Delectabere tibiæ

Mixtis carminibus non sine fistula; Illic bis pueri die

Numen cum teneris virginibus tuum Laudantes pede candido

In morem Salium ter quatient humum. Me nec femina nec puer

Jam nec spes animi credula mutui, Nec certare juvat mero,

Nec vincire novis tempora floribus. Sed cur heu, Ligurine, cur

Manat rara meas lacrima per genas? Cur facunda parum decoro

Inter verba cadit lingua silentio ?

Nocturnis ego somniis

Jam captum teneo, jam volucrem sequor

Te per gramina Martii

Campi, te per aquas, dure, volubiles.

CARMEN II.—AD JULUM ANTONIUM.

PINDARUM quisquis studet æmulari,
Jule, ceratis ope Dædalea

Nititur pennis vitreo daturus
Nomina ponto.

Monte decurrens velut amnis, imbres
Quem super notas aluere ripas,
Fervet immensusque ruit profundo
Pindarus ore,

Laurea donandus Apollinari,

Seu per audaces nova dithyrambos
Verba devolvit numerisque fertur
Lege solutis ;

Seu Deos regesve canit, Deorum
Sanguinem, per quos cecidere justa

30

40

10

Morte Centauri, cecidit tremendæ
Flamma Chimæræ;

Sive quos Elea domum reducit
Palma cœlestes pugilemve equumve
Dicit et centum potiore signis
Munere donat,

Flebili sponsæ juvenemve raptum
Plorat et vires animumque moresque
Aureos educit in astra nigroque
Invidet Orco.

Multa Dircæum levat aura cycnum,
Tendit, Antoni, quoties in altos
Nubium tractus. Ego apis Matinæ
More modoque

Grata carpentis thyma per laborem
Plurimum circa nemus uvidique
Tiburis ripas operosa parvus
Carmina fingo.

Concines majore poëta plectro
Cæsarem, quandoque trahet feroces
Per sacrum clivum merita decorus
Fronde Sugambros;

Quo nihil majus meliusve terris
Fata donavere bonique Divi

Nec dabunt, quamvis redeant in aurum
Tempora priscum.

Concines lætosque dies et Urbis
Publicum ludum super impetrato
Fortis Augusti reditu forumque
Litibus orbum.

Tum meæ, si quid loquar audiendum,
Vocis accedet bona pars; et, "O Sol
Pulcher! o laudande!" canam, recepto
Cæsare felix.

Teque, dum procedit, "io Triumphe,"
Non semel dicemus, "io Triumphe,”

Civitas omnis dabimusque Divis
Thura benignis.

Te decem tauri totidemque vaccæ,
Me tener solvet vitulus, relicta
Matre qui largis juvenescit herbis
In mea vota,

Fronte curvatos imitatus ignes
Tertium Lunæ referentis ortum,
Qua notam duxit niveus videri,
Cetera fulvus.

60

CARMEN III.- -AD MELPOMENEN.

QUEM tu, Melpomene, semel

Nascentem placido lumine videris, Illum non labor Isthmius

Clarabit pugilem, non equus impiger Curru ducet Achaico

Victorem, neque res bellica Deliis Ornatum foliis ducem,

Quod regum tumidas contuderit minas, Ostendet Capitolio:

Sed quæ Tibur aquæ fertile præfluunt

Et spissæ nemorum comæ

Fingent Æolio carmine nobilem.

Romæ principis urbium

Dignatur soboles inter amabiles

Vatum ponere me choros,

Et jam dente minus mordeor invido. O testudinis aureæ

Dulcem quæ strepitum, Pieri, temperas,

O mutis quoque piscibus

Donatura cycni, si libeat, sonum,

Totum muneris hoc tui est,

Quod monstror digito prætereuntium

Romanæ fidicen lyræ:

Quod spiro et placeo, si placeo, tuum est.

CARMEN IV.-AD URBEM ROMAM.

QUALEM ministrum fulminis alitem,
Cui rex Deorum regnum in aves vagas
Permisit expertus fidelem

Jupiter in Ganymede flavo,

Olim juventas et patrius vigor
Nido laborum propulit inscium,
Vernique jam nimbis remotis
Insolitos docuere nisus

Venti paventem, mox in ovilia
Demisit hostem vividus impetus,
Nunc in reluctantes dracones
Egit amor dapis atque pugnæ ;
Qualemve lætis caprea pascuis
Intenta fulvæ matris ab ubere
Jam lacte depulsum leonem
Dente novo peritura vidit:
Videre Rhætis bella sub Alpibus
Drusum gerentem Vindelici; quibus
Mos unde deductus per omne
Tempus Amazonia securi

Dextras obarmet, quærere distuli;
Nec scire fas est omnia; sed diu
Lateque victrices catervæ

Consiliis juvenis revictæ

Sensere, quid mens rite, quid indoles
Nutrita faustis sub penetralibus
Posset, quid Augusti paternus
In pueros animus Nerones.

20

Fortes creantur fortibus et bonis;
Est in juvencis, est in equis patrum

30

Virtus, neque imbellem feroces
Progenerant aquila columbam:
Doctrina sed vim promovet insitam
Rectique cultus pectora roborant;
Utcunque defecere mores,
Indecorant1 bene nata culpæ.

Quid debeas, o Roma, Neronibus,
Testis Metaurum flumen et Hasdrubal
Devictus et pulcher fugatis
Ille dies Latio tenebris,

Qui primus alma risit adorea,
Dirus per urbes Afer ut Italas
Ceu flamma per tædas vel Eurus
Per Siculas equitavit undas.
Post hoc secundis usque laboribus
Romana pubes crevit et impio
Vastata Pœnorum tumultu
Fana Deos habuere rectos,
Dixitque tandem perfidus Hannibal:
"Cervi, luporum præda rapacium,
Sectamur ultro, quos opimus

Fallere et effugere est triumphus.

Gens, quæ cremato fortis ab Ilio
Jactata Tuscis æquoribus, sacra,
Natosque maturosque patres
Pertulit Ausonias ad urbes,
Duris ut ilex tonsa bipennibus
Nigræ feraci frondis in Algido,
Per damna, per cædes ab ipso
Ducit opes animumque ferro.
Non Hydra secto corpore firmior
Vinci dolentem crevit in Herculem,
Monstrumve submisere Colchi
Majus Echioniæve Thebæ.

1 dedecorant