Obrázky na stránke
PDF
ePub

Sed satis est orare Jovem, quæ ponit et aufert:
Det vitam, det opes: æquum mî animum ipse parabo".

Horace parle ici d'après les principes de tous les philosophes païens. Ils ne voulaient pas que les Dieux, non plas que les hommes, eussent aucun pouvoir sur leur esprit.

XIX. AD MÆCENATEM.

Prisco si credis, Mæcenas docte, Cratino',
Nulla placere diù, nec vivere carmina possunt,
Quæ scribuntur aquæ potoribus. Ut malè sa nos
Adscripsit Liber Satyris Faunisque poëtas2,
5 Vina ferè dulces oluerunt manè Camœnæ.

Laudibus arguitur vini vinosus Homerus.
Ennius ipse pater nunquàm, nisi potus, ad arına
Prosiluit dicenda. Forum putealque Libonis
Mandabo siccis, adimam cantare severis.
10 Hoc simul edixit, non cessavêre poëtæ
Nocturno certare mero, putere diurno.
Quid? si quis vultu torvo ferus, et pede nudo,
Exiguæque toga simulet textore Catonem 3;
Virtutemne repræsentet, moresque Catonis?
15 Rupit Hiarbitam Timagenis æmula lingua;
Dùm studet urbanus, tenditque disertus haberi.
Decipit exemplar vitiis imitabile. Quòd si
Pallerem casu, biberent exsangue cuminum.
O imitatores, servum pecus, ut mihi sæpè
20 Bilem, sæpè jocum vestri movêre tumultus!
Libera per vacuum posui vestigia princeps,
Non aliena meo pressi pede. Qui sibi fidit

Cet ancien poëte aimait beaucoup le vin.

2 C'est ainsi qu'au moyen de la fable on a su ennoblir tous les vi

3 C n'est point par leurs défauts, qu'il faut imiter les hommes célèbres.

5

Dux, regit examen. Parios ego primus ïambos
Ostendi Latio, numeros animosque secutus
25 Archilochi, non res et agentia verba Lycamben.
Ac ne me foliis ideò brevioribus ornes,

Quòd timui mutare modos, et carminis artem : Temperat Archilochi Musam pede mascula Sappho : Temperat Alcæus : sed rebus et ordine dispar 30 Nec socerum quærit, quem versibus oblinat atris; Nec sponsæ laqueum famoso carmine nectit. Hunc ego non alio dictum priùs ore, Latinis Vulgavi fidicen. Juvat immemorata ferentem Ingenuis oculisque legi, manibusque teneri. 33 Scire velis, mea cur ingratus opuscula lector Laudet, ametque domi, premat extrà limen iniquus? Non ego ventosæ plebis suffragia venor

Impensis cœnarum, et tritæ munere vestis". Non ego nobilium scriptorum auditor et ultor, 40 Grammaticas ambire tribus et pulpita dignor. Hinc illæ lacrymæ. Spissis indigna theatris Scripta pudet recitare, et nugis addere pondus, Si dixi: Rides, ait, et Jovis & auribus ista Servas fidis enim manare poëtica mella

:

45 Te solum, tibi pulcher. Ad hæc ego naribus uti
Formido; et lactantis acuto ne secer ungui,
Displicet iste locus, clamo, et diludia 10 posco.
Ludus enim genuit trepidum certamen, et iram,
Ira truces inimicitias, et funebre bellum.

Dux est ici la principale abeille, conduisant l'essaim; Roi selon Virgile, et les anciens; Reine selon M. de Réaumur, etc. 5 Ile de l'Archipel, patrie d'Archiloque. Horace indique

ici ce que nous appelons ses Épodes.

Ce que faisaient sans doute quelques auteurs.

7 Les sociétés littéraires de ce temps-là.

8 D'Auguste.

Ce lieu ne me convient pas; c'est un prétexte pour éluder le combat, sans paraître reculer.

: Délai qu'on accordait aux gladiateurs pour se préparer.

[ocr errors]

XX. AD LIBRUM SUUM.

Vertumnum, Janumque 1, Liber, spectare videris;
Scilicet ut prostes Sosiorum pumice 2 mundus.
Odisti claves, et grata sigilla pudico:

Paucis ostendi gemis, et communia laudas,
5 Non ita nutritus. Fuge, quò discedere gestis.
Non erit emisso reditus tibi. Quid miser egi?
Quid volui? dices, ubi quis te læserit. Et scis
In breve te cogi, plenus cùm languet amator.
Quòd si non odio peccantis desipit augur,
10 Carus eris Romæ, donec te deserat ætas 3.
Contrectatus ubi manibus sordescere vulgi
Coperis; aut tineas pasces taciturnus inertes,
Aut fugies Uticam, aut vinctus mitteris Ilerdam.
Ridebit monitor non exauditus; ut ille,

15 Qui malè parentem in rupes detrusit asellum
Iratus. Quis enim invitum servare laboret ?
Hoc quoque te manet, ut pueros elementa docentem
Occupet extremis in vicis balba senectus.

Cùm tibi sol tepidus plures admoverit aures;
20 Me libertino natum patre, el in tenui re
Majores pennas nido extendisse loquêris:
Ut quantùm generi demas, virtutibus addas.
Me primis urbis belli placuisse domique:
Corporis exigui, præcanum, solibus aptum,
25 Irasci celerem, tamen ut placabilis essem.
Fortè meum si quis te percontabitur ævum,

Les boutiques de libraires étaient aux environs des statues de ces deux Divinités.

2 Les livres étaient des volumes, c'est-à-dire des feuilles de parchemin préparées avec la pierre ponce, et qui se roulaient comme nos cartes géographiques. C'était l'affaire du libraire. Les Sosies étaient apparemment des libraires renommés pour leur talent.

2 Le mérite de la nouveauté.

Me quater undenos sciat implevisse decembres,
Collegam Lepidum quo duxit Lollius anno".

L'an de Rome 732. Auguste ayant refusé le consulat qui lui avait été déféré, Lollius, son collègue, tint les comices en son absence, et fit nommer Lépidus.

LIBER SECUNDUS.

I. AD AUGUSTUM.

Cùm tot sustineas et tanta negotia solus,
Res Italas armis tuteris, moribus ornes,
Legibus emendes; in publica commoda peccem,
Si longo sermone morer tua tempora, Cæsar.
5 Romulus, et Liber pater, et cum Castore Pollux,
Post ingentia facta, Deorum in templa recepti.
Dùm terras hominumque colunt genus, aspera belia
Componunt, agros assignant, oppida condunt;
Ploravêre suis non respondere favorem

10 Speratum meritis. Diram qui contudit hydram,
Notaque fatali portenta labore subegit ',
Comperit invidiam supremo fine domari.
Urit enim fulgore suo, qui prægravat artes
Infrà se positas: extinctus amabitur idem.

15

Præsenti tibi maturos largimur honores,
Jurandasque tuum per nomen ponimus aras,
Nil oriturum aliàs, nil ortum taie fatentes.

Sed tuus hic populus sapiens et justus in uno,
Te nostris ducibus, te Gralis anteferendo,
20 Cætera nequaquàm simili ratione modoque
Estimat; et nisi quæ terris semota suisque
Temporibus defuncta videt, fastidit et odit :
Sic fautor veterum, ut tabulas peccare vetantes,
Quas bis quinque viri, sanxerunt foedera regum
25 Vel Gabiis, vel cum rigidis æquata Sabinis,

↑ Hercule.

2

* Brûle comme le soleil lorsqu'on veut le regarder fixement.

« PredošláPokračovať »