Et studiis annos septem dedit, inscnuitque
Libris et curis, statuà taciturnius exit

Plerumque, et risu populum quatit. Hic ego rcrum 85 Fluctibus in mediis, et tempestatibus urbis, Verba lyræ motura sonum connectere digner? Frater erat Romæ consulti rhetor; ut alter Alterius sermone meros audiret honores; Gracchus ut hic illi foret, huic ut Mucius ille. 90 Qui minùs argutos vexat furor iste poëtas? Carmina compono, hic elegos, mirabile visu! Cœlatumque novem musis opus! aspice primùm Quanto cum fastu, quanto molimine circumSpectemus vacuam Romanis vatibus ædem.

95 Mox etiam, si fortè vacas, sequere, et procul audi Quid ferat, et quare sibi nectat uterque coronam. Cædimur, et totidem plagis consumimus hostem, Lento Samnites ad lumina prima duello.

Discedo Alcæus puncto illius : ille meo quis? 100 Quis, nisi Callimachus 9? Si plus adposcere visus, Fit Mimnermus 1o, et optivo cognomine crescit.

Multa fero, ut placem genus irritabile vatum,
Cùm scribo, et supplex populi suffragia capto:
Idem, finitis studiis, et mente receptâ,
105 Obturem patulas impunè legentibus aures.

Ridentur mala qui componunt carmina; verùm
Gaudent scribentes, et se venerantur, ét ultrò,
Si taceas, laudant quidquid scripsère, beati.
At qui legitimum cupiet fecisse poëma,
110 Cum tabulis animum censoris sumet honesti;
Audebit, quæcumque parùm splendoris habebunt,
Et sine pondere erunt, et honore indigna ferentur,
Verba movere loco, quamvis invita recedant,
Et versentur adhuc intrà penetralia Vesta;
115 Obscurata diù populo, bonus eruet, atque
Proferet in lucem speciosa vocabula rerum.
Quæ priscis memorata Catonibus, atque Cethegis,

? Poëte grec, élégiaque.

10 Autre poëte grec, dont les élégies étaient encore plas recherchées, sans doute, parce qu'elles étaient licencieuses.

Nunc situs informis premit, et deserta vetustas;
Adsciscet nova, quæ genitor produxerit usus;
120 Vehemens, et liquidus, puroque simillimus amni,
Fundet opes, Latiumque beabit divite linguâ;
Luxuriantia compescet; nimis aspera sano
Lævabit cultu; virtute carentia tollet;

Ludentis speciem dabit, et torquebitur; ut qui 123 Nunc Satyrum. nunc agrestem Cyclopa movetur. Prætulerim scriptor delirus, inersque videri,

Dùm mea delectent mala me, vel denique fallant,
Quàm sapere, et ringi. Fuit haud ignobilis Argis,
Qui se credebat miros audire tragœdos,

130 In vacuo lætus sessor plausorque theatro;
Cætera qui vitæ servaret munia recto

More, bonus sanè vicinus, amabilis hospes,
Comis in uxorem; posset qui ignoscere servis,
Et signo læso non insanire lagenæ;

135 Posset qui rupem et puteum vitare patentem.
Hic ubi cognatorum opibus curisque refectus,
Expulit elleboro morbum bilemque meraco,
Et redit ad sese: Pol! me occidistis, amici,
Non servastis, ait, cui sic extorta voluptas,
140 Et demptus per vím mentis gratissimus error
Nimirùm sapere est abjectis utile nugis,

11

Et tempestivum pueris concedere ludum,
Ac non verba sequi fidibus modulanda Latinis;
Sed veræ numerosque modosque ediscere vitæ.
145 Quocircà mecum loquor hæc, tacitusque recordor:
Si tibi nulla sitim finiret copia lymphæ,
Narrares medicis. Quòd quantò plura parasti,
Tantò plura cupis, nulline faterier audes;
Si vulnus tibi, monstratâ radice, vel herbà
150 Non fieret levius; fugeres radice vel herbà
Proficiente nihil curarier. Audieras, cui
Rem Di donarent, illi decedere pravam
Stultitiam et, cùm sis nibilò sapientior, ex quo
Plenior es, tamen utêris monitoribus isdem !

"C'est l'image d'un auteur à qui l'on ouvre les yeux sur 12 mediocrité.

155 At si divitiæ prudentem reddere possent,

Si cupidum timidumque minùs te; nempe ruberes,
Viveret in terris te si quis avarior uno.

Si proprium est, quod quis librâ mercatur, et ære; Quædam (si credis consultis) mancipat usus: 160 Qui te pascit ager, tuus est; et villicus Orbî

Cùm segetes occat, tibi mox frumenta daturas, Te dominum sentit: das nummos; accipis uvam, Pullos, ova, cadum temeti; nempè modo isto Paulatim mercaris agrum, fortassè trecentis, 135 Aut etiam suprà, nummorum millibus emptum. Quid refert, vivas numerato nuper, an olim ?

Emptor Aricini quondam ; Veientis et arvi,
Emptum cœnat olus, quamvis aliter putat: emptis
Sub noctem gelidam lignis calefactat ahenum.
170 Sed vocat usque suum, quà populus adsita certis
Limitibus vicina refugit jurgia; tanquam

Sit proprium quidquam, puncto quod mobilis horæ,
Nunc prece, nunc pretio, nunc vi, nunc sorte suprema,
Permutet dominos, et cedat in altera jura.

175 Sic, quia perpetuus nulli datur usus, et hæres
Hæredem alterius, velut unda supervenit undam ;
Quid vici prosunt, aut horrea, quidve Calabris 12,
Saltibus adjecti Lucani 13, si metit Orcus

180

Grandia cum parvis, non exorabilis auro?

Gemmas, marmor, ebur, Thyrrhena sigilla, tabellas, Argentum, vestes Gætulo murice tinctas, Sunt qui non habeant est qui non curat habere. Cur alter fratrum cessare, et ludere, et ungi Præferat Herodis 14 palmetis pinguibus; alter 185 Dives et importunus, ad umbram lucis ab ortu Silvestrem flammis et ferro mitiget agrum : Scit Genius, natale comes qui temperat astrum,

12 Aujourd'hui terre d'Otrante.

13 C'est ce que l'on appelle aujourd'hui Calabre citérieuro. 14 Roi de Judée. Il avait dans les environs de Jéricho, do superbes plants de palmiers, et de vastes jardins, où croissait le baume en abondance; ce qui lui produisait un revenu immense.

190

Naturæ Deus humanæ, mortalis in unum-
Quodque caput, vultu mutabilis, albus, et ater.

Utar, et ex modico, quantùm res poscet, acervo
Tollam; nec metuam quid de me judicet hæres,
Quòd non plura datis invenerit. Et tamen idem
Scire volam, quantùm simplex hilarisque nepoti
Discrepet, et quantùm discordet parcus avaro.
193 Distat enim, spargas tua prodigus, an neque sumptum
Invitus facias, neque plura parare labores,

Ac potiùs, puer ut festis Quinquatribus 15, olim
Exiguo, gratoque fruaris tempore raptim.

Pauperies immunda domûs procul absit; ego utrùm
200 Nave ferar magnâ, an parvâ, ferar unus et idem.
Non agimur tumidis velis Aquilone secundo:
Non tamen adversis ætatem ducimus Austris:
Viribus, ingenio, specie, virtute, loco, re,
Extremi primorum, extremis usque priores.

205

Non es avarus? abi. Quid? cætera jam simul isto
Cum vitio fugêre? Caret tibi pectus inani
Ambitione? Caret mortis formidine, et irà?
Somnia, terrores magicos, miracula, sagas,
Nocturnos lemures, portentaque Thessala rides 16!
210 Natales gratè numeras? Ignoscis amicis?
Lenior el melior fis accedente senectâ?

Quid te exempta juvat spinis de pluribus una?
Vivere si rectè nescis, decede peritis.

Lusisti satis, edisti satis, atque bibisti:
215 Tempus abire tibi est; ne potum largiùs æquo
Rideat, et pulset lasciva decentiùs ætas.

15 Fêtes de Minerve, ainsi nommées, parce qu'elles duraient cinq jours; c'était un temps de vacance pour la jeunesse. Horace insinue ailleurs qu'il était sujet en cela à des frayeurs involontaires,

Q. HORATII FLACCI

EPISTOLA

AD PISONES'.

DE ARTE POETICA.

Humano capiti cervicem pictor equinam
Jungere si velit, et varias inducere plumas,
Undique collatis membris; ut turpiter atrum
Desinat in piscem mulier formosa supernè;
5 Spectatum admissi risum teneatis amici ?
Credite, Pisones, isti tabulæ fore librum
Persimilem, cujus, velut ægri somnia, vanæ
Fingentur species: ut nec pes, nec caput uni
Reddatur formæ. Pictoribus atque poëtis

10 Quidlibet audendi semper fuit æqua potestas.
Scimus, et hanc veniam petimusque damusque vicissim
Sed non ut placidis coëant immitia; non ut
Serpentes avibus geminentur, tigribus agni.
Incœptis gravibus plerumque, et magna professis,

13 Purpureus, latè qui splendeat, unus et alter
Assuitur pannus, cùm lucus, et ara Dianæ 2,

Le père fut consul avec Drusus Libon, l'an de Rome 718. 2 Ces exemples sont tirés sans doute des mauvais ouvrages du temps, dont Horace fait en passant la critique.

Ce bois était celui d'Aricie, où, selon la tradition popu→ laire, Diane avait autrefois caché Hippolyte, ressuscité par Esculape. La réputation de ce lieu en rendait la description