nicationem uiri sancti et iusti, qui licet illo tempore fuerint, ad nouum tamen pertinent testamentum, cui prophetando scienter utiles fuerunt, qualis Dauid fuit. eo sane tempore, quo iam Iudaea coeperat reges ex tribu Iuda non habere, non 5 est computandus Herodes maior in regibus eius tamquam maritus Thamar; erat enim alienigena nec ei sacramento illo mysticae unctionis tamquam coniugali foedere cohaerebat, sed tamquam extraneus dominabatur: quam potestatem a Romanis et a Caesare acceperat. sic et eius filii tetrarchae, quorum 10 erat unus Herodes patris nomine appellatus, qui cum Pilato in passione domini concordauit. isti ergo alienigenae usque adeo non deputabantur in regno illo mystico Iudaeorum, ut ipsi Iudaei publice clamarent frendentes aduersus Christum: nos non habemus regem nisi Caesarem. neque hoc 15 uerum nisi illa uniuersali dominatione Romanorum; quippe etiam Caesar rex erat non proprie Iudaeorum; sed ut Christum negarent et hunc adularent, ideo se tali uoce damnarunt. Illo ergo tempore, quo iam de tribu Iuda regnum defecerat, ueniendum erat Christo, uero saluatori domino nostro, qui 20 non obesset multumque prodesset. sic enim fuerat prophetatum: non deficiet princeps ex Iuda neque dux de femoribus eius, donec ueniat cui repositum est. et ipse est exspectatio gentium. iam isto tempore omne quoque magisterium Iudaeorum et mystica unde christi uoca25 bantur unctio ipsa defecerat secundum prophetiam etiam 10 cf. Luc. 23, 12 1 illo] in illo P testamentum pertinent P D' D1 3 fuerint v 5 tamqua P 14 Io. 19, 15 2 tamen pertinent om. 4 iudaei DPv 6 aligeniena 21 Gen. 49, 10 T' pertenent D prophetando] proferendo coeperant DPv regis sacramentum D1P1v illo] illud D1 7 coniugale D1 9 acciperat DPV P tetarchae V thetharchae DP thetharcae P1 puplice P frendentis D1 16 erat] est T tale D1 V ei v 17 necarent v 18 deficerat P1 15 uniuersale D1 adolarent D1 19 saluatore DTV eins] in eius 13 publece D1 uniuersalis P1 adorarent T 22 faemoribus 24 et] ueniet P 23 ipsi D1 est] om. PT; erit D2 25 untio T Danihelis. tunc uenit cui repositum erat, expectatio gentium, et unctus est sanctus sanctorum oleo exsultationis prae participibus suis. natus enim Herodis maioris tempore, passus est autem minoris Herodis tetrarchia. huius itaque uenientis ad oues, quae perierant domus Israhel, figuram gessit ipse Iudas, 5 cum iret ad tondendas oues suas in Thamna, quod interpretatur deficiens". iam enim defecerat princeps ex Iuda et omne magisterium atque unctio Iudaeorum, ut ueniret cui repositum erat. uenit autem cum suo pastore Adollamite, cui nomen erat Hiras; et interpretatur Odollamites testimonium in aqua“. 10 cum hoc plane testimonio dominus uenit, habens quidem testimonium maius Iohanne, sed tamen propter oues infirmas hoc testimonio est usus in aqua. nam et ipse Hiras, quod nomen illius pastoris fuit, interpretatur fratris mei uisio“. uidit omnino fratrem suum Iohannes, fratrem secundum semen Abrahae, 15 secundum cognationem Mariae matris eius et Helisabeth matris suae eundemque dominum et deum suum, quia, sicut ipse ait, ex plenitudine eius accepit. uidit omnino; et ideo in natis mulierum maior illo non exsurrexit, quia ex omnibus praenuntiantibus Christum ipse uidit quod multi iusti et prophetae 20 cupierunt uidere et non uiderunt; salutauit ex utero, agnouit perfectius ex columba, et ideo tamquam Odollamites uere testimonium perhibuit in aqua. uenit autem dominus ad oues 1 cf. Dan. 9, 24 s 8qq. J 2 cf. Ps. 44, 8: 3 cf. Matth. 2, 1 4 cf. Luc. 23, 7 et 46 5 cf. Matth. 15, 24 12 cf. Io. 5, 36 Io. 1, 16 19 cf. Matth. 11, 11 20 cf. Matth. 13, 17 1, 44 22 cf. Luc. 3, 22 2 exultaciones D1 maiores D1 3 est post natus add. D' 18 cf. 21 cf. Luc. herodes D 4 tetrarchia V: tetrarchae To thetharchae DP the tharcae P 7 deficiens] defectio D omnem D1pi 8 ut] et adollamites 11 post testimo || deest folium unum in D 15 abrahae semen T 16 ma 17 eun lem Gv et deum] 19 quia] quia ergo Pv uere] uero T ueteri Ply tondendas hoc est exonerandas sarcinis laboriosis - ex quibus ecclesiae laudatae in canticis canticorum dentes esse uelut grex detonsarum, magis risidet mul * Iam Thamar habitum mutet: nam et commutans" interpre5 tatur Thamar. sed in ea prorsus nomen amaritudinis maneat, non illius amaritudinis, in qua domino fel ministrauit, sed illius, in qua Petrus amare fleuit; nam et Iuda latine confessio" est. confessioni ergo amaritudo misceatur, ut uera paenitentia praesignetur. hac paenitentia fecundatur ecclesia 10 in omnibus gentibus constituta. oportebat enim Christum pati et resurgere tertia die et praedicari in nomine eius paenitentiam et remissionem peccatorum per omnes gentes incipientibus ab Hierusalem. nam et ipse habitus meretricius confessio peccatorum 15 est. typum quippe iam ecclesiae gerit Thamar ex gentibus euocatae, sedens cum hoc habitu ad portam Enan uel Enain, quod interpretatur, fontes. cucurrit enim uelut ceruus ad fontes aquarum peruenire ad semen Abrahae; illic a non cognoscente fetatur, quia de illa praedictum est: populus, quem non 20 cognoui, seruiuit mihi. accipit in occulto anulum, monile et uirgam uocatione signatur, iustificatione decoratur, glorificatione exaltatur. quos enim praedestinauit, illos et uocauit; quos autem uocauit, illos et iustificauit; et quos iustificauit, illos et glorificauit. sed 25 haec, ut dixi, adhuc in occulto, ubi fit et conceptio sanctae ubertatis. mittitur autem promissus hedus tamquam meretrici, hedus exprobratio peccati, per eundem Odollamitam tamquam 2 cf. Cant. 4, 2 17 cf. Ps. 41, 2 1 tundendas V supple sunt fessione v 7 cf. Matth. 26, 75 10 Luc. 24, 46 sq. 19 Ps. 17, 44 22 Rom. 8, 30 esse] essent PT exhonerandas Po exonorandas T1 2 laudatae] 6 felle v 7 confessio est] con9 uera paenitentia] u. sapientia 11 praedicare P 15 tipum 8 confessione P1 P'v hac] hec v T P faecundatur V 16 Enan] euan T 17 quod] quo Pi 19 praedicatum (a ras.) 20 accepit PTV distinauit PTo exprobatio PT occultum T 21 iustificatio P1 22 prae24 sed] sed et v 26 meritrici P 27 aedus P odolamitem PIT adollamitam v [ TI 1 increpantem et dicentem: generatio uiperarum. sed non eam inuenit peccati exprobratio quam mutauit confessionis amaritudo. post uero iam publicis signis anuli, monilis et uirgae uicit temere iudicantes Iudaeos, quorum iam personam Iudas ipse gerebat, qui hodieque dicunt non hunc esse popu- s lum Christi nec habere nos semen Abrahae; sed prolatis certissimis documentis nostrae uocationis, iustificationis et glorificationis sine dubio confundentur et nos magis quam se iustificatos esse fatebuntur. enucleatius haec et membratim quodam modo articulatimque scrutarer atque dissererem, quan- 10 tum intentionem meam dominus adiuuaret, nisi me ab hac laboriosiore diligentia finiendi huius operis, quod plus quam uellem iam prolixum est, cura prohiberet. LXI. DE PECCATO DAVID IN VXORE VRI CETTHEI. EX EODEM LIBRO 15 XXII CONTRA FAVSTVM. 76 Nunc peccatum Dauid quid in prophetia significauerit quanta possum breuitate perstringam. nomina quippe ipsa interpretata satis ostendunt, quid etiam hoc factum praefigurauerit. Dauid interpretatur,manu fortis" siue desiderabilis": et quid fortius 20 leone illo de tribu Iuda, qui uicit mundum? et quid desiderabilius illo de quo propheta dicit: ueniet desideratus cunctis gentibus? Bersabe interpretatur „puteus satietatis" siue puteus septimus"; quamlibet autem harum nominis huius P'v 7 et glorificationis om. T 7 rerem v 11 hac] hoc P1T 12 laborosiore V laboriosa re v diligentia (m ras.) P 14 cap. LXXIIII T LXXVII v; om. GP 15 urie PT : cettei T 16 contra Faustum om. PTv 17 quid] interpretationum in id quod dicere intendimus assumamus, satis congruit. nam et in canticis canticorum sponsa illa ecclesia est, quae uocatur aquae uiuae. et huic puteo septenarii numeri nomen in spiritus sancti significatione con5 iungitur propter et rationem pentecostes, quo die de caelo missus spiritus sanctus uenit. de septimanis enim constare eundem festum diem Tobiae quoque scriptura testatur. ad quadraginta nouem autem, quod est septies septeni, unum additur, quo unitas commendatur. in hac ratione uiuit apo10 stolica illa sententia: sufferentes inuicem, in dilectione studentes seruare unitatem spiritus in uinculo. pacis. dono itaque spiritali, hoc est septenario, facta est ecclesia puteus satietatis, quia factus est in ea fons aquae salientis in uitam aeternam, quem qui habuerit non 15 sitiet in aeternum. iam uero qui fuerit maritus eius, quid aliud quam diabolum nominis eius interpretatione significat? huius erant pessimo coniugio deligati omnes, quos gratia dei liberat, ut ecclesia sine macula et ruga saluatori proprie copuletur. Vria namque interpretatur lux mea dei". Cettheus 20 autem abscissus", siue quod in ueritate non stetit, sed a luce sua superna, quam de deo habebat, superbiae merito abscisus est, siue quod cadendo ueris uiribus perditis transfigurat se 3 Cant. 4, 15 10 Eph. 4, 2 sq. 1 interpretationem Plo assumam 3 ecclesiae (om. est) 6 sanctus spiritus PTv 4 septinari P1... spiritu enim] autem Pov 7 in quoque incipit fol. 92 D 8 septeni] septini D |