Nodofa corpus nolis prohibere chiragra.

Eft quodam prodire tenus, fi non datur ultra.
Ferver avaritia miferoque cupidine pectus?
Sunt verba & voces, quibus hunc lenire dolorem
Poffis, & magnam morbi deponere partem.
Laudis amore tumes? funt certa piacula, que te
Ter pure lecto poterunt recreare libello.
Invidus, iracundus, iners, vinofus, amator:
Nemo adeo ferus eft, ut non mitefcere poffit,
Si modo culturæ patientem commodet aurem.
Virtus eft, vitium fugere: & fapientia prima,
Stultitia caruiffe. vides, quæ maxima credis
Effe mala, exiguum cenfum, turpemque repulfam,
Quanto devites animi capitifque labore.
Impiger extremos curris mercator ad Indos
Per mare pauperiem fugiens, per faxa, per ignes:
Ne cures ea, quæ ftulte miraris & optas:
Difcere, & audire, & meliori credere non vis?
Quis circam pagos & circum compita pugnax
Magna coronari contemnat Olympia, cui fpes,
Cui fit conditio dulcis fine pulvere palmæ ?
Vilius argentum eft auro, virtutibus aurum.
O cives, cives, quærenda pecunia primum eft,
Virtus poft nummos. hæc Janus fummus ab imo
Perdocet: hæc recinunt juvenes dictata fenefque
Lævo fufpenfi loculos tabulamque lacerto.
Si quadringentis fex feptem millia defunt,
Eft animus tibi, funt mores, & lingua fidefque,
Plebs eris. at pueri ludentes, rex eris, ajunt,
Si recte facies. Hic murus aeneus efto,
Nil confcire fibi, nulla pallefcere culpa.
Rofcia (dic fodes) melior lex, an puerorum
Nænia, quæ regnum recte facientibus offert,
Et maribus Curiis & decantata Camillis?
Ifne tibi melius fuadet, qui rem facias, rem,
Si poffis, recte fi non, quocunque modo rem:
Ut propius fpectes lacrymofa poemata Puppi:
An qui Fortunæ te- refponfare fuperba
Liberum & erectum præfens hortatur & optat?
Quod fi me populus Romanus forte roget, cur
Non, ut porticibus, fic judiciis fruar iifdem,
Nec fequar aut fugiam, quæ diligit ipfe vel odit:
Olim quod vulpes ægroto cauta leoni
Refpondit, referam, Quia me veftigia terrent
Omnia te adverfum fpectantia, nulla retrorfum.
Bellua multorum es capitum. nam quid fequar? aut quem?
Pars hominum geftit conducere publica: funt, qui
Cruftis & pomis viduas venentur avaras,
Excipiantque fenes, quos in vivaria mittant:
Multis occulto crefcit res fœnore. verum
Efto, aliis alios rebus ftudiifque teneri:
Iidem eadem poffunt horam durare probantes?
Nullus in orbe finus Bajis prælucet amoenis,
Si dixit dives, lacus & mare fentit amorem
Feftinantis heri. cui fi vitiofa libido
Fecerit aufpicium, cras ferramenta Theanum
Tolletis, fabri. lectus genialis in aula eft?
Nil ait effe prius, melius nil cœlibe vita.
Si non eft, jurat bene folis esse maritis.
Quo teneam vultus mutantem Protea nodo?
Quid pauper? ride: mutat cœnacula, lectos,
Balnea, tonfores: conducto navigio æque
Naufeat ac locuples, quem ducit privà triremis.
Si curtatus inæquali tonfore capillos
Occurri, rides fi forte fubucula pexx
Trita fubeft tunicæ, vel fi toga diffidet impar,

Rides: quid, mea quum pugnat fententia fecum?
Quod petiit, fpernit? repetit, quod nuper omifit?
Eftuat, & vitæ difconvenit ordine toto?
Diruit, ædificat, mutat quadrata rotundis?
Infanire putas folennia me: neque rides
Nec medici credis, nec curatoris egere
A Prætore dati: rerum tutela mearum
Quum fis, & prave featum ftomacheris ob unguerfi
De te pendentis, te refpicientis amici.

Ad fummam, fapiens uno minor eft Jove: dives,
Liber, honoratus, pulcher, rex denique regum:
Præcipue fanus, nifi quum pituita molesta est.

AD LOLLIUM. EPIST. II.

Rojani belli fcriptorem, maxime Lolli,

Dam tu declamas Romæ, Prænefte relegi:
Qui, quid fit pulchrum, quid turpe, quid utile, quid non,
Plenius ac melius Chryfippo & Crantore dicit.
Cur ita crediderim, nifi quid te detinet, audi.
Fabula, qua Paridis propter narratur amorem
Græcia Barbariæ lento collifa duello "
Stultorum regum & populorum continet æftus.
Antenor cenfet belli præcidere caufam.
Quid Paris? ut falvus regnet, vivatque beatus,
Cogi poffe negat. Neftor componere liteis
Inter Peleiden feftinat & inter Atreiden.

Hunc amor, ira quidem communiter urit utramque.
Quidquid delirant reges, plectuntur Achivi.
Seditione, dolis, fcelere, atque libidine & ira
Iliacos intra muros peccatur & extra.
Rurfus, quid virtus, & quid fapientia poffit,
Utile propofuit nobis exemplar Ulyffem:
Qui domitor Troje, multorum providus urbeis
Et mores hominum infpexit, latumque per æquor,
Dum fibi, dum fociis reditum parat, afpera multa
Pertulit, adverfis rerum immerfabilis undis.
Sirenum voces & Circes pocula nosti:
Quæ fi cum fociis ftultus cupidufque bibiffet,
Sub domina meretrice fuiffet turpis & excors:
Vixiffet canis immundus, vel amica luto fus.
Nos numerus fumus, & fruges confumere nati,
Sponfi Penelope, nebulones, Alcinoique
In cute curanda plus æquo operata juventus
Cui pulchrum fuit in medios dormire dies, &
Ad ftrepitum citharæ ceffatum ducere curam .
Ut jugulent homines, furgunt de nocte latrones;
Ut teipfum ferves, non expergifceris? atqui
Si noles fanus, curres hydropicus: & ni
Pofces ante diem librum cum lumine, fi non
Intendes animum ftudiis & rebus honeftis,
Invidia vel amore vigil torquebere. nam cur
Quæ lædunt oculos, feftinas demere: fi quid
Eft animum, differs curandi tempus in annum?
Dimidium facti, qui cæpit, habet. fapere aude:
Incipe. qui recte vivendi prorogat horam,
Rufticus exfpectat dum defluat amnis. at ille
Labitur, & labetur in omne volubilis ævum.
Quæritur argentum, puerifque beata creandis
Uxor, & inculta pacantur vomere fylvæ.

Quod fatis eft, cui contigit, hic nihil amplius optet
Non domus & fundus, non æris acervus & auri
Egroto domini deduxit corpore febres,
Non animo curas. valeat poffeffor oportet,

Si comportatis rebus bene cogitat uti.

Qui cupit aut metuit, juvat illum fic domus aut res,

Ut lippum pieta tabulæ, fomenta podagram,
Auriculas cithare collecta forde dolentes.

Sincerum eft nifi vas, quodcunque infundis acefcit.
Sperne voluptates: nocet emta dolore voluptas.
Semper avarus eget: certum voto pete finem.
Invidus alterius macrefcit rebus opimis:
Invidia Siculi non invenere tyranni
Majus tormentum. qui non moderabitur iræ,
Infectum voler effe, dolor quod fuaferit & mens,
Dum pœnas odio per vim feftinat inulto.

Ira furor brevis eft. animum rege: qui nifi paret,
Imperat: hunc frænis, hunc tu compefce catena.
Fingit equum tenera docilem cervice magifter

Ire viam quam monftrat eques. venaticus, ex quo
Tempore cervinam pellem latravit in aula,
Militat in fylvis catulus. nunc adbibe puro
Pećtore verba, puer; nunc te melioribus offer.
Quo femel eft imbuta recens, fervabit odorem
Tefta diu. quod fi ceffas, aut ftrenuus anteis,
Nec tardum opperior, nec præcedentibus infto.
AD JULIUM FLORUM. EPIST. III.

J

Uli Flore, quibus terrarum militet oris
Claudius, Augufti privignus, fcire laboro.
Thracane vos, Hebrufque nivali compede vinctus,
An freta vicinas inter currentia turres,
An pingues Afiæ campi collefque morantur?
Quid ftudiofa cohors operum ftruit? hæc quoque curo,
Quis fibi res geftas Augufti fcribere fumit?
Bella quis & paces longum diffundit in ævum?
Quid Titius, Romana brevi venturus in ora?
Pindarici fontis qui non expalluit haustus,
Faftidire lacus & rivos aufus apertos?

Ut valet? ut meminit noftri? fidibusne Latinis
Thebanos aptare modos ftudet, aufpice Mufa?
An tragica defævit & ampullatur in arte?
Quid mihi Celfus agit? monitus, multumque monendus,
Privatas ut quærat opes, & tangere vitet
Scripta, Palatinus quæcunque recepit Apollo:
Ne, fi forte fuas repetitum venerit olim
Grex avium plumas, moveat cornicula rifum,
Furtivis nudata coloribus. ipfe quid audes?
Quæ circumvolitas agilis thyma? non tibi parvum
Ingenium, non incultum eft, nec turpiter hirtum,
Seu linguam caufis acuis, feu civica jura
Refpondere paras, feu condis amabile carmen,
Prima feres ederæ viricis præmia, quod fi
Frigida curarum fomenta relinquere poffes,
Quo te cœleftis fapientia duceret, ires.

Curantem quidquid dignum fapiente bonoque eft?
Non tu corpus eras fine pectore. Di tibi formam,
Di tibi divitias dederant, artemque fruendi.
Quid voveat dulci nutricula majus alumno
Quam fapere & fari ut poffit quæ fentiat, & cui
Gratia, fama, valetudo contingat abunde
Er mundus victus, non deficiente crumena?
Inter fpem curamque, timores inter & iras,
Omnem crede diem tibi diluxiffe fupremum.
Grata fuperveniet, quæ non fperabitur, hora.
Me pinguem & nitidum bene curata cute vifes,
Cum ridere voles Epicuri de grege porcum.

Supremo te fole domi, Torquate, manebo.
Vina bibes iterum Tauro diffufa, paluftres
Inter Minturnas, Sinueffanumque Petrinum.
Sin melius quid habes, arceffe, vel imperium fer.
Jamdudum fplendet focus, & tibi munda fupellex.
Mitte leves fpes, & certamina divitiarum,
Et Mofchi caufam. cras nato Cæfare feftus
Dat veniam fomnumque dies impune licebit
Eftivam fermone benigno tendere noctem.
Quo mihi fortunas, fi non conceditur uti?
Parcus ob heredis curam, nimiumque feverus,
Affidet infano, potare & fpargere flores
Incipiam, patiarque vel inconfultus haberi,
Quid non ebrietas defignat? operta recludit:
Spes jubet effe ratas; in prælia trudit inermem;
Sollicitis animis onus eximit: addocet artes.
Fœcundi calices quem non fecere difertum?
Contracta quem non in paupertate folutum?
Hæc ego procurare & idoneus imperor, & non}
Invitus, ne turpe toral, ne fordida mappa
Corruget nares: ne non & cantharus, & lanx
Oftendat tibi te: ne fidos inter amicos
Sit qui dicta foras eliminet: ut coeat par
Jungaturque pari, Brutum tibi, Septimiumque,
Et nifi cœna prior potiorque puella Sabinum
Detinet, affumam. locus eft & pluribus umbris.
Sed nimis arcta premunt olide convivia capre.
Tu, quotus effe velis, refcribe: &, rebus omiffis,
Atria fervantem poftico falle clientem.

AD NUMICIUM. EPIST. VI.

Si patriæ volumus, fi nobis vivere cari.
Debes hoc etiam refcribere, fi tibi curæ
Quantæ conveniat Munatius. an male farta
Gratia nequicquam coit, & refcinditur? at vos
Seu calidus fanguis, feu rerum infcitia vexat
Indomita cervice feros, ubicumque locorum
Vivitis indigni fraternum rumpere fœdus
Pafcitur in veftrum reditum votiva juvenca.

AD ALBIUM TIBULLUM. EPIST. IV.

ALbi, noftrorum fermonum candide judex,

Quid nunc te dicam facere in regione Pedana? Scribere quod Caffi Parmenfis opufcula vincat? An tacitum fylvas inter reptare falubres,

Solaque, quæ poffit facere & fervare beatum. Hunc folem, & ftellas, & decedentia certis Tempora momentis, funt qui formidine nulla Imbuti fpectent. quid cenfes munera terræ ? Quid, maris extremos Arabas ditantis & Indos? Ludicra quid, plaufus, & amici dona Quiritis? Quo fpectanda modo, quo fenfu credis & ore? Qui timet his adverfa, fere miratur eodem Quo cupiens pacto, pavor eft utrique moleftus: Improvifa fimul fpecies exterret utrumque. Gaudeat, an doleat: cupiat metuatne quid ad rem? Si, quicquid vidit melius pejufve fua fpe, Defixis oculis, animoque & corpore torpet? Infani fapiens nomen ferat, æquus iniqui, Ultra quam fatis eft virtutem fi petat ipfam. I nunc, argentum, & marmor vetus, æraque, & artes G 2 Sufpi

Sufpice, cum gemmis Tyrios mirare colores :
Gaude, quod fpectant oculi te mille loquentem:
Gnavus mane forum, & vefpertinus pete tectum:
Ne plus frumenti dotalibus emetat agris
Mucius: indignum, quod fit pejoribus ortus:
Hic tibi fit potius, quam tu mirabilis illi.
Quidquid fub terra eft, in apricum proferet ætas,
Defodiet condetque nitentia. cum bene notum
Porticus Agrippa & via te confpexerit Appi,
Ire tamen reftat, Numa quo devenit & Ancus.
Si latus aut renes morbo tentantur acuto,
Quære fugam morbi. vis recte vivere? quis non?
Si virtus hoc una poteft dare, fortis omiffis
Hoc age deliciis. virtutem verba putas, ut
Lucum ligna? cave ne portus occupet alter,
Ne Cibyratica, ne Bithyna negotia perdas.
Mille talenta rotundentur, totidem altera, porro
Tertia fuccedant, & quæ pars quadret acervum.
Scilicet uxorem cum dote, fidemque, & amicos,
Et genus & formam regina pecunia donat:
Ac bene nummatum decorat Suadela, Venusque.
Mancipiis locuples eget æris Cappadocum rex.
Ne fueris hic tu. chlamydes Lucullus, ut ajunt,
Si poffet centum fcenæ præbere rogatus,

Qui poffim tot? ait: tamen & quæram, & quot habebo
Mittam. poft paullo fcribit, fibi millia quinque
Effe domi chlamydum: partem, vel tolleret omneis.
Exilis domus eft, ubi non & multa fuperfunt,
Et dominum fallunt, & profunt furibus. ergo,
Si res fola poteft facere & fervare beatum,
Hoc primus repetas opus, hoc poftremus omittas,
Si fortunatum fpecies & gratia præftat,
Mercemur fervum, qui dictet nomina, lævum
Qui fodicét latus, & cogat trans pondera dextram
Porrigere. hic multum in Fabia valet, ille Velina:
Cuilibet hic fafceis dabit, eripietque curule,
Cui volet, importunus ebur. frater, pater, adde:
Ut cuique eft atas, ita quemque facetus adopta.
Si, bene qui cœnat, bene vivit: lucet, eamus,
Quo ducit gula. pifcemur, venemur: ut olim
Gargilius, qui mane plagas, venabula, fervos,
Differtum tranfire forum populumque jubebat :
Unus ut e multis, populo fpectante, referret
Emtum mulus aprum: crudi tumidique lavemur,
Quid deceat, quid non, obliti: cærite cera
Digni, remigium vitiofum Ithacenfis Ulyssei:
Cui potior patria fuit interdicta voluptas.
Si, Mimnermus uti cenfet, fine amore jocifque
Nil eft jucundum, vivas in amore jocifque.
Vive: vale. fi quid novifti rectius iftis,
Candidus imperti: fi non, his utere mecum.

AD MECENATEM. EP. VII.

dies tibi rure futurum,

Sextilem totum mendax defideror. atqui

Si me vivere vis fanum, recteque valentem, Quam mihi das ægro, dabis ægrotare timenti, Mæcenas, veniam: dum ficus prima calorque Defignatorem decorat lictoribus atris:

Dum pueris omnis pater & matercula pallet:
Officiofaque fedulitas & opella forenfis
Adducit febreis, & teftamenta refignat.
Quod fi bruma niveis Albanis illinet agris,
Ad mare defcendet vates tuus, & fibi parcet,
Contractufque leget: te, dulcis amice, revifet

&

Cum Zephyris, fi concedes, & hirundine prima. Non, quo more piris vefci Calaber jubet hofpes, Tu me fecifti locupletem. vefcere fodes. Jam fatis eft. at tu quantumvis tolle. benigne. Non invifa feres pueris munufcula parvis. Tam teneor dono, quam fi dimittar onuftus. Ut libet: hæc porcis hodie comedenda relinques Prodigus & ftultus donat que fpernit & odit. Hæc feges ingratos tulit, & feret omnibus annis Vir bonus & fapiens dignis ait effe paratus, Nec tamen ignorat, quid diftent æra lupinis. Dignum præftabo me etiam pro laude merentis. Quod fi me noles ufquam difcedere, reddes Forte latus, nigros angufta fronte capillos: Reddes dulce loqui reddes ridere decorum, Inter vina fugam Cynara mærere protervæ. Forte per anguftam tenuis vulpecula rimam Repferat in cumeram frumenti: paftaque, rurfus Ire foras pleno tendebat corpore, fruftra. Cui mustela procul: fi vis, ait, effugere iftinc, Macra cavum repetes arctum, quem macra fubisti, Hac ego fi compellar imagine, cuncta refigno: Nec fomnum plebis laudo fatur altilium: nec Otia divitiis Árabum liberrima muto. Sæpe verecundum laudafti: rexque paterque Audifti coram, nec verbo parcius abfens : Infpice, fi poffum donata reponere lætus. Haud male Telemachus proles patientis Ulyffei, Non eft aptus equis Ithaca locus, ut neque planis Porrectus fpatiis, neque multæ prodigus herba. Atreide, magis apta tibi tua dona relinquam. Parvum parva decent. mihi jam non regia Roma, Sed vacuum Tibur placet, aut imbelle Tarentum. Strenuus & fortis, caufifque Philippus agendis Clarus, ab officiis octavam circiter horam Dum redit, atque foro nimium diftare Carinas Jam grandis natu queritur, confpexit, ut ajunt, Adrafum quemdam vacua tonferis in umbra, Cultello proprios purgantem leniter ungueis. Demetri, (puer hic non læve juffa Philippi Accipiebat,) abi, quære, & refer: unde domo, quis, Cujus fortunæ, quo fit patre, quove patrono. It, redit, & narrat, Vultejum nomine Menam, Præconem, tenui cenfu, fine crimine notum, Et properare loco, & ceffare, & quærere, & uti, Gaudentem parvifque fodalibus, & Lare certo, Et ludis, &, poft decifa negotia, campo. Scitari libet ex ipfo quæcumque refers: dic Ad cœnam veniat. non fane credere Mena: Mirari fecum tacitus. quid multa? benigne, Refpondet. negat ille mihi? negat improbus & te Negligit, aut horret. Vultejum mane Philippus Vilia vendentem tunicato fcruta popello Occupat, & falvere jubet prior. ille Philippo Excufare laborem, & mercenaria vincla,

Quod non mane domum veniffet, denique quod non
Providiffet eum. fic ignoviffe putato

Me tibi, fi cœnas hodie mecum. ut libet. ergo
Poft nonam venies. nunc i, rem ftrenuus auge.
Ut ventum ad cœnam eft, dicenda, tacenda loquutus,
Tandem dormitum dimittitur. hic ubi fæpe
Occultum vifus decurrere pifcis ad hamum,
Mane cliens & jam certus conviva, jubetur
Rura fuburbana indictis comes ire Latinis.
Impofitus mannis, arvum cœlumque Sabinum
Non ceffat laudare. videt ridetque Philippus:

Et

Et fibi dum requiem, dum rifus undique quærit,
Dum feptem donat feftertia, mutua feptem
Promittit: perfuadet uti mercetur agellum.
Mercatur. ne te longis ambagibus, ultra
Quam fatis eft, morer, ex nitido fit rufticus, atque
Sulcos & vineta crepat mera: præparat
ulmos:
Immoritur ftudiis, & amore fenefcit habendi.
Veruen ubi oves furto, morbo periere capelle,
Spem mentita feges, bos eft enectus arando,
Offenfus damnis, media de nocte caballum
Arripit, iratufque Philippi tendit ad ædes.
Quem fimul afpexit fcabrum intonfumque Philippus,
Durus, ait, Vultei, nimis attentufque videris
Effe mihi. pol, me miferum, patrone, vocares,
Si velles, inquit, verum mihi dicere nomen.
Quod te per genium, dextramque, deofque Penates
Obfecro & obteftor, vitæ me redde priori.
Qui fimul afpexit, quantum dimiffa petitis
Præftent, mature redeat, repetatque relicta.
Metiri fe quemque fuo modulo ac pede, verum eft.
AD CELSUM ALBINOVANUM EPIST. VIII.
Elfo gaudere & bene rem gerere Albinovano,
Mufa rogata refer, comiti fcribæque Neronis.
Si quæret, quid agam: dic multa & pulchra minantem
Vivere nec recte, nec fuaviter. haud quia grando
Contuderit vites, oleamqne momorderit æftus:
Nec quia longinquis armentum ægrotet in arvis :
Sed quia mente minus validus, quam corpore toto,
Nil audire velim, nil difcere, quod levet ægrum:
Fidis offendar medicis, irafcar amicis,

Cur me funefto properent arcere veterno:
Quæ nocuere fequar, fugiam quæ profore credam :
Roma Tibur amem ventofus, Tibure Romam.
Poft hæc, ut valeat, quo pacto rem gerat & fe:
Ut placeat juveni, percontare, utque cohorti.
Si dicet, recte: primum, gaudere, fubinde
Præceptum auriculis hoc inftillare memento:
Ut tu fortunam, fic nos te, Celfe, feremus.

AD CLAUDIUM NERONEM. EPIST. IX.

Septimius, Claudi, nimirum intelligit unus,

Quanti me facias. nam quum rogat, & prece cogit, Scilicet, ut tibi se laudare & tradere coner, Dignum mente domoque legentis honefta Neronis. Munere quum fungi propioris cenfet amici, Quid poffim videt, ac novit me valdius ipfo. Multa quidem dixi, cur excufatus abirem: Sed timui, mea ne finxiffe minora putarer, Diffimulator opis propriæ, mihi commodus uni. Sic ego, majoris fugiens opprobria culpæ, Frontis ad urbane defcendi præmia. quod fi Depofitum laudas ob amici juffa pudorem, Scribe tui gregis hunc, & fortem crede bonumque. AD FUSCUM ARISTIUM. EPIST. X.

Quid quæris? vivo & regno, fimul ifta reliqui, Que vos ad cœlum effertis rumore fecundo. Utque facerdotis fugitivus, liba recufo: Pane egeo jam mellitis potiore placentis. Vivere naturæ fi convenienter oportet, Ponendæque domo quærenda eft area primum, Noviftine locum potiorem rure beato? Eft, ubi plus tepeant hyemes?.ubi gratior`aura Leniat & rabiem Canis, & momenta Leonis Cum femel accepit Solem furibundus acutum? Eft, ubi divellat fomnos minus invida cura? Deterius Libycis olet aut nitet herba lapillis? Purior in vicis aqua tendit rumpere plumbum, Quam quæ per pronum trepidat.cum murmure rivum? Nempe inter. varias nutritur fylva columnas, Laudaturque domus, longos quæ profpicit agros. Naturam expellas furca, tamen ufque recurret, Et mala perrumpet furtim faftidia victrix. Non, qui Sidonio contendere callidus oftro Nefcit Aquinatem potantia vellera fucum, Certius accipiet damnum, propiufve medullis, Quam qui non poterit vero diftinguere falfum. Quem res plus nimio delectavere fecundæ, Mutatæ quatient. fi quid mirabere, pones Invitus. fuge magna: licet fub paupere tecto Reges & regum vita præcurrere amicos. Cervus equum pugna melior communibus herbis Pellebat: donec minor in certamine longo Imploravit opes hominis, frænumque recepit: Sed poftquam victor violens difceffit ab hofte, Non equitem dorfo, non frænum depulit ore. Sic qui pauperiem veritus, potiore metallis Libertate caret, dominum vehet improbus, atque Servier æternum, quia parvo nefciat uti. Cui non conveniet fua res, ut calceus olim, Si pede major erit, fubvertet; fi minor, uret. Lætus forte tua vives fapienter, Arifti. Nec me dimittes incaftigatum, ubi plura Cogere, quam fatis eft, ac non ceffare videbor. Imperat aut fervit collecta pecunia cuique, Tortum digna fequi potius quam ducere funem Hæc tibi dictabam poft fanum putre Vacunæ, Excepto quod non fimul effes, cetera lætus.

AD BULLATIUM. EPIST. XI.

Uid tibi vifa Chios, Bullati, notaque Lesbos? Quid concinna Samos? quid Crofi regia Sardis? Smyrna quid & Colophon? majora, minorane fama? Cunetane præ campo & Tiberino flumine fordent? An venit in votum Attalicis ex urbibus una? An Lebedum laudas odio maris atque viarum? Scis, Lebedus quam fit Gabiis defertior atque, Fidenis vicus: tamen illic vivere vellem : Oblitufque meorum, oblivifcendus & illis, Neptunum procul e terra fpectare furentem Sed neque, qui Capua Romam petit imbre lutoque. Adfperfus, volet in caupona vivere, nec, qui Frigus collegit, furnos & balnea laudat, Ut fortunatam plene præftantia vitam.. Nec, fi te validus jactaverit Auster in alto, Idcirco navem trans Egæum mare vendas. Incolumi Rhodos & Mirylene pulchrà facit, quod Penula folftitio, campeftre nivalibus auris, Per brumam Tiberis, Sextili menfe caminus. Dum licet, & vultum fervat fortuna benignum, Roma

C

Romæ laudetur Samos, & Chios, & Rhodos abfens.
Tu, quamcumque Deus tibi fortunaverit horam,
Grata fume manu, nec dulcia differ in annum :
Ut, quocunque loco fueris, vixiffe libenter
Te dicas. nam fi ratio & prudentia curas,
Non locus effufi late maris arbiter, aufert:
Gælum, non animum mutant, qui trans mare currunt.
Strenua nos exercet inertia: navibus atque
Quadrigis petimus bene vivere. quod petis, hic eft,
Eft Ulubris, animus fi te non deficit æquus.

AD ICCIUM. EPIST. XII.

nil

Ructibus Agrippe Siculis, quos colligis, Icci, Si recte frueris, non eft, ut copia major Ab Jove donari poffit tibi. tolle querelas : Pauper enim non eft, cui rerum fuppetit ufus. Si ventri bene, fi lateri eft pedibufque tuis, Divitiæ poterunt regales addere majus. Si forte in medio pofitorum abftemius herbis Vivis & urtica, fic vives protinus ut te Confeftim liquidus fortunæ rivus inauret: Vel quia naturam mutare pecunia nefcit, Vel quia cuncta putas una virtute minora. Miramur, fi Democriti pecus edit agellos, Cultaque, dum peregre eft animus fine corpore velox: Cum tu inter fcabiem tantam & contagia lucri, Nil parvum fapias, & adhuc fublimia cures? Quæ mare compefcant caufæ: quid temperet annum: Stellæ fponte fua, juffæne vagentur & errent: Quid premat obfcurum Lunæ, quid proferat orbem: Quid velit & poffit rerum concordia difcors: Empedocles, an Stertinium deliret acumen. Verum feu pifces, feu porruin & cæpe trucidas, Utere Pompeio Grofpho: &, fi quid petet, ultro Defer. nil Grofphus nifi verum orabit & æquum, Vilis amicorum eft annona, bonis ubi quid deest. Ne tamen ignores, quo fit Romana loco res, Cantaber Agrippa, Claudi virtute Neronis Armenius cecidit: jus imperiumque Phraates Cæfaris accepit genibus minor. aurea fruges Italiæ pleno diffudit copia cornu.

AD VINNIUM ASELLAM. EPIST. XIII.

IT proficifcentem docui te fæpe diuque,

Augufto reddes fignata volumina, Vinni, "Si validus, fi lætus erit, fi denique pofcet: Ne ftudio noftri pecces, odiumque libellis Sedulus importes opera vehemente minifter. Si te forte mea gravis uret farcina chartæ, Abjicito potius, quam quo perferre juberis Clitellas ferus impingas, Afinæque paternum Cognomen vertas in rifum, & fabula fias. Viribus uteris per clivos, Alumina, lamas. Victor propofiti fimulac perveneris illuc, Sic pofitum fervabis onus, ne forte fub ala Fafciculum portes librorum, ut rufticus agnum, Ut vinofa glomos furtive Pyrrhia lanæ, Ut cum pileolo foleas conviva tribulis. Ne vulgo narres te fudaviffe ferendo Carmina, quæ poffint oculos aurefque morari Cæfaris. oratus multa prece, nitere porro, Vade, vale: cave ne titubes, mandataque frangas

AD VILLICUM SUUM. EPIST. XIV.

VIllice

Illice fylvarum, & mihi me reddentis agelli, Quem tu faftidis, habitatum quinque focis, & Quinque bonos folitum Bariam dimittere patres : Certemus, fpinas animone ego fortius, an tu Evellas agro: & melior fit Horatius, an res. Me quamvis Lamiæ pietas & cura moratur, Fratrem mærentis, rapto de fratre dolentis Infolabiliter, tamen iftuc mens animufque Fert, & amat fpatiis obftantia rumpere clauftra. Rure ego viventem, tu dicis in urbe beatum. Cui placet alterius, fua nimirum eft odio fors. Stultus uterque locum immeritum caufatur inique. In culpa eft animus, qui fe non effugit unquam. Tu mediaftinus tacita prece rura petebas, Nunc urbem, & ludos, & balnea villicus optas. Me conftare mihi fcis, & difcedere triftem, Quandocumque trahunt invifa negotia Romam Non eadem miramur: eo difconvenit inter Meque & te. nam quæ deferta & inhofpita tefqua Credis, amona vocat, mecum qui fentit: & odit, Que tu pulchra vocas. fornix tibi & uncta popina Incutiunt urbis defiderium, video, & quod Angulus ifte feret piper & thus, ocyus uva: Nec vicina fubeft vinum præbere taberna Que poffit tibi: nec meretrix tibicina, cujus Ad ftrepitum falias terræ gravis: & tamen urges Jampridem non tacta ligonibus arva, bovemque Disjunctum curas, & ftrictis frondibus exples. Addit opus pigro rivus, fi decidit imber, Multa mole docendus aprico parcere prato. Nunc, age, quid noftrum concentum dividat, audi. Quem tenues decuere toge, nitidique capilli: Quem fcis immunem Cynara placuiffe_rapaci : Quem bibulum liquidi media de luce Falerni : Cœna brevis juvat, & prope rivum fomnus in herba. Nec lufiffe pudet, fed non incidere ludum. Non iftic obliquo oculo mea commoda quisquam Limat, non odio obfcuro morfuque venenat: Rident vicini glebas & faxa moventem. Cum fervis urbana diaria rodere mavis, Horum tu in numerum voto ruis. invidet usum Lignorum & pecoris tibi calo argutus, & horti. Optat ephippia bos piger, optat arare caballus. Quam fcit uterque, libens, cenfebo, exerceat artem

AD C. NUMONIUM VALAM. EPIST. XV.

Qua fit
Ua fit hyems Veliæ, quod cœlum, Vala, Salerni
Quorum hominum regio, & qualis via (nam mihi
Mufa fupervacuas Antonius, & tamen illis (Bajas
Me facit invifum, gelida quum perluor unda
Per medium frigus. fane myrteta relinqui,
Dictaque ceffantem nervis elidere morbum
Sulfura contemni, vicus gemit, invidus ægris,
Qui caput & ftomachum fupponere fontibus audent
Clufinis, Gabiofque petunt & frigida rura.
Mutandus locus eft, & diverforia nota
Præter agendus equus. quo tendis? non mihi Cumas
Eft iter, aut Bajas, læva ftomachofus habena
Dicet eques: fed equi frænato eft auris in ore)
Major utrum populum frumenti copia pafcat:
Collectofne bibant imbres, puteofne perennes
Dulcis aquæ. nam vina nihil moror illius ora.
Rure meo poffum quidvis perferre patique:

Ad