HORATII FLACCI
SATYRARVM
LIBER II.
VNT quibus in fatyra videar nimis acer,
Legem tendere opus: fine nervis altera, quidquid
Compofui, pars effe putat; fimilefque meorum
Mille die verfus deduci poffe. Trebati,
Quid faciam, praefcribe. Quiefcas. Ne faciam, in
Aut, fi tantus amor fcribendi te rapit, aude
Caefaris invicti res dicere, multa laborum
Praemia laturus. Cupidum, pater optime, vires
Deficiunt: neque enim quivis horrentia pilis
Agmina, nec fracta pereuntes cufpide Gallos,
Aut labentis
equo defcribat vulnera Parthi.
Attamen et juftum poteras et fcribere fortem,
Scipiadam ut fapiens Lucilius. Haud mihi deero,
Cum res ipfa feret: nifi dextro tempore, Flacci
Verba per attentam non ibunt Caefaris aurem ;
Cui male fi palpere, recalcitrat undique tutus.
Quanto rectius hoc, quam trifti laedere verfu
Pantolabum fcurram, Nomentanumque nepotem?
Cum fibi quifque timet, quanquam eft intactus, et odit.
Quid faciam? faltat Milonius, ut femel icto
Acceffit fervor capiti, numerufque lucernis:
Caftor gaudet equis; ovo prognatus eodem,
Pugnis: quot capitum vivunt, totidem ftudiorum
Millia: me pedibus delectat claudere verba,
Lucili ritu, noftrum melioris utroque.
Ille velut fidis arcana fodalibus olim
Credebat libris; neque, fi male gefferat ufquam,
Decurrens alio, neque fi bene: quo fit, ut omnis
Votiva pateat veluti defcripta tabella
Vita fenis. fequor hunc, Lucanus an Appulus, anceps: Nam Venufinus arat finem fub utrumque colonus,
Miffus ad hoc, pulfis (vetus eft ut fama) Sabellis,
Quo ne per vacuum Romano incurreret hoftis;
Sive quod Appula gens, feu quod Lucania bellum
Incuteret violenta. fed hic ftylus haud petet ultro
Quemquam animantem, et me veluti cuftodiet enfis 40
Vagina tectus: quem cur diftringere coner,
Tutus ab infeftis latronibus? o pater et rex
Iupiter, ut pereat pofitum rubigine telum,
Nec quifquam noceat cupido mihi pacis! at ille,
Quime commorit, (melius non tangere, clamo)
Flebit, et infignis tota cantabitur Vrbe.
Cervius iratus leges minitatur, et urnam; Canidia Albuti, quibus eft inimica, venenum; Grande malum Turius, fi quis,fe judice, certet. Vt, quo quifque valet, fufpectos terreat, utque Imperet hoc natura potens, fic collige mecum. Dente lupus, cornu taurus petit: unde, nifi intus Monftratum? Scaevae vivacem crede nepoti Matrem; nil faciet fceleris pia dextera; (mirum! Vt neque calce lupus quemquam, neque dente petit bos) Sed mala tollet anum vitiato melle cicuta.
Ne longum faciam, feu me tranquilla fenectus
Exfpectat, feu mors atris circumvolat alis;
Dives, inops, Romae, feu fors ita jufferit, exful; Quifquis erit vitae, fcribam, color. Opuer, ut fis 60 Vitalis metuo; et majorum ne quis amicus
Frigore te feriat. Quid? cum eft Lucilius aufus
Primus in hunc operis componere carmina morem,
Detrahere et pellem, nitidus qua quifque per ora
Cederet, introrfum turpis; num Laelius, aut qui 65
Duxit ab oppreffa meritum Carthagine nomen,
Ingenio offenfi? aut laefo doluere Metello,
Famofifque Lupo cooperto verfibus? atqui
Primores populi arripuit, populumque tributim;
Scilicet uni aequus virtuti, atque ejus amicis.
Quin, ubi fe a vulgo et fcena in fecreta remorant
Virtus Scipiadae et mitis fapientia Laeli,
Nugari cum illo et difcincti ludere, donec
Infra Lucili cenfum, ingeniumque; tamen me
Decoqueretur olus, foliti. quidquid fum ego, quamvis
Cum magnis vixiffe invita fatebitur ufque
Invidia; et fragili quaerens illidere dentem,
Offendet folido: nifi quid tu, docte Trebati,
Diffentis. Equidem nihil hic diffindere poffum.
Sed tamen ut monitus caveas, ne forte negoti
Incutiat tibi quid fanctarum infcitia legum:
Si mala condiderit in quem quis carmina, jus eft
Iudiciumque. Efto, fi quis mala. fed bona fi quis
Iudice condiderit laudatur Caefare. fi quis
Opprobriis dignum latraverit, integer ipfe,
Solventur rifu tabulae: tu miffus abibis.
VAE virtus et quanta, boni, fit vivere
(Nec meus hic fermo eft ; fed
Rufticus, abnormis fapiens, craffaque Minerva)
Difcite, non inter lances, menfafque nitentes,
Cum ftupet infanis acies fulgoribus, et cum
Acclinis falfis animus meliora recufat;
Verum hic impranfi mecum difquirite. Cur hoc?
Dicam, fi potero. male verum examinat omnis
Corruptus judex. leporem fectatus, equove
Laffus ab indomito; vel fi Romana fatigat
Militia affuetum graecari; feu pila velox,
Molliter aufterum ftudio fallente laborem;
Seu te difcus agit, pete cedentem aera difco:
Cum labor extuderit faftidia, ficcus, inanis
Sperne cibum vilem; nifi Hymettia mella Falerno 15
|