Vndique collatis membris, ut turpiter atrum
Definat in pifcem mulier formofa fuperne;
Spectatum admiffi rifum teneatis, amici?
Credite, Pifones, ifti tabulae fore librum
Perfimilem, cujus, velut aegri fomnia, vanae
Fingentur fpecies; ut nec pes, nec caput uni
Reddatur formae. Pictoribus atque poetis
Scimus, et hanc veniam petimufque damufque viciffim:
Sed non ut placidis coeant immitia; non ut
Serpentes avibus geminentur, tigribus agni.
Incoeptis gravibus plerumque et magna profeffis,
Purpureus, late qui fplendeat, unus et alter
Affuitur pannus; cum lucus et ara Dianae,
Et properantis aquae per amoenos ambitus agros,
Aut flumen Rhenum, aut pluvius describitur arcus.
Sed nunc non erat his locus: et fortaffe cupreffum
Scis fimulare: quid hoc, fi fractis enatat exfpes
Navibus, aere dato qui pingitur? amphora coepit
Inftitui: currente rota cur urceus exit?
Denique fit, quod vis,fimplex duntaxat et unum.
Maxima pars vatum, pater, et juvenes patre digni, Decipimur fpecie recti. brevis effe laboro,
Obfcurus fio: fectantem levia nervi
Deficiunt animique: profeffus grandia turget:
Serpit humi tutus nimium, timidufque procellae:
Qui variare cupit rem prodigialiter unam,
Delphinum filvis appingit, fluctibus aprum.
In vitium ducit culpae fuga, fi caret arte.
Aemilium circa ludum faber imus et ungues Exprimet, et molles imitabitur acre capillos; Infelix operis fumma, quia ponere totum
Nefciet. hunc ego me, fi quid componere curem, 35
Non magis effe velim, quam pravo vivere naso,
Spectandum nigris oculis, nigroque capillo.
Sumite materiam veftris, qui fcribitis, aequam
Viribus; et verfate diu, quid ferre recufent,
Quid valeant humeri. cui lecta potenter erit res,
Nec facundia deferet hunc, nec lucidus ordo.
Ordinis haec virtus erit, et venus, aut ego fallor,
Vt jam nunc dicat, jam nunc debentia dici
Pleraque differat, et praefens in tempus omittat;
Hoc amet, hoc fpernat promiffi carminis auctor.
In verbis etiam tenuis cautufque ferendis,
Dixeris egregie, notum fi callida verbum
Reddiderit junctura novum. fi forte neceffe eft
Indiciis monftrare recentibus abdita rerum;
Fingere cinctutis non exaudita Cethegis
Continget, dabiturque licentia fumta pudenter:
Et nova fictaque nuper habebunt verba fidem, fi
Graeco fonte cadent, parce detorta. quid autem
Caecilio Plautoque dabit Romanus, ademtum
Virgilio Varioque? ego cur acquirere pauca,
Si poffum, invideor; cum lingua Catonis et Enni
Sermonem patrium ditaverit, et nova rerum
Nomina protulerit? licuit, femperque licebit
Signatum praefente nota producere nomen.
Vt filvae foliis pronos mutantur in annos;
Prima cadunt: ita verborum vetus interit aetas,
Et juvenum ritu florent modo nata, vigentque.
Debemur morti nos, noftraque: five receptus
Terra Neptunus claffes Aquilonibus arcet,
Regis opus; fterilifque diu palus, aptaque remis, 65
Vicinas urbes alit, et grave fentit aratrum:
Seu curfum mutavit iniquum frugibus amnis,
Doctus iter melius. mortalia facta peribunt ;
Nedum fermonum ftet honos, et gratia vivax.
Multa renafcentur, quae jam cecidere; cadentque, 70
Quae nunc funt in honore vocabula; fi volet ufus,
Quem penes arbitrium eft, et jus, et norma loquendi,
Res geftae regumque ducumque, et triftia bella,
Quo fcribi poffent numero, monftravit Homerus.
Verfibus impariter junctis querimonia primum, Poft etiam inclufa eft voti fententia compos. Quis tamen exiguos elegos emiferit auctor, Grammatici certant, et adhuc fub judice lis eft. Archilochum proprio rabies armavit iambo. Hunc focci cepere pedem, grandefque cothurni, 80 Alternis aptum fermonibus, et populares Vincentem ftrepitus, et natum rebus agendis. Mufa dedit fidibus Divos, puerofque Deorum,
Et pugilem victorem, et equum certamine primum, Et juvenum curas, et libera vina referre.
Defcriptas fervare vices, operumque colores, Cur ego, fi nequeo ignoroque, poeta falutor? Cur nefcire, pudens prave, quam difcere malo?
Verfibus exponi tragicis res comica non vult:
Indignatur item privatis ac prope focco
Dignis carminibus narrari coena Thyeftae,
Singula quaeque locum teneant fortita decenter.
Interdum tamen et vocem comoedia tollit,
Iratufque Chremes tumido delitigat ore :
Et tragicus plerumque dolet fermone pedestri.
Telephus et Peleus, cum pauper et exful uterque,
Projicit ampullas, et fefquipedalia verba;
Si curat cor fpectantis tetigiffe querela.
Non fatis eft pulchra effe poemata; dulcia funto,
Et quocunque volent, animum auditoris agunto. 100
Vt ridentibus arrident, ita flentibus adfunt
Humani vultus. fi vis me flere, dolendum eft
Primum ipfi tibi; tunc tua me infortunia laedent,
Telephie, vel Peleu: male fi mandata loqueris,
Aut dormitabo, aut ridebo. triftia moeftum
Vultum verba decent; iratum, plena minarum;
Ludentem, lafciva; feverum, feria dictu.
Format enim natura prius nos intus ad omnem
Fortunarum habitum; juvat, aut impellit ad iram,
Aut ad humum moerore gravi deducit, et angit: 110
Poft effert animi motus interprete lingua.
Si dicentis erunt fortunis abfona dicta,
Romani töllent equites peditefque cachinnum.
Intererit multum, Divufine loquatur, an heros;
Maturufne fenex, an adhuc florente juventa
|