Damnamus itaque omnes magistratus contemtores, rebelles, reipublicae hostes et seditiosos nebulones, denique omnes, quotquot officia debita praestare, vel palam, vel arte renuunt.

Oramus Deum patrem nostrum in coelis clementissimum, ut principibus populi, nobis quoque et universo populo suo benedicat, per Jesum Christum, dominum et servatorem nostrum unicum, cui laus et gloria ac gratiarum actio in secula seculorum. Amen.

Confessiones Helveticae.

II.

Ecclesiarum per Helvetiam confessio fidei summaria et generalis, composita Basileae Anno Domini 1536. Latine

I.

exsusa 1581.

Scriptura canonica, verbum Dei Spiritu' S. tra

dita et per prophetas apostolosque mundo proposita, omnium perfectissima et antiquissima Philosophia, pietatem omnem, omnem vitae rationem, sola perfecte continet.

II. Hujus interpretatio ex ipsa sola petenda est, ut ipsa interpres sit sui, caritatis fideique regula mo

derante.

III. A quo interpretationis genere, quatenus sancti Patres non discessere, eos non solum, ut interpretes scripturae, recipimus, sed ut organa Dei dilecta ve

neramur.

IV. Per cetera de traditionibus hominum, quantumvis speciosis et receptis, quaecunque nos abducunt vel impediunt, ut de inutilibus et noxiis, sic illud Domini respondemus: Frustra me colunt, docentes doctrinas hominum,

V. Status huius scripturae canonicae totius is est: bene Deum hominum generi velle et eam benevolentiam per Christum Dominum declarasse, filium suum, quae fide sola recipiatur. Haec autem caritate efficax sit et innocenti vita exprimatur.

VI. De Deo sic sentimus, unum substantia, trinum personis, omnipotentem esse, qui ut condiderit per verbum, id est, Filium suum, omnia ex nihilo, sic Spiritu, providentiaque sua juste vereque et sapientissime gubernet, servet, foveat omnia.

VII. Homo perfectissima Dei in terris imago, primasque creaturarum visibilium habens, ex anima et corpore constans: quorum hoc mortale, illud immortale est, cum esset sancte a Deo conditus, sua culpa in vitium prolapsus, in eandem secum ruinam genus humanum totum traxit, ac eidem calamitati obnoxium reddidit.

VIII. Atque haec lues, quam originalem vocant, genus totum sic pervasit, ut nulla ope, irae filius inimicusque Dei, nisi divina per Christum, curari potuerit. Nam si quid bonae frugis hic superstes est, vitiis nostris assidue debilitatum, in pejus vergit. Superat enim mali vis, et nec rationem persequi, nec mentis divinitatem excolere sinit.

IX. Unde sic homini liberum arbitrium tribuimus, ut, qui scientes et volentes agere nos bona et mala experimur, mala quidem agere sponte nostra queamus, bona vero amplecti et persequi nisi gratia Christi illustrati, excitati atque impulsi, non queamus. Deus enim is est, qui operatur in nobis: velle et perficere pro sua bona voluntate. Et ex Deo salus, e nobis est perditio.

X. Hujus generis hominis hac culpa, damnationi addicti et in indignationem justam incurrentis, nunquam tamen curam gerere Deus pater desiit: id quod ex primis promissionibus, legeque tota (quae ut sancta

et bona est, docens nos Dei voluntatem, justitiam, et veritatem ita operatur iram, peccataque in nobis excitat, non extinguit, non suo quidem, sed nostro vitio) et a Christo in hoc destinato, praestitoque perspicuum est.

XI. Hic Christus, verus Dei filius, verusque Deus et Homo verus, cum juxta praefinitum tempus hominem totum anima et corpore constantem, assumpsisset, in una individuaque persona duas, sed inpermixtas naturas, ut vitae mortuos nos restitueret, et Dei cohaeredes faceret, frater noster est factus.

Is sacrosanctam divinitatis unione carnem, nostrae, peccato solum excepto, quoniam illibatam nostram esse oportebat, per omnia similem ex intacta virgine Maria, Spiritu cooperante, sumens, in mortem tradidit ad universi peccati expiationem.

Idem, ut esset plena nobis perfectaque immortalitatis spes atque fiducia, suam ipse carnem de morte suscitatam, in coelum ad omnipotentis Patris dexteram collocavit.

Hic morte, peccato, inferisque omnibus triumphatis Victor, Duxque et Caput nostrum, ac Pontifex, vere Summus, causam nostram perpetuo tuetur agitque, dum ad imaginem, ad quam conditi eramus, reformet, et ad participationem vitae aeternae inducat.

Hunc venturum ad seculorum omnium finem verum rectumque judicem, ac sententiam in omnem carnem ad id judicium prius suscitatam, laturum, ac pios supra aethera evecturum, impios corpore et anima ad aeternam damnationem damnaturum, ex

spectamus.

Qui, ut solus est Mediator, Intercessor, Hostia, idemque et Pontifex, Dominusque et Rex noster, ita hunc solum agnoscimus, ac toto corde credimus conciliationem, redemptionem, sanctificationem, ex

piationem, sapientiam, protectionem, assertionem nostram, solum omne hinc simpliciter vitae, salutisque nostrae medium, praeter hunc solum Christum, rejicientes.

XII. Itaque in omni evangelica doctrina primum ac praecipuum hoc ingeri debet, sola nos Dei misericordia et gratia, Christique merito servari, quod ut iptelligant homines, quam opus habeant, peccata eis per legem et Christi mortem remitti, semper sunt indicanda.

XIII. Ista vero tam divina beneficia ac veram spiritus Dei sanctificationem, fide, mero Dei dono, haud ullis aut viribus, aut meritis nostris consequimur. Quae fides certa et indubitate omnium sperandarum de Dei benevolentia rerum substantia et apprehensio ex sese caritatem, ac mox praeclaros omnium virtutum fructus pullulat, non quicquam tamen suis officiis, licet piorum, sed ipsi simpliciter partam salutem, gratiae Dei attribuimus. Atque sic quidem solus verus est Dei cultus, fides inquam, nulla operum fiducia, operum foecundissima.

XIV. Ex talibus autem lapidibus super vivam hanc petram, hoc pacto inaedificatis, Ecclesiam construi, sanctamque sanctorum omnium collationem, sponsam Christi, quam suo sanguine ablutam patri aliquando sistet immaculatam, tenemus. Quae quidem, cum solius Dei oculis sit nota, externis tamen quibusdam ritibus ab ipso Christo institutis et verbi Dei, velut publica legitimaque disciplina, non solum cernitur cognosciturque, sed ita construitur, ut in hanc sinc his nemo, nisi singulari Dei privilegio, censeatur.

XV. Atque hanc ob causam ministros ecclesiae cooperarios esse Dei fatemur, per quos ille et cognitionem sui et peccatorum remissionem administret, homines ad se convertat, erigat, consoletur, terreat, etiam et judicet, ita tamen, ut virtutem et effcaciami