Sensere quid mens rite, quid indoles,
Nutrita faustis sub penetralibus,
Posset, quid Augusti paternus
In pueros animus Nerones.

Fortes creantur fortibus; et bonis
Est in juvencis, est in equis, patrum
Virtus: nec imbellem feroces
Progenerant aquila columbam.

Doctrina sed vim promovet insitam,
Rectique cultus pectora roborant:
Utcumque defecere mores,
Indecorant bene nata culpæ.

Quid debeas, ô Roma, Neronibus, Testis Metaurum flumen, et Hasdrubal Devictus, et pulcher fugatis

Ille dies latio tenebris,

Qui primus almâ risit adoreâ,
Dirus
per urbes Afer ut Italas,

Ceu flamma per tædas, vel Eurus
Per Siculas equitavit undas.

Post hoc secundis usque laboribus
Romana pubes crevit, et impio
Vastata Pœnorum tumultu
Fana Deos habuere rectos.

Dixitque tandem perfidus Hannibal:
Cervi, luporum præda rapacium,
Sectamur ultro quos opimus

Fallere et effugere est triumphus.

Gens, quæ cremato fortis ab Ilio
Jactata Tuscis æquoribus sacra,

Natosque, maturosque patres,
Pertulit Ausonias ad urbes,

Duris ut ilex tonsa bipennibus
Nigræ feraci frondis in Algido,
Per damna, per cædes, ab ipso
Ducit opes animumque ferro.

Non Hydra secto corpore firmior
Vinci dolentem crevit in Herculem;
Monstrumve submisere Colchi
Majus, Echioniæve Theba.

Merses profundo, pulchrior evenit;
Luctere, multâ proruet integrum
Cum laude victorem, geretque
Prolia conjugibus loquenda.

Carthagini jam non ego nuntios
Mittam superbos: occidit, occidit
Spes omnis et fortuna nostri

Nominis, Hasdrubale interempto.

Nil Claudia non perficient manus,
Quas et benigno numine Juppiter
Defendit, et curæ sagaces
Expediunt per acuta belli.

DIVIS

ODE V.

AD AUGUSTUM.

IVIS orte bonis, optime Romulæ Custos gentis, abes jam nimiùm diù:

Maturum reditum pollicitus patrum
Sancto concilio, redi.

Lucem redde tuæ, Dux bone, patriæ:
Instar veris enim vultus ubi tuus
Affulsit, populo gratior it dies,
Et soles meliùs nitent.

Ut mater juvenem, quem Notus invide
Flatu Carpathii trans maris æquora
Cunctantem spatio longiùs annuo
Dulci distinet a domo,

Votis ominibusque et precibus vocat,
Curvo nec faciem littore dimovet:
Sic desideriis icta fidelibus

Quærit patria Cæsarem.

Tutus bos etenim rura perambulat:
Nutrit rura Ceres, almaque Faustitas:
Pacatum volitant per mare navitæ:
Culpari metuit Fides:

Nullis polluitur casta domus stupris:
Mos et lex maculosum edomuit nefas:
Laudantur simili prole puerperæ:

Culpam pœna premit comes.

Quis Parthum paveat? quis gelidum Scythen?
Quis, Germania quos horrida parturit
Fetus, incolumi Cæsare? quis feræ
Bellum curet Iberia?

Condit quisque diem collibus in suis,
Et vitem viduas ducit ad arbores:

Hinc ad vina redit lætus, et alteris Te mensis adhibet Deum:

Te multa prece, te prosequitur mero Defuso pateris; et Laribus tuum Miscet numen, uti Græcia Castoris Et magni memor Herculis.

Longas ô utinam, Dux bone, ferias
Præstes Hesperia! dicimus integro
Sicci manè die, dicimus uvidi,

Quum Sol Oceano subest.

ODE VI.

AD APOLLINEM.

DIVE, quem proles Niobea magnæ

Vindicem linguæ, Tityosque raptor, Sensit, et Trojæ propè victor altæ Phthius Achilles,

Ceteris major, tibi miles impar; Filius quamquam Thetidos marinæ Dardanas turres quateret tremendâ Cuspide pugnax:

Ille, mordaci velut icta ferro

Pinus, aut impulsa cupressus Euro, Procidit latè, posuitque collum in Pulvere Teucro.

Ille non, inclusus equo Minervæ

Sacra mentito, male feriatos

Troas et lætam Priami choreis

Falleret aulam:

Sed palàm captis gravis, heu nefas! heu!
Nescios fari pueros Achivis

Ureret flammis, etiam latentem
Matris in alvo;

Ni, tuis victus Venerisque gratæ
Vocibus, Divûm Pater adnuisset
Rebus Aeneæ potiore ductos
Alite muros.

Doctor Argivæ fidicen Thaliæ,
Phoebe, qui Xantho lavis amne crines,
Dauniæ defende decus Camœnæ,
Lævis Agyien!

Spiritum Phoebus mihi, Phœbus artem
Carminis nomenque dedit poëtæ.

Virginum primæ, puerique claris
Patribus orti,

Deliæ tutela Deæ, fugaces

Lyncas et cervos cohibentis arcu,
Lesbium servate pedem, meique
Pollicis ictum;

Rite Latonæ puerum canentes,
Rite crescentem face Noctilucam,
Prosperam frugum, celeremque pronos
Volvere mensés.

Nupta jam dices: Ego Dîs amicum,
Sæculo festas referente luces,⚫
Reddidi carmen, docilis modorum
Vatis Horati.