Obrázky na stránke
PDF
ePub

Rem duplica. Feci: jam triplex, jam mihi quarto,
Jam decies redit in rugam. Depunge, ubi sistam,
Inventus, Chrysippe, tui finitor acervi.

80

Jam id præstiti. Jam triplex, jam quadruplex, jam decuplex mihi provenit in plicam. O Chrysippe, tu repertus terminasse cumulum tuum, indica mihi ubinam stabo.

79 Depinge est scripta lectio omnium quos vidimus librorum: in editione P. Pithæi est depunge: quod perplacet. Casaubon. depinge Ed. Steph. et vulg.

NOTE

cantandum, quo pateret illorum agilitas et industria. Vide infra. Item Juvenal. Sat. 1. vs. 111.

Rigida catasta] Ob rigorem servitutis, aut duritiem ligneæ compedis, cui mancipia erant innexa.

Catasta] Locus erat in Romano foro, ubi venales servi exponebantur: ἀπὸ τοῦ καταστάναι. Propert. Eleg. iv. 5. Aut quorum titulus per barbara colla pependit, Cœlati medio cum saliere foro.' Item catasta, lignea erat e tabulatis machina, in qua vincti prostabant servi venales. Martial. Epig. 1x. 60. Quos arcanæ servant tabulata catastæ.' Meminit et Plin. XXXV. 17. et 18. Similis huic erat fere catasta illa, in qua Martyres torquendi extendebantur: quod referunt passim martyrologia.

78 Rem duplica] Per usuras opes adauge. Horat. Epist. 1. 6. Mille talenta rotundentur; totidem altera: porro Tertia succedant, et quæ pars quadret acervum.'

Feci] Respondet per prosopopœiam avarus; non tantum duplicavi, sed foenus fœnori addens, et fœnoris fœnus accipiens, rem auxi ter, quater, decies.

79 Decies redit in rugam] Metaphora ducta a vestibus quæ corrugantur proprie et plicantur; seu quæ in plicas et rugas contrahuntur. Unde per

similitudinem multiplicari opes dicuntur, dum nummis nummi accumulantur, et accrescunt.

Depunge] Metaphora a libra in qua certum pondus indicatur et notatur punctis. Sat. v. vs. 100. Certo compescere puncto nescius examen.' Legunt alii, depinge. Sensus utrobique idem est: statue, præscribe, quem opibus augendis et multiplicandis modum ponam. Ironice hæc in avaros hydropicis similes, de quibus dictum, Quo plus sunt potæ plus sitiuntur aquæ.' Et Juvenal. 'Crescit amor nummi, quantum ipsa pecunia crescit.'

[ocr errors]

Ubi sistam] Allusio ad Chrysippi præceptum, qui, ut Soriti respondeatur, sistendum in una e propositionibus, aiebat. Vide infra.

Chrysippe] Hic Stoicus fuit Philosophus, Zenonis, vel, ut volunt alii, Cleanthis discipulus, vir acri ingenio : in Dialectica excelluit: quoties contra Cleanthem disputarat, solitus dicere, fortunatum se adversus omnes, præterquam adversus Cleanthem: adeo vero superbus ut Ptolemæi Regis amicitiam aspernatus sit, et jactaverit de se; non esset Porticus, nisi esset Chrysippus. Ex effuso risu mortuum nonnulli tradunt. Diog. Laërt. 1. vII. Cic. 1. de Natura Deorum.

80 Inventus tui finitor acervi] Adu

naton, ut vult Casaubonus: id est, o Chrysippe, si potes præscribere, qua in propositione Soritis quiescendum sit potissimum; si, inquam, id inveneris, et finem certum infinitæ propositionum congeriei statueris, tum ego meæ cupiditati et avaritiæ terminum inveniam; id est, nunquam.

Acervi] Soriten intelligit, quæ argumentatio est acervus ceu cumulus propositionum, quæ in infinitum progredi posse videntur: unde per ironiam dixit Persius finitor; et addit, tui; quia dissolvendæ istius acervalis argumentationis rationem investigavit Chrysippus, et de ea quatuor Libros scripsisse fertur. Horat. Epist. II. 1. 'Dum cadat elusus ratione ruentis acervi.' Exemplum Soritis est apud Ciceronem Tuscul. Quæst. v, n. 45.

ubi solum honestum esse bonum sic probatur per quinque gradus: 'Quicquid est quod bonum sit, id expetendum est: quod autem expetendum, id certe approbandum : quod vero approbaris, id gratum acceptumque habendum; ergo etiam dignitas ei tribuenda est: quod si ita est, laudabile sit necesse est: bonum igitur omne laudabile. Ex quo efficitur, ut quod sit honestum, id sit solum bonum.' Et 1. de Natura Deorum: 'Si Dii sunt, beati sunt; si beati, virtute præditi; si virtutis, et rationis erunt capaces:' unde concluditur illic, Deos esse hominibus similes: quod ibidem refellit Tullius. Et certe norunt omnes Soriten non tam esse argumentationem legitimam, rectam, certam; quam argutiam, et cavillationem.

NOTÆ VARIORUM

CUM VET. SCHOLIAST.

IN

A. PERSII FLACCI SATIRAS.

« PredošláPokračovať »