i, m. ein Fluß in Chrudimer Kreise: Chrudim, folyó viz. Chrumka, i, f. v. Chrupka. * Chrumtání, á, n. v. Chrup táňí. * Chrumkať, al, ám, V.I. imp. ag: v. Cotuptat. * Chrumkáwání, á, n. v. Chruptáwání. Chrumkawat, al, ám, V. chrupkawat. rumkawe adv. v. hrupkawe. chrumkawi, á, é, adj. v. chrupFawi. Chrumkawka, i, f. v. Chrupta.' Chrunka, i, f. v. Chrupka. Chrunkání, á, n. v. Chrupkáňí. drunkat, at, ám, V. I. imp. ag: v. chruptet. Chruntáwání, a, n. Nom. Verb. ex seq. Hrunkáwaf, al, ám, freq. ex cruntat, v. chrupkawat. crunkawe adv. v. chrupkawe. gruntawi, á, é, adj. v. chrup, tawi. Chruntáwka, i, f. v. Chrup. ta. + Chrupáňí, n. v. Chrápáňí et Chropot. † chrupati, al, ám, v. chrápať. † Chrupáwáňí, v. Chrápáwáňí. + chrupawáti, al, ám, v. chrápáwat. Chrupáwka, i, f. cerasum duracinum Pelzfirsche, Knorpelkirsche: ojtott tseresnye, kemény portzogó tseresnye. Chrupka, i, f. cartilago, nis, f. der Knorpel, portzogó. Syn. Chrunka,Chrunkówka, Chruptawka, Cyrustačka, Chrusta= wec, vulg. Chrumka, Cyrumtáwka. Nosowá (w Prostred Cofu) Chrupka: Cartilago nasi, interfinium (interseptum, discriminarium) nari um: der Nasen Knorpel, das Mittel zwischen beiden Nasenli chern or tzimpa. Chrupkáňí, á, n. crepitus, strepitus, ûs, m. fragor, is, m. crepitatio, dentibus (cum fremitu. crepitu) fractio, comminutio, nis, f. das Snacken, Krachen, ropogás, portzogás, portzogatas. Syn. Chropřání, Chrunčani, Chrustání, vulg. Chrumkání. chrupkat, al, ám, V. I. imp. ag: crepare, concrepare, crepitare, strepere, fragorem edere, dentibus cum fremitu frangere (comminuere): Siras chen, Knacken, auffnachen, j B. Nüsse: ropogni, portzogni, portzogatni. Chrupkawání, á, n. Nom.Verb chrupkawat, al, ám freq. ex chruptat. Syn. cruntáwat, chrustawat. chrupkawe adv. cartilaginose, Knorpelig, portzogóssan. Syn. chrunkawe, chrustawe, vulg. chrumkawe. chrupkawi, á, é, adj. cartilagi nosus, a, um: Knorpelig, portzogós. Syn. crunkawi, crustawi, vulg. chrumtawi. Chrupkawost, i, f. cartilaginosa conditio, eine Knorpelige Be schaffenheit: portzogós állapot Syn. Chrunkawost, Crusta wost, vulg. Chrumkawost. Chrupkawka, i, f. v. Chrupka Chrust, a, m. bruchus Prud i, m. der Käfer: 1serebogár boh. etiam Brúk. Čerwen Chrúst: v. Rrawička. Ron stí Chrust: v. 5owniwal. Mágowi Chrúst: scarabae us maialis, Melolontha vul garis. Linn. Maikäfer: pun kösd - havi bogár. Rohet Chrúst: v. Robáč. Prov. 3 usti na Crústi, i. e. na slepo ňet8e ist: caece in con sul 1 sulte, inconsiderate, temere), Chtelnica, i, f. Vittencz, oppi quidpiam adgredi, aliquo se conferre ; in incertum ire. More andabatorum pugnare (facere) Hieron, mit verbun† denen (verdeckten) Augen fechten; † blind (blindlings) sich an etwas machen, vaktában (vakmerően) valamihez kezdeni (fogni). Esztelenül (kordéban, szem béhúnyva) valamit mivelni. Chruitačka, i, f. v. Chrupka. Chruitawec, wea, m. v. idem. crustawi, á, é, adj. v. Hruptawi. Chrusławost, i, f. v. Chrupka- Chrusteček, čka, m. dem. ex hrústečkowi, á, é, adj. dem. ex Chrustet, tta, m. dem. parvus Brúčet. drústkowi, é, é, adj. dem. ex Christow, a, m. Chrustovium: trústowi, á, é, adj. e brucho tać adv. volenter voluntarie, volendo: wollend, willig: akarva, szánt szándékkal, kész akartva. Syn. chcegic, dobroWolfe. Hinc Composita : nechtáč, samochťáč. dum Comitatus Nitriensis; Chtelnis, Vittentz, mező-vá ros.' Chlíč, e, m. v. Chuť. dříti, chtel, chci, 3. pl. chří, et cbtegi, imp. bteg : v. cocet. Ohříwáňí, n. v. Chciwáňí. dříwati, al, ám, v. chciwať. tiwe, adv. cupide, avide, anhelanter : begierig, mohon, nagy kévánsággal. Syn. chciwe, Sictime, prabo stiwe, žádo ft'iwe, žádostňe. chliwi, á, é, adj. cupidus, avidus, anhelus, a, um; anhelans: begierig, kévánó, kévánságos, mohonkapó. Syn. deiwi, Sichtiwi, prahosťiwi, žádost'iwi, žádostní. Chtiwost, i, f. aviditas, cupiditas, velleitas, tis, f. voltio, nis, f. Begierde, Begierlichfeit valamire vágyás, nagy (buzgó) kévánság. Syn. Chciwork, Sibtinoft, prahoftin wost, žádostiwost, Žádost. 2) promtitudo, dinis, f. studium, i. n. die Neigung, Be= reitheit, Bereitwilligkeit, Fertigfeit etwas zu thun: valamihez való kedv, hajlandóság, kézség, akarat. Svn. 5otowost, Cáchbilnost E nečemu. Chuchel, chlu, m. oesypum (ocsypum), Plin. i, n. oesvpus (oesypus). i. f. Klunker, Schafflunker, Schafb8lkotten der Wolle: mosatlan (zsiros) gyapjú, motsok a' gyapjúban. Syn. Hečistota (neumiti knot) wfni. vulg. Chuchol. 2) boh. v. 5tu. ba, kur. 3) bol. v. Mesoba. Chuchliček, čku, m. dem. ex seq. Chuchtit, u, m. dem. oesypulum, i, n. ein kleiner Klunker, das Klünckerchen, Klünckerlein: mosatlan (motskos) gyapjútska. 2) boh. v. 5rudka, Rusek. Chuch Chuchmák, a, m. de nare loquens, Propest, durch die Nafen redend, orrából szólló (beszélő) Syn. Chuchmawec, Chuchňák, Chuchňawec. 2) v. Cchmus Po. Chuchmání, á, n. locutio de Chuchňawost, i, f. v. Chuch, mawost. duchnet, nel, ňím, V. I. imp. ni: v. chuchmat. * Chuchol, u, m. v. Chuchel. * Chucholček, ečtu, m. dem. v. Chuchliček. Chuchlik. Naribus (per nares), das Re-Chucholek, (ku, m. dem. ex den durch die Nase, orrából való beszéd (szóllás). Syn. Chuchmawost, Chuchnání, Chuchnawost. chuchmat, mal, mem (mám) V. I. imp. mi de naribus (per nares) loqui, durch die Nase reden, orrából beszélleni (szóllani). Syn. duchmet, chuchňat, chuchnet, pref of howorit (mluwit). Chuchmáwáňí, á, n. Nom.Verb. ex seq. Huchmawat, al, ám freq. ex cuchmat. qucmewe adv. de naribus (per nares) loquendo, durch die Nafe redend, orrából beszélve (szólva). Syn, duchňawe, pres Nos mluwiwse. 2) v. cmulawe. Huchmawi, á, é, adj. per nares loquens, durch die Nase redend, orrából beszélő (szolló). Syn. Huchńawí. 2) v. `chmuláwi. Chuchmawost, i, f. v. Chuchmár Chuchnák, a, m. v. Chuchmák. Verb. ex seq. buchnawe adj. v. cuchmawe. Huchňawi, é, é, adj. v. chuch. nawi. Chusát, a, m. miser, (miserandus) homo, der Arme, ein armer Tropf: szegény (szánakodásra méltó) ember. Syn. Chusas, Neborák. Neboráz, Rebozátko, boh. Chusina, Chusinec. Chudák z Uňína, tes wseco premárňíl, isel do Budína. Chusas, a, m. idem. use adv. macre, macilente: mager, soványúl, ösztövéren. Syn. cudo, dudorlawe, boh. durawe. 2) boh. v. dudobne. Chuseňí, á, n. emaceratio, emaciatio, nis, f. das Magers machen, Abzehren, Ausmergeln: meg soványitás. Aliud est. Chudnuti. Chudenice, gen. nic f. pl. dat. com, (boh. cům) chudenicium. Chudenig, Chudenitz. Chusera, i, f. v. Chudinka. Chuserka, i, f. dem. ex praec. † Chudi, gen. Chud, f. pl. dat. dam: v. Brla, Chodi. dudí, é, é, (abs. cudo) adj. compar. udfi, superl. nag cussi: macer, macilentus. siccus, siccaneus, siccanus, strigosus, a, um: mager, dürt, abgezehrt, z. B. Pferd, Hund, Fleisch, Acker, Erde etc. sovány, ösztövér, száraz, száraz természetű, kartsú hasú. Syn. Hudorlawi, wischnutí, suchi, wisuseni, boh. curaw', bubení. Prov. Chudá mrsing dobre fahá: macrum pecus bene trahit. Macri bene po tant: tant. dürres, aber starkes Bich, ancilla abiit: durch wen soll ich dušiť, il, ím, V. I. imp. cu8. emaciare Colum. emacerare, Senec. macre facere, reddere macrum (macilentum): mager. machen, abzehren, außmergeln: meg soványítani, sovánnyá tenni valakit. Syn. chudim ufinit, wisusit, witrúzňiť 2) boh. hudobnit. Chusíwáni, á, n. nom. Verb. ex sen. dusiwať, al, ám : freq. ex œu▪ ma hudnúť, dnul (del), dňem. V. + cudnýti, di, dnu: v. cu dobnet. macilentia, ae, f. macror (ma cor), is, m. Pacuv, das Ma gerwerden, die Magerung, Ma gerfeit, száradas, ösztövéredés. Syn. Chudorlaweni, Schnuti, wicúdání. 2) boh. v. Chudobnení. : chudo, v. chuse, et chudí. Chudoba, i, f. paupertas, egestas, tis.f. inopia, ae, f. incitae, arum, f. pl. egenus (pauper) status: die Armuth, Dürftigkeit, Noth der Zustand, da man arm ist : szegénység, szűkölkölés, utólsó szükség, szegény állapot. Syn. Bída, Chudobnost, Nedostatek, Núdza, Plota. Chudoba domácá fuzugeho: difficultas domestica eum angit, angusta res familiaris premit seine Armuth (Hausarmuth) plagt ihn, a' házi szükség (a' nagy szegénység) gyötri (bánty) ötet. Jakákolwer ge ta= to moga Chudoba, predca: quanta quanta haec mea paupertas est, tamen: wenn ich noch einmal so arm bin, doch: akár melly szegény légyek, mind azon által. Niekobo do chudobi priwest: v. chudobniť. Prov. Chudoba wsade trpí wsade sa zle má) 'Chudob. ného každí sa otre: v. chudobní. Chudoba Cti netra= tí. u Chudobi nehledag hanbi. Chudoba, gato pes, hanbi nemá paupertas non habet ruborem, die Armuth ist nicht schamhaftig (bat keine Schamhaftigkeit): a' szegénység nem tudgya mi a' szemérmetesség. A' ki szegény, közönségessen ortzátlan. e Chudoba, ale famotni Stich ge Sanba: vitium, non egestas, pudorem conciliat (pudori esse debet): nicht die Armuth, sondern die Sünde allein ist die Schande : nem szegénység, hanem egye dül dül a vétek magával szégyent hoz. Chudobe, a Paráse nes wedči bił w groma8e: luxus, et egestas, inconveniens societas: der Puß, und Armuth, stehen beisammen nicht gut: illetlen társaság, a' szegénység, és tzifraság. Gec Menti, pi Wodu, nepris s (newi8es) na Chudobu: parsimonia vitatur (declinatur) inopia, die Sparsamkeit vertreibet die Dürftigkeit, mértékletes élet távosztattya a' szegénységet. Chudobe pripise bost, ked nemal pri Stole dost (wsak si doma poprawit može). Nech Pfote pripisu, čo chibilo gedlu: si non habes satis, memento paupertatis die Speisen wirst du nicht verachten, wenn du die Armuth thust betrachten: szegény ember, szegény ebédet adhat. Ha a vendég azzal meg : nem elégedett, oda haza tsi-náltasson jobb ebédet. 2) paupertas, pauperes homines: die Armuth, arme Leute: szegény emberek, szegénység. cudobne adv. misere, tenaciter, in paupertate (egestate): arm, vékonyan, szegényúl, szegény módon. Syn. pfotňe. boh. chuse. Chudobneňí, ά, n. depaupe ratio, redactio in paupertatem: das Arm werden, meg szegényedés, meg-szegényűlés, szegény állapotra jutás. Syn. Pfotňeňí, boh. Chudnutí. Hudobnet, ňel, ňím, V. I. imp. ňi, depauperari, ad egestatem pervenire, ad incitas redigi: arm werden, meg szegényülni, szegénységre jutni. Syn. píotnúť, boh. dudnúti. Chudobní, nebo, m. mendicus, i, m. ein Armer, Bettler: kól dús, szegény. Syn. Žebrák 2) si v. seq. Hudobní, á, é, (abs. chudobno), adj. egenus, a, um; pauper, inops, is; egens tis: arm, dürftig, bedürftig: szegény szűkölködö. Syn. bídní, núdz ní, potrebn', psotní, žádní. boh. etiam dusí, Prov. Chus dobni wždi buses, tes wie žádať budes; len wtesi 360hatňes, diž na swém prestanes: semper egenus eris, si semper plus tibi quaeris; contentus eris, dives tunc efficieris: der ist reich, der Bers gnügen hat; der ist arm, der me wird satt: gazdag, a' ki a' magáival meg - elégszik, szegény, a' kinek soha sem elég: J Chusobni get tak dobri Clowek, gato bohatí: etiam pauper est homo, non minus, atque dives: auch der Arme ist ein Mensch, wie der Reiche: a' szegény-is tsak ember, valamint a' gaz lag. Rdiž úmte bobatí, Pobreb qe ludnati; zemreli Chudobni, sotwa su tam gedn: v. bobati. Chu dobného chudobné gest Sta ft'í. Bez peňazí we Swete, Sarmo sa lowek plete (nić Clowek nezwese). O chudob ného Cloweka nikdo sa neos zre: leonem lena, non diligit absque crumena. Miseri misera est fortuna. Viri infortunati procul amici. Aristot. Amici vulgares, hirundinum ritu, pro ratione temporis advolant, ac devolant: advo lant, ubi res secundae, devolant ingravente tempestate rerum: ein Armer hat auch ein armes Glück. Des Armen Glück ist arm. Ohne Geld ist alles gefehlt: a' szegény embernek a szerentséjé - is sze gény. |