Obrázky na stránke
PDF
ePub

eum deorum non evocatum sacratis ibi finibus firma stabiliaque cuncta portendere.

(5) Neque ut affectus vestros in amorem mei accenderem, commilitones, neque ut animum ad virtutem cohortarer (utraque enim egregie supersunt), sed veni postulaturus a vobis temperamentum vestrae fortitudinis et erga me modum caritatis. Tumultus proximi initium non cupiditate vel odio, quae multos exercitus in discordiam egere, ac ne detrectatione quidem aut formidine periculorum: nimia pietas vestra acrius quam considerate excitavit. Nam saepe honestas rerum causas, ni iudicium adhibeas, perniciosi exitus consequuntur. Imus ad bellum. Num omnes nuntios palam audiri, omnia consilia cunctis praesentibus tractari ratio rerum aut occasionum velocitas patitur? tam nescire quaedam milites quam scire oportet. Ita se ducum auctoritas, sic rigor disciplinae habet, ut multa etiam centuriones tribunosque tantum iuberi expediat. Si, ubi iubeantur, quaerere singulis liceat, pereunte obsequio etiam imperium intercidit. An et illic nocte intempesta rapientur arma? unus alterve perditus ac temulentus (neque enim plures consternatione proxima insanisse crediderim), centurionis ac tribuni sanguine manus imbuet, imperatoris sui tentorium irrumpet?

UNSEEN TRANSLATION.

The Board of Examiners.

Translate, with brief critical and explanatory notes(1) Lyc. Quo te, Moeri, pedes? an, quo via ducit,

in urbem?

MOER. O Lycida, vivi pervenimus, advena nostri (Quod nunquam veriti sumus), ut possessor agelli Diceret: "Haec mea sunt; veteres migrate coloni."

Nunc victi, tristes, quoniam Fors omnia versat, Hos illi (quod nec bene vertat) mittimus haedos. LYC. Certe equidem audieram, qua se subducere colles

Incipiunt, mollique iugum demittere clivo, Usque ad aquam et veteres, iam fracta cacumina, fagos,

Omnia carminibus vestrum servasse Menalcan.
MOER. Audieras, et fama fuit; sed carmina tantum
Nostra valent, Lycida, tela inter Martia, quantum
Chaonias dicunt, aquila veniente, columbas.
Quod nisi me quacumque novas incidere lites
Ante sinistra cava monuisset ab ilice cornix:
Nec tuus hic Moeris, nec viveret ipse Menalcas.
Lyc. Heu, cadit in quemquam tantum scelus?
heu, tua nobis

Paene simul tecum solacia rapta, Menalca?
Quis caneret Nymphas? quis humum florentibus.

herbis

Spargeret, aut viridi fontes induceret umbra?
VERG., Ecl. ix. 1–20.

(2) "Tollite cuncta" inquit "coeptosque auferte

labores."

Seu scribis aliquid seu legis, tolli auferri iube et accipe orationem meam, ut illa arma, divinam (num superbius potui?), re vera ut inter meas pulchram: nam mihi satis est certare mecum. Est haec pro Attia Viriola, et dignitate personae et exempli raritate et iudicii magnitudine insignis. Nam femina splendide nata, nupta praetorio viro, exheredata ab octogenario patre intra undecim

dies, quam illi novercam amore captus induxerat, quadruplici iudicio bona paterna repetebat. Sedebant centum et octoginta iudices (tot enim quattuor consiliis colliguntur): ingens utrimque advocatio et numerosa subsellia, praeterea densa circumstantium corona latissimum iudicium multiplici circulo ambibat. Ad hoc stipatum tribunal, atque etiam ex superiore basilicae parte qua feminae qua viri et audiendi, quod difficile, et,. quod facile, visendi studio imminebant.

PLIN., Ep. vi. 33.

(3) ὦ πρέσβυ, Ταφίων ὅς ποτ ̓ ἐξεῖλες πόλιν,
στρατηλατήσας κλεινὰ Καδμείων δορὸς,
ὡς οὐδὲν ἀνθρώποισι τῶν θεῶν σαφές.
ἐγὼ γὰρ οὔτ ̓ ἐς πατέρ' ἀπηλάθην τύχης,
ὃς οἵνεκ ̓ ὄλβου μέγας ἐκομπάσθη ποτέ,
ἔχων τυραννίδ ̓, ἧς μακραὶ λόγχαι πέρι
πηδῶσ ̓ ἔρωτι σώματ ̓ εἰς εὐδαίμονα,
ἔχων δὲ τέκνα· κἄμ' ἔδωκε παιδὶ σῷ,
ἐπίσημον εὐνὴν Ἡρακλεῖ συνοικίσας.
καὶ νῦν ἐκεῖνα μὲν θανόντ' ἀνέπτατο
ἐγὼ δὲ καὶ σὺ μέλλομεν θνήσκειν, γέρον,
οἵ θ' Ηράκλειοι παῖδες, οὓς ὑπὸ πτεροῖς
σώζω νεοσσοὺς ὄρνις ὡς ὑφειμένη.
οἱ δ ̓ εἰς ἔλεγχον ἄλλος ἄλλοθεν πίτνων,
ὦ μῆτερ, αὐδᾷ, ποῦ πατὴρ ἄπεστι γῆς ;
τί δρᾷ; πόθ' ἥξει; τῷ νέῳ δ' ἐσφαλμένοι
ζητοῦσι τὸν τεκόντ ̓ ἐγὼ δὲ διαφέρω
λόγοισι μυθεύουσα. θαυμάζω δ', ὅταν
πύλαι ψοφῶσι, πᾶς τ' ἀνίστησιν πόδα,
ὡς πρὸς πατρῷον προσπεσούμενοι γόνυ.

EUR., H. F. 60-79.

(4) Πολλάκις ἐθαύμασα, τίσι ποτὲ λόγοις Αθηναίους ἔπεισαν οἱ γραψάμενοι Σωκράτην, ὡς ἄξιος εἴη

θανάτου τη πόλει. Ἡ μὲν γὰρ γραφὴ κατ' αὐτοῦ τοιάδε τις ἦν ἀδικεῖ Σωκράτης οὓς μὲν ἡ πόλις νομίζει θεοὺς οὐ νομίζων, ἕτερα δὲ καινά δαιμόνια εἰσφέρων· ἀδικεῖ δὲ καὶ τοὺς νέους διαφθείρων.

Πρῶτον μὲν οὖν, ὡς οὐκ ἐνόμιζεν οὓς ἡ πόλις νομίζει θεούς, ποίῳ ποτ ̓ ἐχρήσαντο τεκμηρίῳ ; θύων τε γὰρ φανερὸς ἦν πολλάκις μὲν οἴκοι, πολλάκις δὲ ἐπὶ τῶν κοινῶν τῆς πόλεως βωμῶν, καὶ μαντικῇ χρῶμενος οὐκ ἀφανὴς ἦν· διετεθρύλητο γὰρ, ὡς φαίη Σωκράτης τὸ δαιμόνιον ἑαυτῷ σημαίνειν· ὅθεν δὴ καὶ μάλιστά μοι δοκοῦσιν αὐτὸν αἰτιάσασθαι καινὰ δαιμόνια εἰσφέρειν. Ὁ δ ̓ οὐδὲν καινότερον εἰσέφερε τῶν ἄλλων, ὅσοι μαντικὴν νομίζοντες οἰωνοῖς τε χρῶνται καὶ φήμαις καὶ συμβόλοις καὶ θυσίαις· οὗτοί τε γὰρ ὑπολαμβάνουσιν οὐ τοὺς ὄρνιθας οὐδὲ τοὺς ἀπαντῶντας εἰδέναι τὰ συμφέροντα τοῖς μαντευομένοις, ἀλλὰ τοὺς θεοὺς διὰ τούτων αὐτὰ σημαίνειν, κἀκεῖνος δὲ οὕτως ἐνόμιζεν. ̓Αλλ' οἱ μὲν πλεῖστοί φασιν ὑπό τε τῶν ὀρνίθων καὶ τῶν ἀπαντώντων ἀποτρέπεσθαί τε καὶ προτρέπεσθαι· Σωκράτης δέ, ὥσπερ ἐγίγνωσκεν, οὕτως ἔλεγε· τὸ δαιμόνιον γὰρ ἔφη σημαίνειν.

XEN., Mem. i. 1.

GREEK COMPOSITION.

The Board of Examiners.

1. For Greek prose―

In other commonwealths every man knows that unless he provides for himself, how flourishing soever the commonwealth may be, he must die of hunger; so that he sees the necessity of

preferring his own concerns to the public; but in Utopia, where every man has a right to everything, they all know that if care is taken to keep the public stores full, no private man can want anything; for among them there is no unequal distribution, so that no man is poor, none in necessity; and though no man has anything, yet they are all rich; for what can make a man so rich as to lead a serene and cheerful life, free from anxieties; neither apprehending want himself, nor vexed with the endless complaints of his wife? He is not afraid of the misery of his children, nor is he contriving how to raise a portion for his daughters, but is secure in this, that both he and his wife, his children and grandchildren, to as many generations as he can fancy, will all live both plentifully and happily; since among them there is no less care taken of those who were once engaged in labour, but grow afterwards unable to follow it, than there is elsewhere of these that continue still employed.

2. For Greek Iambics

North. The noble duke hath been too much abused.
York. My lords of England, let me tell you this:
I have had feeling of my cousin's wrongs,
And laboured all I could to do him right:
But in this kind to come, in braving arms,
Be his own carver, and cut out his way,
To find out right with wrong,-it
may not

be;
And ye that do abet him in this kind,
Cherish rebellion, and are rebels all.

North. The noble duke hath sworn his coming is
But for his own: and for the right of that

« PredošláPokračovať »