Obrázky na stránke
PDF
ePub

Et iuvenum ritu florent modo nata vigentque,

62. Multa renascentur, quae iam cecidere, cadentque 70. Quae nunc sunt in honore vocabula, si volet usus, 71. Quem penes arbitrium est et ius et norma loquendi. 72. Debemur morti nos nostraque: sive receptus Terra Neptunus classes Aquilonibus arcet,

63.

64.

65.

Regis opus, sterilisque diu palus aptaque remis 65.
Vicinas urbes alit et grave sentit aratrum;
Seu cursum mutavit iniquum frugibus amnis, 67.
Doctus iter melius: mortalia facta peribunt,
Nedum sermonum stet honos et gratia vivax.

CAPUT SECUNDUM.

PRAECEPTA DE CARMINE DRAMATICO.

68.

69.

I.

Res gestae regumque ducumque et tristia bella 73.
Quo scribi possent numero, monstravit Homerus. 74.
Versibus impariter iunctis querimonia primum, 75.
Post etiam inclusa est voti sententia compos.
Quis tamen exiguos elegos emiserit auctor, 77.
Grammatici certant et adhuc sub iudice lis est. 78.

Horatium edidit Vitebergae a. 1806, coniicit prisca cadunt.

Regis opus. Quod emendavi Urbis opus, nomen Urbis iam ipsum significationem magnitudinis secum affert. Ita usu receptum fuit oppido, pro valde.

Seu cursum mutavit. In MS. Vlamingiano cursus.

76.

Nedum sermonum stet honos et gratia vivax. Commentator Cruquii » Vivax, perpetua. Si haec omnia, quae memorata sunt, absque dubio mutantur et transeunt, verborum gratia perennis quomodo manere potest?" N. Heinsius scribendum pu tat: Nedum ut sermonum stet honos et gratia vivax.

Musa dedit fidibus divos puerosque deorum,

83.

85.

Et pugilem victorem et equum certamine primum 84. Et iuvenum curas et libera vina referre. Archilochum proprio rabies armavit iambo.

79.

81.

Hunc socci cepere pedem grandesque cothurni, 80. Alternis aptum sermonibus, et populares Vincentem strepitus, et natum rebus agendis. 82.

II.

Syllaba longa brevi subiecta vocatur iambus, 251. Pes citus: unde etiam trimetris accrescere iussit 252. Nomen iambeis, cum senos redderet ictus. 253. Primus ad extremum similis sibi; non ita pridem, 254.

I.

Dixi praesertim de carmine heroico. Metrum assignavit Homerus. Sunt et alia carmina, suum quodque теtrum et argumentum habentia, Elegiacum, Lyricum, Iambicum. Iambicum regnat in carmine

Dramatico.

· Et iuvenum curas et libera vina referre. Pro referre N. Heinsius malebat referri. Commentator libera vina explicat convivia divorum. Scribendum puto convivia ditiorum.

II.

derlinus a. 1828 Erlangae Decadem Lectionum Horatianarum emisit. Pagina 21 de loco Horatiano ita disputat: Horatius non potuit dicere non ita pridem: cum iam ipse Archilochus Iambum Spondeis temperaverit. Nec de Romanis hoc tantum accipi potest. Ideo Doeringius interpungit: similis sibi. Non ita pridem. Inesse putat vir doctus Ironiam hanc: Quis demum ignorat vel addubitat, quid sit Iambus? Syllaba videlicet longa brevi subiecta, quo efficitur pes citus. Id si hodie et omnes pueruli sciunt et tragoediarum scriptores observant, tamen olim apud nos non ita fuit. Doeringius ergo non ita pridem interpretatur non ita pridem

Ratio metri Iambici apud Graecos fuit. Pridem pro olim, cui opponi

et Romanos.

tur nunc, confirmat ex Iustino XXXI, 3. Italiam notiorem sibi nunc quam

Non ita pridem. Ludovicus Doe- pridem fuisse.

Tardior ut paullo graviorque veniret ad aures, 255. Spondeos stabiles in iura paterna recepit

256.

258.

259.

Commodus et patiens; non ut de sede secunda 257.
Cederet aut quarta socialiter. Hic et in Acci
Nobilibus trimetris apparet rarus, et Enni
In scenam missos magno cum pondere versus
Aut operae celeris nimium curaque carentis,
Aut ignoratae premit artis crimine turpi.

Spondeos stabiles. Quintilian. Instit. Orat. I, x, 32. Pythagoram accepimus concitatos ad vim pudicae domui afferendam iuvenes, iussa mutare in spondeum modos tibicina, composuisse. Idem IX, Iv, 83. IIorum pedum nullus non in orationem venit, sed quo quique sunt temporibus pleniores, longisque syllabis, hoc graviorem faciunt orationem, breves celerem ac mobilem. Non ut de sede secunda Cederet aut quarta socialiter. Pro socialiter corrigendum esse putabam sextave sed. Commentator Cruquianus: » Iambicus trimeter nullum pedem olim admisit alium praeter iambum: sed non ita pridem, id est, non diu est, quod notos (novos) pedes, ut spondeum et alios receperit, sed iis legibus, ut secundum quartum et sextum locos sibi proprios servaret, primum tertium et quintum locum concedens aliis."

Cum magno pondere. Ita etiam legitur in MS. Brenckmanni.

Aut ignoratae premit artis crimine turpi. Vere Ovidius Trist. II, 424. Ennius ingenio maximus,

arte

260.

261.

262.

rudis. Quintil. Instit. Orat. I, 8. Veteres Latini plerique plus ingenio quam arte valuerunt. Ubi vide Spaldingium, qui et affert locum Ciceronis Epist. ad 2. Fratrem II, 11. » Lucretii poemata, ut scribis, lita sunt multis luminibus ingenii, multae tamen artis." In quibus sententia omnino postulare videtur non multae tamen artis. Caeterum post Horatii versum aut ignoratae premit artis crimine turpi, nonnulli putaverunt esse inserendum hunc: Nec tanta in metris venia conceditur uti. Servius nempe ad Virgil. Aeneid. V, 467 dixitque et proelia voce diremit, annotavit: » vacat que metri caussa: et maluit perissologiam facere, quam uti communi syllaba, quae frequens vitiosa est: unde Horatius: Nec tanta in metris venia conceditur uti. Graeci enim his utuntur frequenter. Sed recte a Burmanno et aliis in Servio correctum Terentianus pro Horatius. In Terentiano Mauro vs. 1010 legitur Nec tanta in pedibus venia conceditur uti. Eoque minus dubitari potest in Servio scribendum esse Te

III.

Non quivis videt immodulata poëmata iudex, 263. Et data Romanis venia est indigna poetis. 264. Idcircone vager scribamque licenter, ut omnes 265. Visuros peccata putem mea, tutus et intra 266, Spem veniae cautus? Vitavi denique culpam, 267. Non laudem merui. Vos exemplaria Graeca Nocturna versate manu, versate diurna.

rentianus, quia Servius totum illius praeceptum, metro sublato, expressit, quod apparet ex versibus Terentiani praecedentibus: Nec mihi Graecorum ratio est attingere xovás, Quarum rarus inest nostris in versibus usus.

III.

Romani in modulatione negligentiores. Ea negligentia exemplis Graecorum est corrigenda.

268.

269.

date quidem ac lucide dicentium tenue praemium est, magisque vitiis carere, quam ut aliquam magnam virtutem adeptus esse videaris. Ubi scribendum potius: magisque ut vitiis carere, quam aliquam sq. Idem IV, 9. Et dum satis putant vitio carere, in id ipsum incidunt vitium, quod virtutibus carent. Nec diversa ratio in moribus obtinet. Lucas Euangel. XVII, 10. οὕτω καὶ ὑμεῖς, ὅταν ποιήσητε πάντα τὰ διατα χθέντα ὑμῖν, λέγετε· ὅτι δοῦλοι

Et data Romanis. MS. D'Orvill. ἀχρεῖοι ἐσμεν. ὅτι ὁ ὀφείλομεν Sed data Romanis.

Tutus et intra Spem veniae cautus? Commentator: Numquid ideo audacter scribam, quia certus sum quod mihi indulgebitur, si errem, sicut aliis?

Vitavi denique culpam, Non laudem merui. Similia sunt Terentii Adelph. IV, ш, 2. Ego in hac re nihil reperio, quamobrem lauder tantopere, Ilegio. Meum officium facio: quod peccatum a nobis ortum est, corrigo. Adde Quintilianum in Instit. Orat. VIII, ш, 2. Nam emen

ποιῆσαι, πεποιήκαμεν. Pro laudem in MS. D'Orvill. laudes.

Nocturna versate manu versate diurna. Quamquam Quintil. Instit. Orat. IX, IV, 24 scripserit: Est et naturalis ordo, ut viros ac feminas, diem ac noctem, ortum et occasum dicas potius quam retrorsum; veteres tamen promiscue dixisse apparet. Virgil. Aeneid. VI, 127. Noctes atque dies patet atri ianua Ditis. Neque ego hoc ad metri necessitatem referendum arbitror, ut multi arbitrati sunt, et Gesnerus ad 1. 1.

270.

At nostri proavi Plautinos et numeros et Laudavere sales; nimium patienter utrumque, 271. Ne dicam stulte, mirati; si modo ego et vos 272. Scimus inurbanum lepido seponere dicto, 273. Legitimumque sonum digitis callemus et aure. 274.

IV.

275.

Ignotum tragicae genus invenisse Camenae
Dicitur, et plaustris vexisse poëmata Thespis, 276.
Quae canerent agerentque peruncti faecibus ora. 277.
Post hunc personae pallaeque repertor honestae 278.
Aeschylus, et modicis instravit pulpita tignis, 279.
Et docuit magnumque loqui nitique cothurno. 280.
Successit vetus his Comoedia, non sine multa 281.
Laude, sed in vitium libertas excidit et vim 282.
Dignam lege regi: lex est accepta, chorusque 283.

Quintiliani. Bonus poeta metri lege non cogitur. Horatius versum ita componere potuisset: Vos exemplaria Graeca In manibus versate dies noctesque, Pisones. Virgilius autem: Atra dies noctesque patent penetralia Ditis. Et quid Ciceronem movebat ut scriberet I, 61 de Oratore: In hoc uno opere, ut ita dicam, noctes et dies urgeatur? Idem de Oratore II, 39, variato ordine: Assiduis uno opere eandem incudem diem noctemque tundentibus. Neque ordo ille naturalis in ortu occasuque fuit observatus. Dixi quaedam ea de re in Biblioth. Critica Nova Vol. IV, pag.292. At nostri proavi. In Cod. D'Orvill. Ut nostri proavi.

Scimus inurbanum lepido seponere dicto. In vetere editione manu viri docti annotatum inveni lepido postponere dicto.

IV.

Origo et progressus Tragoediae et Comoediae apud Graecos et Romanos. Romani hic etiam non satis curae adhibuerunt.

Instravit pulpita tignis. In MS. Vlaming. instravit pulpita linguis. In vitium libertas excidit. N. Heinsius coniecit recidit.

Chorusque Turpiter obticuit. Turpiter, ut mali homines faciunt, non

« PredošláPokračovať »