Obrázky na stránke
PDF
ePub

Iratusque Chremes tumido delitigat ore:

94.

95.

Et tragicus plerumque dolet sermone pedestri. Telephus et Peleus, cum pauper et exsul, uterque 96. Proiicit ampullas .et sesquipedalia verba.

X.

Si curat cor spectantis tetigisse querela,

97.

98.

Non satis est pulchra esse poemata, dulcia sunto, 99. Et, quocunque volent, animum auditoris agunto. 100. Ut ridentibus arrident, ita flentibus adflent 101. Humani vultus. Si vis me flere, dolendum est 102. Primum ipsi tibi; tum tua me infortunia laedent. 103.

[ocr errors]

Quem? Quis? nescio, nihil video coecus eo, atque Equidem quo eam, aut ubi sim, aut qui sim, nequeo cum animo certum investigare. In quibus summa avari desperatio tragice expressa est: eaque mihi in memoriam revocant Euripidea π ßõ; et Virgiliana Quid loquor ? aut ubi sum? Aliud exemplum eiusdem Plauti hoc est ex Captivis III, v, 1. Nulla sum. Nulla sum. Tota, tota occidi. cor metu mortuum est! Membra misere tremunt. Nescio unde auxilii, praesidii Perfugii mihi aut opum copiam comparem aut expetam. Tanta facta modo mira veris modis intus vidi. Ubi legendum puto: mira miris modis. Sunt et alia hujus modi apud Plautum, in quibus interdum respexisse locum Romani Tragici videtur, fere ut Aristophanes in Euripide faciebat.

X.

Quid requiratur ad corda spectatorum tangenda. Quo modo poeta animum persona

rum induere debeat.

Si curat cor spectantis tetigisse querela. Supra emendavi curas, et mutavi distinctionem verborum. Favet meae distinctioni Acron: »> Si id agit, ut spectatorem flere cogat. Hic versus et sequentibus iungi potest. Si me vult flectere ad misericordiam, deponat elata verba. Cor enim spectantis tangimus, quando idonea verba dolore proferimus, i. e. istae personae proiiciunt elata verba, si volunt auditores ad misericordiam flectere."

Ita flentibus adflent. Broukhusius annotavit verbum adflere etiam in lapide apud Gruterum Inscript. Dec. XV

Telephe vel Peleu, male si mandata loqueris, 104. Aut dormitabo, aut ridebo. Tristia moestum 105. Vultum verba decent, iratum plena minarum, 106.

inveniri. Comparandi autem sunt versus Euripidei in Supplic. 180. Τόν θ ̓ ὑμνοποιὸν, αὐτὸς ἂν τέκῃ μέλη, Χαίροντα τίκτειν· ἢν δὲ μὴ πάσχῃ τόδε, Ούτοι δύναιτ ̓ ἂν, οἴκοθεν γ ̓ ἀτώμενος, Τέρπειν ἂν ἄλλους· οὐδὲ γὰρ δίκην ἔχει. Caeterum in annotatione mea pag. 51. emendavi locum Scholiastae Aristophanei. In eam annotationem turpis error irrepsit, quem neque ego neque Bergmannus deprehendimus: pro τῶν ἀντὶ τῆς Τροίας ̔Ελλήνων scribendum erat, ut scripsi, ἀντὶ τῆς Τροίας τῶν ̔Ελλήνων. In editione Dindorfiana legitur τῶν ̔Ελλήνων καὶ δῃούντων. Cum vocabulis ἀποροῦντι τοῦ θεραπεύσοντος comparandum illud Demosth. Adv. Nicer. 56. ἐβάδιζον γὰρ πρὸς αὐτὸν ὡς ἠσθέ

νει

καὶ ἔρημος ἦν τοῦ θεραπεύοντος τὸ νόσημα. Ubi Beckerus volebat θεραπεύσοντος. In fragmentis Telephi Euripidei etiam hoc servatum est a Stobaeo: Αγάμεμνον, οὐδ ̓ εἰ πέλεκυν ἐν χεροῦν ἔχων Μέλλοι τις εἰς τράχηλον ἐμβαλεῖν ἐμὸν, Σιγήσομαι, δίκαιά γ' · ἀντειπεῖν ἔχων. Geelius hoc fragmentum in laudata Commentatione non omisit. Nunc putat Aristophanem in Acharnensibus eam particulam ante oculos habuisse. Καν γε μὴ λέγω δίκαια, μηδὲ τῷ πλήθει δοκῶ, Ὑπὲρ ἐπιζήνου θελήσω τὴν κε φαλὴν ἔχων λέγειν. In his pro κε

φαλήν scribendum iudicat σφαγήν. De hasta Peliade hoc addendum, quod dixit Scholiasta Pindari ad Nem. VI, 90. duplice instructam fuisse cuspide, unoque ictu duo fecisse vul

nera.

Si vis me flere, dolendum est Primum ipsi tibi. Melius erat, ut dixi: me visne dolere? dolendum est Primum ipsi tibi. Exempla repetiti in simili caussa verbi, quae supra afferre obliviscebar, etiam haec sunt. Hesiodus Op. et D. 353. Τον φιλέοντα φιλεῖν καὶ τῷ προσιόντι προσεῖναι. Ruhnkenius in Epistola Critica interpretatur adesse, ut apud Latinos. Sed veteres προσεῖναι accipiunt pro προσιέναι. Et hoc, puto, melius. Sententia est: Si quis ad te veniat amicitiae iungendae caussa, occurre illi. Paullus Epist. ad Romanos XII, 15. Χαίρειν μετὰ χαιρόντων, καὶ κλαίειν μετὰ κλαιόντων. Anthol. I, ΧΙΙ. Αλλοτε μὲν κλαίοντι καὶ ἐστυγνωμένῳ ὄμμα Συγκλαίει, καὖθις σὺν γελόωντι γελᾷ.

Male si mandata loqueris. In MS. Vlaming. mala si mandata loqueris. Aut dormitabo. Plautus Mercat. I, II, 48. Dormientes spectatores metuis ne e somno excites.

Tristia moestum Vultum verba decent, iratum plena minarum. Conieci: Tristia moestum, Laetum urbana decent. Invat me Commentator Cruquianus: Primum debet in animo

Interpres; nec desilies imitator in artum,

134.

Unde pedem proferre pudor vetet aut operis lex. 135.

XV.

179.

Aut agitur res in scenis, aut acta refertur.
Segnius irritant animos demissa per aurem, 180.
Quam quae sunt oculis subiecta fidelibus, et quae 181.
Ipse sibi tradit spectator. Non tamen intus
182.
Digna geri promes in scenam, multaque tolles 183.
Ex oculis, quae mox narret facundia praesens. 184.
Ne pueros coram populo Medea trucidet, 185.
Aut humana palam coquat exta nefarius Atreus, 186.
Aut in avem Progne vertatur, Cadmus in anguem. 187.
Quodcunque ostendis mihi sic, incredulus odi. 188.

fidus Interpres. MS. Brenckm. verbum ex verbo. Vlaming. verbo verbum. Servius ad Aeneid. XI, 1. » More suo praetermisit (Virgilius) noctis descriptionem, quam transisse indicat praesens ortus diei: et hoc est, unde ait Horatius Art. Poet. 133. Nec verbum verbo curabis reddere fidus Interpres."

Nec desilies imitator in artum. Cod. Brenckm. neque desilies. D'Orvill. desilias.

Unde pedem proferre pudor vetet, aut operis lex. Conferantur Cicero Epist. ad Diversos VIII, 16. Ne te sciens prudensque eo demittas, unde exitum vides nullum esse. Et Quin til. Instit. Orat. XII, 1, 1. Sed initio pudor omittendi, quae promiseram, terruit: mox, ne puderem, per omnes difficultates animo me sustentavi.

XV.

Omnia in scena ne oculis spectatorum exponantur.

Ipse sibi tradit spectator. Plautus in Pseudolo I, 1, 18. Cape has tabellas; tute hinc narrato tibi.

Multaque tolles Ex oculis, quae mox narret facundia praesens. Gesnerus ita interpretatur: » Intelligitur facundia narrantis servuli, supervenientis amici. Minime placent soliloquia seu personae loquentes, cum solae sunt in scena. Quis enim sanus hoc agit? Quis solus loquitur, nisi pauca, per summum affectus aestum?” Bilderdykius respondit: » Ecquis sanus ergo versus effutit? Tune satis sanus cum Germanis tuis, qui in scena veritatem naturae poscunt, non poe

XVI.

189.

190.

Neve minor, neu sit quinto productior actu
Fabula, quae posci vult et spectata reponi;
Nec Deus intersit, nisi dignus vindice nodus 191.
Inciderit, nec quarta loqui persona laboret.

XVII.

Actoris partes chorus officiumque virile

193.

192.

Defendat, neu quid medios intercinat actus, 194.
Quod non proposito conducat et haereat apte. 195.
Ille bonis faveatque et amet peccare timentes, 196,197.
Et regat iratos et consilietur amice.

196,197. Ille dapes laudet mensae brevis, ille salubrem 198.

ticam ac heroicam fictionem naturae cuiusdam altioris ?" Supra ego conieci quae vox narrabit nuntia. Possis etiam scribere: quae post narret vox nuntia.

Ne pueros coram populo Medèa trucidet. Multi scriptores, aliquid exquisitius captantes, praeferebant populo coram. Horatius Serm. I, IV, 95. Te coram. ubi potuisset coram te. Nepos in Epaminonda 4. Diomedonte coram. Conferatur Oudendorpius ad Suetonii August. 69.

Aut humana palam coquat exta. In MS. Vlaming. coquat haesta.

[blocks in formation]
[blocks in formation]

Iustitiam, legesque et apertis otia portis. 199. Ille tegat commissa, deosque precetur et oret, 200. Ut redeat miseris, abeat Fortuna superbis.

CAPUT TERTIUM.

PRAECEPTA GENERALIA.

201.

I.

Ingenium misera quia fortunatius arte

295.

296.

298.

Credit, et excludit sanos Helicone poetas
Democritus, bona pars non ungues ponere curat, 297.
Non barbam: secreta petit loca, balnea vitat.
Nanciscetur enim pretium nomenque poetae,
Si tribus Anticyris caput insanabile numquam 300.
Tonsori Licino commiserit. O ego laevus, 301.

superbis. Dei irati discedunt, propitii redeunt. Valerius Flaccus Argon. II, 485. Verum o si redeant Phrygibus iam numina. Fortunam reducem ex numis saepe viri docti explicaverunt.

I.

Atque his de heroico et dramatico
carmine dictis, communes quae-
dam subiunguntur animadver-
siones, veluti hic
De Natura et Arte iungenda.

Bona pars non ungues ponere curat, Non barbam. Tatianus adversus Graecos pag. 87, de fictis philosophis Cynicis: atégov tüv åμov

299.

ἐξαμελοῦσι, κόμην ἐπιειμένοι, πως γονοτροφούσιν, ὄνυχας θηρίων Egipέoves.

Si tribus Anticyris caput insanabile numquam Tonsori Licino commiserit. Commiserit caput, insania laborans, Licino, ut curetur, non ut tondeatur. Horatius dixerat: multi nomen poetae eo affectant, quod barbam non ponunt, neque ungues resecant. Tollere aliis barbam et ungues erat tonsorum. Si nunc Licinum unice pro tonsore accipis, dicis: multi non ponunt barbam, nam nomen poetae nanciscuntur, si crines in capite nunquam tondeantur. Agitur de medenda insania, quod etiam sequentia ostendunt, O ego lacvus Qui purgor bilem. Sententia enim est perspicua :

« PredošláPokračovať »