Obrázky na stránke
PDF
ePub

miretur quam suppellectilem nostram; Ps.-Sen. de mor. 121 (Haase, III 466) sic habita ut potius laudetur dominus quam domus; sent. Varr. 53 (Riese) illum elige eruditorem, quem magis mireris in suis quam in alienis; Martin. Dum. form. hon. vit. 4, 5, p. 7, 1 (Weid.) si continentiae studes, habita non amoene sed salubriter nec dominum notum velis a domo sed domum a domino1; Alan. de Insul. lib. parab. (M. 210, 583 B) non domus, at dominus laudetur, si bonus is sit.

DOMUS 3, p. 120. Sen. ep. 72, 4 domestica illi felicitas... ibi nascitur; Iuven. 11, 118 domi natas... mensas; see Heraeus Petron., p. 11, N. 1; note also Petron. 44 domi gaudere; corp. gloss. 4, 86, 49 hilarens, apud se gaudens; Heraeus, p. 31.

DOMUS 6. Apul. met. 7, 16 scilicet ut, quod aiunt, domi forisque fortibus factis adoriae plenae gloriarer; see Hildebrand's note. DOMUS 7. Iul. Cap., Anton. Pius 11, 8 cum in domum alienam veneris, et mutus et surdus esto, sounds proverbial.

DONUM, p. 120. Verg. Aen. 2, 49 is cited by Thom. Cant. ep. 24 (M. 190, 473 D), with the remark, 'sed proverbium est'; also by Ivo Carnot. ep. 128 (M. 162, 139 A); for Greek parallels compare Eustath. opusc. 317, 862; Greg. Cypr. Leid. 2, 15 (with Leutsch's note); append. prov. 2, 94; see further Koch, II, p. 12.

DORMIRE I, p. 121. Apul. met. 3, 22 vigilans somniabar; cf. Plaut. Cist. 291 utrum deliras, quaeso, an astans somnias?

DOS, p. 121. Compare Ovid a. a. 3, 258 est illis sua dos, forma sine arte potens.

DUO 1, p. 122. Rufin. Anth. Pal. 5, 93, 4 rỉ povos apos s và duvapai; Eustath. Il. 583, 43; see further Grünwald, p. 7.

DUO 2, p. 122. Ovid a. a. 3, 358 unus cum gemino calculus hoste perit; compare her. 7, 138 poenaque conexos auferet una duos; 19 (20), 234 quid dubitas unam ferre duobus opem?

DUO 3, p. 122. Compare Ovid rem. am. 449 qui sibi iam pridem solacia bina paravit, | iam pridem summa victor in arce fuit; ex Pont. 3, 2, 6 tu lacerae remanes ancora sola rati; Sen. epigr. 15, 1 (PLM. 4, p. 60 B.) Crispe, meae vires lapsarumque ancora rerum; Ps.-Publil. Syr. 42 (F.) bonum est duabus fundari navem ancoris.

DUO 3, n., p. 122. Hier. ep. 76, 1 funiculus triplex non facile

1 Woelfflin, Philol. 9, 683, No. 35.

2 Kurtz, p. 312.

3 Kurtz, p. 318.

rumpitur; Rath. Ver. phren. 17 (M. 136, 386 B); Othlo lib. prov. 19 (M. 146, 333 C); Bernard. Clar. (M. 183, 491 D); Ioh. Sar. Polycrat. 5, 3 (M. 199, 543 D) funiculus triplex. . . qui facile solvi non potest; Petr. Cell. ep. 1, 31 (M. 202, 439 D) hic triplici filo contorquendus est dilectionis funiculus ne facile rumpatur; ep. 1, 37 (450 A) a laqueo sic contorto triplici funiculo, cave tibi; ep. 2, 148 (592 B). Cf. Eccl. 4, 12.

EDERE, p. 123. Caecil. Balb. 60 edas ut vivas; ut edas, noli vivere; Walter Burley de vit. et mor. phil. et poet. 62 edas, bibas ut bene vivas, non vivas ut tantum edas et bibas1; Petr. Bles. ep. 85 (M. 207, 261 A) Socrates dicebat, quosdam vivere ut comederent et biberent, se autem comedere et bibere, ut naturae satisfaceret et excursum vitae... sustentaret. Compare Iuv. II, II et quibus in solo vivendi causa palato est.

ENDYMION 2, of a beautiful boy. Iuv. 10, 318, sed tuus Endymion . . . fiet adulter; Apul. met. 1, 12, hic est, soror Panthia, carus Endymion.

EQUUS 6, p. 126. Add Flor. 1, 13 (18), 6; see further Preuss, pp. 70 and 91.

ERROR. Othlo lib. prov. 5 (M. 146, 310 A) error erit nimius cum praetores simul errant. The proverb may go back to classic times.

ERROR 2. Veget. 1, 13 deinde in aliis rebus, sicut ait Cato, si quid erratum est, potest postmodum corrigi; proeliorum delicta emendationem non recipiunt. This is the latinized form of the Greek proverb, Apost. 2, 64 ἁμαρτεῖν οὐκ ἔνεστι δὶς ἐν πολέμῳ· EURYBATUS, p. 126. For Greek references see Wiesenthal, p. 56.

EXPERTUS I, p. 127. Avit. Vienn. ep. 3, p. 127, 9 (Chev.) experto credite; Hier. ep. 22, 8 si experto creditur; ep. 52, 8; Ioh. Sar. ep. 228 (M. 199, 256 C); Polycrat. prol. 1 (386 A); Polycrat. 5, 10 (564 A); 8, 23 (814 C); Petr. Cell. ep. 102 (M. 202, 553 D) experto credendum est.

EXPERTUS 2, p. 127. Gualbert. act. 216 (M. 146, 894 D) expertus loquor; Ioh. Sar. ep. 186 (M. 199, 196 D) expertus hoc loquor; ep. 236 (266 C) expertus experto loquor; append. anthol. Pal. 2, 424, 4 ἐγὼ λέγω σοι ταῦθ ̓ ἅπαντα πειράσας.

EXTRA. Sen. d. 2, I, I qui adeo extra omnem teli iactum surrexit, ut supra fortunam emineat; rem. fort. 13, 2 nemo extra

1 Haupt, Philol. 3, 378.

ictum vulneris positus est; compare Zenob. 3, 89 ë§w Bedŵv kadñodar; Eustath. Il. 972, 81; Woelfflin, p. 210.

2

FABA 3, p. 128. Ioh. Sar. ep. 299 (M. 199, 348 A) et in surdos, ut veteri proverbio dici solet, faba cudatur.

FACERE 2, p. 129. Hor. c. 3, 29, 44 non tamen irritum, | quodcumque retrost, efficiet neque | diffinget infectumque reddet | quod fugiens semel hora vexit; cf. Stat. silv. 4 praef. primum supervacuum est dissuadere rem factam.

FACERE 4. See Preuss, 1. c., p. 110.

FACIES I, p. 130. Hier. ep. 52, 5 illi verbositas, attrita frons; ep. 52, 8; Petr. Bles. ep. 119 (M. 207, 350 D) attritae frontis homo et verecundiae prodigus; Steph. Torn. ep. 2, 147, 221 (M. 211, 435) confidentiam assumpsimus . . . et attrita, ut aiunt, fronte.

FAMA, p. 131. Plaut. frag. inc. fab. 7 (21) (G.-S.) nullam ego rem citiorem apud homines quam famam reor.

FARI 1, p. 132. Liv. 10, 41, 3 fando nefandoque sanguine; see Preuss, p. 43, Jungblut Rhein. Mus. 38, 405.

FARI 2. Plaut. Pers. 174 quom interim tu meum ingenium fans atque infans nondum etiam edidicisti.

FARINA, p. 132. Cassius Parmensis ap. Suet. Aug. 4 materna tibi farinast, 'You are of your mother's kidney,' with a play on the word. The use of nota cited in this connection by Otto occurs very often in Seneca; n. q. 2, 21, 4 eiusdem notae ac naturae; ep. 15, 3, pessimae notae mancipia; 24, 23; 42, 1; 52, 3; 110, I; d. 2, 3, 3, etc; Ovid am. 2, 5, 54 ex hac nota; compare also Sen. ben. 3, 35, I quaedam ex nostra, ut ita dicam, moneta proferri; Symmach. ep. 3, 11, 2 spectator tibi veteris monetae solus supersum; append. prov. 2, 47 K TĤs aỷτĤs Viálov yeyovás (compare LUTUM 4, Otto); see also Crusius, Herond. p. 30, n. 2. FAS, p. 132 (see also Weyman ALL. 8, 28). Ovid a. a. 1, 739 an moneam mixtum fas omne nefasque? met. 6, 585 sed fasque nefasque confusura ruit; met. 9, 551 Sen. d. 4, 9, 2 ad fas nefasque miscendum coorti sunt; Prudent. cath. 3, 134 fasque nefasque simul glomerans.

FAUCES 2, p. 133. Licin. Crass. apud Cic. de orat. 1, 52, 225 eripite nos ex miseriis, eripite ex faucibus eorum quorum crudelitas... non potest expleri; Claudian. 26, 449 totaque Tartareis e faucibus oppida traxit; Coripp. Ioh. 3, 281; 6, 12; Boeth. consol. phil. 1, 4, 43 (Peiper) Paulinum consularem virum ... ab ipsis.

1 Kurtz, p. 312.

'Sitzungsb. Münch. Akad. phil.-hist. class. I, 1888.

hiantium faucibus traxi; Steph. Torn. ep. 2, 165, 255 (M. 211, 454) de mortis faucibus ereptum; compare Sen. d. 6, 22, 6 quod e faucibus avidissimorum luporum educeretur praeda.

FAX. Sulpic. Sev. chron. 2, 46, 9, p. 100, 10 (H.) facem quandam nascenti incendio subdidit; compare OLEUM 2, Otto.

FEMINA. Verg. Aen. 1, 364 dux femina facti, is perhaps an echo of the Greek proverb γυνή στρατηγεῖ: ἐπὶ τῶν δειλῶν, Diogen. 4, 1. FERA. Ovid trist. 5, 8, 6 mala . | nostra, quibus possint inlacrimare ferae; compare Verg. ecl. 5, 27 and Otto, LAPIS I.

[ocr errors]

FERMENTUM I, p. 133. Compare Plaut. Most. 699 tota turget mihi uxor, scio, domi; Apul. met. 10, 24... quodque frustra paelicatus indignatione bulliret.

FERRE I, p. 134. Ps.-Sen. ep. ad Paul. 12 feramus aequo animo et utamur foro, quod sors concessit.

FERRE 2, p. 134. Plaut. Rud. 402 ergo animus aequos optimumst aerumnae condimentum; Publil. Syr. 96 cuivis dolori remedium est patientia; cf. Propert. 2, 5, 16; Hor. c. 1, 24, 19 is cited by Adalberon ep. 10 (M. 137, 509 A) and by Foliot ep. 79 (M. 190, 798 D).

FERRUM I, p. 134. Ovid ex Pont. 4, 12, 31 duro tibi pectora ferro esse clausa... putem; her. 20 (21), 229 durius et ferro cum sit tibi pectus; as an epithet used with cor, Ovid her. 12, 183 praecordia ferrea; Claudian. 26, 303 nec ferro sic corda rigent; Augustin. ep. 26, 4 (M. 33, 106); Aldh. carm. (M. 89, 282 C); Steph. Torn. ep. 3, 262, 379 (M. 211, 524); with mens, Othlo lib. prov. 6 (M. 146, 310 D) ferreas mentes; (311 D) ferrea mens; Hildebert. carm. misc. 1353 (M. 171, 1428 B) mens tua . . . ferrea; Licin. Crass. ap. Suet. Ner. 2 cui os ferreum, cf. Ioh. Sar. Polycrat. 3, 14 (M. 199, 510 C); Aldh. de sept. aenig. 14 (M. 89, 199 A) durior... ferro. The simple adjective, ferreus, in this metaphorical sense occurs very frequently in Ovid, met. 13, 515; 14, 721; Cic. Phil. 8, 25 ferrei sumus; 12, 19; Cael. 37; in Pis. 631; Propert. 2, 8, 12; Tibull. 1, 2, 67; 2, 3, 2; Mart. 11, 27, I; Fronto, p. 236, 15 (Nab.); Augustin. ep. 101, 1 (M. 33, 368); Bonif. Mogunt. ep. 63 (M. 89, 766 B) ferrei pectoris; Eustath. Od. 1940, 56 ἀναίσχυντος καὶ σιδηροὺς ἄνθρωπος; see Blaydes on Aristoph. Acharn. 491 and A. Zingerle, p. 43,3 for further examples.

1 See Straub, p. 47, de tropis et figuris quae inveniuntur in orationibus

Demosthenis et Ciceronis.

2 Kurtz, p. 309.

3

3 Ovid und sein verhältniss zu den vorgängern, Innsbruck, 1869.

FERRUM 4. Liv. 1, 59, 1 ferro, igni, quacumque dehinc vi possim; 2, 10, 4 ferro, igni, quacumque vi possint; Preuss, 1. c., p. 35, considers these expressions proverbial.

FERULA, p. 135. Braulio ep. 11 (M. 80, 657 C) quia et nos iuxta Flaccum didicimus litterulas, et saepe manum ferulae subtraximus; compare Paulin. Aquil. apol. pro carm. (M. 99, 471) videris ob id forte meretriculam indignari Carmentem manumque ad ferulam mittere; Phil. Harv. ep. 13 (M. 203, 98 B) sub magistrali ferula teneremur.

FICTUS, p. 135. Lactant. inst. 6, 20, 7 picta et ficta et gemmis distincta.

FILIUS. Sid. Apoll. ep. 7, 14, 7 unde illud simile vulgatum est, quod ait quidam in causa dispari, sententia pari: filium Marci Ciceronis populus Romanus non agnoscebat loquentem.

FILIX, p. 136. The passage from Horace is cited by Alan. de Insul. lib. parab. 5 (M. 210, 592 A).

FILUM, p. 136. Coripp. Ioh. 3, 338 cur, Lachesis, hominum tenui pendentia filo | fata tenes? Hildebert. carm. misc. 1349 (M. 171, 1424 B) cites Ovid ex Pont. 4, 3, 35.

FLAMMA I, p. 137. To Woelfflin's collection in the Sitzungsb. d. Münch. Akad. phil.-hist., 1881, II, p. 55 and 57, and ALL. 3, 446, add Ovid met. 12, 551; 15, 441; Sidon. Apoll. c. 7, 249; Leo Magn. serm. 18, 56 (M. 54, 183 B); incert. Sax. poet. annal. gest. Car. Magn. 2 (M. 99, 703 B); compare Auson. ecl. 25, 2 (Peiper) ferro et face.

FLERE. Ennod. vit. Epiph., p. 382, 23 (H.) numquam ad flentem flens bene veniat consolator; Hier. ep. 39, 2 (M. 22, 466) non est optimus consolator quem proprii vincunt gemitus; Braulio ep. 30 (M. 80, 677 A); cf. Plaut. Epid. 111 nil agit qui diffidentem verbis solatur suis.

FLUCTUS, p. 138. Plaut. Mil. 513 dedecoris pleniorem erum faciam tuom, quam magno vento plenumst undarum mare; Ovid trist. 5, 2, 28 quae si comprendere coner, | Icariae numerum dicere coner aquae; Coripp. Ioh. 6, 201 numeres aut aequoris undas; Claudian. c. 18, 32 si pelagi fluctus, Libyae si discis harenas, Eutropii numerabis eros; Apoll. Rhod. 4, 214; cf. Stat. silv. 3, 3, 97 hibernas citius numeraveris imbres | silvarumque

comas.

FLUMEN I, p. 138. Sidon. Apoll. ep. 1, 5, 6 in medio undarum sitiebamus.

FLUMEN 2, p. 139. Hor. ep. 1, 2, 42 is cited by Ioh. Sar.

« PredošláPokračovať »