de missarum celebrationibus, non alicubi quam in A super illud holocausta et pacifica vestra, oves vestras sacratis Domino locis absque magna necessitate fieri debere, liquet omuibus,quibus sunt nota Novi et Veteris Testamenti præcepta. Tabernaculum vero Moysen Domino præcipiente fecisse, et sacrasse cum mensa,et altari ejus,et cæteris vasis et utensilibus, ad divinum cultum explendum legimus;et non solum divinis precibus ea sacrasse, sed etiam sancti olei unctione Domino jubente perlinisse novimus (Num. VII). Qualiter autem hæc facta sunt, et quomodo ipsa sacra non alii quam sacerdotes unctione delibuti, Dominoque cum vestibus sanctis sacrati et Levitæ tractabant, ferebant, erigebant et deponebant, in ipsis institutionibus quæ jubente Domino perMoysen conscriptæ sunt, in lege Domini reperitur (Lev. vIII). Qualiter ergo regum piissimus David amplificaverit cultum Dei, et templum Domini ædificare voluit (II Reg. vII), sed propter multum sanguinem quem effuderat prohibitus est, et ipse collegerat expensas (I Par. XXII); Salomon quoque, filius ejus, idi. psum quod ipse facere optaverat, jubente et auxiliante Domino perfecit, et templum cum altari et reliquis ad divinum cultum peragendum,consecravit, in libro Regum legitur (III Reg. per. totum). CAP. 61. - De eadem re. Ex epistola Felicis papæ quarti diversis episcopis missa. et hoves in omni loco in quo fuerit memoria nominis mei (Exod. xx). Et sicut non alii quam Domino sacrati sacerdotes debent missas cantare,nec sacrificia super altare offerre; sic nec aliis quam in præfatis Domino sacratis locis missas cantare, aut sacrificia offerre licet [licebit]. Sic autem lagitur in concilio Laodicensi capitulo vigesimo sexto. Quod si hi qui non sunt ab episcopis ordinati, tam in ecclesiis quam in domibus exorcisare non possunt, multo magis majoris gradus ministeria,nisi ab eis qui ad eos gradus sunt sacrati,quibus fungi debent,vel officia agi vel sacrificia offerri non licet.Quod autem, ut paulo superius prælibatum est: oblationes in domibus offerri non debent; in eodem concilio capitulo 58, prohibitum habetur ita. (dist.Non oportet). B Non oportet in domibus oblationes celebrari ab episcopis vel presbyteris. (Ibidem). Judæi ergo loca in quibus sacrificabant Domino divinis habebant supplicationibus consecrata, nec in aliis quam Deo dicatis locis munera Domino offerebant.Si enim Judæi qui umbræ legis deserviebant,hoc faciebant,multo magis quibus veri- C tas patefacta est, et gratia et veritas per Jesum Christum data est (Joan. 1), templa Domino ædificare, et prout melius possumus ornare, eaque divinis precibus,et sanctis unctionibus suis cum altaribus et vasis, vestibus quoque et reliquis ad divinum cultum explendum utensilibus devote et solemniter sacrare, et non in aliis locis quam Deo sacratis ab episcopis,et non a chorepiscopis, qui sæpe prohibiti sunt,nisi,ut prædictum est, summa exigente necessitate, missas celebrare nec sacrificia Domino offerre debemus. (De cons., dist. 1, c. Sicut non alii).Et hoc cum summa necessitas agere compulerit,non in domibus,quia in sacris canonibus sacrificia in domnibus offerri prohibita sunt,sed in tabernaculis, divinis precibus a pontificibus dedicatis, et in mensis Domino sacratis, et sacra unctione a pontificibus delibutis, pro summa, ut præfixum est, necessitate, et non pro libitu cujusquam et pigritia agatur. Sanctius [Satius] est enim missam non cantare aut non audire quam in his locis ubi fieri non oportet, nisi ut sæpe dictum est, pro snmma contingat necessitate, quoniam necessitas legem non habet. Unde scriptum est: Vide ne offeras holocausta tua in omni loco quem videris, sed in omni loco quem elegerit Dominus Deus tuus (Deut. x11). Et in Exodo legitur: Vos vidistis quia de cœlo locutus sum vobis. Non facietis deos argenteos, neque deos aureos facietis vobis. Allare de terra facietis mihi, et offeretis CAP. 62. Item de eadem re. Ex decretis Clementis papæ (epist. 3), cap. 32. (De cons., dist. 1, c. Hic ergo, id est). Hic ergo, hoc est, in præsenti vita positos, oportet vos agnoscere voluntatem et præceptum Dei, ubi agendi et sacrificandi sit locus, quoniam in aliis locis sacrificare, et missas celebrare non licet,nisi in his quibus pro prius episcopus jusserit,aut ab episcopo regulariter ordinato,tenente videlicet civitatem, consecrati fuerint [consecratus fuerit]. Aliter enim non sunt hæc agenda,nec rite celebranda, docente Novo et Veteri Testamento. Hæc apostoli a Domino acceperunt, et nobis tradiderunt; hæc nos docemus, vobisque et omnibus absque reprehensione tenere, et docere, quibus agendum est, mandamus. CAP. 63. Itcm de eodem. Ex concilio Laodicensi, cap. 58. Quod non oportet in domibus oblationes celebrari ab episcopis, vel presbyteris. CAP. 64. Item de eodem.Ex concilio Aurelianensi, cap. 4. Audivimus quod quidam laici in domibus propriis præcipiant presbyteris suis missas celebrare, ut inter canum discursus, et scortorum greges sanclitatis mysteria polluantur magis quam consecrentur.Quapropter præcipimus, ut nullus presbyter extra ecclesiam præsumat missam cantare, nisi forte itineris necessitas exposcat in tentorio, aut sub dio [divo] in loco nitido, et longe ab omni immunditia D remoto, missas permittimus celebrare, et hæc nullatenus sine tabula consecrata. (De cons., dist. 1, c. Visum præterea nobis). Visum præterea nobis est ut in omnibus missarum solemni suspendatur. CAP. 71. - Ut in ecclesia nil aliud agatur, nisi ad quod facta est. Ex dictis sancti Benedicti (cap. 52 suæ regulæ). (Dist. 42, c. Oratorium). Oratorium hoc sit quod dicitur,nec ibi quidquam aliud geratur aut condatur quam quod ministeriis convenit. CAP. 72. De eadem re. Ex dictis sancti Augustini. tatibus pro defunctorum spiritibus loco competenti A sarum. Si quis hæc transgressus fuerit, ab officio Dominus deprecetur. Sicut enim nulla dies excipitur, qua non pro viventibus, et pro quibulisbet necessitatibus deprecetur,ita nimirum nulla dies excipi debet quin pro animabus fidelium preces Domino in missarum solemnibus fundantur. Antiquitus igitur hunc morem sancta tenet Ecclesia, ut missarum solemnibus et aliis precibus, Domino spiritus quiescentium commendentur, dicente beato Augustino (1 De cura pro mortuis agenda c. 4): Non sunt prætermittendæ supplicationes pro spiritibus mortuorum, quas faciendas pro omnibus in Christiana et catholica societate laudamus. Defunctis etiam tantis hominibus, eorum sub generali commemoratione suscepit Ecclesia memoriam, ut quibus ad ista desunt parentes aut filii, aut quicunque cognati B vel amici,ab una eis exhibeatur pia matre communi. CAP. 67. — Quod missa mortuorum pro omnibus Christianis sit cantanda. Ex dictis Dionysii Areopagitæ. Dionysius Areopagita dicit, blasphemias Deo facere, qui missa offerte pro malo homine. Augustinus dicit, pro omnibus Christianis esse faciendum quia vel eis proficit, aut offerentibus proderit. CAP. 68. Ut sicut missarum institutiones in metropoli, sic in omnibus comprovincialibus ecclesiis fiant. Ex concilio Gerudensi, cap. primo. (De cons., dist. 2, c. Institutiones.) Ut institutiones missarum, sicut in metropolitana ecclesia fiunt, ita in Dei nomine in omnibus comprovincialibus ecclesiis, tam ipsius missæ ordo, quam psallendi vel ministrandi consuetudo servetur. CAP. 69. Ut preces et præfationes quæ in concilio probatæ non fuerint, non celebrentur. Ex concilio Africano, cap. 64. (Sub Bonifacio I, et Cœlestino 1, c. 70). Placuit etiam hoc, ut preces quæ probatæ fuerint in concilio sive præfationes, sive commendationes, seu manus impositiones ab omnibus celebrentur, nec aliæ omnino contra fidem proferantur, sed quæcunque cum prudentioribus fuerint collata [collectæ] dicantur. CAP. 70. — Ut nullus presbyter solus missam audeat C In oratorio præter orandi psallendique Deo cultum, penitus nihil agatur, ut nomini huic opera jugiter impensa concordent. - CAP. 73. · Item de eadem re. Ex concilio Laodicensi, cap. 28. (Dist. 42. c. Non oportet). Quod non oporteat in domiciliis divinis, id est in ecclesiis, agapes fieri, et intra domum Domini comedere, et accubitus ster nere. CAP. 74. Ut nullus in ecclesia tabernas constituat. Ut nulli episcopi vel clerici in ecclesia conviventur, nisi forte transeuntes hospitii necessitate illic reficiantur populi etiam ab hujusmodi conviviis, quantum fieri potest, prohibeantur. CAP. 75. De eodem. Ex concilio Turonensi. Perlatum est ad sanctam synodum,quod quidam presbyteri in ecclesiis sibi commissis tabernas(quod nefas est) constituunt, ibique per caupones vinum vendant, aut vendere permittant et ubi tantummodo orationes et verbum divinum, Deique laus debuerat resonare, ibi comessationes et ebrietates fiunt, ibi risus, et plausus, et verba turpia, ibi rixæ et contentiones resultent. Quod quam sit Deo contrarium, Dominus Jesus demonstrat: qui cum venisset in templum, vendentes et ementes, et nummularios sedentes, facto funiculo, omnes ejecit de templo (Joan. 11). Si enim ea quæ licite vendi videbantur in templo, et ad hoc emebantur, ut in eodem templo offerrentur Domini, ipse foras ejecit : quid putas de tam pestifera præsumptione et Dei contemptu fiet? Et si non solum sacerdotibus, sed etiam omnibus clericis præcipitur ne tabernas ingrediantur: quis audire potest, ut ecclesiæ Dei tabernæ fiant?Itaque interdicit per omnia synodus, ne hoc in posterum ullatenus fiat. Quod si factum fuerit, presbyter deponatur, laici communione privati ab ecclesia quam dehonestaverunt, expellantur. De eadem re ex eodem concilio cap. 3. Si enim domus Dei domus orationis (Matth. xx1) vocatur, hoc debet esse quod dicitur, nec ibi aliud debet geri aut recondi. Ubi enim corpus Domini consecratur, ubi angelorum præsentia non dubitatur adesse, ubi sanctorum reliquiæ reconditæ venerantur nec quidquam inhonestum appareat, quod oculos ad oraculum venientium offendat, ne quid videatur ibi quod ad lucrum temporale pertineat, sed omnia sancta omnia munda, et tantummodo ad ecclesiasticum ministererium pertinentia. CAP. 76. Quod unicuique fidelium licet oratorium A Nam illis temporibus cæteris homines sive igne in domo sua habere, missas autem ibi non licet combusti, sive acervo lapidum sepulti sunt. celebrare. Ex concilio Aurel., cap. 3. CAP. 79. Sedes episcoporum ad securiora loca propter diversas necessitates posse transferri. Ex registro Gregorii papæ, ad Joannem Bellitranensem episcopum (l. 11, epist. 11). (17, q. 1, c. Temporis). Temporum qualitas admonet episcopum sedes antiquitus certis civitatibus constitutas, ad alia,quæ securiora putamus ejusdem diœceseos loca transponere, quo et habitores securius degere, et barbaricum possit periculum facilius declinari. Propterea te Joannem fratrem coepiscopumque nostrum Bellitranensis civitatis, sedemque tuam, in loco qui appellatur Renati ad sanctum Andream apostolum præcipimus exinde transmigrare; quatenus, et ab hostilitatis incursu C liberior existere valeas; et illic consuetudinem solemnium festorum disponas. - CAP. 80. Tribus de causis loca sanctorum transmutanda esse. Divus Augustinus. (De cons., dist 1, c. Tribus ex causis). Tribus causis loca sanctorum transmutanda sunt. Primo cum necessitas persecutorum loca eorum gravaverit. Secundo cum difficultas locorum fuerit. Tertio cum malorum societate gravantur. CAP. 81. Quod in translatione martyrum honor cum eis transmigrat. D. Hieronymus. Notandum cum transferuntur aliqui de martyribus, cum his honor commigrat; aliis vero transmutatis honor in locis eorum esse non cessat. CAP. 82. Quod sanguis martyrum consecrat locum, non locus sanguinem. Ex dictis Augustini. Sanguis martyrum consecrat locum, non locus sanguinem. Si aliquis dixit: Mea est ecclesia, dices illi quod in Cantico legitur: Una est columba mea, et unus dilectus meus (Cant. vi), et dices illi : Apertum est filium occidi in sinu matris et nutricis suæ; tamen scias nutricem tantum pollutam esse pro hac pollutione consecratam, filium autem mor tum esse. D CAP. 84. De illis qui Domum Dei contemptibilem faciunt. Ex concilio Gangrensi, cap. 5. (Dist. 30, c. Si quis docet.) Si quis docet domum Dei comptemptibilem esse, et conventus qui in ea celebrantur anathema sit. CAP. 85. Qui faciendum sit episcopo qui ecclesiam per sæculares potestates obtinuerit. Ex canone apostolorum, cap. 31. (16, q. 7, Si quis episcopus.) Si quis episcopus sæcularibus potestatibus usus ecclesiam per ipsas obtineat, deponatur et segregetur, omnesque qui illi communicant. CAP. 86. Qui agendum sit de presbytero, qui alium presbyterum de ecclesia ad quam legitime ordinatus est, per pecuniam abstulerit. Ex concilio Maguntiensi secundo, cap. 5. Quicunque presbyter per pretium ecclesiam fuerit adeptus quando contra ecclesiasticæ regulæ disciplinam agere dignoscitur, et qui alium presbyterum legitime ad ecclesiam ordinatum per pecuniam expulerit, eamque sibi taliter vindicaverit, omnimodis deponatur. CAP. 87. Ut laici presbyteros de ecclesiis non ejicians. Ex eodem conc., cap. 29. Ut laici presbyteros non ejiciant de ecclesiis, neque constituant sine consensu episcoporum suo rum. CAP. 88. — Ut nulli absque consensu episcopi liceat presbytero ecclesiam dare vel auferre. Ex concilio Cabilonensi 11, cap. 42. (16, q. 7, Inventum est.) Inventum est quod multi arbitrii sui temeritate, et (quod est gravius) ducti cupiditate, presbyteris quibuslibet, absque consensu episcoporum suorum ecclesias dant, vel auferunt. Unde oportet ut canonica regula servata, nullus absque consensu episcopi cuilibet presbytero ecclesiam det. Quam si juste adeptus fuerit, hanc nonnisi culpa gravi, et coram episcopo canonica severitate amittat. CAP. 89. Ut nullus a presbytero propter commendationem ecclesiæ munus aliquot exigat. Ex concicilio Maguntiensi 11, cap. 30. Ut nullus omnino munera exigat a presbyteris propter commendationem ecclesiæ. CAP. 90. Quod deponendus est presbyter qui alicui vel clerico vel laico pro investitura ecclesiæ aliquid dederit. Ex conc. Rothomag., cap. 5. Sancitum est atque omnibus modis prohibitum. ut si quis presbyter inventus fuerit alicui clerico aut laico munera dare aut dedisse, aut aliquam [aliam] pecuniam tribuere, ut alterius presbyteri ecclesiam vacantem pretio redimat pro hac cupiditate seu rapina, seu præsumptione, turpis lucri gratia, dejiciatur a clero, et alienus existat a regula. CAP. 91. Ut presbyteri per parochias feminas admoneant ut ad altaria linteamina præparent. Ex concilio Remensi, cap. 4. Ut presbyteri per plebes suas feminis, prædicent ut linteamina in altaria præparent. CAP. 92. Ut episcopi prævideant quem honorem ▲ Judæ sit, qui sacras oblationes asportabat et furapresbyteri pro ecclesiis dominis suis debeant. Ex concilio Arelatensi, cap. 3. CAP. 95. De eadem re. Ex concilio Agathensi, cap. 54. (12, q. 4, c. Presbyter.) Presbyter cum diœcesim tenet, de his quæ emerit ad ecclesiæ nomen scripturam faciat, ut ab ejus quam tenet ecclesiæ ordinatione non discedat. CAP. 96. Ut episcopi, presbyteri, diaconi, vel quicunque clerici prædia, quæ comparaverint, postquam ad aliquam ecclesiam titulati sunt, ecclesiæ relinquere debeant; de his autem quæ jure hæreditario, vel aliquorum largitione habuerint ad volunlatem suam disponant. Ex conc. Carthag. 111, cap. 49. B (12, q. 3, c. Placuit.) Placuit ut episcopi, pre- C sbyteri, diaconi, vel quicunque clerici qui nihil habentes ordinantur, et tempore episcopatus vel clericatus sui, agros vel quæcunque prædia sui nominis comparant tanquam rerum Dominicarum invasionis crimine teneantur obnoxii, nisi ad ecclesiam ad quam titulati sunt, eadem ipsa contulerint. Si autem ipsis propria liberalitate alicujus, vel successione cognationis, aliquid evenerit, faciant inde quod velint. De eadem re. Ex eodem cap. 48. Ut unusquisque presbyter res quas post diem consecrationis acquisierit, propriæ ecclesiæ relinquat. De eadem re. Ex conc. Toletano. Cæterum presbyter, si post ordinationem aliquid acquisierit, illud observandum est quod in canonibus de consecratis et nihil habenti. bus constitutum est. Ex conc. Remensi, cap. 10. Inquirendum est si aliquis presbyterorum de reditibus ecclesiæ vel oblationibus ac votis fidelium alio nomine res comparaverit, et ibi structuras fecerit, vel quæ ad ecclesiam pertinent ibidem collocaverit, et mulierum frequentationem inibi fieri permiserit, vel (quod turpius est) tales mulieres ibidem habuerit, quæ lanificium suum exerceant, et curam domus agant, et in eadem presbyter frequenter veniens manserit, et contra decreta canonum hoc malum agat, quia sicut nec suo, ita nec alieno nomine presbyter foenus exercere debet, multo minus fraudem facere de facultatibus ecclesiasticis,quando hoc sacrilegium est, et pars criminis [par crimen] D batur. CAP. 97. Parochias unicuique ecclesiæ pristina dispositione deputatas, perpetua firmitate inconvulsas permanere debere. Gelas. Max. et Eus. episcopis. (16, q. 3, c. Licet regulis.) Licet regulis contineatur antiquis, parochias unicuique ecclesiæ pristina dispositione deputatas, nulla posse ratione convelli, ne per consuetudinem pessimam exempli mali temeritate crescente ubique universalis confusio nasceretur tamen etiam decretis nostris ante non multum temporis destinatis, omnia jussimus quæ taliter fuerant invasa restitui. Sed quia temeritas pervadentium, legem sibi putat posse generari: si sceleri suo pertinaciam retentionis adjungat, ea quæ inter fratrem et coepiscopum nostrum Constantium Camiscanæ ecclesiæ sacerdotem, et directos ab Anconitano pontifice decrevimus, per vos impleri cupimus. Tunc formam in cæteris cognitionibus, quæ sit sequenda perscripsimus. Nulla igitur præsumptione statum parochiarum, qui perpetuæ ætatis firmitate duravit, patimur immutari, quia neque negligentia pontificis, neque temporalis objectio, quæ per incuriam forte generatur, nec ignavia faciente consensus, nec subripiente supplicatione præceptio divellere potest semel dicecesim constitutam, ex qua semper ad generationem atque consignationem plebs devota convenit. CAP. 98. De compositione sacrilegii, et quot modis sacrilegium fieri possit. Joannes octavus in libro Gothicæ legis. Joannes episcopus servus servorum Dei omnibus episcopis, comitibus, vicecomitibus, centenariis, judicibus catholicis, in Hispania et Gothia, et provinciis degentibus, omnique populo occidentali catholico, salutem et apostolicam benedictionem. Noveritis, dilectissimi filii, quia nos pro statu sanctæ Dei Ecclesiæ jussimus congregari synodale concilium, apud urbem Trecas, ubi sedentibus nobis in corona, venit ante præsentiam nostram filius noster Sineboldus sanctæ primæ sedis Narbonensis episco. pus, cum suis suffraganeis episcopis, et detulit nobis librum Gothicæ legis, ubi nihil habebatur de sacrilegiis, et in eisdem legibus scriptum, ut causæ quas illæ leges non habent, non audirentur a judicibus illius patriæ, atque ita jus sanctæ Ecclesiæ suffocabatur ab incolis Galliæ, et Hispaniæ provinciis. Unde nostra serenitas cum præscriptis episcopis inspectis legibus Romanis ubi habebatur de sacrilegiis, invenimus ibi a Justiniano imperatore legem compositionis sacrilegii constitutam, scilicet in quinque libras auri optimi. Sed nos leniorem legem præcepimus esse tenendam, quæ a Carolo est constituta pio principe, de compositione sacrilegii, videlicet in triginta libras argenti examinati: id est, sexcentorum solidorum summam argenti purissimi; ideoque quisquis inventus fuerit reus sacrilegii, istam leniorem compositionem emendet ipsis episcopis vel ab. batibus sive personis, ad quos querimonia sacrilegii A immunitatem esse. Propter hoc volumus atque juste pertinuerit, et si ipse reus sacrilegii facere noluerit, tandiu excommunicationi subjaceat, usquequo prædictam compositionem sexcentorum so lidorum persolvat. Et si in hac obstinatione mortuus fuerit, corpus ejus cum psalmis et hymnis non deferatur ad sepulturam; et præcipimus, ut in fine codicis legis mundanæ scribatur hæc lex. Huc usque lex papæ. Sacrilegium enim commititur, si quis. infregerit ecclesiam, vel triginta ecclesiasticos passus qui in circuitu ecclesiæ fuerint: vel in domibus quæ infra prædictos passus fuerint, aliquid inde diripiendo vel auferendo, seu qui injuriam vel ablationem rerum intulerit, clericis arma non ferentibus vel monachis, sive Deo devotis hominibus, ecclesiasticis personis. Non enim capella quæ infra ambitum murorum castellorum sunt, mittuntur, vel ponuntur in hac observatione. Similiter etiam sacrilegium committitur auferendo sacrum de sacro, vel non sacrum de sacro, sive sacrum de non sacro. Non sacrum vero de non sacro, quia non potest computari in crimine sacrilegii, secundum mundanarum legum censuram debet emendari, vel secundum morem patriæ. CAP. 99. De duobus episcopis altercantibus de parochia cujusdam basilicæ, et quod triennalis quieta possessio omnem objectionem excludat. decernimus, ut omnes intelligant non solum claustra monasterii vel Ecclesiæ, atque castitia ecclesiarum sub immunitatis defensione, consistere, verum etiam domus, et villas, et septa villarum, et piscatoria manufacta: et quidquid fossis aut sepibus, vel etiam alio clausarum genere nomine præcingitur, eodem immunitatis nomine contineri. Et quidquid infra hujusmodi munimenta ad jus earumdem ecclesiarum vel monasteriorum pertinentia, a quolibet homine nocendi, vel damnum inferendi causa, spontanea voluntate committitur, in hoc facto immunitas fracta judicatur. Quod vero in agros, et campos, et silvas, quæ sine laborationibus sunt, et nullo modo munitione cinguntur, casu (sicut fieri solet) a quibuslibet hominibus B aliquod damnum factum fuerit, quamvis idem ager, aut campus, vel silva ad ecclesiam vel monasterium præceptum immunitatis habentem pertineat, non tamen in hoc immunitas fracta judicatur et ideo non sexcentorum solidorum compositione, sed secundum legem quæ in eodem loco tenetur is multandus est, qui scandalum vel damnum in tali loco fecisse convictus fuerit. (16, q. 3. c. Inter memoratos.) Inter memoratos fratres nostros Fulgentium Astigitanum et Honorium Cordubensem episcopum discursio agitata est propter parochiam basilicæ cujusdam, quam horum alter Celtasensem asseruit. Et quia inter utrasque C partes hactenus limitis actio vindicata est, cujus quamvis vetusta retentione nullum juris præjudicium afferret ideoque ne in dubium ultra inter eos nostra devocaretur sententia, prolatis canonibus, synodalia decreta perlecta sunt: quorum auctoritas præmonet ita oportere inhiberi cupiditatem, ut ne quis terminos usurpet alienos. Ob hoc placuit inter alternas partes inspectionis viros mittendos, ita ut diœcesis possidentis (si tamen basilicam, veri signi limes provisus monstraverit) ecclesiæ cujus est jus retentionis, sit æternum dominium. Quod et si limes legitimus eamdem basilicam non concludit, et tamen longi temporis probatur objecta præscriptio, appellatio præsentis episcopi non valebit, quia illi tricennalis objectio p silentium imponit. Hoc etiam et sæcularium principum edicta præcipiunt et præsulum Romanorum decrevit auctoritas. Si vero infra metas tricennalis temporis extra alios terminos basilicæ injusta retentio reperitur, repetentis episcopi juri sine mora restituetur. CAP. 101. Nullum pretium pro loco sepulturæ aliquo modo exigendum esse. Gregorius Januario episcopo Sardinia (lib. và Registri, epist. 55). (13, q. 2, c. Quæsta.) Prave nimis et procul est a sacerdotis officio, pretium de terra concessa putredini quærere, et de alieno velle facere luctu compendium. Hoc autem vitium, et nos postquam Deo auctore ad episcopatus honorem accessimus, de ecclesia nostra omnino vetuimus et pravam denuo consuetudinem nequaquam usurpari permisimus, memores quia dum Abraham a filiis Ephron, hoc est a filiis Seor, sepulcrum pretio ad humandum corpus conjugis postularet, pretium accipere renuit, ne commodum videretur de cadavere consecutus (Gen. XXIII). Si ergo tantæ considerationis paganus vir fuit, quanto magis nos qui sacerdotes dicimur, hoc facere non debemus? unde ne hoc avaritiæ vitium, vel in alienis denuo tentari præsumatur, admoneo. Sed si quando aliquem in ecclesia vestra sepeliri conceditis, si quidem parentes ipsius, vel proximi, vel hæredes pro luminaribus sponte quid offerre voluerint, accipere non vetamus. Peti vero, aut aliquid exigi omnino prohibemus ne quod valde irreligiosum est, aut venalis (quod absit) Ecclesia dicatur, aut vos de humanis videamini mortibus gratulari, si ex eorum cadaveribus studeatis quolibet modo compendium quæ |