Obrázky na stránke
PDF
ePub

eum 18) collocata bona patris propter tutelam revo. cari oporteat

Wenn nun gleich das Senatusconsult ausdrücklich nur die Ehe verbietet, so versteht es sich doch von selbst, daß auch die Sponsalien nicht erlaubt sind. Denn Paulus schließt ganz richtig, wenn er L. 60 § 5. D. h. t. sagt: cum qua nuptiae contrahi non possunt, haec plerumque ne quidem desponderi potest: nam quae duci potest, iure despondetur. Vorzüglich gehört hieher

menen Sinn. Er supplirt daher nach praeteritus, suus vel emancipatus. Ihm stimmt auch WESTENBERG Div. Marcus Diss. XLV. §. 12. beŋ. Allein das emancipatus geht auf praeteritus, und ist soviel als, cum esset emancipatus, so erklären es auch die Basilica Tom. IV. Lib. XXVIII. Tit. 5. const. 33. pag. 293. wo es heißt: ἔιτε γέγονεν ἀυτοῦ κληρονόμος, ἔιτε ἀπόκληρος, ἢ ἀμνημόνευτος, αὐτεξούσιος ὢν, γέγονεν. Das exheredatus begreift also den Fall in sich, wenn der Sohn des Vormundes ein suus heres seines Vaters ist. Ant. FABER Iurisprud. Papinian. Tit. IX. Pr. I. Illat. 11. pag. 343.

[ocr errors]

18) Statt in eum will Ant. FABER in Iurispr. Papinian. c. 1. pag. 343. vielmehr in alium lesen, weil der Fall möglich sey, daß der Sohn auch selbst die Güter des Baters in fraudem Senatusconsulti einem Andern zuwenden könnte. Allein diese Emendation ist schlechter. terdings zu verwerfen, weil dadurch ein ganz anderer Sinn und Fall untergeschoben wird. Die Richtigkeit der Leeart bestätigen auch die Basilica Tom. IV. Lib. XXVIII. Tit. 5. Const. 33. pag. 295. toos ràp δεῖ τὰ εἰς βλάβην ἀυτῷ παρὰ τοῦ πατρὸς δοθέντα åvatpanñvai. i. e. fortasse enim per fraudem, in

L. 15. D. de sponsalib. MODESTINUS libro sin gulari de enucleatis casibus. Tutor fuctam 12) pupillam suam nec ipse uxorem ducere, nec filio suo in matrimonio adjungere potest. Scias tamen, quod de nuptiis tractamus 2°), et ad sponsalia pertinere 21).

Es ist aber die dem Senatusconsult zuwider geschlos sene Ehe nicht nur ungültig, sondern sie hat auch noch andere Strafen zur Folge. Hieher gehören folgende Gesegstellen.

L. 66. D. h. t. PAULUS libro II. Sententiarum. ~ Non est matrimonium, si tutor vel curator pupillam suam intra vicesimum et sextum annum 22)

eum a patre collata revocari oportet. Man sehe auch Jac. CUJACIUS Observation. Lib. XIII. cap. 24. circ. fin.

19) Factam foll wohl soviel heißen, als puberem factam, revoμévny, gewefene Mündel. In den Basilicis Tom. IV. Lib. XXVIII. Tit. 1. Const. 13. pag. 215. heißt es: Ο γενομενος ἐπίτροπος, der gemefene Bormund.

20) Cod. Erlang. tractavimus.

21) S. Jo. Flor. RIVINI Exerc. iuris civ. ad Modestini casus enucleatos. (Lipsiae 1737. 4. §. 16. et 17.

22) Dieser annus vicesimus sextus ist, wie NooDT Comment. ad Dig. h. t. Oper. Tom. II. pag. 496. bemerkt, der annus utilis, binnen welchem zu den Zeiten des Paulus die Mündel, nach erreichter Volljährigkeit, die Wiedereinsetzung in den vorigen Stand fchin fonnte, wie auch noch deutlicher aus L. 28. §. 3. D. de lib. et postum. L. 6. Cod. de interd. matr. intèr pupil. et tut. erhellet. Da Jukinian nachher diejen

[ocr errors]

non desponsam a patre, nec testamento destinatam, dúcat uxorem, vel eam filio suo iungat: quo facto uterque infamatur 23) et pro dignitate pupillae extra ordinem coercetur: nec interest, filius sui iuris, an in patris potestate sit.

L. ult. D. de legatis I. MARCIANUS libro II. Institutionum. Si tutor pupillam suam contra Senatusconsultum uxorem duxit, illa quidem ex testamento eis capere potest, ipse autem non potest: et merito: delinquunt enim hi, qui prohibitas nuptias contrahunt: et merito puniendi sunt, quod imputari non potest mulieri, quae a tutore decepta est.

L. 7. D. ad Leg. Jul. de adulter. coerc. IDEM' libro X Institutionum, Qui pupillam suam duxit uxorem contra Senatusconsultum, nec matrimonium est hoc, et pptest adulterii accusari, qui tutor et curator fuit, et infra vicesimum sextum annum duxit uxorem non à patre desponsam, vel destinatam, vel testamento denominatam.

L.7. Cod. de interd. matrim. inter pupillam et tut, Impp. DIOCLETIANUS et MAXIMIANUS AA. et CC. Paragonio. Si tutor vel curator pupillam vel adultam quondam suam, sibi vel filio suo,

annus utilis in ein quadriennium continuum verwans delt hat; so heißt es in den Basilicis Tom. IV. pag. 293. Const. 32. Εισο τοῦ κέ. ἐνιαυτοῦ, καὶ τοῦ τετραετούς χρόνου της αποκαταστάσεως.

23) Ueber den Sinn diefer Worte vergleiche man den 5. Th. dieses Commentars §. 579. Not. 85. S. 175.

nullo divino impetrato beneficio, in matrimonio collocaverit: manet infamia contra eum, veluti con, fessum de tutela: quia huiusmodi coniunctione frau dem administrationis tegere laboravit: et dos data per condictionem repeti potest.

[ocr errors]

L. 32. §. ult. D. de donat. inter vir. et uxor. ULPIANUS libro XXXIII. ad Sabinum. Sed si tutor pupillam desponderit, vel quis alius ex his, qui matrimonium copulare prohibentur, et duxe rit, an donatio quasi in sponsalibus facta valeat? Et putem, etiam sponsalia improbanda, et quasi ab indignis ea, quae donata sunt, ablata, fisco vindicari.

L. 17. pr. D. de act. rer. amotar. ULPIANUS libro XXX. ad Edictum. Si concubina res amoverit, hoc iure utimur, ut furti teneatur. Consequenter dicemus, ubicunque cessat matrimonium, utputa in ea, quae tutori suo nupsit, vel contra mandata convenit, vel sicubi alibi cessat matrimoninm, cessare rerum amotarum actionem: quia competit divortii causa.

Es giebt jedoch Fälle, wo das Eheverbot wegfällt. Dahin gehört,

1) wenn der Vater selbst seine Tochter dem Vor munde zur Frau bestimmt, und sie entweder noch bey seis nem Leben mit ihm verlobt, oder ihn in seinem Testas mente zum Manne seiner Tochter ernannt hat.

[ocr errors]

L. 36. D. h. t. PAULUS libro V. Quaestionum. Tutor, vel curator 24) adultam ") uxorem ducere

24) Jac. RAEVARDUS Varior. Lib. II. cap. 10. hält die Worte: vel curator für einen Tribonianismus, weil

[ocr errors]

non potest: nisi a patre desponsa, destinatave, testamentove nominata conditione nuptiis, secuta fuerit 26).

zu des Vaulus Zeiten Frauenspersonen keinen Curator erhalten hätten, sondern in einer immerwährenden Tu tel gestanden wären. Allein hier ist von keiner Se schlechtstutel die Rede, sondern von einem tutor aetatis. Daß aber nach den Zeiten des Kaisers Marcus auch mündige Frauenspersonen Curatoren zur Ver. waltung ihres Vermögens erhalten haben, beweisen L. 20. L. 37. L. 60. §. 1. L. 67. §. 2 et 3. D. h. t. wo eines curator puellae ausdrücklich gedacht wird. S. Ant. SCHULTING Jurispr. vet. anteiust. pag. 3o3. not. 34. Ev. Orro Diss. de tutela feminarum perpetua. Cap. I. §. 15. und Jo. WYBо Tribonianus ab emblemat. Wissenbachii liberat. Cap. IV. §. 8. Wie übrigens die Curatel ben minderjährigen Frauenspersonen auf die Geschlechts., vormundschaft eingewirkt habe, zeigt von Savigny in der Zeitschrift für geschichtl. Rechtswissenschaft. 3. B. S. 347.

[ocr errors]

25) HALOANDER liest pupillam vel adultam, ohne alle Auctos rität.

26) So liest TAURELLIUS. Allein nicht alle Handschriften

und Ausgaben stimmen hiermit überein. Unser Cod. Erlang. hat nuptias secuta fuerit. Eben so lesen Claud. CHEVALLONIUS, Lud. MIRAEUS, Pet. ab AREA BAUDOZA CESTIUS, und Guill. MERLINUS. HALOANDER behält zwar die gemeine Lesart nuptiis bey, liest aber: destinatave testamento, nominatim conditione nuptiis, secuta fuerit. CUJACIUS Observation. Lib. XVI. Cap. 33. meint, man fönne allerdings nuptias lefen, aber beffer fey es conditionem nuptiarum secuta fuerit zu lesen. Dieser Lesart giebt auch Ant. FABER Jurisprud. Papinian. Tit. IX. Princ. I. Illat. 11. pag. 547. Beyfall. Allein die meisten geben der erstern Lesart: nuptias secuta fuerit, den Vorzug, und machen nach conditione Glücks Erläut. d. Pand. 24. Th.

&

« PredošláPokračovať »