gaudent prænomine molles
Auricula) tibi me virtus tua fecit amicum.

Jus anceps novi: causas defendere possum.
35 Eripiet quivis oculos citiùs mihi, quàm te
Contemptum cassà nuce pauperet. Hæc mea cura es
Ne quid tu perdas, neu sis jocus. Ire domum, atque
Pelliculam curare jube. Fi cognitor ipse;

Persta atque obdura: seu rubra canicula findet 40 Infantes statuas; seu pingui tentus omaso Furius hibernas cand nive conspuet Alpes. Nonne vides, aliquis cubito stantem propè tangens Inquiet, ut patiens, ut amicis aptus, ut acer? Plures adnabunt thunni?, et cetaria crescent. 45 Si cui prætereà validus malè filius in re Præclarâ sublatus aletur; ne manifestum Colibis obsequium nudet te, leniter in spem Adrepe officiosus, ut et scribare secundus Hæres et, si quis casus puerum egerit Orco, 50 In vacuum venias. Perrarò hæc alea 8 fallit.

Qui testamentum tradet tibi cumque legendum, Abnuere, et tabulas à te removere memento: Sic tamen, ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu: solus, multisne cohæres, 55 Veloci percurre oculo. Plerumque recoctus Scriba ex quinqueviro9 corvum deludet hiantem, Captatorque dabit risus Nasica Corano.

ULYSSES.

Num furis? an prudens ludis me, obscura canendo?

Il y a encore des pays où l'on n'apostrophe les grands que par leur nom de baptême, qui répond au prénom des Romains; Dom Juan, Dom Pèdre, etc.

'Thon, poisson de mer commun dans la Méditerranée. 8 Coup de dez.

9 Quinquevir, espèce de commissaire, ou officier de justice dans les villes municipales.

« PredošláPokračovať »