Obrázky na stránke
PDF
ePub

Poscentique gravem persaepe remittit acutum; 349.
Nec semper feriet quodcunque minabitur arcus. 350.
Verum ubi plura nitent in carmine, non ego paucis 351.
Offendar maculis, quas aut incuria fudit, 352.
Aut humana parum cavit natura. Quid ergo est? 353.
Ut scriptor si peccat idem librarius usque, 354.
Quamvis est monitus, venia caret; et citharoedus 355.

notavit quocunque. Cicero de Divinat. II, 59. Quis est enim, qui totum diem iaculans, non aliquando collimet? Muretus in Variis Lect. XVII, 10, ita expressit: Sed ne optimi quidem iaculatores semper collimant.

Aut humana parum cavit natura. In MS. Vlaming. patrum cavit natura. Quid ergo est? Cicero de Oratore I, 14. Quid ergo est? Seneca de Constantia 11. Quid ergo est? In MS. Brenckm. est a manu secunda addi

tum.

Quamvis est monitus. Commentator: » Quamvis est, pro quamvis sit, propter cacemphaton, ut Maro: quamvis sit rustica Musa." Acron: >> Pro eo quod est quam iussit (1. quamvis sit) propter nanéμparov, ut Maro quamvis est rustica Musa." In Commentatore legendum: ut Maro: quamvis est rustica Musa. Atque ita in optimis Virgilii MSS. apparet. Scholiastae volunt et Virgilium scripsisse quamvis est, ne, si scripsisset quamvis sit, iniuriam pudori inferret. Iam quaeritur quid turpiculum in quamvis sit latere possit. Baxterus putabat hoc quamvis sit idem sonare ac si quis dicat quam pisit.

Equidem puto zazéμgarov esse in verbo visio, visire. Ex quamvis sit effici potest quam vissit, vel pronuntiatione paullo molliore visit. Visire est ovoμatoxenonμêvov, et significat flatum ex ventre emittere sine crepitu. Quia est verbum a sono fictum, commune multarum linguarum invenimus. In Lexicis affertur auctoritas Lucilii, quamquam Reuvensius ibi ex MSS. Parisiensibus vulgato visire praeferat tussire. Fortasse tussire corruptum est ex vissire. Et Ios. Scaliger ad Catull. pag. 38 Glossaria attulit: Bdéopa seu deopòs visium. Bdɛīv visire. Cicero Epist. ad Diversos IX, 22. Igitur in verbis honestis obscena ponimus. Quid enim? non honestum verbum est divisio? At inest obscenum, cui respondet intercapedo. In divisio nimirum est visio, in intercapedo est pedo. Iam Scaliger locum Ciceronis rectissime interpretatus est, et Graevius eodem modo, ni fallor, locum Acronis accepit, quo ego accepi. Verba Graevii apponam: >> Obscenitas hic consistit in zaneμgára, ut recte monuit Scaliger ad Catullum. Nam si in di

1

Ridetur, chorda qui semper oberrat eadem: 356. Sic mihi, qui multum cessat, fit Choerilus ille, 357. Quem bis terque bonum cum risu miror; et idem 358. Indignor quandoque bonus dormitat Homerus. 359. Verum operi longo fas est obrepere somnum. 360.

V.

illud apud Ciceronem Epist. ad Diversos IX, 22. Quod vulgo dicitur cum nos te voluimus convenire, num obscenum est? et Quintil. Instit. Orat. VIII, 3, animadvertit cum hominum notis non deformiter sonare, deformiter autem cum notis hominibus.

Cum risu miror. Appuleius alicubi in Apologia scripsit: cum risu

succenseo.

Ut pictura, poesis: erit, quae si propius stes 361. visio exteratur prima syllaba, re- conna, quasi femininum cunni. Hinc manet visio; quod Latinis significat foedum corporis strepitum edo. (accuratius Scaliger: Duo recte exprimunt Graeci, odv, si cum sonitu: βδεσμὸν, si nares potius quam aures feriat). Propter eandem caussam Acron Horatii interpres ad hunc locum de Arte Poetica quamvis est monitus notat: >> Pro eo quod est, quamvis sit, propter nanéμgavov, ut Maro quamvis est rustica Musa." Interea nimiam esse Grammatici religionem iudico. Nam quoties Romani utebantur visit a visere? Si pronuntiatio propter discrimen declinationis non plane fuerit eadem, non multum tamen diversa fuisse videtur, ut quantitas in ultima est eadem, sive dicas visit a visire, sive visit a visere. De Cacemphato etiam est annotatio Servii ad Aeneid. I, 193, non intellecta a Barlando. Servius: » Cum navibus. Cacemphaton in sermone, quod fit, si particulam cum n litera sequatur." Barlandus cacemphaton ponit in repetitis um. Nam Virgilius dixerat numerum cum navibus aequet. Imo veteres pronuntiabant con navibus. Ergo accipimus

Quandoque bonus dormitat Homerus. Franci: quand il arrive au bon Homere de sommeiller. Wielandus illud bonus non expressit.

Verum operi longo fas est obrepere somnum. In MS. D'Orvill. abrumpere somnum. Donatus in Praefatione ad Eunuchum Terentii cogitabat hunc locum: ut nusquam dicas longitudine operis Terentium dormitasse. Bentleius affirmaverat omnes Hieronymi editiones habere Verum operi longo fas est obrepere somnum. Carolus Fea hoc non verum esse animadvertit de editione Valler. a. 1735. Sed Bentleius eam editionem non viderat, quum Horatium suum edebat a. 1711.

Te capiet magis, et quaedam, si longius adstes. 362. Haec amat obscurum, volet haec sub luce videri, 363. Iudicis argutum quae non formidat acumen: 364. Haec placuit semel, haec decies repetita placebit. 365. VI.

366.

369.

O maior iuvenum, quamvis et voce paterna
Fingeris ad rectum, et per te sapis, hoc tibi dictum 357.
Tolle memor; certis medium et tolerabile rebus 368.
Recte concedi: Consultus iuris et actor
Caussarum mediocris abest virtute diserti
Messalae, nec scit quantum Cascellius Aulus, 371.
Sed tamen in pretio est: mediocribus esse poetis 372.
Non homines, non Di, non concessere columnae. 373.

V.

Carmen undique et intus spectari ne reformidet.

Ut pictura, poesis. Quod accidit in contemplatione tabularum pictarum, idem accidere solet in contemplatione carminum. Haec nimirum cominus, illa eminus spectata magis placent. Ulterius comparatio non est proferenda. Ab Horatiana comparatione diversa est Simonidea, quam memoravit Plutarchus Utrum Athenienses caet. T. II, p. 421. Iλǹv ὁ Σιμωνίδης, τὴν μὲν ζωγραφίαν ποίησιν σιωπῶσαν προσαγορεύει, τὴν δὲ ποίησιν, ζωγραφίαν λαλούσαν. ἃς γὰρ οἱ ζωγράφοι πράξεις ὡς γενομένας δεικνύουσι, ταύτας οἱ λόγοι γεγενημένας διη

370.

γοῦνται καὶ συγγράφουσιν. Diversa ratio comparationis apparet ex adiectis ab Horatio et Simonide verbis.

VI.

Nam mediocris poeta est negotium intolerabile.

Hoc tibi dictum Tolle memor. Cicero de Oratore II, 118. Quos quidem locos (vobis hoc, Cotta et Sulpici, dico) paratos atque expeditos habere debetis.

Recte concedi. Consultus iuris et actor. In Cod. Vlam. Recte concedi. At consultus iuris et actor.

Sed tamen in pretio est. Cod. Vlaming. In pretio tamen est.

Non homines, non Dî, non concessere columnae. MSS. quaedam Non

374.

Ut gratas inter mensas symphonia discors
Et crassum unguentum et Sardo cum melle papaver 375.
Offendunt; poterat duci quia coena sine istis: 376.
Sic animis natum inventumque poema iuvandis, 377.
Si paullum a summo decessit, vergit ad imum. 378.

VII.

380.

Ludere qui nescit, campestribus abstinet armis, 379.
Indoctusque pilae discive trochive quiescit,
Ne spissae risum tollant impune coronae: 381.
Qui nescit, versus tamen audet fingere! Quidni? 382.
Liber et ingenuus, praesertim census equestrem 383.
Summam nummorum, vitioque remotus ab omni. 384.
Tu nihil invita dices faciesve Minerva;

385.

Id tibi iudicium est, ea mens: si quid tamen olim 356.

Di, non homines, non concessere co-
lumnae. Idque honestius et magis usi-
tatum. Livius V, 49. Sed Diique et
homines prohibuere redemtos vivere
Romanos. Sic vulgo dicitur rerum
divinarum humanarumque cognitio.
Et omnino melior descendit gradatio
Di, homines, columnae. Praeterea
si quid sono tribuendum, sonat sua-
vius Non Di, non homines, quam
Non homines, non Dî.

Ut gratas inter mensas symphonia discors. Fortasse symphonia discors aliter accipi potest, quam Horatius volebat. Nam si symphonia sit ex variis instrumentis et variis modis, esse debet discors concordia, et discordia concors. Ita Quintil. Instit. Orat. I, 10. Dissimilium concordia, quam vocant ἁρμονίαν.

Sic animis natum inventumque poema iuvandis. Adde locis supra a me allatis Quintil. Instit. Orat. V, XIV, 32. Ut ea nasci et ipsa provenire natura non manu facta, et arte suspecta, magistrum fateri ubique videatur.

VII.

Et tamen unusquisque versus facit, quamvis non didicerit, neque aliorum iudicium cognoscit.

Census equestrem Summam nummorum. Cod. Vlaming. summa num

morum.

Tu nihil invita dices faciesve Minerva. MS. Brenckmann. facies dicesve.

Scripseris, in Metii descendat iudicis aures,

387.

Et patris, et nostras, nonumque prematur in annum 388. Membranis intus positis. Delere licebit,

Quod non edideris; nescit vox missa reverti.

VIII.

389.

390.

Silvestres homines sacer interpresque deorum 391.
Caedibus et victu foedo deterruit Orpheus, 392.
Dictus ob hoc lenire tigres rabidosque leones: 393.
Dictus et Amphion, Thebanae conditor arcis, 394.
Saxa movere sono testudinis et prece blanda 395.
Ducere quo
vellet: fuit haec sapientia quondam, 396.
Publica privatis secernere, sacra profanis, 397.
Concubitu prohibere vago, dare iura maritis, 398.
Oppida moliri, leges incidere ligno:

Sic honor et nomen divinis vatibus atque

VIII.

Miseri homines, qui Poesin ita tractent, cum praesertim ea sit res tam vetus, utilis et ve

nerabilis.

399.

400.

praesentia numina sentit; Coelestes implorat aquas docta prece blandus, hoc longe esse aliud quivis videt. Nam chorus Deos precatur ut mittant pluviam.

Fuit haec sapientia quondam. Cicero de Oratore I, 9. genus hominum in montibus ac silvis dissipatum, non prudentium consiliis potius quam disertorum oratione delini

Caedibus et victu foedo deterruit Orpheus. In Cod. D'Orvill. Caedibus ex foedo victu. Dictus et Amphion. MS. Brenckm. tum, se oppidis moenibusque seDoctus et Amphion.

[blocks in formation]

psisse. Quintil. Instit. Orat. II, xv, 30.
Civilis autem scientia idem quod
sapientia est. Idem II, XVI,
9. Equi-
dem nec urbium conditores reor ali-
ter effecturos fuisse, ut vaga illa
multitudo coiret in populos, nisi

docta voce commota.

« PredošláPokračovať »