aliis concessum fuerat, cur non idem mihi concedatur?—Non fiet. vs. 119.— Quid, si animi sensa literis tantum mandem? Et hæ literæ, quas nemo fortasse leget, majori mihi in pretio erunt, quam reliqui omnes, qui mea ætate prodeunt, ingenii fœtus. Vos, qui animum habetis imbutum antiqua Græcorum comœdia, adeste recitaturo; vos vero, philosophiæ et bonarum artium irrisores, superbi et dissoluti, procul esse jubeo. O CURAS hominum! o quantum est in rebus inane! Quis leget hæc?' Min' tu istud ais? Nemo hercule.' Nemo? Vel duo, vel nemo: turpe et miserabile.' Quare? Ne mihi Pulydamas et Troiades Labeonem Prætulerint? nuga. Non, si quid turbida Roma 5 O cupiditates hominum! Quanta est vanitas in rebus! Quis evolvet hæc carmina? Mihine tu hoc dicis? Nullus certe leget. Nullus? Unus aut alter, vel ne unus quidem: res pudenda et indigna. Cur? Ne Polydamas et Trojani mihi anteponant Labeonem? Ineptiæ. Ne assentiuris, si Roma tumultuosa aliquid elevet ; neve 4 Næ mihi Pulydamas Edd. nec mihi Polydamas Ms. Gal.-6 examenque NOTE not. 10 curas hominum] In quibusdam rant. Vide Juvenal. Sat. 11. 98. Anlibris reperies appositas literas P. et M. Re quidem ipsa Dialogismus est inter Poëtam Satiras scribere aventem, et Monitorem qui conatur eum deterrere a scribendo. Neque vero conveniunt omnes quæ sint assignanda Poëtæ, quæ Monitori: sed suum quisque ad arbitrium versus et personas illis distribuit. 2 Quis leget hæc] Monitor statim, quis eas reprehensiones tuas libens accipiet? Desine igitur inutilia monita dare. Nemo hercule] Agellius XI. 6. ait Romæ viros jurare solitos per Herculem; fœminas per Castorem, non contra quamobrem vero, obscurum esse dicit. Illud porro apud Apuleium reperies non observatum, apud quem et fœminæ per Herculem ju 4 Ne mihi Pulydamas] Scilicet verebor quod olim Hector veritus est; ne, &c. Legunt nonnulli, næ, id est, certe. Allusit hic Persius ad Homeri Iliad. X. non longe ab initio. Quod idem fecerat Tullius ad Attic. Epist. II. 5. et VII. 1. Pulydamas] Princeps Trojanus, per quem optime notatur Nero Historiæ Trojanæ plus æquo studiosus. Labeonem] Actius Labeo ineptus Poëta, Neroni nihilominus carus, eo quod Homeri Iliados libros aliquot in Latinos versus quamvis male transtulisset. De eo nihil habemus præter versam hunc quem citat vetus Scholiastes, Crudum manduces Priamum Priamique Pisinnos.' 6 Elevet] Elevare significat duo Castiges trutina: nec te quæsiveris extra. Nam Romæ quis non? ah, si fas dicere! sed fas 10 Enimvero expendas judicium injustum in illa libra: neque petas extra teipsum. quis Roma non id facit? Ah si liceat loqui! Sed licet, tunc quando video canos capillos; et nostram illam vitam severam ; et quæ agimus deposit is nucibus: quando imitamur patruos severitate, tum, inquam, tum condonate. Nolo. Quid agam? Ms. Gal.-8 Romæ est quis Ms. Gal. et C. ac si fas Ms. R. et C.-9 Tum pro Tunc C.-8-12 Locus difficilis est: et ut equidem puto, minime sanus. Levi fortasse literarum mutatione interpretatio loci fit facilior: Nam Romæ quis NOTE contraria; nempe augere, et minuere: neque constat quo sensu hic a Persio intelligatur. Metaphora a ponderibus, in quibus ut lanx gravior attollatur, et par alteri fiat, ex ea aliquid detrahitur. Accedas] Id est, ne te adjungas ad iniquos Judices Romanos, sive bonos versus contemnant, sive malos æsti ment. Examen] Est bilancis hasta, filum, lingula, qua stante, in neutram vergente partem, et sub ansa latente, æquilibrium cognoscitur. Metaphorice ponitur pro judicio. 7 Trutina] Proprie est illud foramen, intra quod libratur bilancis lingua, de qua mox. Hic sumitur pro tota bilance. Nec te quæsiveris extra] Ne extra te Judicem quære aut judicium. Tu ipse res dijudica. 8 Nam Romæ quis non] Aposiopesis est: id est, quis Romæ errore communi lapsus, et extra se judicium quærens, non male judicat? Vel, quis Romæ non affectat laudem Poëseos? Quo quidem perstringitur ipse Nero. Sed fas tunc, &c.] Totum hunc locum alii aliter interpretantur. Quidam volunt Persium loqui in propria persona, ita ut dicat sibi tandem licere invehi in hominum vitia, cum ipse jam, si minus ætate, at moribus senex sibi esse videatur: fas, inquit, mihi est pravos mores reprehendere, cum considero meæ mentis canitiem, et meum vivendi genus severum, maturamque relictis nugis sapientiam. Alii tamen videntur melius Persii sensum assecuti, qui aiunt illum homines suæ ætatis carpere, qui ætate licet provecti et moribus vultuque graves, adhuc tamen scribendis versiculis, qui juvenum lusus sunt, laudem captabant. 10 Nucibus] Id est, puerilibus ludis ac nugis quibuslibet. Sueton. August. cap. 83. refert illum cum pueris minutis interdum nucibus lusitasse. 11 Cum sapimus patruos] Qui sunt nepotum duri sæpe castigatores. Ignoscite] Sinite me corrupta hominum judicia notare. Nolo] Non sinam, inquit monitor: ab his abstineas jubeo. 12 Quid faciam] Respondet Persius; at mihi temperare non possum: Scribimus inclusi, numeros ille, hic pede liber, 15 Atqui sum irrisor ob lienem procacem. Componimus clausi, alius carmina, alius solutus metro, operosum quiddam, quod pulmo peramplus spiritus proferat. Nempe et comptus, et veste nova, et candidus denique, cum gemma natalis diei, ista plebi recitabis e sublimi cathedra, postquam laveris fauces flexibiles potione fluidu, disso non?-at qui fas dicere? Qui fas? Tunc cum ad canitiem et nostrum id vivere triste Aspexi, et nucibus facimus quæcumque relictis? Cum sapimus patruos? Et hinc ignoscere nolo. Quid faciam? sed sum petulanti splene cachinno. Koenigius.14 Quo pro quod C.-16 Sardonice C.-17 Sede legens, Ms. R. et C. Scribendum leges; etsi aliter antiquæ membranæ, in quibus est legens: simili NOTÆ splen grandior irrisorem me, et Satyricum facit. In liene Medici affectum risus collocant. Petulanti] Petulans dicitur qui hunc et illum absque pudore petit. Cachinno] Cachinno, onis, est homo risus intemperantior, sicut cachinnus risum effusum significat. 13 Scribimus inclusi] Prosopopœia est Poëtarum ineptorum illius temporis, quos inducit Persius suam causam defendentes. Quid mali facimus, inquiunt, siquidem musæo nostro clausi, alius stricta, alius soluta oratione scribimus egregium quoddam opus? 14 Quod pulmo anima] Quod cum anhelitu, et non sine labore et vexatione pulmonis aëre et vento distenti recitemus. Videtur autem Persius notare grandiloquentiam affectatam, periodorum longitudinem, et ampullatam turgidamque orationem. 15 Scilicet hæc populo] Excipit satirice Persius: nempe auram popularem captas scriptitando et recitando, et vanam eruditionis opinionem affectas. 16 Natalitia] Vel gestari solita die natali, vel dono data. Sardonyche] Ornatus annulo, cujus gemma sit sardonyx, lapillus subrubei simul et subcandidi coloris. Vox facta e sardio lapide rubri coloris, et onyche subalbi. Albus] Veste nova et pretiosa splendidus: fortasse etiam, pallidus, sive ob studium pertinax, sive ob ingentem curam, qua se illi comparabant ad recitandum, sive denique ob anxium de eventu animum. 17 Sede leges celsa] Privatæ quædam fiebant recitationes Romæ satis frequentes, inter amicos et convivas. Hor. 1. 1. Sat. 4. 'Non recito cuiquam nisi amicis,' &c. Persius paulo post, 'Ecce inter pocula quærunt Romulidæ saturi, quid dia poëmata narrent.' Vide Plin. 1. vIII. Epistola 21. Tull. ad Attic. 1. XII. Epist. 4. et 1. xv. Epist. 3. Aliæ porro recitationes erant publicæ: modo in Athenæo, modo in Apollinis æde, de qua in Prologo: modo etiam in ædibus ceu mercede conductis, sive accommodatis ab aliquo viro divite, cui id honorificum ducebatur; et cujus eo clientes applausus et celebritatis Mobile collueris, patranti fractus ocello. Hic neque more probo videas neque voce serena 20 lutus oculis lascivis. Illic nec bono ritu, nec applausu recto, aspicias subsilire nobiles Romanos, quando versus penetrant renes, et quando præcordia titillantur carmine trementi. O senex, tune quæris illecebras auribus aliorum? Auribus, inquam, errore ut cum quotiens, totiens, et alia scripserunt pro quoties, toties, &c. Casaubon.-18 colluerit Edit. Steph. At collueris meliores membranæ, non colluerit, quod in aliis libris legitur: inepte, nisi legas Sede leget celsa. Casaubon.19 Tunc pro hic C. nec voce Ms. R. voce sonora Ms. Gal.-21 sculpuntur Ms. R. sed NOTE causa convocabantur. Vide Mart. Epig. Iv. 6. et x. 70. Plin. in Epistolis passim, ut 1. 11. Epist. 19. 1. 1x. Epist. 27. luculentissime vero 1. vII. Epist. 17. et l. vIII. Epist. 12. Juvenalis autem Sat. vII. docet quanto id fiebat apparatu : 'At si dulcedine famæ Succensus recites, Maculonus commodat ædes.' Et paulo post: 'Scit dare libertos extrema in parte sedentes Ordinis, et magnas comitum disponere voces. Nemo dabit Regum quanti subsellia constent, Et quæ conducto pendent anabathra tigillo, Quæque reportandis posita est orchestra cathedris.' Ex his patet consuevisse recitaturos suis impensis ornare auditorium, subsellia anditoribus, sibi vero pulpitum et sedem sublimem disponere. Idem habetur ex Dialogo de Oratoribus: Et domum mutuatur, et auditorium exstruit, et subsellia conducit, et libellos dispergit,' quibus nempe invitentur audituri. Vide Plin. Epist. I. 13. et 11. 14. Atque ut frequentiores adessent auditores, pretio etiam munusculis cogebantur. Horat. in Arte, 'Ut præco ad merces turbam qui cogit emendas, Assentatores jubet ad lucrum ire Poëta.' Et Persius paulo, post, tritam lacernam dari, sumen apponi, ait. Adhibebant præterea ornamenta corporis varia, ut inde recitationi splendor accederet. Quod innuunt Persius hic: Plutarch. in Pompeio: Seneca Ep. 114. Martial. Ep. IV. 41. et vi. 41. Vide et Agell. XI. 9. ubi reperies, digitum annulo, caput palliolo, aures ligamentis, fauces vellere ceu lana exornari: pexos etiam capillos, togas recentes splendidas. et Plasmate] Ad leniendam vocem, suavioremque faciendam. 18 Patranti] Patrare proprie est παιδοποιεῖν. Unde hic pro libidinoso aspectu a Persio usurpatur. 19 Hic] Id est, in illis recitationibus. Neque voce serena] Acclamatione confusa. 20 Trepidare] Exhibendæ lætitiæ et approbationis causa. Horat. in arte. 'Saliet, tundet pede terram.' Titos] Dicti sunt Titi nobiles Romani a Tito Tatio, vel a tuendo Imperio. Lumbum intrant] Excitando libidinem, cujus sedes est in lumbis: quod faciunt obscœni versus. 21 Tremulo] Tremula voce pronuntiando, ut mollior sit sonus. Tun', vetule, auriculis alienis colligis escas? Auriculis, quibus et dicas cute perditus, ohe? En pallor seniumque! O mores! usque adeone 25 quibus pelle deformis etiam dicas ohe! Quorsum vero doctum esse, nisi hoc fermentum appareat; et aperto hepate prodeat silvestris ficus, quæ aliquando orta est intra? Ecce vultus pallidus, et senectus, O indolem pravam! Itune vero scientia tua nihil est, nisi alii noverint te esse scientia præditum? At præclarum est digito a suprascr.-24 Quid Ms. R. et C.-28 Et pulchrum Ms. R.-35 uc tenero Ms. R. NOTE 22 Tun', vetule] Insurgit Persius acriter adversus eam mollitiem. Ergone qua es ætate senex in id unum incumbis, ut tam infames juvenum auribus illecebras suppedites? Vetule] Vox pertinens ad contem tuni. 23 Cute perditus] Senio et rugis deformis. Ohe] Contendunt aliqui legendum evoë, ut sensus sit: O Nero bacchantium vocem in tua Tragoedia gaudes recitare! Sed placet, cum melioris notæ Interpretibus et Exemplaribus, Ohe. Quæ Interjectio vel satietatem, vel juvenilem lætitiam significat. Sensus igitur erit: senex cum sis, juveniles etiam voces affectas. Vel potius: laboras ut placeas ineptis laudatoribus ; quorum adulationes ipse adeo expertus es, ut non sine pudore nimium te laudari sentiens cogereris dicere, ohe: satis est laudum et plusquam satis. Horat. Sat. 11. 5. Importunus amat laudari? Donec, ohe jam, Ad cœlum manibus sublatis, dixerit, urge, et Crescentem tumidis infla sermonibus utrem.' 24 Quo didicisse, &c.] Id est, quid prodest multa didicisse ni doctus esse cognoscar, inquit homo scribendi cupidus. Fermentum] Dicitur a fervendo, id est, sicut frustra injicias fermentum in massam nisi ut eam inflet, et majorem faciat: sic, quid mea mihi eruditio proderit, nisi erumpat et clariorem me faciat? Intus] In animo meo. 25 Jecore] Poni videtur pro corde, in quo affectuum sedem vulgus collo cat. Caprificus] Metaphorice designat gloriæ cupiditatem, et bene; nam arbor illa erumpit e muris quantumlibet duris, nullos parit fructus, sed tantum calyces. 26 En pallor seniumque] En signa studii nostri pertinacis, nostræque adeo profundæ eruditionis. Quæ verba attribuunt aliqui Persio Poëtastros irridenti: melius tamen videntur jungenda cum præcedentibus, ut postea Satyricus exclamet: o mores! Usque adeone scire tuum, &c.] Ergone vanam gloriam velut ultimum finem studiorum tuorum constituis? D. August. Epist. 56. Dioscorum vulgi laudes sectantem perstringit Persiano hoc loco: Tune, o Dios. core, nec Persium tuum respicis contorto versiculo tibi insultantem,' &c. Ubi Persianam sententiam affert et |