Obrázky na stránke
PDF
ePub
[graphic]

7.

[ocr errors]

souls, we will take this course; we trifle with religion else. God doth all by the Spirit. The Spirit is Christ's vicar. Here is no need of a ministerial head between the spouse and Christ, the Spirit and the spouse are so near together. There is such a conjunction between Christ and his church, that where the Spirit is, he stirs up desires of his coming. Only let us attend upon the means and ordinances that he hath left in his church, and let us consider we are are not for this life; we are not to live here alway. The child in the womb is not for that life, and when it is in the world, it is not for this life. There is a third life that we are for. An imperfect state rests not till it come to perfection. Our best is behind. Let those that are naught* fear the second coming of Christ. Let Herod, and Judas, and the beast of Rome fear, that shall be cast into the burning lake. Let Felix tremble, the corrupt judge, and all that live in corrupt courses. But we that profess ourselves to be Christians, and hope for better things in another world, let us labour to banish base fears and to this end let us labour to be spiritual, and not to be led by the flesh. Whosoever is Christ's, hath the Spirit of Christ, or else he is none of his, as it is sweetly, and largely, and heavenly proved, Rom. viii. 14, seq. We have nothing to do with Christ, unless we have his Spirit, to stir up motions and desires of better things than this world can afford.

* That is 'naughty,'

:

wicked.-G.

[graphic]
[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

* This 'Concio' is the only specimen of Sibbes's Latinity extant. It was published in a tiny volume in 1657, which is excessively rare. Its title-page is as follows:'Antidotum Contra Naufragium Fidei & Bona Conscientiæ. Concio Latine Habita Ad Academicos Cantabrig. in Ecclesia S. Mariæ 9 die Octobris, 1627. Authore Rich: Sibbs, S. S. Th. D.D. & Aula Catharinæ Præside. Londini, Excudebat J. G. pro Nath: Webb & Guliel: Grantham apud signum nigri Ursi in Cœmeterio Paulino. 1657.' If the Latinity, with mosaic of Greek, be somewhat rude, this 'Concio' is yet a piece of vigorous high-toned Protestantism, much needed in these days of lukewarmness.

† It were superfluous to annotate a name so eminent as that of Dr John Arrowsmith. He died in 1659. Cf. Brook's Lives of the Puritans, vol. iii. pp. 315–318, and every history of Puritanism.

These initials probably represent the publishers Nathaniel Webb and William Grantham, the W being used for the surname of the former and the Christian name of the latter.

G.

[graphic]
[ocr errors][merged small]

ANTIDOTUM CONTRA NAUFRAGIUM FIDEI

ET BONE CONSCIENTIÆ.

**

Custodi præclarum depositum per Spiritum Sanctum habitantem in nobis.—
2 TIM. I. 14.

SANCTAM animam Deo jam brevi redditurus Paulus, et cœlo proximus, Timotheum filium, instruit in iis quæ et ipsi et ecclesiæ usui essent. Cum autem salva doctrina salva sint omnia, urget curam ÙTOTUTÓCEWS sacrorum verborum, quam ut fortius premat, repetita hortatione, sed aliis verbis utitur, custodi depositum,' &c. Scriptura cum rò durò λéyes où Tauroλoyer, quasi dixisset, tu, mi Timothee, mihi (ad cælestis vitæ præmia evocato) superstes futurus es, hoc unum in votis est, ut depositam a Christo doctrinam custodias; prævideo tempestates, sed ne succumbas, præsto erit Spiritus in subsidiis.

In his verbis tria spectanda,

1. Commendatum.

2. Mandatum.

3. Argumenta vim addentia.

Ex parte objecti depositum est, ex parte adjuncti præclarum, ex parte subjecti, juvabit Spiritus: Depositum est, ut jure debeas; præclarum est, ut libenter velis; juvabit Spiritus, ut facile possis.

Quid ergo reliquum est (mi Timothee) nisi ut custodias præclarum depositum, per Spiritum sanctum habitantem in nobis ?

Primo vobis considerandum est quid sit depositum, et qui sint depositarii.
Quadruplex depositum Timotheis omnibus committitur.

1. Populus Dei ipsius sanguine redemptus.

2. Munus docendi.

3. Dona ad docendum idonea; qui dedit homines dedit dona hominibus. 4. Ipsa doctrina salutis, pabulum vitæ, quam cum Tertulliano hic præcipue intelligimus depositum.

Bellarminus per depositum intellexit traditiones non scriptas (a); sed facessat illa sententia, siquid enim Paulus tradidit, a Christo prius accepit, 1 Cor. xv. 3. At papales traditiones spuriæ sunt, incerto patre natæ. Recte Hieronimus contra Helvidium, 'Credimus quia legimus, non quia non legimus' (b). Audiat apostolum væ ipsis angelis fulminantem, siquid præter tradiderint, Gal. i. 8. Nobis ergo depositum sit sacra doctrina, quæ aut matrix omnis doctrinæ ipsa scriptura, aut articuli fidei ex scripturis deducti, aut corpus doctrinæ articulis fidei consonum, ex scripturis concinnatum; quales sunt confessiones fidei ecclesiarum.

Antequam ostendam quinam sunt depositarii, quatuor hæc fundamenti loco præmittenda.

1. Esse aliquod depositum; hæc enim connexa sunt, Deus, homo, reli

[ocr errors]

ANTIDOTUM CONTRA NAUFRAGIUM FIDEI ET BONÆ CONSCIENTIÆ.

549

gio, revelatio, unde fundetur religio. Deus enim ex suo præscripto coli vult, non nostro.

2. Esse hoc depositum unum, licet articuli sunt multi, corpus tamen unum; extra fidem est quicquid extra unam fidem. Hillar.

3. Esse scriptum hoc depositum. Traditio enim non tutus est tradendi modus: licet natura Dei innotescat aliquatenus ex creaturis, ex scripto tamen debet constare de voluntate.

4. Esse aliquem coetum qui custos sit hujus depositi, quem ecclesiam vocamus, quam vix melius definieris, quam quod sit custos præclari hujus depositi per Spiritum sanctum habitantem in ea.

Ambigitur inter nos et pontificios, quinam sint meliores fidei depositarii. Nos eos reos agimus coram toto mundo multipliciter violati depositi; multa addiderunt, ut nova sacramenta, novos articulos fidei, novam formam juramenti annexam concilio Tridentino: multa detraxerunt, poculum e cœna, &c., multum transmutarunt, sacramenta in sacrificia, præcepta in consilia, regimen ecclesiæ in visibilem monarchiam. In multis depravarunt doctrinam fidei, pœnitentiæ, clavium; quid non, excepta doctrina de Trinitate, ab istis Harpiis fœdatum ? Quod ad sacrum codicem spectat, dandum est eos aliquatenus custodire; custodiunt, sed in versione varie corrupta; in sensu violento, quem vi inferunt, non auferunt. At verba vagina tantum sunt, sensus est gladius; custodiunt, sed in lingua plebi ignota, cum scriptura Sit sit publici juris. E re sua esse norunt populum non nimis sapere : veritatis cursus liber, et liceat populo credere quantum ei persuaderi potest ex literis fidei, et brevi videbimus ipsam Hispaniam et Italiam æque orthodoxam atque est ipsa Anglia. Custodiunt, sed aliis non sibi; non suo, sed latentis apud eos ecclesiæ bono. Custodiunt ut fures, quod non suum. Custodiunt sibi, sed in crucem; consumit enim eos Christus non tam ore gladii, quam hoc gladio oris sui. Custodiunt, sed adjungunt alios custodes. ne noceat, ut traditiones et Apocrypha. Alias sibi metuunt ab hoc deposito ut rebus suis inimico. Magno redemptum vellent nullum esse depositum; quando hoc consequi non possunt, conantur omnibus modis delumbare scripturas. Sed xgirngia sanæ doctrinæ nonnihil perpendamus, ut hinc judicium fiat penes quos sit depositum.

1. Quæ a Deo est doctrina fontem malorum ostendit, mysterium latentis vitiositatis recludit; peccatum enim impedit sui ipsius cognitionem. Quam dilute de hoc sentiunt papistæ, satis notum est. Sana hujus articuli doctrina peculiaris ecclesiæ, sensus piis in ecclesia.

2. Doctrina a Deo inspirata conscientiam pacat, vim habet quietativam (ut alia taceam), in agone luctantis conscientiæ; a doctrina justitiæ Christi nobis imputatæ quanta menti serenitas! Hanc justitiam ut supra angelicam, utpote Christi sav@gúrov ipsi infenso Deo opponimus. Hac freta fides paterna Dei viscera introspicit, et ut lyncei ei sunt oculi, cernit post nubila solem. Pura doctrina est instar maris vitrei prælucidi, in quo benignam faciem Dei in Jesu Christo cernimus. Aurum verum dignoscitur a chymico, quod verum confortat cor, Ps. xix. 10. At pontificii pavidis conscientiis inextricabilibus casibus cruces erigunt. Locustæ illæ cruciant animos non satis edoctos ex verbo.

3. Vera doctrina congrua est naturæ ipsius Dei, qui spiritus est, et in spiritu coli vult. At papistica quid aliud quam farrago ineptiarum? Indignissime de Deo sentiunt, quem his crepundiis se posse demereri putant. Vera religio conjungitur cum vera sapientia.

4. Quæ desuper est sapientia casta est, pacifica, &c. [Jac. iii. 17.] Id est, tales præstat homines qualis ipsa est, non parricidas et æquivocos

[ocr errors]
[ocr errors]
[graphic]

impostores, quales papæ pleni vel ex parricidalibus doctrinæ principiis, etiam reclamante genio, seipsis facti deteriores. Qui quintessentiam papistica doctrinæ hauserunt, ut nec Deo fidem, sic nec principi fidelitatem servant. Christi cognitio mutat non homines in leones, sed leones in homines.

5. Ex antipathia inter sapientiam carnis et mundi, et cælestem veritatem, liquet quæ sit vera religio. Ejusmodi est qualis inter medicinam et peccantes humores. Hæc est indoles cælestis doctrinæ, ut nunquam emergat non fremente Sathana et suis, quia vagis animi cupiditatibus frænum injicit; unde quo quisque impurior est, eo infensius odit veritatem. Veritas odio est (ut Lactantius) ob insitam austeritatem (c). At pontificii religionem excogitarunt naturæ gratam, rebus suis aptam, hominibus dementandis idoneam. Norunt apud ambitiosos honorem, apud avaros lucrum, apud dissolutos libertatem, apud superstitiosos cerimoniarum larvam valere. Hinc tot allicia, et auctoramenta apud eos, quibus sibi devinctos reddunt homines, ut non mirum sit, si de numero glorientur.

[ocr errors]

6. Ex consanguinitate cum apostolicis ecclesiis et doctrina constat quæ sit fides semel tradita; hic illud valet, prior tempore, potior jure." Sed veritati non præscribitur a doctrina nudiustertius inventa, de mendacio præjudicanda est quæ sapit adversus semel traditam. At si Romam in Roma quærimus, frustra erimus; 'quomodo fidelis civitas facta est meretrix!' [Isaiah i. 21.] Consensus universalis omnium ecclesiarum, etiam ipsius papanæ, qua aliquid sani retinet. Quæ enim unquam ecclesia non agnovit positiva nostræ ecclesiæ dogmata? Docemus scripturam esse regulam fidei, esse legendam, fide nos justificari, Christum esse mediatorem, Deum esse invocandum. Annon ipsi patres, annon ipsi pontificii? Solum illos male habet innocens illa exclusiva sola, a qua tamen, aut eandem vim habente, non abhorrent literæ sacræ, non patres, non ipsi in agone mortis, utpote tutissimo asylo. Litem intendunt nobis non tam de iis quæ credimus,. quam de iis quæ non credimus; unde scoptice religionem nostram negativam vocant. Sed probe novimus esse quasdam additiones perimentes ; æque subjacet maledicto qui addiderit, ac qui subtraxerit. Nos metuimus nobis a fulmine apostolico; metuimus nobis ab interminatione qua obsignatur canon (d); metuimus nobis a sacrilegii reatu, si gloriam Deo debitam demus alteri. Non aliter Deus adoratur quam si solus; non aliter in Christum creditur, quam si in solum, mors ergo in olla religionis Romanæ; sanguineum hoc et tabidum mare, unde quicunque bibit moritur.

κυσμός,

Quæritur quænam doctrina sit magis catholica? Vel ipsis judicibus, nonne illa quam ipsi communiter nobiscum tenent? At nos rejicimus eorum assumenta, ut et purior ecclesia. Hinc apparet quam puerilis sit ille xỏxxvoμos,—' Ubi vestra ecclesia ante Lutherum? Vix octogenaria est' (e). Respondemus, ecclesiam ante Lutheri tempora esse congeriem heterogeneam, in qua defecatior pars idem depositum custodivit nobiscum, quoad fundamentalia; placita enim scholæ non sunt dogmata fidei, neque unaquæque veritas theologica est de fide; quoad primaria fidei dogmata nobiscum senserunt religio quædam habet æternitatis, quædam temporis, ut ritus qui variant. Doctrina semel tradita æterna est, et æterna est ecclesia in illa æterna veritate.

A deposito commendato accedo jam ad officium demandatum custodiendi. Hic supponenda sunt tria,

1. Ecclesiam non esse dominam, judicem, vel authorem fidei, sed custodem tantum. Ecclesia oux avlevrer åvògòs, Dei est deponere, ecclesiæ tantum proponere.

2. Arduam esse depositi custodiam, quam tantopere premit apostolus.

« PredošláPokračovať »