Obrázky na stránke
PDF
ePub

I

post auctoris mortem abolitis, utpote indignis luce, solus ad nos pervenit liber sex Satirarum doctus et argutus, sed cum acerbis 2 salibus plenus, tum ita obscurus, ut propterea aliquibus abjiciendus esse videretur.

CODICES.

Codicem Persii scriptum antiquissimum in Bibliotheca prædicatorum Vindobonensium memorat, ex eoque versum affert Vadianus in Epistola ad Rud. Agricolam, qua Melæ suo præfatur. Juvenalis et Persii autem codex scr. in Bibl. Gersdorfia in Ephemerid. literar. Lips. 1710. memoratur, itemque Ludov. Cendratæ notæ Mss. in Sat. I. et II. in Bibliotheca Rhedigeriana: in Labbei autem Bibliotheca nova Mss. p. 68. comment. in Persium Cantalycii e Sec. XIII.3

NOTE

1 P. Pithoeus testatur, in antiquo Ms. singulas paginas hanc inscriptionem præ se tulisse: Thebaidorum Persii Satira,' et in extremo : 'Explicuit Persii Thebaidorum Satira feliciter.'

2 Hinc Severi appellationem Persius tulit, ut Lucilius a Juvenale dictus est ardens, Catullus doctus ab Ovidio, Horatius a Persio vafer dicitur, Lucretius a Lucano difficilis. Confer Bælii Lexicon in Persio, qui propter singularem carminum obscuritatem non dubitat Latinorum Lycophronem appellare. Neque ignotum est, quod passim narratur de S. Hieronymo, qui non capiens ejus tenebras, intellecturis ignibus illa dedit,' abjectoque libro si non vis intelligi,' dixit, 'non debes legi.' Minus præclare de Persio sentit Vavassor libro de ludicra dictione p. 239. sq.

3 Communicavit et nobiscum pro benignitate sua egregia Vir illustriss. et patronus nobis summo colendus opere, Heideggerus, amplissimæ Reip. Turicensis a consiliis et Tribunus,

Codicem Persii Ms. chartaceum fol. min. sed juniorem eumque sæculo XV. scriptum ab Adamo Wernher Temarensi, ab an. 1483. ad an. 1491. Pædagogus is fuit Ludovici principis hæredis Archipalatini, tum Prof. publicus juris Can. in Acad. Heidelbergensi, defunctus d. 7. Sept. 1537.; (quod docuit vir doctissimus, sed præmature vivis ereptus Car. Wund, Prof. eloq. et hist. Heidelb. in progr. de origine et progr. fac. jurid. in Acad. Heidelb. P. 11. p. 14. et . p. 2. sq. Adde ejus epitaphium in M. Adami Apogr. Monum. Heidelb. p. 15.) poëta id temporis haud incelebris, (quem et Reuchlini amicitia floruisse non testatur solum tetrastichum a Wundio ex Conr. Gesneri bibl. univ. p. 3. adductum, sed et Carmen in ejus laudem dictum in Scenicis progymnasm. Heidelb. 1498. 4.; inde a Jac. Burckardo in Comm. de linguæ lat. in Germania fatis vol. 11. p. 262. sq.) Is autem in Persii sui fronte posuit epitaphium a se fictum :

Ille ego qui in Satyris non ultimus esse poëtis
Dicor et obscurum composuisse librum.
Ex Flacco gravida peperit me Fulvia mater;

Tu mihi, Cornute docte, magister eras :
Quatuor in studio nec adhuc ego lustra peregi :
Cumque opus haud facile fingere Musa dedit.
Ante expectatum Lachesis me pressit acerbo
Funere: Dic, Persi (Lector amice) vale.

In aversa pagina legitur Argumentum in opus Persii:
Corrigit in prima laudantes molle poëma :
Perversos mores ac impia vota secunda:
Molles et pigros satirarum tertia mordet:
Corrigit in quarta juvenem satis ambitiosum:
Libertate opus est ex quinta philosophanti :
Qui miseri vivunt per sextum rodit avaros.

Prologi Persiani litera initialis N quadrata coloribus, purpureo, viridique et auro distincta est, et uterque paginæ primæ margo floribus pulchre ad vivum pictis ornatus. Textus dein glossis verbalibus iisque levioribus interlinearibus, credo in usum princi

pis alumni, perspersus nihil fere singulare habet, quod Casaubonus non viderit, et judicaverit, plerumque improbarit. Speciminis tamen causa prologum damus, cum tertius præsertim versus aliam lectionem, Casau. bono certe haud memoratam, inferat :

Nec fonte labra prolui caballino
Nec in bicipiti somniasse parnaso
Memini me ut sic repente poëta prodirem
Heliconiadasque pallidamque pirenem
Illis relinquo quorum imagines lambunt
Hederæ sequaces, ipse semipagonus
Ad sacra fatum carmen affero nostrum.
Quis expedivit psittaco suum chære
Picasque docuit nostra verba conari?
Magister artis, ingeniique largitor
Venter, negatas artifex sequi voces.
Quod si dolosi spes refulserit numi:
Corvos poëtas, et poëtridas picas
Cantare credas perpegaseum melos.

Satirarum dein literæ initiales O, manus defecerit. In Sat. 1. 2. sqq.

H, N, R, V, A desunt, quod artificis

sic interpuncti leguntur :

Quis leget hec? min tu istud ais?

Nemo? hercule nemo.

Vel duo vel? Nemo. turpe et miserabile. quare?

Sed mittamus cetera Codicis apographi, forsan ex ed. aliqua vetustiore descripti, cum parum inde acce

dere queat ad emendandum textum, menda plura ipse admiserit.

Sub finem fol. 24. (a) (tot enim habet Ms.) legitur:

A. Persii Flacci Satirarum finis.

Tum subjicitur, quod Palatinis certe haud ingratum fuerit: Illustrissimum principem Philippum comitem palatinum Rheni et ducem Bavarie sacri Romani Imperii archidapiferum principem electorem accedat ad Caliopen carmen heroicum

Illustrissimo Principi Philippo, &c.

Suo genitori Ludwico, &c.

S. P. D.

Si placet has reserans genitor clarissime chartas
Nostre primicias Muse hec lege carmina: nostra
Si sint dicenda, quæ ex prosa carmina feci.

Vale.

Si placet has chartas clementia vestra recludat
Illustris princeps pater et legat hec metra nostra
Si sint dicenda, quæ ex prosa carmina feci.

Fol. 24. (b.) quæ ultima est pag. aspersa leguntur varia Adæ Wernheri in quendam Augustinum-Brechtel,

(credo Rohrbacensem) ludicra s. invectiva, quæ nihil huc pertinent.

RECENSUS EDITIONUM

PERSII,

LONGE AUCTIOR FABRICIO-ERNESTIANO ET IN QUATUOR

ÆTATES DIGESTUS

PERSII ÆTAS I. natalis 1469.-1499.; quæ ad Persium tun separatim sine loco et anno, tum Romæ ap. Udalr. Gallum (an. 1470.) cum Juvenale editum origines refert. Has exceperunt Brixienses ab an. 1473. et Mediolanenses Zarotinæ ab an. 1474.; Venetæ dein, quarum 1. cum Comm. Barth. Fontii prodiit 1480. Ab alterius commentatoris Jo. Britannici cura commendatur Brixiensis II. 1481. Uterque juncti comparent in Veneta VI. 1491. Persius vero vel solus, vel cum Juvenale edi consuevit. Sine anno et loco: Persii Satyræ ; quam scriptor Catal. Bibl. Hulsianæ omnium principem censet ex versu, qui in fine legitur:

Explicit ignotus per totum Persius orbem.

-Persii Flacci nobilissimi Satyrici unicus, sed elegantissimus Satyrarum liber fol. occurrit in Cat. Bibl. Uffenbach. T. 11. App. Incunab. artis typogr. Additt. n. 346. p. 817.

-4. Persius cum glossis Scipionis Ferrarii Georgii filii de Mouferrato, memoratur Engelio in Bibl. select. p. 123. Idem Scipio etiam in Val. Flacci Argonaut. glossas edidit.

Sine anno, Persii Satyræ; cujus ed. vetustatem, certe in Gallia principatum, colligit scriptor Cat. Bibl. Huls. ex versibus in fine:

Delph. et Var. Clas.

Pers.

T

Excepit claros Andegavense poëtas

Ut studium, Persi, tu cito sculptus ades:
Gallorum egregias sic sculptus perge per Urbes,

Ut possit spatium cernere glossa suum,

1474 Ferrariensis, fol. Persius memoratur Fabricio.

1475 Lovaniensis, fol. Persius-' per Joannem de Westphalio, arte characterisandi novissima,' ut in fine dicitur. Ita Fabricius. 1480 Veneta 1. Fonții, fol. Auli Persii Flacci poëtæ Satyrarum opus. Constat 28. foliis iisque signatis, sed caret paginarum numero et custode. Præmissa Bartholomæi Fontii dedicatio ad Laur. de Medicis. Textum notæ ambiunt. In fine legitur: 'A. Persii Flacci Satyrarum finis MCCCCLXXX. Venetiis.'

1482 Daventriæ, fol. Persius. Vid. Corn. a Beughem incunab. Typogr. p. 105.

Veneta 11. fol. min. Persii Satyræ cum Comm. B. Fontii, per Bapt. de Tortis. Extat in Bibl. Archipal. Manhemii.

- Veneta III. fol. Persii Satyræ, cum Comm. Barth. Fontii.-A. Persii Flacci Satyrarum finis. Anno M.CCCC.LXXXII. Mensis Decembris die XXIV. per me. Magistrum Renaldum de Novimagio Theutonicum Venetiis impressum.

De his duabus Venetis vide Beughem. 1; c. pag. 105. Bauerum l. c. p. 185. Goetzium in memorab. Bibl. Dresd. T. 111. p. 120. n. 207. et Catal. Bibl. Trajectino-Batavæ (editum 1718. f.) in Libr. f. p. 87.

1484 Veneta IV. fol. Persius, cum Comm. Fontii-per Bapt, de Tortis, teste Fabricio.

1485 Veneta v. fol. Persius, cum Comm. Fontii per Anton. de

Bactibobus. Cf. Lengnich Beiträge zur Kenntniss seltener Bücher &c. 2 Theil. p. 120. Extat quoque in Bibl. Archipal. Manhem. hujus anni editio.

1491 Veneta VI. fol. Persius cum Comm. Jo. Britannici Brixiani et Barthol. Fontii.-Impressum Venetiis per Bernardinum Benalium Bergomensem et Matheum Capcasam Parmensem anno nativ. Dom. MCCCCXCI. d. III. Aug. Sic in Engelii Bibl. select. p. 115. sub Terent. et in Cat. librorum in Bibl. Gotting. in duplo extantium an. 1784. p. 16. n. 120. (b.)

1492 Veneta VII. fol. Persius c. Comm. Jo. Britannici per Barth. de Ragozzonibus. Vid. Lengnichii Beitræge &c. P. II. p. 120.

« PredošláPokračovať »