Id metuens veterisque memor Saturnia belli,
Prima quod ad Trōiam prō cāris gesserat Argis-
Necdum etiam causae irārum saevīqué dolōrēs
Exciderant animō: manet altā mente repostum
Iudicium Paridis sprētaeque iniūria fōrmae,

Et genus invisum, et rapti Ganymēdis honōrēs -
His accēnsa super iactātōs aequore tōtō

Trōas, reliquias Danaum atque immitis Achilli,
Arcebat longe Latiō, multosque per annōs
Errābant, acti fatis, maria omnia circum.
Tantaé mólis erat Romānam condere gentem.

Vix e conspectu Siculae tellūris in altum
Vēla dabant laeti, et spumas salis aere ruebant,
Cum Iūnō, aeternum servāns sub pectore vulnus,
Haec secum: "Mēne inceptō dēsistere victam,
Nec posse Italia Teucrōrum avertere regem?
Quippe vetor fatis. Pallasne exūrere classem
Argivum atque ipsos potuit summergere ponto,
Unius ob novom et furias Aiacis Oli?

Ipsa, Iovis rapidum iaculāta ē nubibus ignem,
Disiēcitque ratēs ēvertitque aequora ventis;
Illum exspirantem transfixo pectore flammās
Turbine corripuit scopuloque infixit acutō;
Ast ego, quae dīvum incēdō rēgina, Iovisque
Et soror et coniunx, ūnā cum gente tot annōs
Bella gerō. Et quisquam numen Iunonis adōrt
Praeterea, aut supplex ārīs impōnet honōrem?
Talia flammātō secum dea corde volūtāns
Nimbōrum in patriam, loca fēta furentibus aust ́s,
Aeoliam venit. Hic vastō rex Aeolus antrō
Luctantes ventos tempestātēsque sonōrās

Imperio premit ac vinclis et carcere frēnat.

Illi indignantes magno cum murmure montis
Circum claustra fremunt gelsgedet Aeolus arce
Sceptra teransinmollitque animos, et temperat īrās.
Ni faciat, onde temas secumque profundum
Quippe derant bapidijsēsim Werantque per aurās.
Sed pater omnipotens speluncis abdidit ātris,
Hoc metuens, mõlemque et montes insuper altōs
Imposuit, regemque dedit, qui foedere certō
Et premere et laxas sciret dare iussus habēnās.
Ad quem tum Iūno supplex his vocibus ūsa est:
"Aeole, namque tibi dīvum pater atque hominum rex
Et mulcère dedit fluctus et tollere vento,

Gēns inimica mihi Tyrrhenum navigat aequor,
Ilium in Italiam portāns victōsque Penātēs:
Incute vim ventis summersasque obrue puppes,
70 Aut age diversos et disice corpora ponto.
Sunt mihi bis septem praestanti corpore Nymphae,
2n Quarum quae forma pulcherrima Deiopea,
Cōnubio iungam stabili propriamque dicābō,
Omnes ut tecum meritis pro talibus annōs

Exigat et pulchra faciat te prole parentem."

Aeolus haec contra: "Tuus, o regina, quid optés,
Explorare labor; mihi iussa capessere fãs est.
Tu mihi, quodcumque hoc regni, tū sceptra Iovemque
Concilias dindas epulis accumbere divum,
Nimboonque facis tempestatumque potentem."
Hacemobiodicta, cavum conversa cuspide montem
Imprato bits; ac venti, velut agmine factō,
Quaidhtar porta, ruunt et terras turbine perflant.
there mari, totumque a sēdibus imis

Una Eurusque Notusque ruunt creberque procellis
Africus et västōs volvunt ad litora fluctus.
Isopur clamorque virum strīdorque rudentum.

90

95

Ēripiunt subitō nūbēs caelumque diemque black

Teucrōrum ex oculis, ponto nox incubat ātra.

Intonuere poli, et erebris micat ignibus nether)
Praesentemque vifis intentant omnia mortem. V
Extemplo Aeneae sovinterfore membragqiu
Ingemit, et duplices tendens ad sidera palmas bsa
Tālia vōce refert: "O terque quaterque beati,
Quis ante ōra patrum Trōiae sub moenibus altis
Contigit oppetere! ō Danaum fortissime gentis
Tydidē mēne Iliacīs occumbere campis

Non potuisse, tuaque animam hanc effundere dext Saevus ubi Aeacidae tēlo iacet Hector, ubi ingēns. 100 Sarpēdōn, ubi tot Simoīs correpta sub undis.

Scuta virum galeasque et fortia corpora volvit?" Talia iactanti strīdēns Aquilōne procella Velum adversa ferit, fluctusque ad sidera tollit. Franguntur remi; tum prōra avertit, et undis 105 Dat latus; insequitur cumulo praeruptus aquae m Hi summō in fluctu pendent, his unda dehiscens Terram inter fluctus aperit; furit aestus harēnīs. Tres Notus abreptās in saxa latentia torquet Saxa vocant Itali mediis quae in fluctibus Ārās, Dorsum immane mari summō- trēs Eurus ab alto In brevia et syrtēs urget miserābile visū Inliditque vadis atque aggere cingit harenaeno Unam, quae Lycios fidumque vehebap Orodeni Ipsius ante oculos ingēns a vertice potass 115 In puppim ferit: excutitur pronusque magister I Volvitur in caput ast illam ter fluctus ibidbru outfast Torquet agens circum, et rapidus vorat aequbre de Apparent rari nantes in gurgite vasto,

ΓΙΟ

120

Arma virum, tabulaeque, et Troïa gaza perundas
Iam validam Ilionei nāvem, iam fortis Achatar

Et quã vectus Abās, et quã grandaevus Alētēs,
Vicit hiems; laxis laterum compagibus omnes
Accipiunt inimicum imbrem, rimisque fatiscunt.
Interea māgnō miscēri murmure pontum,
125 Emissamque hiemem sēnsit Neptūnus et imis
Stāgna refūsa vadīs, graviter commōtus; et altō
Prospiciēns, summā placidum caput extulit undā.
Disiectam Aeneae tōtō videt aequore classem,
Fluctibus oppressōs Troas caelique ruinä,
Nec latuere dolī fratrem Iūnōnis et irae.

130

Eurum ad sẽ Zephyrumque vocat, dehinc tālia fātur : 'Tantane vōs generis tenuit fīdūcia vestri?

Iam caelum terramque meō sine numine, Venti,
Miscere, et tantās audētis tollere mōlēs?

135 Quos ego-!
-! Sed mōtōs praestat compōnere fluctus.
Post mihi non simili poena commissa luētis.
Mātūrāte fugam, rēgique haec dicite vestrō:
Nōn illī imperium pelagī saevumque tridentem,
Sed mihi sorte datum. Tenet ille immānia saxa,
140 Vestras, Eure, domōs; illā sē iactet in aulā
Aeolus, et clauso ventorum carcere rēgnet.".

Sic ait, et dicto citius tumida aequoṛa plācat,
Collectâsque fugat nūbēs sōlemque reducit.
Cymothoe simul et Triton adnaxus acutō
145 Dētrūdunt nāvēs scopulo; levat ipse tridenti,
Et vāstās aperit syrtēs, et temperat aequor,
Atque rotīs summās levibus perlābitur undās.
Ac veluti magnō in populō cum saepe coorta est
Sēditiō, saevitque animis ignōbile vulgus,

amque faces et saxa volant, furor arma ministrat; Tum, pietāte gravem ac meritīs sī forte virum quem Conspexere, silent, arrectisque auribus adstant;

Ille regit dictis animos, et pectora mulcet:

Sic cunctus pelagi cecidit fragor, aequora postquam 155 Prōspiciens genitor caelōque invectus apertō Flectit equos curruque volāns dat lōra secundō.

Dēfessi Aeneadae, quae proxima litora, cursū Contendunt petere, et Libyae vertuntur ad ōrās. Est in secessu longō locus. Insula portum 160 Efficit obiectū laterum, quibus omnis ab altō Frangitur inque sinus scindit sēsē unda reductōs; Hinc atque hinc vāstae rūpēs geminique minantur In caelum scopuli, quōrum sub vertice lātē Aequora tūta silent; tum silvīs scaena coruscis 165 Desuper horrentique ātrum nemus imminet umbrā; Fronte sub adversă scopulis pendentibus antrum ; Intus aquae dulcēs vīvōque sedīlia saxō,

170

Nymphārum domus. Hic fessās nōn vincula nāvēs
Ulla tenent, uncō nōn alligat ancora morsū.
Hūc septem Aenēās collectis nāvibus omni
Ex numero subit; ac māgnō tellūris amōre
Egressi optata potiuntur Trões harēnā

Et sale tabentēs artūs in litore pōnunt.
Ac primum silici scintillam excūdit Achātēs
175 Succepitque ignem foliis atque arida circum
Nutrimenta dedit rapuitque in fōmité flammam.
Tum Cererem corruptam undis Cerealiaque arma
Expediunt fessi rerum, frugesque receptās.
Et torrere parant flammis et frangere saxō.

180

Aeneas scopulum interea conscendit et omnem Prospectum lātē pelagō petit, Anthea sĩ quem Iactātum ventō videat Phrygiasque birēmēs, Aut Capyn,, aut celsis in puppibus arma Caică. Nāvem in conspectu nullam, tres litore cervös 185 Prospicit errantes: hōs tōta armenta sequuntur

A tergō, et longum per vallēs pāscitur āgm n.