interpretationum in id quod dicere intendimus assumamus, satis congruit. nam et in canticis canticorum sponsa illa ecclesia est, quae uocatur aquae uiuae. et huic puteo septenarii numeri nomen in spiritus sancti significatione con5 iungitur propter et rationem pentecostes, quo die de caelo missus spiritus sanctus uenit. de septimanis enim constare eundem festum diem Tobiae quoque scriptura testatur. ad quadraginta nouem autem, quod est septies septeni, unum additur, quo unitas commendatur. in hac ratione uiuit apo10 stolica illa sententia: sufferentes inuicem, in dilectione studentes seruare unitatem spiritus in uinculo pacis. dono itaque spiritali, hoc est septenario, facta est ecclesia puteus satietatis, quia factus est in ea fons aquae salientis in uitam aeternam, quem qui habuerit non 15sitiet in aeternum. iam uero qui fuerit maritus eius, quid aliud quam diabolum nominis eius interpretatione significat? huius erant pessimo coniugio deligati omnes, quos gratia dei liberat, ut ecclesia sine macula et ruga saluatori proprie copuletur. Vria namque interpretatur lux mea dei". Cettheus 20 autem abscissus", siue quod in ueritate non stetit, sed a luce sua superna, quam de deo habebat, superbiae merito abscisus est, siue quod cadendo ueris uiribus perditis transfigurat se Pv 1 interpretationem P1y assumam 5 et om. Pv pentecosten T 3 ecclesiae (om. est) 4 septinari P1 spiritu 6 sanctus spiritus PTv enim] autem Po 7 in quoque incipit fol. 92' D 8 septeni] septini D septem Pv D1 14 sallientis D' Pv 9 uiuit] uiget D2 10 sufferentis D 12 spiritale D1 septinario D 15 sitiet] sciet P1 meritus (e in a corr. m. 2) P 17 erat D1 delegati Pu omnis D1 in D saluatore D1 proprio DPTv dei] ds P chetteus ***** (theus ras.) D V: abscisus DPTv; cf. Lagarde l. c. 4, 18 a] ad T 21 superbia v m. 2) V 11 uincolu 18 liberet v cetheus Tv siue] siae (a in u corr. 22 ueris eras. in D tamen in angelum lucis, audens adhuc dicere:,,lux mea dei est". ergo iste quidem Dauid grauiter scelerateque peccauit; quod scelus eius etiam per prophetam deus arguit increpando et ipse abluit paenitendo. uerum tamen ille desiderabilis omnibus gentibus adamauit ecclesiam super tectum se lauantem, 5 id est mundantem se a sordibus saeculi et domum luteam spiritali contemplatione transcendentem atque calcantem, et inchoata cum illa primae conuentionis notitia postea ab ea penitus separatum diabolum occidit eamque sibi perpetuo conubio copulauit. oderimus ergo peccatum, sed prophetias non 10 extinguamus. amemus illum Dauid, quantum amandus est, qui nos a diabolo per misericordiam liberauit; amemus et istum Dauid, qui tam graue in se uulnus iniquitatis paenitentiae humilitate sanauit. LXII. DE SALOMONIS PRIMVM BONIS, POSTEA MALIS. EX EODEM LIBRO XXII CONTRA FAVSTVM. 15 77 Iam de Salomone quid dicam? quem uehementer arguit sancta scriptura atque condemnat nihilque de paenitentia eius uel in eum indulgentia dei omnino commemorat. nec mihi 20 prorsus occurrit quid saltem in allegoria boni significet haec eius flenda submersio, nisi forte quis dicat mulieres alienigenas, quarum amore exarserat, significare ecclesias electas de 1 cf. II Cor. 11, 14 19 cf. III Reg. 11, 1 sqq. 1 audiens MV1 dei] ds P2 dies D'v (a ras.) T peccauit] peccata v v om. Di P D D1 2 est P2 in ras. 3 scelus] excessus D'v deus] dns P 4 desiderabiles D1 7 calcantem] se lauantem v postea P1: poste V post DTv ist*e eius] ē 6 se 5 labantem V1 8 notitia] in notitia* (m ras.) 9 eumque v 10 copolauit prophetas P 11 quantum-13 Dauid om. MV 12 diabulo 13 se] si D se ipso Gv 15 cap. LXXV T LXXVII D LXXVIII v; om. GP 17 contra Faustum om. DPTv 18 quemn] quam P1 20 indulgentiam T 21 saltim DPv significat v 22 summersio T goria DP alli 23 exarserit P1 quod igitur in gentibus. posset hoc fortasse non absurde intellegi, si illae propter Salomonem desererent deos suos et colerent deum eius. cum uero ipse propter illas offendit deum suum et coluit deos earum, non est quid inde boni coniectare possimus. 5 nec tamen nihil arbitror significare, sed malum, sicut de uxore filiabusque Loth diximus. apparet enim in persona huius Salomonis mira excellentia et mira subuersio. illo diuersis temporibus extitit, prius bonum et posterius malum, hoc in ecclesia in isto adhuc saeculo simul uno tempore 10 ostenditur. nam bono illius bonos ecclesiae, malo autem illius malos ecclesiae significatos puto, tamquam in unitate unius areae sicut in illo uno homine bonos in granis, malos in palea, ut in unitate unius segetis bonos in tritico, malos in zizaniis. si quid hinc sane his quae de illo scripta sunt dili15 gentius pertractatis siue mihi siue hoc doctioribus atque melioribus aliud probabilius elucere potuerit, nunc tamen non eam rem ita dimisimus, ut intentionem nostram in alia properantem tamquam interrupta series contextionis impediat. LXIII. 20 DE VITVLI CAPITE COMBVSTO ET IN AQVAM SPARSO POTVMQVE POPVLO DATO. EX EODEM LIBRO XXII. Quid etiam propheticae significationis habuerit requirendum 78 est, quod ex eis multos, qui sibi absente ipso idolum fabricauerunt, sine ulla cuiusquam necessitudinis distinctione iussit 12 cf. Matth. 3, 12 et 13, 30 24 cf. Ex. 32, 27 sqq. 1 illae (ae ex i corr. m. 2) D 4 deos] ds D 6 lot T bonus D1Pi P 16 nunc] non T 17 intentione D1 possemus PTV 10 ostende12 areae] 13 paleis v 14 zizania v de om. 19 cap. aliam P 20 aqua PT 21 XXII] contra Faustum XXII DPTv 23 ipso] ipso id est moysi (mosi T) DGPTr interimi. facile est ut intellegatur hominum illorum interemtionem significare uitiorum talium, qualibus illi ad eandem idololatriam defluxerunt. in talia quippe uitia saeuire nos iubet psalmus, cum dicit: irascimini et nolite peccare. in talia uitia saeuire nos iubet apostolus, cum dicit: 5 mortificate membra uestra, quae sunt super terram, fornicationem, immunditiam, luxuriam, concupiscentiam malam et auaritiam, quae est idolorum seruitus. Sed quid sibi uelit quod prius fecit, ut ipsum uitulum igne 10 combureret, minutatim concideret et in aquam spargeret et potum populo daret, maiorem intentionem perscrutandae significationis inquirit. si enim tabulas, quas digito dei, hoc est operatione spiritus sancti, scriptas acceperat, ideo fregit, quia indignos eos quibus eas legeret iudicauit; si denique, ut ab 15 eis ille uitulus penitus aboleretur, incendit eum, contriuit, in aqua sparsit atque submersit, ut quid et potum hoc populo dedit? quem non excitet factum hoc ad inquirendam et intellegendam propheticam significationem? occurrat ergo iam intentis mentibus tamquam diaboli corpus in uitulo, id est 20 homines in omnibus gentibus, quibus ad haec sacrilegia caput, hoc est auctor est diabolus; aureum propterea, quia uidentur idolatriae ritus uelut a sapientibus instituti. de quibus dicit apostolus: quoniam cognoscentes deum non sicut deum glorificauerunt aut gratias egerunt, sed 25 euanuerunt in cogitationibus suis, et obscuratum est insipiens cor eorum; dicentes se esse sapientes stulti facti sunt, et mutauerunt gloriam incorruptibilis dei in similitudinem imaginis corruptibilis hominis et uolucrum et quadrupedum et ser5pentium. ex hac quasi sapientia iste uitulus aureus, qualia solebant Aegyptiorum etiam ipsi primates et tamquam docti homines adorare figmenta. hoc ergo uitulo significatum est omne corpus, id est omnis societas gentilium idolatriae deditorum. hanc sacrilegam societatem dominus Christus illo igne 10 comburit, de quo in euangelio dicit: ignem ueni mittere in terram, ut, quoniam non est qui se abscondat a calore eius, dum in eum credunt gentes, igne uirtutis eius diabolica in eis forma soluatur. totum deinde corpus illud comminuitur, id est ab illa malae conspirationis conflatione discissum uerbo 15 ueritatis humiliatur et comminutum in aquam mittitur, ut eos Israhelitae, id est euangelii praedicatores, ex baptismo in sua membra, hoc est in corpus dominicum, transferant. quorum Israhelitarum Petro de ipsis gentibus dictum est: macta et manduca. si macta et manduca, quare non etiam: 20 concide et bibe? ita ille uitulus per ignem zeli et aciem uerbi et aquam baptismi ab eis potius quos absorbere conabatur absorptus est. Si ergo haec quoque loca scripturarum, de quibus eisdem scripturis calumniantur haeretici, perscrutata et quodam modo 25 interrogata quanto uidentur obscuriora, tanto mirabiliorum in se mysteriorum thesauros latere respondent: quanto magis 10 Luc. 12, 49 11 cf. Ps. 18, 7 18 Act. 10, 13 sapientis D in 1 se om. T corruptibiles D' D1 uitulum V tutes Pi 2 immutauerunt DPTv 3 similitudine D1 imagines D' 5 qualea 6 ipse v primatis D1 primatas v 7 hominis V 10 comburit] concurret P1 11 ut] et illud D 13 eis] eius T 14 mala conspirationes P1 uerbu P 15 aqua T flationis D1 dicatoris D1 discessum Dv 17 transferabit v 20 concide (t ras.) P P1 ita] ita et P et-uerbi om. v sortus D'PTV absurtus D1 12 uir con 16 praebibet 22 ab 21 quonabatur T 23 si* (c ras.) P 25 quanto] |