EPISTVLARVM LIB. II, 2, 196-216
Inuitus facias neque plura parare labores,
Ac potius, puer ut festis quinquatribus olim,
Exiguo gratoque fruaris tempore raptim.
Pauperies inmunda domus procul absit: ego utrum
Naue ferar magna an parua, ferar unus et idem.
Non agimur tumidis uelis Aquilone secundo:
Non tamen aduersis aetatem ducimus Austris,
Viribus, ingenio, specie, uirtute, loco, re
Extremi primorum, extremis usque priores.
Non es auarus: abi! quid? cetera iam simul isto
Cum uitio fugere? caret tibi pectus inani
Ambitione? caret mortis formidine et ira?
208 Somnia, terrores, magicos, miracula, sagas,
Nocturnos lemures portentaque Thessala rides?
Natalis grate numeras? ignoscis amicis?
Lenior et melior fis accedente senecta?
Quid te exempta iuuat spinis de pluribus una?
Viuere si recte nescis, decede peritis.
Lusisti satis, edisti satis atque bibisti:
Tempus abire tibi est, ne potum largius aequo
Rideat et pulset lasciua decentius aetas.
av EgDRF(94)x(21)ď′(dz)π′(ñL)v
199 domus procul absit av EgDILv domus procul, omisso absit, R1 procul, omissis domus et absit, Fadn procul domus absit florileg. Nostradam. 203 loco, re] colore Fa'd'n' locore R 205 post auarus codd. partim colon uel comma partim interrogationis signum ponunt partim non distingunt; post abi interp. omnes codd. de quibus notauimus; post quid partim interpungunt partim non iam omn. Pph. num y florileg. Nostradam. 206 fugere DRFX's'n'v Porph.' schol. I florileg. Nostradam. fuge rite av Eg tibi omis. g in lacuna u. 207 omis. Sy 211 sis EXL opp. cett. 216 decentius] licentius vy opp. cett. Pph.' Porph. schol. г post u. 216 in codd. av EgDRFX'8'n'v secuntur serm. I 1 sqq.; y Porph.' finiunt
Q. HORATI FLACCI
DE ARTE POETICA
Humano capiti ceruicem pictor equinam
Iungere si uelit et uarias inducere plumas
Vndique conlatis membris, ut turpiter atrum
4 Desinat in piscem mulier formosa superne:
Spectatum admissi risum teneatis amici?
Credite, Pisones, isti tabulae fore librum
Persimilem, cuius uelut aegris somnia uanae
8 Fingentur species, ut nec pes nec caput uni
Reddatur formae. pictoribus atque poetis
Quidlibet audendi semper fuit aequa potestas'.
Scimus, et hanc ueniam petimusque damusque uicissim;
Sed non ut placidis coeant inmitia, non ut
Serpentes auibus geminentur, tigribus agni.
Inceptis grauibus plerumque et magna professis
Purpureus, late qui splendeat, unus et alter
Adsuitur pannus, cum lucus et ara Dianae
Et properantis aquae per amoenos ambitus agros
Aut flumen Rhenum aut pluuius describitur arcus;
ayv B′(BC)RF(94)λ′(21)d′(dz)ñ' ́(ñL)u'(uv)
omnes quos nouimus codices praeter Zulichemianum post carmina hunc librum exhibent; in Zulichemiano post carm. saec. legimus; post epistulas primus locauit H. Stephanus. hunc librum qui inscribitur de arte poetica ... Porph.' 'librum de arte poetica' primus laudat Quintilianus, epistulis accenset Charisius, ceterum idem [p. 202 K.] Q. Terenti Scauri commentarios 'in artem poeticam' commemorat. u. 2 omis. B 5 missi B' 7 aegri CFS egri yn'u aegris aBR egris v 18 rhenum ayv B'R8L Porph. renum F'n Pf. rheni uy reni v 'non dixit genere masculino Rhenus, sed neutro hoc
Sed nunc non erat his locus. et fortasse cupressum
Scis simulare: quid hoc, si fractis enatat expes
Nauibus, aere dato qui pingitur? amphora coepit
Institui: currente rota cur urceus exit?
Denique sit quiduis simplex dumtaxat et unum.
Maxima pars uatum, pater et iuuenes patre digni,
Decipimur specie recti: breuis esse laboro,
Obscurus fio; sectantem leuia nerui
Deficiunt animique; professus grandia turget;
28 Serpit humi tutus nimium timidusque procellae;
Qui uariare cupit, rem prodigialiter unam,
Delphinum siluis adpingit, fluctibus aprum.
In uitium ducit culpae fuga, si caret arte.
Aemilium circa ludum faber imus et unguis
Exprimet et mollis imitabitur aere capillos,
Infelix operis summa, quia ponere totum
Nesciet: hunc ego me, siquid componere curem, 36 Non magis esse uelim, quam naso uiuere prauo, Spectandum nigris oculis nigroque capillo.
Sumite materiam uestris, qui scribitis, aequam
Viribus et uersate diu, quid ferre recusent,
Quid ualeant umeri. cui lecta potenter erit res,
Nec facundia deseret hunc nec lucidus ordo.
Ordinis haec uirtus erit et uenus, aut ego fallor,
Vt iam nunc dicat iam nunc debentia dici,
44 Pleraque differat et praesens in tempus omittat;
Hoc amet, hoc spernat promissi carminis auctor.
In uerbis etiam tenuis cautusque serendis
Dixeris egregie, notum si callida uerbum
ayv B′(BC)RF(94)X′(21)ď′(§z)ñ′(ñL)u′(uv)
Porph. cons. Acr. item genus neutrum testatur Porph. ad c. IIII 4, 38 aut pluuius ayvB'RLu Porf. ad c. IIII 4, 38 aut fluuius Fa'd'
Porph. ad c. IIII 4, 38
B nec non flor. Nostr.
expers Flo'n
20 expes B'lu exspes 23 quiduis Bentl. quid 31 culpę ducit uy
uis corr. y quod uis yvB'F'u' quoduis aRd'n'
ducit culpae cett. cons. florileg. Nostradam. 32 unus diy Pf. imus cett. Pph. Porph. Acr. 35 egomet Fov 36 prauo] paruo 1 pr. dл 37 nigroue B' nigroque cett. Acr. 41 deseret] deserit vL florileg.
Nostradam. 42 aut ayv Rn Pph.' Acr.
aud l 43 Vt ayvB'Rlv Aut Fid'n' post dicat interpunxit Bentl.; plerique cum Lambino post dici distingunt; codd. uariant u. 45 post u. 46 ponunt Bentleius et post hunc plerique, repugnante Spengelio philol. XVIII 96 et opp. Acr. tractat. Vindobon. 45 spernet B' spernat cett.
Reddiderit iunctura nouum.
Indiciis monstrare recentibus abdita rerum,
Fingere cinctutis non exaudita Cethegis
Continget dabiturque licentia sumpta pudenter.
Et noua fictaque nuper habebunt uerba fidem, si
Graeco fonte cadent parce detorta. quid autem
Caecilio Plautoque dabit Romanus ademptum
Vergilio Varioque? ego cur, adquirere pauca
Si possum, inuideor, cum lingua Catonis et Enni
Sermonem patrium ditauerit et noua rerum
Nomina protulerit? licuit semperque licebit
Signatum praesente nota producere nomen.
Vt siluae foliis pronos mutantur in annos,
Prima cadunt: ita uerborum uetus interit aetas,
Et iuuenum ritu florent modo nata uigentque.
Debemur morti nos nostraque. siue receptus
Terra Neptunus classes Aquilonibus arcet,
Regis opus sterilisue palus diu aptaque remis
Vicinas urbes alit et graue sentit aratrum,
Seu cursum mutauit iniquom frugibus amnis,
Doctus iter melius: mortalia facta peribunt:
Nedum sermonum stet honos et gratia uiuax.
Multa renascentur quae iam cecidere, cadentque
Quae nunc sunt in honore uocabula, si uolet usus,
Quem penes arbitrium est et ius et norma loquendi.
Res gestae regumque ducumque et tristia bella
Quo scribi possent numero, monstrauit Homerus.
Versibus inpariter iunctis querimonia primum,
Post etiam inclusa est uoti sententia compos;
Quis tamen exiguos elegos emiserit auctor,
Grammatici certant, et adhuc sub iudice lis est.
Archilochum proprio rabies armauit iambo:
Hunc socci cepere pedem grandesque coturni,
Alternis aptum sermonibus et popularis
Vincentem strepitus et natum rebus agendis.
ayvB′(BC)RF(94)X′(ll)ď′(dz)ñ′(ñL)u′(uv)
49 monstrare] formare Pf. forma Pph. rerum a1 ut uid. B′ florileg. Nostradam. rerum et yvRF'S'n'u tract. Vind. 53 cadant ayv Pf. gloss. I Seruius cadent cett. Pph. Acr. 54 adeptum B' 55 uario ay B'R' Acr. uaro vF's'u' 63 Debemur ayvČRF2's'n'u' Pph. Acr. florileg. Paris. 8818a et Nostradam. Debemus B Pf. 65 uе aуv Rd πν Acr. ut uid. que B'FX'Lu Pph. Priscianus Seruius Honoratus et Seruius ad Aen. diu palus omn. Pf. Seruii cons. Pph. testatur Priscianus palus diu I. M. Gesnerus 75 incipit cod. & 76 inclusa est yvВ'ɛ et a2 gloss. I inclusa, om. est L iuncta est u'y iunctis Fa'd' iunctus Rin pr.; ai non liquet u. 79 omis. λ'
Musa dedit fidibus diuos puerosque deorum
Et pugilem uictorem et equom certamine primum
Et iuuenum curas et libera uina referre.
Descriptas seruare uices operumque colores
Cur ego si nequeo ignoroque, poeta salutor?
Cur nescire pudens praue quam discere malo?
Versibus exponi tragicis res comica non uolt:
Indignatur item priuatis ac prope socco
Dignis carminibus narrari cena Thyestae.
Singula quaeque locum teneant sortita decenter.
Interdum tamen et uocem comoedia tollit,
Iratusque Chremes tumido delitigat ore;
Et tragicus plerumque dolet sermone pedestri
96 Telephus et Peleus, cum pauper et exul uterque
Proicit ampullas et sesquipedalia uerba,
Si curat cor spectantis tetigisse querella.
Non satis est pulchra esse poemata: dulcia sunto
Et quocumque uolent animum auditoris agunto.
Vt ridentibus adrident, ita flentibus adsunt
Humani uoltus: si uis me flere, dolendum est
Primum ipsi tibi: tunc tua me infortunia laedent,
104 Telephe uel Peleu; male si mandata loqueris,
Aut dormitabo aut ridebo. tristia maestum
Voltum uerba decent, iratum plena minarum,
Ludentem lasciua, seuerum seria dictu.
Format enim natura prius nos intus ad omnem
Fortunarum babitum; iuuat aut impellit ad iram,
Aut ad humum maerore graui deducit et angit;
Post effert animi motus interprete lingua.
Si dicentis erunt fortunis absona dicta,
Romani tollent equites peditesque cachinnum.
Intererit multum, diuosne loquatur an heros,
Maturusne senex an adhuc florente iuuenta
116 Feruidus, et matrona potens an sedula nutrix,
ayvB′(BC)RF(94)2′(21)ď′(dz)en′(ñL)u' ́(uv)
89 uult omn. 92 decentem By ducent C, C1 ducem ut uid.; decenter cett. 94 delitigat] desaeuiet Hieronymus 95 ueteres editores et aliquot recentiores cum codd. quibusdam post pedestri interpungunt 98 curas u'y cura li curat cett. Porph. Acr. gloss. I 100 uolent ayvB'ɛL Acr. Seruius uolunt F'd'πи' uolu//nt R 101 adsunt aRFEлu assunt yvB'''Lv adflent grammaticus anonymus bibliothecae Vigorniensis opp. Acr. gloss. г 103 tū B' tunc cett. Pph. ledunt l' uu. 104-195 deficit cod. v 104 male] mala nу opp. cett. schol. y florileg Nostradam. 111 effert ayCde Lu Acr. gloss. I efferet B et certi RFX' zn gloss.l 114 diuos B'R1 dauus vu uar. Seruius interpolatus diuus cett. Pph. 116 et] an u'y florileg. Nostradam. opp. cett.
|