CAP. 296. Ab uxore sua separari debere eum qui filiastrum suum, vel filiastram suam ante episcopum ad confirmationem tenuerit. Capitularium libro v, cap. 7. A quibus manus impositio perfici debeat. A CAP. 302. Urbanus papa omnibus Christianis, cap. 7. Omnes fideles per manus impositionem episcoporum, Spiritum sanctum post baptismum accipere debent, ut pleni Christiani inveniantur. CAP. 97. De eodem, Eusebius papa episcopis per Campaniam el Tusciam, cap. 9, epistola 3. De cons. dist. 5, c. Manus.) Manus impositionis sacramentum magna auctoritate tenendum est, quod ab aliis perfici non potest, nisi a summis sacerdotibus nec tempore apostolorum ab aliis quam ab ipsis apostolis legitur ac scitur peractum esse; nec ab aliis, sicut jam dictum est, quam ab ipsis qui eorum locum tenent, unquam perfici potest, aut fieri debet. Nam si aliter præsumptum fuerit, irritum habeatur ac vacuum, nec inter ecclesiastica B unquam reputabitur sacramenta. CAP. 298. Item de eodem. Beda super Actus apostolorum. (In cap. 8) Philippus qui Samariæ Evangelium prædicabat, unus de septem diaconibus fuit. Si enim apostolus esset, ipse utique manum imponere potuisset, ut acciperent Spiritum sanctum. Hoc enim solis pontificibus debetur. Nam presbyteris sive extra episcopum, seu præsente episcopo, cum chrismate haptizatos ungere licet, sed quod ab episcopo fuerit consecratum; non tamen frontes ex eodem oleo signare, quod solis episcopis debetur, cum tradunt Spiritum sanctum paracletum baptizatis. CAP. 300. Item de eodem: Rabanus, De institut. cleric., lib. 1, cap. 30. (De cons. 5, c. Novissime.) Novissime a summo sacerdote per impositionem manus Paracletus traditur baptizatis, ut roborentur per Spiritum sanctum ad prædicandum aliis, idem donum, quod ipsi in baptismate consecuti sunt per gratiam, vitæ donati æternæ. Signatur enim cum chrismate baptizatus per sacerdotem in capitis summitate; per pontificem vero in fronte, ut in priori unctione significetur super ipsum Spiritus sancti descensio, ad habitationem Deo consecrandam. In secunda quoque ut ejusdem Spiritus sancti septiformis gratia, cum omni plenitudine sanctitatis, et scientiæ, et virtutis venire in hominem declaretur. Si quis filiastrum vel filiastram suam ante episcopum ad confirmationem tenuerit, ab uxore sua separetur, et alteram non accipiat. CAP. 303. Non licet confirmatum denuo confirmari Homini qui a pontifice confirmatus fuerit, denuo talis rei iteratio prohibenda est. CAP. 304. Utrum separandus sit ab uxore sua qui filiastrum suum, vel filiustram suam coram episcopo ad confirmationem inscienter tenuerit. Nicolaus papa Rudolpho Biturensi episcopo. (30, q. 1, c. De his qui.) De his qui filiastros suos ad confirmationem coram episcopo tenent, id est qui filios uxoris suæ de priori marito dum chrismantur ab episcopis super se sustinent, si inscienter, ut asseritur, fit, licet sit peccatum, tamen non usque ad separationem conjugii puniendum est. Lugeant tamen et digna pœnitentia hoc diluentes Domino dicant : Delicta ignorantiæ nostræ ne memineris. CAP. 305. Utrum separari debeant ab uxoribus suis, qui filios suos ex lavacro_sancto suscipiunt. Ex decreto Desiderii papæ, Deusdedit Gordiano episcopo. 38, q. c. Pervenit ad nos.) Deusdedit sanctæ Romanæ Ecclesiæ et apostolicæ sedis episcopus Gordiano Hispalensis Ecclesiæ coepiscopo et fratri chaCrissimo. Pervenit ad nos, diaconus sanctitatis vestræ epistolam deferens, quod quidam viri et mulieres præterito Sabbato paschali die præ magno populorum incursu nescientes filios suos suscepissent ex lavacro sancto. Cupis ergo scire si pro tali ratione accidenti debeant viri ac mulieres ad proprium usum redire, an non. Nos vero ex hac re mœsti, inquisivimus priorum dicta. Invenimus autem in archivis hujus apostolicæ sedis jam talia contigisse in Ecclesia Hisauriæ, Ephesiorum, simulque Hierosolymæ, aliarum etiam Ecclesiarum episcopis, et earum civitatum, ab hac apostolica sede scire volentibus, utrum viri ac mulieres redirent ad proprium torum. Beatæ memoriæ sanctissimi Patres Julius, Innocentius, et Coelestinus cum episcoporum plurimorum et sacerdotum consensu in ecclesia beati apostolorum principis, prohibentes talia perscripserunt et confirmaverunt, ut nullo modo conjugio se reciperent mulieres ac viri quicunque aliqua ratione susceperint natos suos, sed separarent se, ne, suadente diabolo, tale vitium inolescat per mundum. Scitis quia quomodo sunt septem dona Spiritus sancti ita sunt septem dona baptismi. A primo ergo pabulo salis sacramenti et ingressu Ecclesiæ, usque ad confirmationem per chrisma, hoc est a primo usque ad septimum, nullus Christianus suam commatrem in conjugium suscipere debet, et qui præsumpserit, tandiu anathematis vinculo religetur, donec pœnitentiam digne egerit. D CAP. 306. Item de eodem Joannes Anselmo Le- A temeritatis animæ suæ salutem despicientes impio moxinæ Ecclesiæ episcopo. Ad limina beatorum Petri et Pauli apostolorum principum, hic præsens homo nomine Stephanus orationis causa veniens, nostro præsulatui suggerendo innotuit : quod filium suum in extremo vitæ positum,nec baptismatis unda lotum, absentia scilicet sacerdotum necessitate cogente baptizasset, eumque propriis manibus retinendo suscepisset. Atque pro hujus rei negotio notitiæ tuæ patefacto reverentia tua quasi zelo rectitudinis flagrans præfatum hominem a sua judicaverit conjuge separandum, quod fieri nullatenus debet, dicente Scriptura: a Deo junctam esse viro uxorem et quod Deus junxit, homo non separet (Matth. xix). Unde et Dominus in Evangelio ait : Nemo dimittere potest uxorem suam, nisi causa fornicationis (ibid.) Quapropter et nos tantæ auctoritatis jussione præcipue freti, dicimus omittendum esse et inculpabile judi. candum, quod necessitas intulit. Nam baptizandi hoc opus etiam laicis fidelibus juxta canonicam sanctionem, si necesse fuerit facere libere conceditur. Unde si supradictus genitor filium suum corpore morientem aspiciens, ne animam morte perpetua pereuntem dimitteret, sacri unda baptismatis lavit, et eum de potestate auctoris mortis et tenebrarum eripuit, et in regnum Christi jam regeneratum indubitanter misit, bene fecisse laudatur: et idcirco suam uxorem sibi jam olim optime sociatam, impune quandiu vixerint judicamus manere conjunctam: neque ob hoc contra præfatas auctoritates divinas aliquatenus separari debuisset. CAP. 307. - Non licere aliquem filiastram patris sui in matrimonium ducere, et si duxerit sepurari debere. Zacharias papa Theodoro Ticinensi epis copo. B C Zacharias episcopus servus servorum Dei, reverendissimo et sanctissimo fratri Theodoro episcopo Ecclesiæ Ticiniensi. (30, g. 3,c. Pytacium.)Pytacium nobis tua reverenda fraternitas obtulit, per quod nos sciscitari curasti, si liceat filium, cujus pater alterius filiam ex sacro fonte susceptam, id est spiritualem ejusdem patris filiam (quod dici crudele est), in matrimonio accipere, quod apud te enormiter asseruisti contigisse. Sed bene tua sancta fraternitas compertum habet, quod Dominus Moysi præce- D pit dicens: Turpitudinem patris tui ne reveles: et turpitudinem matris tuæ non revelabis : turpitudinem sororis tuæ non revelabis, turpitudo enim tua est (Lev. xvIII). Turpitudinem enim non revelare dicitur, dum a propria consanguinitate præcipimur abstinere: multo magis a spirituali patris nostri filia omni occasione, aut argumento seposito sub nimia districtione nos cavere convenit, ne iram divini examinis incidat, si quis tali facinori mistus minime restrinxerit frena luxuriæ. Unde et omnes omnino cavendi sunt a talis sceleris commistione,ne in æternum pereant. Sed eos qui hujus perniciosa se miscuerunt matrimonio, per omnia tua fraternitas studeat separare, et pœnitentiæ digne submittere, quatenus ab æterna eruti damnatione animas eorum lucretis præstante Domino. De filiis autem qui ex eis nati esse probantur retulisti si liceat eos conjugio copulari. Sed hi cur prohibeantur a conjugio, aut pro hujusmodi pœnitentiam agere compellantur, dum ex hoc absque damnatione esse perhibentur: quia non pater pro filio, neque filius pro patre sustinebit tormenta, dicente Domino per prophetam. Anima patris mea est, et animæ filii meu est, anima quæ peccaverit ipsa morietur (Exech. xvII). Sed et, frater charissime, de his dixisse sufficiat. Cave autem ne aliter agere subjectis concedas, ne a recto tramite inveniaris deviare. (De cons. dist. 4, c. Quando.) Quando ab Hierosolymis exiit Dominus Jesus, cum discipulis suis in Judæam terram, et ibi morabatur cum eis,baptizabat non per seipsum, sed per discipulos suos,quos intelligimus jam fuisse baptizatos, sive baptismo Joannis sicut nonnulli arbitrantur: sive (quod magis credibile est) baptismo Christi. Item respondit Dominus Petro: Qui lotus est, non indiget nisi ut pedes lavet, sed est mundus totus (Joan. XIII). Unde intelligitur quod jam fuerit baptizatus Petrus. CAP. 310. De eodem Augustinus ad Vincentium victorem (lib. 11 De anima et ejus origine, cap. 9). (De cons., dist. 4, c. Si eos.) Si eos de quibus scriptum non est utrum fuerint baptizati sine baptismo de hac vita recessisse contendimus,ipsis calumniamur apostolis: qui præter Paulum apostolum, quando baptizati fuerint ignoramus. Sed ipsos baptizatos esse per hoc nobis innotescere potuit, quod beato Petro Dominus ait: Qui lotus est, non indiget nisi ut pedes lavet (Joan. XIII). CAP. 311. Divites baptizatos non privari regno Dei. Augustinus ad Paulinum Nolanum episcopum de Pelagio (epist. 106). Confiteatur Pelagius divites baptizatos, etiamsi divitiis suis non careant,et sint tales, quales ad Timotheum scribit Apostolus dicens : Præcipe divitibus hujus sæculi non superbe sapere, neque sperare in incerto divitiarum,sed in Domino vivo, qui præstat nobis omnia abundanter ad fruendum: ut sint divites in operibus bonis, facile tribuant, communicent, thesaurizent sibi fundamentum bonum in futuro, ut apprehendant vitam æternam (1 Tim. vi), nec eos regno Dei posse privari. DECRETI PARS SECUNDA De sacramento corporis et sanguinis Domini et de perceptione et observatione; de missa et aliorum sacramentorum sanctitate. CAP. 1. - Quod panis et calix non qualibet, sed certa A unitate corporis Christi constitutus. Sacramenti B (Grat. De consecr. dist. 2, cap. Panis et calix.) Panis et calix,non qualibet sed certa consecratione, mysticus fit nobis, non nascitur. Proinde quod non ita fit nobis, quamvis sit panis et calix, alimentum est refectionis, non sacramentum religionis, nisi quod benedicimus gratiasque agimus Domino, in omni ejus munere, non tantum spiritali, verum etiam corporali. Item ex sermone de sacramentis. (De cons. dist. 2, c. Quia passus est.) Quia passus est pro nobis commendavit nobis in isto sacramento sanguinem suum et corpus, quod etiam fecit nosmetipsos. Nam et nos corpus ipsius facti sumus, et per misericordiam ipsius, quod accepimus nos sumus. Recordamini, et vos non fuistis, et creati estis, ad aream Dominicam comportati estis, laboribus boum, id est annuntiantium Evangelium triturati estis. Quando catechumeni deferebamini, in horreo servabamini,nomina vestra dedistis, ccepistis moli jejuniis et exorcismis : postea ad aquam venistis,et conspersi estis, et panis Dominicus facti estis. Ecce quod accepistis. Quomodo ergo unum videtis esse quod factum est, sic et vos unum estote diligentes vos, tenendo unam fidem, unam spem, individuam charitatem. Hæretici quando hoc accipiunt, testimonium contra se accipiunt: quia illi quærunt divisionem,cum panis iste indicet unitatem. Sic et vinum in multis racemis fuit, et modo unum est. Unum est in sua nativitate, calix post pressuram C torcularis ; et vos post illa jejunia post labores, post humilitatem et contritionem,jam in nomine Christi tanquam ad calicem venistis, et ibi vos estis in mensa, et in calice nobiscum vos estis, simul enim hoc sumimus, simul bibimus, quia simul vivimus. Item in sermone De infantibus. (Ibidem, Gratianus.) Ita Dominus noster Jesus Christus nos significavit, nos ad se pertinere voluit. Mysterium pacis et unitatis nostræ in mensa sua consecravit. Qui accipit mysterium unitatis, et non tenet vinculum pacis, non mysterium accipit pro se, sed testimonium contra se. (Petr. Lom. lib. iv, dist. 9, § a.) Nulli est ambigendum aliquatenus, unumquemque fidelium corporis sanguinisque Dominici tunc esse participem, quando in baptismate membrum efficitur D Christi, nec alienari ab illius panis, calicisque consortio, etiamsi antequam panem illum comedat calicemque bibat, de hoc sæculo migraverit, in quippe illius participatione ac beneficio non privatur, quando in se hoc quod illud sacramentum significat, invenitur. Item ex libro De civitate Dei x, (cap.20). In forma servi maluit Dominus esse sacrificium quam sumere, ne vel hac occasione quisquam existimaret cuilibet sacrificandum esse creaturæ, per hoc et sacerdos est ipse offerens, ipse et oblatio.Cujus rei sacramentum quotidianum voluit Ecclesiæ esse sacrificium, quæ cum capitis ipsius sit corpus, seipsam per ipsum discit offerre. CAP. 2. Quod manna a patribus sumptum non liberavit a morte, sed qui figurabatur in manna: in sermone De utilitate agendæ pœnitentiæ. Manna de cœlo, inquit, aperte ab ipso Domino exponitur. Patres vestri, inquit,mannam manducaverunt in deserto et mortui sunt (Joan. vi; Exod. xvi ; Num. 11). Quando enim viverent, figura prænuntiare vitam posset, vita esse non posset. Manducaverunt, inquit, manna et mortui sunt, id est, manna quod manducaverunt, non eos potuit de morte liberare, non quia manna ipsum mors illis fuit, sed quia a morte eos non liberavit. Ille autem a morte eos liberaturus erat, qui per manna figurabatur. Breviter ergo dixerim, quicunque in manna Christum intellexerunt, eumdem quem nos cibum spiritualem manducaverunt. CAP. 3. Quamvis res visibiles sacramentorum corrumpantur, non tamen id quod per eas agitur,cor rumpi posse. In libro De unico baptismo. An vero, inquit, solis, vel etiam lucernæ lux cum per cœnosa diffunditur, nihil inde sordidum attrahit, et baptismus Christi potest cujusquam sceleribus inquinari? Si enim ad res ipsas visibiles quibus ipsa sacramenta tractantur animum conferamus, quis nesciat eas esse corruptibiles? Si autem ad id quod per eas agitur, quis non videat non posse corrumpi ? quamvis homines per quos agitur, pro suis moribus vel præmia percipiant vel pœnas luant. cum ille ante multos annos passus sit, nec omnino A tem erat Christus (Num. ix; Exod. xIII, XIV, XVI, nisi semel illa passio facta sit! Nempe ipso die Do- xvii ; Num. xx ; I Cor. x); idem potus, idem panis. minico dicimus, Dominus hodie surrexit, cum ex Petra Christus in signo, verus Christus in carne et quo resurrexit tot anni transierint. Cur nemo tam verbo. Hic est ergo panis de cœlo descendens (Joan. ineptus est, ut nos ita loquentes arguat esse mentiVI), ut si quis ex ipso manducaverit non moriatur, tos? nisi quia dies istos secundum illorum quibus quod pertinet ad virtutem sacramenti, non quod hæc gesta sunt similitudinem nuncupamus, ut di- pertinet ad visibile sacramentum : qui manducatincatur ipse est dies, qui non est ipse, sed revolutione tus,non foris; qui manducat corde, non qui pretemporis similis ei, ut dicatur illo die fieri propter mit dente. Qui manducat carnem meam, et bibit sacramenti celebrationem, quod non illo die, sed sanguinem meum, habet vitam æternam (ibid). Hanc olim factum est. Nonne semel immolatus est Chris- ergo non habet qui istum panem non manducat, tus in semetipso, et tamen in sacramento non so- nec istum sanguinem bibit. Nam temporalem vitam lum per omnes pascha solemnitates, sed omni die sine illo homines habere possunt. Qui ergo ejus non populo immolatur, nec utique mentitur, qui inter- manducat carnem, nec bibit ejus sanguinem, non harogatus eum respondet immolari. Si enim sacra- bet in se vitam: et qui manducat ejus carnem, ев menta quamdam similitudinem earum rerum qua- B bibit ejus sanguinem, habet vitam æternam (ibid.). rum sacramenta sunt, non haberent, omninofsacra- Ad utrumque autem respondet, quod dixit æternam. menta non essent. Ex hac autem similitudine ple- Hunc ergo cibum et potum societatem vult intellirumque jam sacramenta ipsarum rerum nomina gi corporis et membrorum suorum, quod est Ecaccipiunt.Sic ergo secundum quemdam modum sa- clesia sancta. Hujus rei sacramentum, id est unicramentum corporis Christi corpus Christi est, sa- tatis, corporis Christi et sanguinis, alicubi quotidie cramentum sanguinis Christi sanguis Christi est, alicubi certis intervallis dierum, in Dominica menita sacramentum fidei fides est.In libro De pœniten- sa præparatur, et de mensa Dominica sumitur: tiæ remedio (cap. 7). Hoc, inquit, altare quod nunc aliquibus ad vitam, aliquibus ad exitium. Res in Ecclesia est in terra positum, terrenis oculis ex- vero ipsa cujus sacramentum, omni homini ad positum, ad mysteriorum divinorum signacula ce- vitam, nulli homini ad exitium, quicunque parlebranda, ad hoc multi etiam scelerati possunt ac- ticipes ejus fuerint. In symbolo Ephesini concilii cedere, cum Deus commendat in hoc tempore pa- (ex epistola conc. Ephesini ad Nestorium). Necessatientiam suam, ut in futuro exerat severitatem rio, inquiunt, et hoc adjicimus, annuntiantes suam. (De cons., dist. 2, c. Ut quid paras, et P. enim secundum carnem mortem unigeniti Filii Lom., lib. iv, dist. 9, § a.) Ut quid paras, inquit Dei, et resurrectionem, incruentam celebremus saC beatus Augustinus in expositione Evangelistæ cri officii servitutem. Sic enim ad mysticas bene(Tract.26 in Joannem), dentes et ventrem: credere in dictiones accedimus, et sanctificamur, participes eum, hoc est manducare panem vivum,qui credit in sancti corporis et pretiosi sanguinis Christi,omnium eum,manducat eum. Invisibiliter saginatur, quia nostrum redemptoris effecti, non ut communem invisibiliter renascitur. Infans intus est, novus est carnem percipientes, quod absit! nec viri sanctifiintus, ubi novellatur, ibi satiatur.Non enim buc- cati, et verbo conjuncti,secundum dignitatis unitacella Domini (Joan. xIII) venenum fuit Judæ, quam tem, aut sicut divinam possidentis habitationem, cum accepit,inimicus in eum intravit,non quia ma- sed vere vivificatricem, et ipsius verbi propriam lum accepit, sed quia bonum malus male accepit. factam. Vita enim naturaliter ut Deus existens, qua Videte ergo fratres panem cœlestem, spiritualiter propriæ carni unitus,et vivificatricem professus est, manducate, innocentiam ad altare apportate: pec- et ideo quamvis dicat: Nisi manducaveritis carnem cata et si sunt quotidiana, non sint mortifera. An- Filii hominis (Joan. vi, 54). non tamen ut hominis tequam ad altare accedatis attendite quid dicatis: cujusquam existimare debemus. Quomodo enim Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus juxta naturam suam vivificatrix esse poterit caro debitoribus nostris (Matth. vi). Dimittas, dimittetur hominis? Sed ut vere ejus propriam factam, qui tibi. Securus accede, panis est non venenum. Hic D propter nos filius hominis factus est, et vocatus. panis est, qui descendit de cœlo (Joan. vi). Hunc (Aug. in Enchiridio. cap. 65; Grat. de pænit., dist. 1, panem significat manna, hunc panem significat al- cap. In actione ; P. Lomb. l. iv, dist. 20, § c.) In actare Domini. Sacramenta illa fuerunt, in signis di- tione pœnitentiæ ubi tale commissum est, ut is versa sunt,in re quæ significatur paria sunt. Omnes, qui commisit a Christi etiam corpore separetur: inquit, eamdem escam spiritualem manducaverunt, non tam consideranda est mensura temporis,quam spiritualem utique eamdem.Non corporalem aliam, doloris. Cor enim contritnm et humiliatum non quia illa manna, nos aliud,spiritualem vero eamdem despicit Deus (Psal. L). Hilarius in libro de Trinitaquam nos, adjungit. Et omnes eumdem potum spi- te. Eos inquiens qui inter Patrem et Filium volunritualem biberunt: aliud illi, aliud nos, sed specie tatis ingerunt unitatem,nec interrogo utrumne per visibili, quod tamen hoc idem est virtute spiritua- naturæ veritatem hodie Christus in nobis sit an per li. Quomodo enim eumdem potum? Bibebant, inconcordiam voluntatis. Si enim vere Verbum caro quit, de spirituali consequente eos petra; petra au- factum est (Joan. 1), et vere Verbum carnem cibo PATROL. CLXI. 5 Dominico sumimus: quomodo non naturaliter in A invisibilis sacerdos visibiles creaturas in substan nobis manere existimandus est: qui et naturam carnis nostræ, jam inseparabilem sibi homo natus assumpsit, et naturam carnis nostræ ad naturam æternitatis, sub sacramento nobis communicandæ carnis admiscuit? Ita enim omnes unum sumus: quia et in Christo Pater est, et Christus in nobis, unum in his esse nos faciunt. Si vere ergo carnem corporis nostri Christus assumpsit: et vere homo ille qui ex Maria natus fuit, Christus est, nosque vere sub mysterio carnem corporis sumimus, et per boc unum sumus, quia Pater in eo est, et ille in nobis: quomodo voluntatis unitas asseritur, cum naturalis per sacramentum proprietas, perfectæ sacramentum sit unitatis? Non est humano aut sæculi sensu in Dei rebus agendum,neque per violentiam, atque imprudentem prædicationem cœlestium dictorum, sanitati alienæ, atque impiæ intelligentiæ, extorquenda perversitas est. Quæ scripta sunt legamus, quæ legimus intelligamus: et tunc perfecte fidei officio fungemur. De naturali enim in nobis Christi veritate quæ dicimus,nisi ab eo didicimus, stulte atque impie dicemus. Ipse enim ait: Caro mea vere est esca, et sanguis meus vere est potus Qui edit carnem meam, et bibit sanguinem meum, in me manet, et ego in eo (Joan. vi). De veritate carnis et sanguinis, non est relictus ambigendi locus. Nunc enim ipsius Domini professione, et fide nostra, vere caro est, et vere sanguis est, et hæc accepta atque hausta id efficiunt, ut nos in Christo, et Christus in nobis sit. Anne hæc veritas non est ? Contingat plane tiam corporis et sanguinis sui, verbo suo secreta potestate convertit, ita dicens: Accipite et comedite; HOC EST CORPUS MEUM: et sanctificatione repetita : Accipite et bibite; hic est sanguis meus. Ergo ad nutum præcipientis Domini, repente ex nihilo substiterunt excelsa colorum, profunda fluctuum,vasta terrarum (Gen. 1). Pari potentia in spiritualibus sacramentis ubi præcipit virtus, servit effectus.Quanta itaque,et quam celebranda beneficia vis divinæ benedictionis operetur : et quomodo tibi novum et impossibile esse non debeat,quod in Christi substantiam terrena et mortalia convertuntur, teipsum qui ini Christo es regeneratus interroga. Dudum alienus a vita, peregrinus a misericordia, a salutis via,intrinsecus mortuus,exsulabas; subito initiatus Christi B legibus,et salutaribus mysteriis innovatus, in corpus Ecclesiæ non videndo, sed credendo transisti: et de filio perditionis adoptivus Dei fieri occulta puritate meruisti. In mensura visibili permanens, major factus es te ipso invisibiliter,sine quantitatis augmento. Cum idem atque ipse esses, multo aliter fide; processibus exstitisti. In exteriore nihil additum est, et totum in interiore mutatum est: ac sic homo Christi filius effectus,et Christus in hominis mente formatus est. Sicut ergo sine corporali sensu præterita vilitate deposita, subito novam indutus es dignitatem: et sicut hoc quod Deus læsa vitæ curavit,infecta duluit, maculata detersit; non oculis tuis, sed sensibus tuis sunt credita: ita et cum reverendum altare cibis spiritualibus satiandus ascendis, sacrum Dei tui corpus, et sanguinem fide respice, honora, mirare, mente continge, cordis manu suscipe, et maxime totum haustu interioris hominis C iis verum non esse,qui Christum Jesum verum Deum assume. CAP. 5.-Panem quem Dominus fregit, et dedit discipulis suis, esse corpus Domini salvatoris: et calicem quem porrexit eis, esse sanguinem ejus, et quomodo intelligi debeat caro et sanguis Christi. Hieronymus ad Edibiam. (Quæst. 2.) Nos autem audiamus panem, quem fregit Dominus, deditque discipulis suis (Matth.xxvi), esse corpus Domini salvatoris, ipso dicente ad eos: Accipite et comedite, Hoc est corpus meum, et calicem illum esse, de quo locutus est iterum: Bibite ex hoc omnes: hic est enim sanguis meus novi testamenti, qui pro multis effundetur in remissionem peccatorum (Marc. XIV). Hic est calix de quo in Propheta legimus, Calicem salutaris accipiam, et nomen Domini invocabo (Psal. cxv). Et alibi: Et calix meus inebrians, quam præclarus est (Psal. XXII). Si ergo panis qui de cœlo descendit corpus Domini est, et vinum quod discipulis dedit, sanguis est illius Novi Testamenti,qui effusus est in remissionem peccatorum,Judaicas fabulas repellamuset ascendamus cum Domino cœnaculum magnum stratum atque mundatum, et accipiamus ab eo sursum calicem Novi Testamenti, ibique cum eo Pascha celebrantes, in ebriemur vino sobrietatis. Non enim est regnum Dei |